All you need to know about sextortion | सेक्सटोर्शन म्हणजे काय?

All you need to know about sextortion | सेक्सटोर्शन म्हणजे काय? सेक्सटोर्शनचे बळी होण्यापासून सावध राहण्यासाठी; तुम्हाला सर्व माहिती असणे आवश्यक आहे.

सायबर फसवणूक करणारे गुन्हेगार; आता सेक्सटोर्शनकडे वळले आहेत. पुरावा उघड करण्याची धमकी देऊन; एखाद्याकडून पैसे उकळण्याची; किंवा लैंगिक इच्छेची मागणी केली जाते. (All you need to know about sextortion)

या त्रासदायक ट्रेंडमध्ये दिसून आलेला नवा फरक म्हणजे; आता महिला कॅमेऱ्याच्या मागे आहेत; सायबर फसवणूक करणारे केवळ पुरुषच आहेत असे नाही; तर महिलाही याचा गैरफायदा घेत आहेत. पोलिसांचा दावा आहे की केवळ 0.1 टक्के लैंगिक शोषणाचे गुन्हे; सामाजिक कलंकामुळे नोंदवले जातात. महाराष्ट्र सायबरने सेक्सटोर्शनच्या विरोधात; ऑनलाइन मोहीम सुरु केली कारण; सेक्सटोर्शनच्या प्रकरणांची मालिका सर्वात जास्त नोंदवली गेली आहे.

सेक्स्टॉर्शन म्हणजे काय? (All you need to know about sextortion)

लैंगिक खंडणी, ज्याला ‘सेक्स्टॉर्शन’ असेही म्हणतात; हा एक प्रकारचा ब्लॅकमेल करण्याचा प्रकार आहे. गुन्हेगार लैंगिक अनुकूलता, पैसे किंवा इतर फायद्यांची मागणी; जिव्हाळ्याचा किंवा लैंगिकदृष्ट्या सुस्पष्ट सामग्री; सामायिक करण्याच्या धमकीखाली करतो.

सोशल मीडिया, मेसेजिंग ॲप्स आणि ऑनलाइन डेटिंगच्या लोकप्रियतेसह; ऑनलाइन सुस्पष्ट सामग्रीची देवाणघेवाण अधिक सामान्य आहे. शिवाय, वेबकॅम लोकांसाठी स्वतःचे रेकॉर्ड करणे (किंवा गुप्तपणे रेकॉर्ड करणे); खूप सोपे बनवतात.

सामान्यतः, गुन्हेगाराकडे काही तडजोड करणाऱ्या प्रतिमा; व्हिडिओ किंवा पीडित व्यक्तीकडे असण्याचा हेतू आहे. जर पीडितेने अधिक सामग्री दिली नाही; लैंगिक कृत्ये केली नाहीत किंवा पैसे दिले नाहीत; तर ते ऑनलाइन प्रकाशित करण्याची; किंवा मित्र, कुटुंबातील सदस्य किंवा सहकाऱ्यांसोबत शेअर करण्याची धमकी देतात.

सेक्स्टॉर्शनची सुरुवात कशी होते?

सेक्स्टॉर्शनची सुरुवात साधारणपणे सामान्य दिसणाऱ्या स्त्रीकडून; फेसबुकवर (आता मेटा) फ्रेंड रिक्वेस्टने होते. आपण एक माणूस आहोत, मग तो स्त्री असेल किंवा पुरुष; विविाहित असेल किंवा अविवाहित. प्रत्येकजण आपला बराच वेळ समाज माध्यमांवर घालवत असतो. आपण उत्सुकतेने आलेली फ्रेंड रिक्वेस्ट स्वीकारतो; आणि चॅटिंग सुरु करतो.

जेंव्हा जेंव्हा तुम्ही ऑनलाईन असता; तेंव्हा तुम्हाला चॅटिंगसाठी प्रोत्साहित केले जाते. चॅटिंगवरुन तुम्ही त्या व्यक्तीला; खरोखरच खूप आवडत आहात असे वाटते. काही मेसेज आणि नंतर संभाषण; अधिक खाजगी होत जाते. नंतर व्हॉटसॲप सुरु होते.

