Skill Development Courses in India for Students |कौशल्य विकास

Skill Development Courses in India for Students | भारतातील कौशल्य विकास अभ्यासक्रम; महाविद्यालये, कोर्सचा कालावधी, फी, ऑनलाईन प्रमाणपत्रे, व नोकरीच्या संधी

कौशल्य विकास अभ्यासक्रम विदयार्थ्यांना एखादी कृती अतिशय कुशल पद्धतीने करण्यास मदत करतात. विविध कौशल्यातील अंतर ओळखण्याची क्रिया; आणि त्या कौशल्यांमध्ये सुधारणा करण्याची प्रक्रिया; कौशल्य विकासाची प्रक्रिया म्हणून ओळखली जाते. (Skill Development Courses in India for Students)

सामान्यत: कौशल्ये तीन श्रेणींमध्ये विभागले जातात; हस्तांतरणीय कार्यशील, वैयक्तिक वैशिष्ट्ये, दृष्टीकोन; आणि ज्ञानावर आधारित कौशल्ये. हस्तांतरणीय कार्यात्मक कौशल्यांमध्ये; ऑर्गनाइझ, प्रमोशन, विश्लेषण आणि लिहिणे; यासारख्या क्रियांचा समावेश आहे. वैयक्तिक वैशिष्ट्ये किंवा दृष्टिकोन कौशल्यांमध्ये; पेशंट, डिप्लोमॅटिक, परिणाम देणारे आणि स्वतंत्र यासारख्या क्रिया समाविष्ट असतात. त्याचप्रमाणे, ज्ञानावर आधारित कौशल्यांमध्ये पारदर्शक प्रशासन, कंत्राटी व्यवस्थापन; आणि लेखा यांचा समावेश आहे.

विविध कौशल्य विकास कार्यक्रम

विविध कौशल्य विकास कार्यक्रमांमध्ये सेंद्रीय शेती, हॉस्पिटॅलिटी मॅनेजमेन्ट, छायाचित्रण, चित्रकला, जीआयएस; आणि रिमोट सेन्सिंग, ट्रान्सलेशन, कम्युनिकेटिव्ह इंग्लिश, प्रोग्रामिंग विथ पायथन, फॅशन अ‍ॅन्ड टेक्सटाईल डिझायनिंग, एअरलाईन; व टुरिझम मॅनेजमेन्ट, इंग्लिश स्किल्स अँड नॉलेज मॅनेजमेंट, अ‍ॅक्टिंग, योग या विषयांचा समावेश आहे. वेल्डिंग, सौंदर्य आणि निरोगीपणा, रेफ्रिजरेशन; आणि वातानुकूलन, विद्युत कौशल्ये, एचव्हीएसी आणि रेफ्रिजरेशन कौशल्ये, आयटी; किंवा नेटवर्किंग कौशल्ये, मशीन लर्निंग आणि एआय कौशल्ये, उत्पादन कौशल्ये, उद्योजकता कौशल्ये इत्यादी. (Skill Development Courses in India for Students)

कौशल्य विकास अभ्यासक्रम

कौशल्य विकास अभ्यासक्रम सामान्यत: प्रमाणपत्र, डिप्लोमा आणि पीजी डिप्लोमा, बॅचलर लेव्हलचा यूजी, पीजी; किंवा मास्टर लेव्हल, पीएच.डी. सारख्या विविध प्रकारच्या प्रोग्राममध्ये दिले जातात. डॉक्टरेट पातळी शिवाय, व्यावसायिक अभ्यासक्रम, कला आणि विज्ञान अभ्यासक्रम; विज्ञान आणि तंत्रज्ञान अभ्यासक्रम इत्यादी विविध श्रेणींमध्ये प्रदान केलेले कौशल्य विकास अभ्यासक्रम. असंख्य कौशल्य विकास प्रमाणन अभ्यासक्रम विविध संस्था; तसेच ऑनलाइन वेबसाइट्स जसे की कोर्सेरा, उडेमी आणि एडीएक्स उपलब्ध करतात.

युजी, पीजी आणि पीएचडीसाठी प्रवेश

या अभ्यासक्रमांसाठी काही बाबतीत प्रवेश परीक्षा आवश्यक असतात; आणि बहुतेक प्रकरणांमध्ये ते गुणवत्तेच्या आधारे देखील दिले जातात. प्रमाणपत्र व पदविका अभ्यासक्रमासाठी प्रवेश घेताना; कोणत्याही प्रवेश परीक्षेची आवश्यकता नसते. या अभ्यासक्रमांसाठी दहावी किंवा बारावी उत्तीर्ण हे मूलभूत पात्रता निकष आवश्यक आहेत.

प्रमाणपत्र प्रोग्राम- सामान्यत: प्रशिक्षण आणि प्रमाणपत्र संस्था आणि ऑफलाइन प्रमाणपत्र असल्यास; काही महाविद्यालये देखील प्रमाणपत्र ऑफर करतात. असे बरेच ऑनलाईन प्रमाणपत्र प्रोग्राम आहेत.

कार्यक्षम एचव्हीएसी सिस्टम, इंग्रजीमध्ये नेटवर्कची तयारी करणे, जीआयएसमध्ये प्रमाणपत्र अभ्यासक्रम आणि रिमोट सेन्सिंग इ.

डिप्लोमा आणि पीजी डिप्लोमा कोर्सेस- फॅशन अ‍ॅन्ड टेक्सटाईल डिझायनिंग पदविका, वेल्डिंग मधील पोस्ट ग्रॅज्युएट प्रोग्राम इ.

यासाठी कालावधी 3 महिने ते 1 वर्षाचा आहे.

वाचा: Career Opportunities in Photography | फोटोग्राफीमध्ये करिअर संधी

बॅचलर स्किल डेव्हलपमेंट कोर्सेस– B.Voc, B.Des, आणि बी.एस्सी. बँकिंग आणि संबंधित इतर सुविधा प्रदान करतात. बॅचलर कोर्सचा कालावधी 3 वर्षाचा असून मूलभूत पात्रता मान्यताप्राप्त शिक्षण मंडळामधून 12 वी उत्तीर्ण पाहिजे. उमेदवारांनी निवडलेल्या स्पेशलायझेशन नुसार सामान्यतः शिकविलेले विषय भिन्न असतात.

यूजीनंतर मास्टर स्किल डेव्हलपमेंट कोर्सेस- बँकिंग आणि संबंधित शाखेतील एम.व्ही., एमपीए आणि एमएफए; अतिरिक्त स्पेशलायझेशन घेणा-या विद्यार्थ्यांसाठी ही सुविघा आहे. मास्टर कोर्सचा कालावधी 2 वर्षांचा आहे; आणि मूलभूत पात्रता म्हणजे मान्यताप्राप्त विद्यापीठाची यूजी पदवी असावी.

