All Information About Diploma in Education‍ | डी. एड. पदविका

All Information About Diploma in Education‍ | डिप्लोमा इन एज्युकेशन कोर्स तपशील, प्रवेश, पात्रता, विषय व नोकरिच्या संधी.

डिप्लोमा इन एज्युकेशन, हा प्रमाणपत्र स्तरावरील; शिक्षक प्रशिक्षण अभ्यासक्रम आहे. हा अभ्यासक्रम प्राथमिक स्तरावरील शिक्षणाची पूर्तता करतो; आणि शिक्षण क्षेत्रातील एक महत्वाचा नोकरीभिमुख अभ्यासक्रम आहे. (डी.एड) डिप्लोमा इन एज्युकेशन हा एक प्रमाणित; शिक्षक प्रशिक्षण अभ्यासक्रम आहे, हा अभ्यासक्रम उमेदवारांना खाजगी किंवा सरकारी; प्राथमिक शाळांमध्ये शिकवण्यास सक्षम करतो. All Information About Diploma in Education‍

ज्या विदयार्थ्यांना शिक्षण क्षेत्रात करिअर करण्याची आवड आहे; त्यांच्यासाठी हा अभ्यासक्रम योग्य आहे. या कोर्सचा कालावधी 2 वर्षाचा असून; नियमित तसेच बहिस्थ किंवा दुरस्थ पद्धतीने करता येतो. या कोर्ससाठी 12 वी मध्ये किमान 50% गुण मिळवलेले उमेदवार; अर्ज करण्यासाठी पात्र ठरतात. या अभ्यासक्रमात शिकविले जाणारे मुख्य विषय म्हणजे; उदयोन्मुख भारतीय समाजातील शिक्षण, शैक्षणिक मानसशास्त्र, माध्यमिक शिक्षण, समस्या आणि शिकवण्याच्या पद्धती. All Information About Diploma in Education‍

Table of Contents

डी.एङ कोर्सविषयी विशेष माहिती (All Information About Diploma in Education‍)

कोर्स लेव्हल- ग्रॅज्युएशन
फूल फॉर्म- डिप्लोमा इन एज्युकेशन
कालावधी- 2 वर्षे
परीक्षा प्रकार- वार्षिक
शैक्षणिक पात्रता- इ 12 वी 50 % गुणांसह उत्तीर्ण
प्रवेश प्रक्रिया- गुणवत्तेच्या आधारे केली जाते
कोर्स फी- सरासरी फी दरवर्षी रु. 15,000 ते 70,000 पर्यंत असते
सरासरी पगार- रु. 2,50,000 वार्षिक
वाचा: Bachelor of Education: A Professional Course | बी.एड

डी. एङ. साठी आवश्यक कौशल्ये

प्राथमिक शालेय अध्यापनात आपले करिअर घडवू इच्छिणाऱ्या उमेदवारांकडे खाली नमूद केलेले गुण आणि कौशल्य असणे आवश्यक आहे. All Information About Diploma in Education‍

धैर्य
उत्साह
संप्रेषण कौशल्य
सर्जनशीलता
शैक्षणिक कौशल्ये
लोक कौशल्ये
लवचिकता
कल्पनाशील कौशल्ये
व्यवस्थापन कौशल्ये
शिकवण्याची आवड

डी.एङ प्रवेश प्रक्रिया (All Information About Diploma in Education‍)

प्रवेशासाठी, उमेदवारांची निवड गुणवत्तेच्या आधारावर केली जाते; इ. 12 वी बोर्ड परीक्षेत मिळविलेल्या गुणांवर अवलंबून असते. प्रवेश प्रक्रियेसाठी उमेदवाराने; प्रवेश अर्ज भरणे आवश्यक आहे. अर्जामध्ये सर्व शैक्षणिक तपशील, वैयक्तिक तपशील; आणि इतर संबंधित कागदपत्रे समाविष्ट आहेत. All Information About Diploma in Education‍

डीएड अभ्यासक्रमाचा कालावधी; एक ते दोन वर्षांचा असतो. अभ्यासक्रम पूर्ण करण्यासाठी; किमान कालावधी देखील संस्थेत बदलतो. अभ्यासक्रम, दोन्ही पूर्ण-वेळ आणि अर्धवेळ अभ्यासक्रम म्हणून उपलब्ध आहेत.