तुम्ही तुमचा नंबर सामायिक करता; आणि मग गोष्टी खरोखरच वेगाने घडू लागतात. “देखना है कुछ? काही बघायचे आहे?” तो किंवा ती विचारते. “बाथरूम जाओ” तुम्ही सूचनांचे पालन करता; आणि एक व्हिडिओ कॉल येतो. तुम्ही इतके उत्साहित आहात की; तुम्ही स्त्रीला किंवा पुरुषाला स्पष्टपणे पाहू शकत नाही; परंतू पाहण्याची उत्सुकता असते.

थोड्या वेळाने, तुमचा फोन वाजतो; आणि भयानक स्वप्न सुरु होते. तुम्ही नुकत्याच एन्जॉय केलेल्या व्हिडिओ चॅटची रेकॉर्ड केलेली क्लिप; तुम्हाला कोणीतरी पाठवते. हे स्त्रीला लैंगिकदृष्ट्या सुस्पष्ट स्थितीत दाखवते; आणि तुम्ही, कपडेही न काढता, स्पर्श करत आहात असे दिसते. तेथे एक मजकूर संदेश देखील पाठवतात; त्यात पैसे पाठवण्यास सांगितले जाते. पैसे पाठविले नाही तर; व्हिडिओ चॅटची रेकॉर्ड केलेली क्लिप सार्वजनिक केली जाण्याची धमकी दिली जाते. आपण घाबरतो आणि पैसे देखील पाठवतो.

वाचा: How to prevent sexual abuse? | लैंगिक शोषण कसे रोखावे?

पैसे दिल्यास सेक्सटॉर्शनचा शेवट होतो का?

तुम्ही एकाच वेळी पैसे दिल्यास, त्याचा शेवट होईल याची कोणतीही हमी नसते; आणि तुम्ही नेहमी भीतीने जगाल. तुम्ही पैसे न दिल्यास; ती व्यक्ती  तुम्हाला पटवून देण्याचा सर्वतोपरी प्रयत्न करेल. त्यानंतर तुम्हाला आसाम, ओडिसा, पश्चिम बंगाल अशा वेगवेगळया ठिकाणांवरुन एकामागून एक बनावट नंबरचे फोन येतील. किंवा, YouTube वरुन दिसत असलेला नंबर तुम्हाला सांगेल की तुमचा व्हिडिओ सुरु झाला आहे आणि तुम्हाला तो तेथून काढण्यासाठी पैसे द्यावे लागतील. किंवा, तुम्हाला एखाद्या ‘पोलीस अधिकाऱ्याकडून’ लाच मागणारे फोनही येऊ शकतात.

अशाप्रकारे भारतात सध्या अनेक “सेक्स्टॉर्शन” रॅकेट चालतात; त्यापैकी अनेक राजस्थानमधील मेवात-भरतपूर-अलवर पट्ट्यातील टोळ्यांद्वारे; कार्यक्षमतेने चालवले जातात. पोलीस सूत्रांनी सांगितले की; एका प्रकरणात, एकाच IMEI (इंटरनॅशनल मोबाईल इक्विपमेंट आयडेंटिटी); क्रमांकाने पीडितेला वेगवेगळ्या क्रमांकांवरुन त्रास देण्यासाठी; तब्बल 1,100 सिमकार्डचा वापर केल्याचे दिसून आले.

दिल्ली पोलिसांच्या स्पेशल सेलच्या इंटेलिजेंस फ्यूजन अँड स्ट्रॅटेजिक ऑपरेशन्स (IFSO) युनिटनुसार; गेल्या एका वर्षात अशी आठ प्रकरणे समोर आली आहेत. प्रत्येक प्रकरणात शेकडो पीडित आणि अनेक तक्रारींचा समावेश आहे; आणि आतापर्यंत सहा व्यक्ती अटक करण्यात आली आहे.

पीडितांमध्ये दिल्लीतील एका प्रतिष्ठित रुग्णालयातील वरिष्ठ डॉक्टर आणि यूपी पोलीस अधिकारी; व्यापारी आणि राजकीय पार्श्वभूमी असलेल्या पुरुषांचा समावेश आहे.

हे रॅकेट कसे चालतात, सर्वात सोपे लक्ष्य कोण बनवतात आणि सापळा कसा लावला जातो?