डॉक्टरेट कौशल्य विकास अभ्यासक्रम– पीएच.डी. बँकिंग आणि फायनान्स व अर्थशास्त्रासाठी हे कौशल्य उपलब्ध आहे. शिक्षण क्षेत्रातील अनेक उमेदवार पीएचडी अभ्यासक्रम घेत आहेत. डॉक्टरेट अभ्यासक्रमाचा कालावधी 3 वर्षाचा आहे आणि मूलभूत पात्रता म्हणजे मान्यताप्राप्त विद्यापीठाची पीजी पदवी असावी. (Skill Development Courses in India for Students)

कौशल्य विकास अभ्यासक्रमाचा कालावधी

कौशल्य विकास अभ्यासक्रमाचा कालावधी निवडलेल्या कोर्सच्या आधारावर बदलू शकतो; यूजी कोर्ससाठी कालावधी साधारणपणे 3 ते 4 वर्षे असतो; तर पीजी कोर्ससाठी कालावधी 2 वर्षे असतो. त्याचप्रमाणे पीजी डिप्लोमा कोर्सचा कालावधी; अंदाजे 6 महिने ते 1 वर्षाचा आहे. आणि पीएचडीसाठी हा कालावधी अंदाजे 3 वर्षे आहे.

ऑनलाइन आणि ऑफलाइन प्रमाणपत्र अभ्यासक्रमाचा कालावधी; वेबसाइटवर किंवा विशिष्ट कोर्स प्रदान करणा-या संस्थेवर अवलंबून असतो. कोर्स पाठपुरावा केल्यानुसार फी देखील बदलतात. कोर्ससाठी गोळा केलेली फी देखील; वेबसाइटवर प्रदान केलेल्या ऑफरवर आधारित असते.

वरील अभ्यासक्रमातून पदवी घेतल्यानंतर उमेदवारांना यूजी, पीजी किंवा पीएच.डी. मध्ये पदवी घेतलेल्या क्षेत्राशी; संबंधित नोकरीच्या वेगवेगळ्या क्षेत्रात संधी मिळतात. विशेषत: छायाचित्रकार, चित्रकार, भाषा तज्ञ, अनुवादक; योग विशेषज्ञ, इलेक्ट्रिशियन, एचव्हीएसी अभियंता, नेटवर्क आर्किटेक्ट, मशीन लर्निंग अभियंता, फॅशन डिझायनर, प्रोग्रामर; इत्यादी विविध पदवी त्यांच्या पात्रता व शाखांच्या आधारे प्रदान केल्या जातात.

फ्रेशर किंवा अनुभवी व्यक्तीसारख्या उमेदवाराच्या स्वरुपाच्या आधारे वेतन पॅकेजचे प्रमाण प्रतिवर्ष सरासरी 2 ते 20 लाखांपर्यंत असते.

कौशल्य विकास अभ्यासक्रम ठळक मुद्दे

यूजी, पीजी, डिप्लोमा, सर्टिफिकेट आणि डॉक्टरेट अभ्यासक्रम; अशा विविध प्रकारच्या अभ्यासक्रमांमध्ये स्किल डेव्हलपमेंट कोर्स देण्यात येतो. लोकप्रिय अभ्यासक्रम, अभ्यासक्रमाचा कालावधी, पात्रता, सरासरी फी; नोकरीच्या संधी आणि सरासरी पगारासारख्या कौशल्य विकास अभ्यासक्रमांची काही महत्त्वपूर्ण वैशिष्ट्ये खालील प्रमाणे आहेत. (Skill Development Courses in India for Students)

कोर्स, पात्रता, कालावधी व पगार (Skill Development Courses in India for Students)

• लोकप्रिय अभ्यासक्रम: प्रमाणपत्र- कार्यक्षम एचव्हीएसी प्रणाल्या, इंग्रजीमध्ये नेटवर्कची तयारी करणे, जीआयएसमध्ये प्रमाणपत्र अभ्यासक्रम आणि रिमोट सेन्सिंग इ.
• डिप्लोमा आणि पीजी डिप्लोमा: फॅशन अ‍ॅन्ड टेक्सटाईल डिझायनिंग, वेल्डिंग मधील पोस्ट ग्रॅज्युएट प्रोग्राम इ. डिप्लोमा.
• यूजी: B.Voc, बी. टेक. आणि बी.एस्सी. संबंधित शाखेत.
• पीजी: M.Voc., एमपीए. आणि संबंधित शाखेतील एमएफए.
• डॉक्टरेट: पीएच.डी. आयटी आणि सिस्टममध्ये पीएच.डी. मोबाइल संगणन आणि नेटवर्किंग मध्ये.

कालावधी: Duration

• प्रमाणपत्र– काही तास ते महिने ऑनलाईनसाठी, तर 3 महिने ते 1 वर्ष ऑफलाइनसाठी
• डिप्लोमा आणि पीजी डिप्लोमा: 6 महिने ते 1 वर्ष
• यूजी: 3 ते 4 वर्षे
• पीजी: 2 वर्षे
• डॉक्टरेट: 3 वर्षे

पात्रता: Eligibility

• प्रमाणपत्र: मान्यताप्राप्त शिक्षण मंडळाची दहावी किंवा बारावी परीक्षा उत्तीर्ण.
• डिप्लोमा: मान्यताप्राप्त शिक्षण मंडळाची 12 वी परीक्षा पास.
• पीजी डिप्लोमा: संबंधित शाखा असलेल्या मान्यताप्राप्त विद्यापीठाची पदवी.
• यूजी: मान्यताप्राप्त शिक्षण मंडळाची 12 वी उत्तीर्ण.
• पीजी: संबंधित शाखेतील मान्यताप्राप्त विद्यापीठातून यूजीमध्ये उत्तीर्ण.
• डॉक्टरेट: बँकिंग संबंधित शाखेतील पीजी उत्तीर्ण.

सरासरी फी

• प्रमाणपत्र: 400 ते 20,000 रुपये
• डिप्लोमा आणि पीजी डिप्लोमा: 5,000 ते 50,000
• यूजी: 10,000 ते 2 लाख
• पीजी: 1 ते 3 लाख
• डॉक्टरेट: 20,000 ते 1 लाख

ऑनलाईन उपलब्ध कोर्स

• ऑनलाईन अभ्यासक्रमांचे प्रकार- ईडीएक्स, कोर्सेरा, उडेमी
• जॉब प्रॉस्पेक्ट्स- छायाचित्रकार, चित्रकार, भाषा तज्ञ, अनुवादक, योग विशेषज्ञ इलेक्ट्रिशियन; एचव्हीएसी अभियंता, नेटवर्क आर्किटेक्ट, मशीन लर्निंग अभियंता, फॅशन डिझायनर, प्रोग्रामर इ.
• सरासरी वेतन- प्रमाणपत्र: 1 ते 2 लाख रुपये
• डिप्लोमा आणि पीजी डिप्लोमाः 2 ते 4 लाख रुपये
• यूजी: आयआर 4 ते 6 लाख रुपये
• पीजी: आयआर 6 मे 12 लाख रुपये
• डॉक्टरेट: आयआर 14 ते 20 लाख रुपये

प्रमाणपत्र कौशल्य विकास अभ्यासक्रम (Skill Development Courses in India for Students)