डी.एङ साठी पात्रता निकष

डिप्लोमा अभ्यासक्रमासाठी मूलभूत पात्रता निकष असा आहे; की उमेदवाराने कोणत्याही मान्यताप्राप्त संस्थेतून; कोणत्याही शाखेतील इ. 12 वी पदवी किंवा पदव्युत्त्तर पदवी; 50% गुणांसह उत्तीर्ण असणे आवश्यक आहे.

प्रवेश परीक्षा

डी. एङ अभ्यासक्रमासाठी महाराष्ट्र डी एड सीईटी (कॉमन एन्ट्रन्स टेस्ट); ही परीक्षा महाराष्ट्र राज्य सरकारद्वारे घेतली जाते; आणि त्यात खासगी संस्थांचा समावेश असलेल्या; विविध अनुदानित आणि विनाअनुदानित संस्थांचा समावेश असतो. परीक्षेचा नमुना MCQ आधारित OMR शीट आहे. All Information About Diploma in Education‍

केंद्रीय शिक्षक पात्रता परीक्षा (CTET); ही केंद्रीय माध्यमिक शिक्षण मंडळ (CBSE) द्वारे; आयोजित राष्ट्रीय स्तरावरील प्रवेश परीक्षा आहे. ही परीक्षा वर्षातून दोनदा जुलै आणि डिसेंबर महिन्यात घेतली जाते.

अभ्यासक्रमासाठी चांगल्या महाविद्यालयात प्रवेश मिळवण्यासाठी; इच्छुकाने गुणवत्तेच्या आधारावर; निवड निकष पूर्ण करणे आवश्यक आहे. परीक्षेनंतर, उमेदवारांनी त्यांच्या आवडीनुसार; उपलब्ध असलेल्या महाविद्यालयांची अभ्यासपूर्ण निवड करावी.

पात्रतेचे निकष उमेदवार ज्या उच्च शिक्षण संस्थेत अर्ज करत आहेत; त्यानुसार बदलू शकतात. डी.एड. अभ्यासक्रमासाठी प्रवेश सामान्यतः विद्यापीठ किंवा संस्था स्तरावर घेतलेल्या लेखी प्रवेश परीक्षेतील; उमेदवारांच्या कामगिरीच्या आधारावर दिला जातो. तथापि, काही संस्था गुणवत्तेच्या आधारावर; उमेदवारांना थेट प्रवेश देखील देतात. 12 वीच्या परीक्षेत उमेदवारांच्या गुणांच्या आधारे गुणवत्ता यादी तयार केली जाते. All Information About Diploma in Education‍

या अभ्यासक्रमाची निवड का करावी?

अलिकडच्या काळात शिक्षण क्षेत्रात बदल होत आहेत; शिक्षणामध्ये नवनवीन डिजीटल साधनांचा वापर केला जात आहे. त्यामुळे शाळांना नव्याने पदवी प्राप्त केलेल्या; आधुनिक तंत्रज्ञानाचा शिक्षणात वापर करु शकणा-या शिक्षकांची गरज आहे.

शिक्षण प्रक्रियेचा विद्यार्थ्यांच्या मानसिकतेवर; जबरदस्त प्रभाव पडतो आणि म्हणूनच; स्वतःला समजून घेण्याची क्षमता असलेल्या शिक्षकांचे स्वागत करणे; आणि विद्यार्थ्यांना शैक्षणिक प्रक्रियेबद्दल शिकू देणे; हे शैक्षणिक क्षेत्रासाठी आवश्यक बनते.

डी.एङ. कोर्सधारक देशाच्या शिक्षण विभागासाठी महत्वाचे आहेत; ते देशासाठी अत्यावश्यक मालमत्ता असल्याचे सिद्ध करतात.

वाचा: How to be a successful teacher | यशस्वी शिक्षक कसे व्हावे

ङी.एङ अभ्यासक्रम (All Information About Diploma in Education‍)

हा अभ्यासक्रम विदयार्थी शिक्षकांना; विद्यार्थ्यांचे मानसशास्त्र समजण्यासाठी शिक्षित करतो. शिक्षक-विद्यार्थ्यांच्या परस्पर संवादाचे मिश्रण करण्यासाठी; हा अभ्यासक्रम तयार केला आहे. अभ्यासक्रमात मुख्य संकल्पना समाविष्ट करणारे; दोन सेमेस्टर समाविष्ट आहेत.