सेक्सटोर्शन ऑपरेशनची पहिली पायरी म्हणजे; लक्ष्यासाठी योग्य आमिष तयार करणे. दिल्ली पोलिसांच्या सूत्रांनी सांगितले की; टोळी सामान्य महिलांच्या फेसबुक पेजचे विश्लेषण करतात; आणि नंतर ते प्रोफाइल ओळखतात; ज्यावरुन ते फोटो डाउनलोड करु शकतात.

ते बनावट प्रोफाइल तयार करण्यासाठी; महिलांच्या समान प्रतिमा वापरतात. अंजली शर्मा आणि पूजा शर्मा ही सर्वात सामान्य नावे वापरली जातात; त्यांच्यासाठी खर्‍या महिलांचे फोटो वापरतात; कारण ते परिपूर्ण आमिष म्हणून काम करतात, एकदा संपर्क साधला की; संभाषण व्हॉट्सॲप आणि व्हिडिओ कॉलवर वळतात, पण प्रत्यक्षात दुसरीकडे एकही महिला नसते.

ते समोरचा कॅमेरा वापरत असताना; येथे आरोपी मागील कॅमेरा वापरतो; आणि एका अश्लील वेबसाइटवरुन एक प्रौढ व्हिडिओ चालवतो; ज्यामध्ये एक स्त्री फक्त अर्धवट दिसते; बहुतेक वरचा भाग. कॉल संपताच टार्गेटला पैशांची मागणी करणारा मेसेज येतो, लैंगिक शोषण ही एक प्रक्रिया आहे; ती किमान दोन किंवा तीन दिवस; किंवा लक्ष्य पूर्ण होईपर्यंत चालू राहते.

सेक्सटॉर्शनमध्ये सहसा लक्ष कोणाला केले जाते?

“सेक्सटॉर्शनला पुरुष सहसा बळी पडतात आणि पैसे देतात; जर त्यांनी पहिल्यांदा पैसे दिले नाहीत; तर Truecaller वर ‘YouTube ऑफिसर’ म्हणून कॉल केला जातो. लक्ष्याला सांगण्यात येते की; त्यांचा व्हिडिओ YouTube वर अपलोड करण्यात आला आहे; आणि तो नियमांचे उल्लंघन करत असल्याने; तो काढण्यासाठी त्यांना पैसे द्यावे लागतील.

व्हॉट्सॲप प्रोफाईलवरील; प्रतिमा देखील YouTube आयकॉनची असते. बहुतेक प्रकरणांमध्ये, तडजोड करणारे व्हिडिओ; कधीही ऑनलाइन शेअर केले जात नाहीत. जर YouTube प्लॅन काम करत नसेल; तर पोलिस अधिकाऱ्याची तोतयागिरी करणारा; दुसरा कॉल केला जातो.

दुसरा कॉल अनेकदा व्हॉइस मॉड्युलेशन सॉफ्टवेअर वापरुन; पोलिस अधिकाऱ्याची तोतयागिरी करुन केला जातो. एका प्रकरणात त्यांनी सेक्सटोर्शन तपास अधिकाऱ्याचे; नावही वापरले होते. प्रत्येक पीडितेची मागणी केलेली रक्कम; 5 हजारापासून 2 ते 3 लाखंपर्यंत असते.

ते पिडीत व्यक्तीला परवडेल; हे माहित असलेल्या रकमेची मागणी करतात. ऑक्टोबरमध्ये अशाच एका प्रकरणात; 300 हून अधिक पीडितांकडून; 30 लाख रुपये उकळणाऱ्या राजस्थानी व्यक्तीने; दिल्लीचे पोलिस आयुक्त राकेश अस्थाना यांची प्रतिमा वापरली. वाचा: More Profitable Business Ideas in 2022 | फायदेशीर व्यवसाय

आणखी एका विचित्र प्रकरणात; अधिकाऱ्याने सांगितले की, पीडितेला सांगण्यात आले की व्हिडिओमधील मुलीने आत्महत्या केली होती; आणि केस बंद करण्यासाठी तिला पैसे द्यावे लागतील. व्हिडिओ प्रत्यक्षात सामान्यतः इतके स्पष्ट नसतात; परंतु सामाजिक अपमानाच्या भीतीने पीडित अजूनही पैसे पाठवतात.