• कौशल्य विकासातील प्रमाणपत्र अभ्यासक्रम; पदवीधर किंवा पदव्युत्तर पदवीधर पदवीधरांसाठी, अतिरिक्त पात्रता मानले जातात.
• संस्था किंवा कोर्स प्रदान करणा-या ऑनलाइन वेबसाईटवर अवलंबून प्रत्येक कोर्ससाठी कालावधी भिन्न असतो.
• सामान्यपणे प्रमाणपत्र अभ्यासक्रमांचे ऑनलाइन प्रमाणपत्र अभ्यासक्रम आणि ऑफलाइन प्रमाणपत्र अभ्यासक्रमांमध्ये वर्गीकरण केले जाऊ शकते.
• ऑनलाईन प्रमाणपत्र अभ्यासक्रम एखाद्या व्यक्तीस कोठूनही शिकण्यास सक्षम करतो. त्याला ठिकाण व वेळेचे बंधन नसते.
• आजकाल असंख्य ऑनलाइन वेबसाइट्स उपलब्ध आहेत जी लवचिक कालावधीत ऑनलाईन अभ्यासक्रम उपलब्ध करतात.
• तर काही महाविद्यालये आणि संस्थांकडून ऑफलाइन कोर्स उपलब्ध केले जातात जे उमेदवारांना वैध प्रमाणपत्र देतात जे उमेदवारांना उपयोगी पडतील.
• कोर्सचा कालावधी निवडलेल्या प्रमाणन प्रकारानुसार ठरविला जातो.

ऑनलाईन कौशल्य विकास कोर्स प्रमाणपत्र (Skill Development Courses in India for Students)

विविध ऑनलाइन वेबसाइट्समध्ये दिले जाणारे ऑनलाईन कौशल्य विकास अभ्यासक्रम कोर्सचे नाव, कालावधी व फीसह माहिती पुढे दिलेली आहे.

• डेल्फ्ट युनिव्हर्सिटी ऑफ टेक्नॉलॉजीच्या सहकार्याने कार्यक्षम एचव्हीएसी सिस्टीम्स एडीएक्स. कालावधी 5 आठवडे व फी 7,283.
• एचव्हीएसी फंडामेंटल आणि बीएमएस नियंत्रणे- अडेमी, कालावधी  5 तास (अंदाजे) फी  455
• ॲडोब इलस्ट्रेटर सीसी सह फॅशन रेखांकन – अडेमी कालावधी 5 तास (अंदाजे) फी 455
• कोपेनहेगन बिझिनेस स्कूलच्या सहकार्याने- फॅशन कोर्सेरा- कालावधी  5 तास (अंदाजे) विनामूल्य
• वॉशिंग्टन युनिव्हर्सिटीच्या सहकार्याने इंग्रजी एडीएक्समध्ये नेटवर्कची तयारी- कालावधी  6 आठवडे- फी 10,962

ऑनलाईन कौशल्य विकास अभ्यासक्रम प्रमाणपत्रांसाठी महाविद्यालये

• वॉशिंग्टन विद्यापीठ- सिएटल, वॉशिंग्टन, यूएसए
• डेल्फ्ट युनिव्हर्सिटी ऑफ टेक्नॉलॉजी-डेल्फ्ट, नेदरलँड्स
• कोपेनहेगन बिझिनेस स्कूल- फ्रेडरिक्सबर्ग, डेन्मार्क

ऑफलाइन कौशल्य विकास कोर्स प्रमाणपत्र

ऑफलाइन कौशल्य विकास अभ्यासक्रम सुविधा देणा-या काही संस्था; खाली सूचीबद्ध आहेत. असंख्य प्रमाणपत्र अभ्यासक्रम विविध संस्थांकडून उपलब्ध असल्याने, या अभ्यासक्रमांपैकी फक्त लोकप्रिय कोर्स नमूद केले आहेत.

• ऑरगॅनिक फार्मिंग- भारतीदासन युनिव्हर्सिटी त्रिची मधील प्रमाणपत्र कोर्स-कालावधी 3 महिने, फी 13,425
• मद्रास चेन्नईच्या हॉस्पिटॅलिटी मॅनेजमेंट युनिव्हर्सिटीमध्ये सर्टिफिकेट कोर्स, कालावधी 6 महिने, फी 5,440
• जामिया मिलिया इस्लामिया युनिव्हर्सिटी- नवी दिल्ली- फोटोग्राफीचा प्रमाणपत्र अभ्यासक्रम, कालावधी 1 वर्ष.
• चित्रकला पटना विद्यापीठाचा प्रमाणपत्र कोर्स, कालावधी 6 महिने – फी –
• जीआयएस आणि रिमोट सेन्सिंग- इनडियन इन्स्टिट्यूट ऑफ रिमोट सेन्सिंग देहरादून मध्ये प्रमाणपत्र कोर्स, कालावधी 6 महिने, फी 20,000
• प्रमाणपत्र पीटी मध्ये प्रमाणपत्र कोर्स- रविशंकर शुक्ला विद्यापीठ रायपूर, कालावधी 1 वर्ष, फी 5,740
• डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर मराठवाडा विद्यापीठ, औरंगाबाद येथे प्रमाणपत्र अभ्यासक्रम- कालावधी 3 महिने, फी 1,040
• प्रोग्रामिंग इन पायथन आयएसएम युनिव्हर्सिटी ऑफ स्किल्स बेंगलोर सह प्रमाणपत्र, कालावधी 3 महिने, फी 8,000

ऑफलाइन कौशल्य विकास कोर्स प्रमाणपत्रांसाठी महाविद्यालये

• पटना विद्यापीठ, पटना- फी 15,000
• जामिया मिलिया इस्लामिया विद्यापीठ, नवी दिल्ली-
• मद्रास विद्यापीठ, चेन्नई- फी 5,440
• भारथिदासन विद्यापीठ, त्रिची- फी 13,425
• पीटी रविशंकर शुक्ला विद्यापीठ, रायपूर- फी 5,740
• डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर मराठवाडा विद्यापीठ, औरंगाबाद- फी 1,040
• भारतीय दूरस्थ सेन्सिंग संस्था, देहरादून- फी 20,000 रु
• कौशल्य आयएसएम विद्यापीठ, बंगलोर- फी 8,000

कौशल्य विकास प्रमाणपत्र अभ्यासक्रम प्रवेश कसे पूर्ण केले जातात?

• प्रमाणपत्र अभ्यासक्रमासाठी प्रवेश प्रक्रिया खूप सोपी आहे; कारण या अभ्यासक्रमांसाठी कोणत्याही प्रकारच्या प्रवेश परीक्षेची आवश्यकता नाही.
• त्याऐवजी प्रवेश केवळ गुणवत्तेच्या आधारे केले जातात आणि मुलभूत पात्रता शाळेत दहावी किंवा बारावी पूर्ण करणे ही आहे.
• उमेदवार ऑनलाईन कोर्स संविधा पुरविणा-या वेबसाइटवर शैक्षणिक पात्रतेसह त्यांचे वैयक्तिक तपशील त्वरित भरु शकतात.
• तर, ऑफलाइन कोर्सेसच्या बाबतीत, उमेदवार शाळेत किंवा पदवीनंतर त्यांचे पास झालेले दस्तऐवज दाखवू शकतात.
• भारतातील कौशल्य विकास कोर्स प्रमाणपत्रांसाठी उच्च महाविद्यालये;
• ऑनलाइन आणि ऑफलाइन या दोन्ही प्रकारात; प्रमाणपत्र अभ्यासक्रम देणारी महाविद्यालये; अनुक्रमे टाइम्स हायर एज्युकेशन ग्लोबल रँकिंग 2020; आणि एनआयआरएफ रँकिंगवर आधारित क्रमवारी लावतात.