उदयोन्मुख भारतीय समाज शैक्षणिक मानसशास्त्रातील शिक्षण
बालविकास आणि शिक्षण अभ्यासक्रम आणि शिक्षणशास्त्र
माध्यमिक शिक्षण: समस्या आणि समस्या माहिती आणि दळणवळण तंत्रज्ञान
मायक्रोटेचिंग शिकवण्याच्या पद्धती
प्रादेशिक भाषा इंग्रजी भाषा शिकवणे
पर्यावरणशास्त्र शिकवणे गणित शिकवणे
कला शिक्षण शारीरिक शिक्षण
साहित्य सामाजिक विज्ञान शिकवणे
सामान्य विज्ञान शिक्षण भाषा आणि लवकर साक्षरता समजून घेणे
अनुभूती, शिक्षण आणि सामाजिक-सांस्कृतिक संदर्भ शिक्षक ओळख आणि शालेय संस्कृती
पर्यावरणीय अभ्यासाची शालेय संस्कृती, नेतृत्व आणि बदल अध्यापनशास्त्र
इंग्रजी भाषेचे शिक्षण मुलांचे शारीरिक आणि भावनिक आरोग्य, शालेय आरोग्य आणि शिक्षण (व्यावहारिक)
सर्जनशील नाटक, ललित कला आणि शिक्षण (व्यावहारिक) कार्य आणि शिक्षण (व्यावहारिक)
शालेय इंटर्नशिप (व्यावहारिक)
हे नमूद केले जाऊ शकते की वर नमूद केलेल्या विषयांमध्ये सिद्धांत; तसेच व्यावहारिक विषय दोन्ही समाविष्ट आहेत.

डी.एङ दूरस्थ शिक्षण (All Information About Diploma in Education‍)

दूरस्थ शिक्षण मुळात अशा विद्यार्थ्यांसाठी आहे; जे कदाचित शिकण्याच्या वेळी संस्थेत; शारीरिकदृष्ट्या उपस्थित राहू शकणार नाहीत. विविध महाविद्यालये, संस्था व विद्यापीठे; उपलब्ध जागांच्या संख्येवर विद्यार्थ्यांना प्रवेश देतात.

दूरस्थ शिक्षणासाठी, विविध महाविद्यालये आणि संस्थांनी; त्यांचे स्वतःचे शिक्षण प्लॅटफॉर्म सुरु केले आहेत.

डिप्लोमा इन एज्युकेशन या दूरस्थ शिक्षण अभ्यासक्रमाचा कालावधी 2 वर्षांचा आहे.

पात्रता इ. 12 वी किमान 50% गुणांसह उत्तीर्ण आणे आवश्यक आहे. वाचा: List of the top courses after 12th Arts | 12 वी कला नंतर काय?

डी.एड. दूरस्थ शिक्षण अभ्यासक्रमामध्ये शिकविले जाणारे; काही विषय म्हणजे उदयोन्मुख भारतीय समाजातील शिक्षण; बालविकास आणि शिक्षण, शैक्षणिक मानसशास्त्र, अभ्यासक्रम; आणि शिक्षणशास्त्र, शिकवण्याच्या पद्धती, साहित्य आणि शिक्षक ओळख आणि शालेय संस्कृती. All Information About Diploma in Education‍

डी. एङ महाविद्यालये (All Information About Diploma in Education‍)

आयईएस कॉलेज ऑफ एज्युकेशन
एचजीएम आझम कॉलेज ऑफ एज्युकेशन
एमिटी युनिव्हर्सिटी
एसजीएस तुली शिक्षण महाविद्यालय
गीता आदर्श शिक्षण महाविद्यालय
पुणे इन्स्टिट्यूट
वाचा: BA English: The Most Popular Language | बीए इंग्रजी
भाभा शिक्षण महाविद्यालय
भारत शिक्षण महाविद्यालय
मिलेनियम कॉलेज ऑफ एज्युकेशन
मुंबई विद्यापीठ
यूपीआरटीओयू
राजीव गांधी महाविद्यालय
लॉर्ड कृष्णा कॉलेज ऑफ एज्युकेशन
सेठ बनारसीदास शिक्षण महाविद्यालय
अलीगढ मुस्लिम युनिव्हर्सिटी