डिप्लोमा आणि पीजी डिप्लोमा कौशल्य विकास अभ्यासक्रम

कौशल्य विकास अभ्यासक्रमातील डिप्लोमा आणि पीजी डिप्लोमा प्रोग्राम्स सामील होण्यासाठी उमेदवाराने निवडलेल्या विशिष्टतेशी संबंधित मूलभूत पातळीचे ज्ञान प्रदान करतात.

• या प्रकरणात डिप्लोमा अभ्यासक्रमासाठी कालावधी 1 वर्ष आहे
• पीजी डिप्लोमा कोर्ससाठी कालावधी विविध संस्थांमध्ये 6 महिन्यांपासून 2 वर्षांपर्यंत वाढविला जातो.
• डिप्लोमा प्रोग्रामसाठी मुलभूत पात्रता म्हणजे मान्यताप्राप्त शिक्षण मंडळाकडून दहावी किंवा बारावी उत्तीर्ण असणे.
• त्याचप्रमाणे, पीजी डिप्लोमा प्रोग्रामची मूलभूत पात्रता म्हणजे कोणत्याही यूजी कोर्समध्ये पदवीधर पदवी असणे.

टॉप डिप्लोमा कौशल्य विकास अभ्यासक्रम

कौशल्य विकास अभ्यासक्रमातील डिप्लोमा प्रोग्राम्स, कोर्सचा कालावधी; आणि अभ्यासक्रमाची सरासरी फी देणारी महाविद्यालये पुढे दिलेली आहे. सामान्यत: सर्व डिप्लोमा अभ्यासक्रम केवळ संस्थांमध्ये (म्हणजे); ऑफलाइन कोर्स म्हणून दिले जातात.

• डिप्लोमा इन जीआयएस आणि रिमोट सेन्सिंग, युनिव्हर्सिटी ऑफ काश्मीर मध्ये पदविका, कालावधी 1 वर्ष –
• डिप्लोमा इन फॅशन अँड टेक्सटाईल डिझायनिंग, मोहनलाल सुखाडिया विद्यापीठ, उदयपुर, कालावधी 1 वर्ष फी 9,790
• जर्मन मध्ये डिप्लोमा, राजस्थान विद्यापीठ जयपूर, पंजाब युनिव्हर्सिटी, चंडीगढ, कालावधी 1 वर्ष फी 6,000
• डिप्लोमा इन एअरलाइन आणि पर्यटन व्यवस्थापन, विक्रम युनिव्हर्सिटी, उज्जैन, कालावधी 1 वर्ष फी 6,521

पीजी डिप्लोमा कौशल्य विकास अभ्यासक्रम

कौशल्य विकास अभ्यासक्रमातील पीजी डिप्लोमा प्रोग्राम्स खाली दिलेली महाविद्यालये, कोर्सचा कालावधी आणि कोर्सची सरासरी फी यासह उपलब्ध आहेत.

• जीआयएस आणि रिमोट सेन्सिंग मधील पोस्ट ग्रॅज्युएट डिप्लोमा, मद्रास चेन्नई, युनिव्हर्सिटी, पटना युनिव्हर्सिटी, मध्य प्रदेश भोज (मुक्त); विद्यापीठ भोपाळ, कालावधी 1 ते 2 वर्षे, फी 8570, ऑफलाईन.
• पोस्ट ग्रॅज्युएट डिप्लोमा इन अ‍ॅक्टिंग, जामिया मिलिया इस्लामिया युनिव्हर्सिटी नवी दिल्ली, कालावधी 1 वर्ष, फी 60,720 ऑफलाइन.
• पोस्ट ग्रॅज्युएट डिप्लोमा इन योगा, कर्नाटक विद्यापीठ धारवाड, कालावधी 2 वर्षे, फी 4,640 ऑफलाइन.
• इंग्रजी कौशल्य व नॉलेज मॅनेजमेंट पोस्ट ग्रॅज्युएट डिप्लोमा, युनिव्हर्सिटी ऑफ मद्रास चेन्नई, कालावधी 2 वर्ष, फी 6,570 ऑफलाइन.
• पोस्ट ग्रॅज्युएट डिप्लोमा इन वेल्डिंग, एमआयटी स्किल्स पुणे, कालावधी 6 महिने, ऑफलाइन.

डिप्लोमा/ पीजी डिप्लोमा स्किल डेव्हलपमेंट कोर्सेसमध्ये प्रवेश कसा घेतला जातो?

• (Diploma ) डिप्लोमा आणि पीजी डिप्लोमा यामध्ये प्रवेश केवळ गुणवत्तेच्या आधारेच दिला जातो.
• डिप्लोमा आणि पीजी डिप्लोमा अभ्यासक्रमांच्या प्रवेशासाठी केवळ मूलभूत पात्रता आवश्यक आहे.
• डिप्लोमा कोर्ससाठी मूलभूत पात्रता ही दहावी किंवा बारावी किमान टक्केवारीसह उत्तीर्ण आहे.
• त्यानंतर पीजी डिप्लोमा कोर्ससाठी मूलभूत पात्रता म्हणजे कोणत्याही यूजी कोर्समध्ये पदवी असणे.
• प्रवेश गुणवत्तेच्या आधारे केले जातात आणि काही संस्था पात्र उमेदवार निवडण्यासाठी मुलाखती घेतात.

डिप्लोमा कौशल्य विकास अभ्यासक्रमांसाठी महाविद्यालये

• राजस्थान विद्यापीठ, जयपूर, फी 2,830
• पंजाब विद्यापीठ, चंदीगड , फी 9,480
• काश्मीर विद्यापीठ, श्रीनगर –
• मोहनलाल सुखाडिया विद्यापीठ, उदयपुर, फी 9,790
• विक्रम विद्यापीठ, उज्जैन 6,521

पीजी डिप्लोमा कौशल्य विकास अभ्यासक्रमांसाठी महाविद्यालये

• पटना विद्यापीठ, पटना, फी 15,000
• जामिया मिलिया इस्लामिया विद्यापीठ, नवी दिल्ली, फी 60,720
• मद्रास विद्यापीठ, चेन्नई, फी 6,570 – 8,570
• कर्नाटक विद्यापीठ, धारवाड, फी 4,640
• मध्य प्रदेश भोज (मुक्त) विद्यापीठ, भोपाळ, फी 10,380
• एमआयटी कौशल्य, पुणे

बॅचलर स्किल डेव्हलपमेंट कोर्सेस (Skill Development Courses in India for Students)

यूजी पातळीवर कौशल्य विकास अभ्यासक्रम सुविधा देणारी महाविद्यालये; भारतात वेगाने वाढत आहेत. या अभ्यासक्रमांमुळे विदयार्थ्यांची कौशल्य विकसित होण्यास मदत होईल; आणि कौशल्याभिमुख कार्यक्रमाशी संबंधित करिअर करु शकतील.

• बॅचलरचे प्रोग्राम व्यावसायिक कौशल्ये, डिझाइन, विज्ञान आणि तंत्रज्ञान यासारख्या विविध डोमेनमध्ये उपलब्ध आहेत.
• बॅचलर प्रोग्रामचा कालावधी सामान्यत: 3 ते 4 वर्षांपर्यंतचा असतो.
• अभ्यासक्रम फी आणि उमेदवारांना दिलेला पगार पॅकेज हे, कॉलेज आणि प्रोग्राम प्रकार यासारख्या गोष्टींवर अवलंबून असते.
• कार्यक्रमाची मूलभूत पात्रता म्हणजे मान्यताप्राप्त शिक्षण मंडळाच्या शालेय शिक्षणातील 10 + 2 मधील उत्तीर्णता.

टॉप यूजी कौशल्य विकास अभ्यासक्रम

सर्वसाधारणपणे, यूजी स्किल डेव्हलपमेंट प्रोग्राम बी.व्हीओसी; बी. देस आणि बी. एस्सी. यासारख्या विविध प्रकारांमध्ये दिला जातो. वेगवेगळ्या डोमेनमध्ये यूजी स्किल डेव्हलपमेंट कोर्सेस सुविधा देणारे; टॉप कॉलेजेस खाली दिले आहेत.

बी.व्हीओसी. B. Voc.

भारतीय कौशल्य विकास विद्यापीठ जयपूर, राजस्थान आयएलडी स्किल्स युनिव्हर्सिटी जयपूर; सेंट झेविअर्स कॉलेज मुंबई, राजस्थान सेंट्रल युनिव्हर्सिटी, श्री विश्वकर्मा स्किल युनिव्हर्सिटी पलवल; मद्रास ख्रिश्चन कॉलेज चेन्नई, बीबीके डीएव्ही कॉलेज फॉर वुमन अमृतसर; देवगिरी कॉलेज औरंगाबाद, फर्ग्युसन कॉलेज पुणे. कालावधी 3 वर्षे व फी 60,000 ते 70,000, व्यावसायिक कौशल्ये- Vocational Skills

बी.एस्सी: B.Sc

सिम्बायोसिस स्किल्स अँड प्रोफेशनल युनिव्हर्सिटी पुणे, सीईडीपी स्किल इंस्टिट्यूट मुंबई, कालावधी 3 वर्ष, फी 1 ते 2 लाख, विज्ञान

बी देस: B.Des

बीबीके डीएव्ही कॉलेज फॉर वुमन, अमृतसर, कालावधी 4 वर्षे,  डिझाइन

अभ्यासक्रम सुविधा देणारी महाविद्यालये

• भारतीय कौशल्य विकास विद्यापीठ, जयपूर, बी.व्ही. सौंदर्य आणि निरोगीपणा, रेफ्रिजरेशन आणि वातानुकूलन; इलेक्ट्रिकल स्किल्स, एचव्हीएसी आणि रेफ्रिजरेशन स्किल्स; आयटी / नेटवर्किंग स्किल, मशीन लर्निंग आणि एआय स्किल, मॅन्युफॅक्चरिंग स्किल्स, एंटरप्रेन्योरशिप स्किल. कालावधी 3 वर्षे.
• राजस्थान आयएलडी स्किल्स युनिव्हर्सिटी, जयपूर, बी.व्हीओसी. बिल्डिंग कन्स्ट्रक्शन, ऑटोमोबाईल्स, इंटिरियर डिझाईन; नूतनीकरणयोग्य उर्जा व्यवस्थापन, रेफ्रिजरेशन आणि एअर कंडिशनिंग; वेब डिझायनिंग, अकाउंटिंग टॅक्सेशन आणि ऑडिटिंग, फॅशन डिझाईन, ज्वेलरी डिझाईन, हॉस्पिटॅलिटी, ऑटोमोटिव्ह स्किल. कालावधी 3 वर्षे.
• सेंट झेवियर्स कॉलेज, मुंबई, बी.व्हीओसी. पर्यटन आणि आतिथ्य व्यवस्थापन, सॉफ्टवेअर विकास मध्ये 3 वर्षे कालावधी.
• राजस्थान विद्यापीठ, बी.व्हीओसी, इंटीरियर डिझाईन मध्ये 3 वर्षे कालावधी.
• सिंबायोसिस स्किल्स अँड प्रोफेशनल युनिव्हर्सिटी, पुणे, बी.एस्सी. डेटा विज्ञान, सौंदर्य आणि निरोगीपणा मध्ये 3 वर्षे कालावधी.
• श्री विश्वकर्मा स्किल युनिव्हर्सिटी, पलवल, बी.व्हीओसी. वैद्यकीय प्रयोगशाळा तंत्रज्ञान, सेंद्रिय शेती; उत्पादन तंत्रज्ञान, वित्तीय सेवा, व्यवसाय प्रक्रिया व्यवस्थापन आणि विश्लेषणे, यांत्रिकी उत्पादन, मेकाट्रॉनिक्स, रोबोटिक्स आणि ऑटोमेशन, सौर तंत्रज्ञान. कालावधी 3 वर्षे.
• मद्रास ख्रिश्चन कॉलेज, चेन्नई, बी.व्हीओसी. आतिथ्य आणि पर्यटन, किरकोळ व्यवस्थापन आणि माहिती तंत्रज्ञान 3 वर्षे कालावधी.
• सीईडीपी कौशल्य संस्था, मुंबई, बी.एस्सी. हॉस्पिटॅलिटी स्टडीज, पाककला कला, 3 वर्षे.
• बीबीके डीएव्ही कॉलेज फॉर वुमन, अमृतसर, बी. डेस इन फॅशन डिझाईन, इंटिरियर डिझाईन, टेक्सटाईल डिझाईन, 4 वर्षे.
• बीबीके डीएव्ही कॉलेज फॉर वुमन, अमृतसर, बी.व्हीओसी. थिएटर मध्ये 3 वर्षे.
• देवगिरी कॉलेज, औरंगाबाद, बी.व्हीओसी. मल्टीमीडिया आणि वेब टेक्नॉलॉजीजमध्ये, बायो-उत्पाद तंत्रज्ञ, ज्वेलरी डिझाईन आणि जेमोलॉजी, थिएटर 3 वर्षे.
• फर्ग्युसन कॉलेज, पुणे, बी.व्हीओसी. डिजिटल मीडिया आणि अ‍ॅनिमेशन, मीडिया आणि पत्रकारिता 3 वर्ष.

बॅचलर स्किल डेव्हलपमेंट कोर्सेसचे प्रवेश कसे केले जातात?