डी.एड. नोकरिच्या संधी (All Information About Diploma in Education‍)

चांगल्या समाजाच्या विकासासाठी प्राथमिक शिक्षण अत्यावश्यक आहे; आणि डीएड तेच साध्य करण्यात मदत करते. जे उमेदवार यशस्वीपणे डीएड अभ्यासक्रम पूर्ण करतात; ते कुशल आणि पात्र प्राथमिक शाळेचे शिक्षक म्हणून बाहेर येतात. अशा शिक्षकांना प्राथमिक शिक्षण देणाऱ्या; कोणत्याही संस्थेत रोजगाराच्या संधी मिळू शकतात; जसे की सरकारी शाळा, खाजगी शाळा, खाजगी शिक्षण केंद्रे, डे केअर सेंटर इत्यादी. वाचा: Diploma in Computer Hardware | कॉम्प्यूटर हार्डवेअर डिप्लोमा

शिक्षक: प्राथमिक शाळेतील शिक्षकाचे मुख्य कार्य प्रक्रिया अंमलात आणणे; आणि वर्ग कार्ये व्यवस्थापित करणे आहे. यासह, शिक्षक विहित अभ्यासक्रम देखील शिकवतो; आणि विद्यार्थ्यांना धडे उद्दिष्टे साध्य करण्यात मदत करतो.

वाचा: The Best ITI Trades After 8th and 10th | सर्वोत्तम आयटीआय कोर्स

लेखक: उमेदवार प्राथमिक शिक्षणासाठी लेखक होण्याची; निवड देखील करु शकतात. ते विविध संस्थांसाठी लेख, पुस्तके, अहवाल इत्यादी लिहू शकतात. All Information About Diploma in Education‍

शिक्षक सहाय्यक: विद्यार्थ्यांसह साहित्याचा आढावा घेऊन; शिक्षकांनी सादर केलेल्या धड्यांना; बळकट करण्यासाठी शिक्षक सहाय्यक जबाबदार आहे. शिक्षक विद्यार्थ्यांना योग्य वर्तन शिकवण्यास मदत करण्यासाठी; सहाय्यक शाळा आणि वर्ग नियम देखील लागू करतो. या व्यतिरिक्त, सहाय्यक शिक्षकांना उपस्थितीचा मागोवा घेणे; आणि ग्रेडची गणना करणे यासारख्या कामांमध्ये मदत करते. वाचा: Diploma in banking & finance after 12th | बँकिंग व फायनान्स कोर्स

गृहशिक्षक: एक गृहशिक्षक प्राथमिक शाळेतील विद्यार्थ्यांना; शैक्षणिक मदत पुरवतो. शिक्षक काही विषयांमध्ये त्यांचे कौशल्य सुधारण्यासाठी; विद्यार्थ्यांसोबत काम करतात. विदयार्थ्यांना गृहपाठ देणे आणि तो तपासणे व दुरुस्त करणे.

शिक्षण समन्वयक: एक शिक्षण समन्वयक गुणवत्ता नियंत्रणावर; लक्ष केंद्रित करतो. विद्यार्थ्यांसाठी आवश्यक असणारी मूलभूत क्षमता ;प्रदान करणारा अभ्यासक्रम विकसित करण्यासाठी; तो त्याच्या शिकण्याच्या सिद्धांताचे ज्ञान लागू करतो. वाचा: The Best Law Courses After 12th | 12वी नंतर कायदा अभ्यासक्रम

याशिवाय शिक्षण क्षेत्रामध्ये ग्रंथपाल, प्रवासी शैक्षणिक सल्लागार; रेकॉर्ड कीपर, विभागीय शैक्षणिक सल्लागार, शिक्षण विकसक, सहयोगी प्राध्यापक; सहायक प्राध्यापक अशा विविध पदांवरती डी.एङ पात्रता धारक विदयार्थी नोकरी करु शकतात. वाचा: How to become a chef in India | भारतात शेफ कसे व्हावे