प्रथम बॅचलर प्रोग्रामसाठी अर्ज केलेले विद्यार्थी मान्यताप्राप्त शिक्षण मंडळाची; एचएससी परीक्षा उत्तीर्ण पाहिजे. पात्र विद्यार्थ्यांची प्रवेश परीक्षा घेण्यात येते; काही महाविद्यालये प्रवेशपरीक्षेद्वारे प्रवेश देतात. वर नमूद केलेल्या महाविद्यालयांमध्ये प्रवेश घेण्यासाठी; घेण्यात आलेल्या काही प्रवेश परीक्षांची माहिती खाली दिली आहे.

सिम्बायोसिस नॅशनल एप्टीट्यूड टेस्ट (एसएनएपी) दरवर्षी सिम्बायोसिस इंटरनॅशनल कडून त्यांच्या संस्थांमध्ये प्रवेश घेण्यासाठी घेतली जाते.

सेंट्रल युनिव्हर्सिटी कॉमन एन्ट्रन्स टेस्ट्स (सीयूसीईटी) ही राष्ट्रीय स्तरावरील परीक्षा आहे; जी दहा केंद्रीय विद्यापीठांद्वारे संयुक्तपणे नियमित केली जाते. यूजी, पीजी आणि इतर प्रकारच्या सर्व प्रकारच्या अभ्यासक्रमांसाठी; केंद्रीय विद्यापीठांमध्ये प्रवेश घेतला जातो.

बॅचलर स्किल डेव्हलपमेंट कोर्सेससाठी महाविद्यालये

• मद्रास ख्रिश्चन कॉलेज, चेन्नई –
• महिलांसाठी बीबीके डीएव्ही कॉलेज, अमृतसर –
• सिंबायोसिस स्किल्स अँड प्रोफेशनल युनिव्हर्सिटी, पुणे, फी 2,17,000
• फर्ग्युसन कॉलेज, पुणे, फी 40,000 – 45,000
• सेंट झेवियर्स कॉलेज, मुंबई, फी 7,355
• राजस्थान विद्यापीठ, अजमेर, फी 12,115
• भारतीय कौशल्य विकास विद्यापीठ, जयपूर, फी 1,00,000
• सीईडीपी कौशल्य संस्था, मुंबई –
• देवगिरी महाविद्यालय, औरंगाबाद , फी 12,485
• राजस्थान आयएलडी कौशल्य विद्यापीठ, जयपूर, फी 2,77,000
• श्री विश्वकर्मा कौशल्य विद्यापीठ, पलवेल, फी 13,000

मास्टर स्किल डेव्हलपमेंट कोर्सेस (Skill Development Courses in India for Students)

कौशल्य विकासातील मास्टर प्रोग्राम्स बहुतेकदा ज्या विद्यार्थ्यांद्वारे विशिष्ट कौशल्यामध्ये; विशेषीकरण करण्याची इच्छा असते त्यांच्याद्वारे त्यांचा पाठपुरावा केला जातो जेणेकरुन ते उच्च पदांवर जाऊ शकतात.

• मास्टर कौशल्य विकास अभ्यासक्रम घेत असलेल्या उमेदवारांनाही  शिक्षकाची नोकरी करण्याचा पर्याय आहे.
• Master कोर्सचा कालावधी साधारणपणे 2 वर्षांचा असतो.
• मास्टर कोर्ससाठी मूलभूत पात्रता म्हणजे संबंधित शाखेसह बॅचलर डिग्री.

पीजी कौशल्य विकास अभ्यासक्रम

कौशल्य विकासातील मास्टर किंवा पीजी प्रोग्राम्स एम.व्ही. सी; एमपीए., आणि एमएफए सारख्या विविध स्वरूपात भिन्न डोमेनमध्ये ऑफर केले जातात. पीजी कौशल्य विकास अभ्यासक्रम उपलब्ध करून देणारी; महाविद्यालये खाली दिलेली आहेत.

• एम.व्हीओसी: लोयोला कॉलेज चेन्नई, गुरु गोबिंदसिंग इंद्रप्रस्थ विद्यापीठ नवी दिल्ली; राजस्थान आयएलडी कौशल्य विद्यापीठ जयपूर. श्री विश्वकर्मा कौशल्य विद्यापीठ पलवल; भारतीय कौशल्य विकास विद्यापीठ जयपुर. काेर्स कालावधी 2 वर्षे, फी 3 ते 3 लाख.
• एमपीए: मुंबई विद्यापीठ 2 वर्षे – कला
• एमएफए: अण्णामलाई विद्यापीठ चिदंबरम, कालावधी 2 वर्षे, फी  3,285 कला

अभ्यासक्रम सुविधा देणारी महाविद्यालये

• लोयोला कॉलेज चेन्नई, एम.व्ही. 3 डी अ‍ॅनिमेशन मध्ये, डिजिटल पत्रकारिता 2 वर्ष
• गुरु गोबिंदसिंग इंद्रप्रस्थ विद्यापीठ नवी दिल्ली, एम.व्ही. ऑटोमोबाईल, इंटिरियर डिझाईन, सॉफ्टवेअर डेव्हलपमेंट 2 वर्ष राजस्थान आयएलडी स्किल्स युनिव्हर्सिटी जयपूर, एम.व्ही. फॅशन डिझाईन इनोव्हेशन अँड एंटरप्रेन्योरशिप, इंटिरियर डिझाईन इनोव्हेशन अँड एंटरप्रेन्योरशिप.
• श्री विश्वकर्मा स्किल युनिव्हर्सिटी पलवल, एम.व्ही. उद्योजकता कौशल्य, बँकिंग आणि वित्त, मानव संसाधन व्यवस्थापन, रोबोटिक्स आणि ऑटोमेशन, सुरक्षा आणि पाळत ठेवणे २ वर्षे
• भारतीय कौशल्य विकास विद्यापीठ जयपूर, एम.व्ही. ऑटोमोटिव्ह स्किल्स, एम्बेडेड सिस्टम आणि आयओटी स्किल, उद्योजकता कौशल्य, एचव्हीएसी आणि रेफ्रिजरेशन स्किल्स, स्मार्ट पॉवर सिस्टम स्किल्स, मॅन्युफॅक्चरिंग स्किल्स, वुडवर्किंग 2 वर्ष
• मुंबई विद्यापीठ, ग्राफिक्स, म्युझिक व्होकल, डान्स 2 वर्षातील एमपीए
• अण्णामलाई विद्यापीठ चिदंबरम, संगीतातील एमएफए – गायन, नृत्य – भरतनाट्यम, नृत्य, संगीत – वीणा, संगीत 2 वर्षे

मास्टर्स स्किल डेव्हलपमेंट कोर्सेस मधील प्रवेश कसे केले जातात?

• पदव्युत्तर कौशल्य विकास अभ्यासक्रमासाठी प्रवेश गुणवत्ता तसेच प्रवेश परीक्षेद्वारे केले जातात. मूलभूत पात्रता म्हणजे संबंधित शाखेची पदवी संपादन करणे.
• सेंट्रल युनिव्हर्सिटी कॉमन एन्ट्रन्स टेस्ट्स (सीयूसीईटी) ही राष्ट्रीय स्तरावरील परीक्षा आ;हे जी दहा केंद्रीय विद्यापीठे संयुक्तपणे नियमन करतात. यूजी, पीजी आणि इतर प्रकारच्या कार्यक्रमांसारख्या सर्व प्रकारच्या अभ्यासक्रमांसाठी; केंद्रीय विद्यापीठांमध्ये प्रवेश घेतला जातो.
• महाराष्ट्र कॉमन एन्ट्रन्स टेस्ट (एमएएचईसीईटी) ही राज्यस्तरीय प्रवेश परीक्षा असून; डीटीई महाराष्ट्रतर्फे महाराष्ट्रातील भाग घेणा-या महाविद्यालयांनी एमबीएच्या प्रवेशासाठी घेतलेली परीक्षा आहे. (Skill Development Courses in India for Students)

प्रवेश परीक्षा मास्टर कौशल्य विकास अभ्यासक्रम

भारतातील पीजी कौशल्य विकास अभ्यासक्रमांचे प्रवेश या परीक्षांच्या माध्यमातून घेतले जातात.

• लोयोला कॉलेज चेन्नई, फी 4,50,000
• मुंबई विद्यापीठ मुंबई, फी 3,00,000
• गुरु गोबिंदसिंग इंद्रप्रस्थ विद्यापीठ नवी दिल्ली
• अन्नामलाई विद्यापीठ चिदंबरम, फी 3,285
• भारतीय कौशल्य विकास विद्यापीठ जयपूर, फी 1,00,000
• राजस्थान आयएलडी कौशल्य विद्यापीठ जयपुर फी 7,17,000
• श्री विश्वकर्मा कौशल्य विद्यापीठ पलवल फी 15,000

डॉक्टरेट कौशल्य विकास अभ्यासक्रम

पीएच.डी. किंवा कौशल्य विकासातील डॉक्टरेट प्रोग्राम्सची निवड; शिक्षण क्षेत्रात नोकरी करत असलेले करतात. डॉक्टरेट प्रोग्रामसाठी मूलभूत पात्रता निकष म्हणजे; बँकिंग कोर्समध्ये पदव्युत्तर पदवी पूर्ण करणे. पीएचडीचा कालावधी साधारणपणे 3 वर्षे आहे. पीएचडी पूर्ण झाल्यानंतर उमेदवारांना दिला जाणारा पगार; सर्वसाधारन 10 ते 15 लाखांपर्यंत आहे.

पीएचडी कौशल्य विकास अभ्यासक्रम

सर्वात लोकप्रिय अभ्यासक्रम पीएच.डी. पुढील महाविद्यालयात कोर्सेस, सरासरी फी, कोर्सचा कालावधी व कोर्सचा अभ्यासक्रम उपलब्ध असलेल्या महाविद्यालयांसह प्रोग्रामचा उल्लेख आहे.

मोहनलाल सुखाडिया विद्यापीठ उदयपुर, कालावधी 2 ते 3 वर्षे फी 24,250 कला.

पीएच.डी. व्यावसायिक कौशल्य कोचीन विज्ञान व तंत्रज्ञान विद्यापीठ, गॅलगोटियस युनिव्हर्सिटी ग्रेटर नोएडा, लवली प्रोफेशनल युनिव्हर्सिटी जालंधर; हिमालयीन युनिव्हर्सिटी इटानगर, कालावधी 3 वर्षे फी 65,000 ते 75,000 व्यावसायिक कौशल्ये.

अभ्यासक्रम सुविधा देणारी महाविद्यालये

• मोहनलाल सुखाडिया विद्यापीठ उदयपुर, पीएच.डी. संगीत, योग 2 ते 3 वर्षे.
• कोचीन विज्ञान व तंत्रज्ञान विद्यापीठ, पीएच.डी. आयटी आणि सिस्टम, मोबाइल संगणन; आणि नेटवर्किंग अनुप्रयोग, कृत्रिम बुद्धिमत्ता, भाषा संगणन, नैसर्गिक भाषा प्रक्रिया 3 वर्षे.
• गॅलगोटियस युनिव्हर्सिटी ग्रेटर नोएडा, पीएच.डी. हेल्थकेअर आणि हॉस्पिटल मॅनेजमेन्ट मध्ये 3 वर्षे.
• लवली प्रोफेशनल युनिव्हर्सिटी जालंधर, पीएच.डी. संगीत, अन्न विज्ञान आणि तंत्रज्ञान, हॉटेल व्यवस्थापन 3 वर्षे.
• हिमालयीन विद्यापीठ इटानगर, पीएच.डी. योग, आतिथ्य, फॅशन डिझाईन, फलोत्पादन 3 वर्षे.

प्रवेश प्रक्रिया

• बहुतांश संस्थांमध्ये प्रवेश निकष फक्त गुणवत्तेच्या आधारे असतात; परंतु काही नामांकित संस्थांमध्ये, रिसर्च फेलोशिपमध्ये प्रवेश ही खासकरुन डॉक्टरेट प्रोग्रामसाठी तयार केलेल्या प्रवेश परीक्षेवर आधारित असते.
• परीक्षा सीयूसीईटी सारखी आहे, जी संपूर्ण देशातील केंद्रीय विद्यापीठांमध्ये कोणत्याही प्रकारच्या अभ्यासक्रमांच्या प्रवेशासाठी देशव्यापी सामान्य प्रवेश परीक्षा आहे.
• डॉक्टरेट बँकिंग कोर्सची मूलभूत पात्रता म्हणजे मास्टर डिग्री किंवा पीजी डिप्लोमा डिग्री पूर्ण करणे.

डॉक्टरेट कौशल्य विकास अभ्यासक्रमांसाठी महाविद्यालये

• विज्ञान आणि तंत्रज्ञान कोचीन विद्यापीठ, कोची फी 8,525
• लवली व्यावसायिक विद्यापीठ, जालंधर उदयपूर फी 24,250
• गॅलगोटियस युनिव्हर्सिटी, ग्रेटर नोएडा फी 1,20,000 हिमालयीन विद्यापीठ, इटानगर फी 85,000

स्किल डेव्हलपमेंट कोर्स नंतर नोकरीचे सर्वात चांगले पर्याय काय आहेत?

संबंधित शाखेतील पदवी नंतर पदवीधरांना उपलब्ध असलेले काही प्रसिद्ध नोकरी पर्याय; नोकरीच्या काही लोकप्रिय भूमिकांचा उल्लेख त्यांचे कौशल्य, सरासरी पगार आणि नोकरीच्या वर्णनासह येथे केला आहे. (Skill Development Courses in India for Students)

एचव्हीएसी अभियंता

एचव्हीएसी अभियंताची भूमिका म्हणजे रेफ्रिजरेशन सिस्टम; आणि एचव्हीएसी सिस्टीम म्हणजेच हीटिंग, व्हेंटिलेशन, वातानुकूलन; कूलिंग सिस्टमची रचना करणे. एचव्हीएसी अभियंता या एचव्हीएसी आणि रेफ्रिजरेशन सिस्टमची स्थापना, दुरुस्ती; आणि देखभाल देखील करते. नोकरी अधिक तंत्रज्ञानाची असल्याने सामान्यत: चांगले तांत्रिक ज्ञान असलेल्या उमेदवारांना प्राधान्य दिले जाते.

प्रारंभ पगारः 2 ते 4 लाख रुपये

कौशल्य आवश्यक

• ऑटोकॅड (Auto CAD)
• लोड गणना (Load Calculations)
• समस्या सोडवणे (Problem Solving)
• संभाषण कौशल्य (Communication Skills)

नेटवर्क आर्किटेक्ट

नेटवर्क आर्किटेक्ट असे आहे; जे डेटा प्रसारित करण्यासाठी लॅन – लोकल एरीया नेटवर्क, डब्ल्यूएएन – वाइड एरिया नेटवर्क; आणि इंट्रा नेटवर्क यासारख्या नेटवर्कची रचना करतात. आयटी संबंधित समस्यांची काळजी घेण्यासाठी नेटवर्क; आर्किटेक्टकडे अतिरिक्त ज्ञान आणि प्रशिक्षण देखील असणे आवश्यक आहे. (Skill Development Courses in India for Students)

प्रारंभ पगारः 10 ते 20 लाख रुपये

कौशल्य आवश्यक Skills Required  

• विश्लेषणात्मक कौशल्य
• आयटी आणि नेटवर्किंग बद्दल ज्ञान
• डेटा नेटवर्क डिझाइन करणे
• नेटवर्क समस्येचे निराकरण
• नेटवर्कची देखभाल करणे

फॅशन डिझायनर

फॅशन डिझायनर्स एक नाविन्यपूर्ण आणि ट्रेंडीअर पद्धतीने कपडे, शूज आणि उपकरणे डिझाइन करतात; आणि तयार करतात. ते ट्रेंड ओळखतात आणि संकलनासाठी; शैली, फॅब्रिक्स, रंग, प्रिंट आणि ट्रिम निवडतात. प्रत्येक वेळी नवीन आणि नाविन्यपूर्ण डिझाइन तयार करण्यासाठी; त्यांना विविध प्रकारच्या कल्पनाशक्ती आणि सर्जनशीलताची आवश्यकता असते.

प्रारंभ वेतनः 3 ते 6 लाख रुपये

कौशल्य आवश्यक

• स्पर्धात्मक
• सर्जनशीलता
• कलात्मक क्षमता
• सेन्स ऑफ स्टाईल
• मजबूत शिवणकामाची कौशल्ये

कौशल्य विकास अभ्यासक्रमात कोणती कौशल्ये आवश्यक आहेत?

कौशल्य विकास अभ्यासक्रम पदवी पूर्ण झाल्यानंतर नोकरीच्या शोधात असलेल्या उमेदवारांकडून; त्यांच्याकडे अतिरिक्त कौशल्य असणे अपेक्षित आहे. पदवी पूर्ण झाल्यानंतर अपेक्षित असलेल्या काही कौशल्यांबद्दल;; खाली चर्चा केली आहे. उमेदवाराची कौशल्ये विकसित करण्यात मदत करणारे अभ्यासक्रम आणि उमेदवारांना देण्यात येणा-या संभाव्य नोक-या नमूद केल्या आहेत.

ऑटोकॅड

ऑटोकॅड एक डिझायनिंग सॉफ्टवेअर आहे; जे हाताने काढले जाणारे भाग, असेंबली, मशीन बॉडी पार्ट; किंवा कन्स्ट्रक्शन प्लॅनचे कोणतेही 2 डी ड्राइंग आणि 3 डी मॉडेल तयार करु शकते. प्रोग्राम वापरकर्त्यास भविष्यातील वापरासाठी; डेटाबेसमध्ये वस्तूंचे गट तयार करण्यास; किंवा स्तरांवर ठेवण्यास, आकार आणि स्थान यासारख्या वस्तूंच्या गुणधर्मांमध्ये फेरफार करण्यास देखील परवानगी देतो.

ऑटोकॅड अभ्यासक्रम

हा अभ्यासक्रम शिकण्यास मदत करणारे कोर्समध्ये समाविष्ट केलेला अभ्यासक्रम या विभागात वर्णन केलेला आहे.

• ऑटोकॅड पर्यावरण एकत्रित घटक
• 2 डी रेखांकन मूलतत्त्वे एक संपूर्ण सिस्टम मॉडेलिंग.
• 2 डी दृश्यमान व्युत्पन्न 3 डी रेखांकन मूलतत्त्वे.
• 3 डी स्पेस परिमाण आणि नेते नॅव्हिगेट करत आहे.
• 2 डी फिगर 3 डी स्पेस क्रिएटींग ड्रॉईंग पॅकेज मधील.

ऑटोकॅड जॉब प्रोफाइल

• डिझाईन अभियंता
• एचव्हीएसी अभियंता
• लॅब सहाय्यक
• प्राध्यापक
• बांधकाम नियोजक

संभाषण कौशल्य

दुस-या व्यक्तीसह कोणत्याही प्रकारची माहिती व्यक्त करण्यासाठी; किंवा प्राप्त करण्यासाठी एक प्रभावी संप्रेषण आवश्यक आहे. ऐकणे, बोलणे, निरीक्षण करणे, भावना वाढवणे यासारख्या क्रिया; ही संप्रेषणाची काही महत्त्वपूर्ण कौशल्ये आहेत.

संप्रेषण कौशल्यासाठी अभ्यासक्रम

• सहकार्य, स्पर्धा आणि सर्वात प्रभावी शरीर भाषेचे साधन वापरण्याची तुलना
• ट्रस्ट स्पीकरचे मुख्य भाग वाचणे
• फसवणूक सक्रिय ऐकण्याची रणनीती कशी वापरावी
• प्रभावी संप्रेषण कल्पना स्पष्टपणे आणि संक्षिप्तपणे कसे संप्रेषित करावे
• थेट विरुद्ध अप्रत्यक्ष संप्रेषण क्लायंट आणि सहकार्यांच्या गरजा कशा मूल्यांकन कराव्यात.
• व्यवसाय संप्रेषण समोरासमोर आणि दूरस्थ संप्रेषणासाठी सर्वोत्तम पद्धती.

संप्रेषण कौशल्य जॉब प्रोफाइल

• संप्रेषण तज्ञ
• सल्लागार
• आर्थिक सल्लागार
• मनोचिकित्सक
• वकील

वाचा: Related

• Diploma in Engineering after 10th: दहावीनंतर अभियांत्रिकी पदविका
• List of the most popular courses after 10th: 10 वी नंतर पुढे काय?
• Career Opportunities in the Arts Stream: 10 वी नंतर करिअर संधी
• Computer Education is the Need of the Time: संगणक शिक्षण
• Study Tips: अभ्यास विसरता, लक्षात राहात नाही, मग ही माहिती वाचा..
• शैक्षणिक माहितीसाठी “ज्ञानज्योत” शैक्षणिक मराठी संकेत स्थळाला भेट द्या.