या टोळया कशा चालतात (All you need to know about sextortion)

या टोळया लघु कुटीर उद्योगांप्रमाणे; किंवा अनेक सेक्सटोर्शन टोळ्या “मिनी कॉटेज इंडस्ट्रीज” सारख्या काम करतात; आणि प्रत्येक घोटाळा दोन ते चार सदस्य करतात. ‘ऑपरेशन्स’ सहसा सदस्यांच्या घरांपैकी एका घरातून चालवले जातात; बहुतेकदा ते ‘किंगपिन’. सेक्सटोर्शन रॅकेटसाठी आवश्यक असलेल्या सर्व गोष्टींसह; लॅपटॉप, फोन आणि सिम तेथे ठेवले जातात. खोल्यांमध्ये, मुख्यतः घरांच्या मागच्या अंगणात; अनेकदा टिंटेड खिडक्या आणि लांब पडदे असतात.

“हे मेवात-भरतपूर-अलवर पट्ट्यातील लहान कुटीर उद्योगासारखे आहे;. खरं तर, त्यांना त्यांच्या मूळ गावांमध्ये अनेकदा ‘लाडकी वाला’ (वधूची बाजू); म्हणून संबोधले जाते. ते काय करतात हे प्रत्येकाला माहित आहे; परंतु क्वचितच कोणी त्यांची तक्रार करु इच्छित नाही. जेव्हा पोलीस त्यांना अटक करण्यासाठी जातात; तेव्हाही, बहुतेक प्रकरणांमध्ये गावकरी त्यांच्या समर्थनासाठी एकत्र येतात; ज्यामुळे ही प्रक्रिया कठीण होते,” एका पोलिस सूत्राने सांगितले, अधिकाधिक तरुण सेक्सटोर्शन रॅकेटकडे व्यवहार्य रोजगाराच्या संधी म्हणून पाहत आहेत. वाचा: Importance of the Role of Women | महिलांच्या भूमिकेचे महत्व

काही टोळ्यांमध्ये, खरे तर, 14 वर्षांपेक्षा कमी वयाचे सदस्य असतात. “त्यांना फक्त लॅपटॉप आणि फोनची आवश्यकता असते; जे आजकाल हातात घेणे सोपे आहे,” पैसा मिळवण्यासाठी या टोळ्या भारतभर बनावट आयडी वापरुन; बँक खाती तयार करतात. “टोळ्या मॉड्यूलमध्ये चालतात; ही खाती तयार करण्यासाठी एक मॉड्यूल जबाबदार आहे; आणि दुसरे पैसे काढते. ते व्यक्तींचे आधार तपशील घेतात आणि ही खाती उघडण्यासाठी त्यांना रक्कम देतात,”

वाचा: The Importance of Reading in life | वाचनाचे जीवनातील महत्व

सर्वसाधारणपणे, टोळ्यांमध्ये दोन ते चार सदस्य असतात; जे प्रारंभिक खंडणीचा प्रयत्न करतात; परंतु कालांतराने ते बळींची प्रभावी संख्या एकत्र करू शकतात. या वर्षातील सर्वात मोठ्या प्रकरणांपैकी एकामध्ये; पोलिसांना टोळीच्या सदस्यांच्या फोनवर पीडितांचे 40 हून अधिक व्हिडिओ सापडले; जे भरतपूरमधून कार्यरत होते.

या प्रकरणात, पोलिसांना ऑक्टोबर 2020 मध्ये पहिली तक्रार प्राप्त झाली; परंतु सहा टोळी सदस्यांना पकडण्यासाठी त्यांना सुमारे तीन महिने लागले. “आरोपी बनावट आणि बोगस आयडी वापरून मिळवलेली सिम आणि बँक खाती वापरत होते; म्हणून त्यांना शोधणे एक आव्हान होते,” तत्कालीन डीसीपी सायबर सेल, अनयेश रॉय यांनी मीडियाला सांगितले होते.

वाचा: How to take action against sextortion? | लैंगिक शोषण

सॉफ्ट टार्गेट्स (All you need to know about sextortion)

एका पोलीस सूत्राने सांगितले की; लैंगिक शोषण करणाऱ्या टोळ्या “मानसिक आणि समाजशास्त्रीय कारणांसाठी”; 40 वर्षांपेक्षा जास्त वयाच्या पुरुषांना लक्ष्य करतात. प्रथम, ते विवाहित आहेत, आणि त्यांना त्यांचे कुटुंब; आणि समाज समोर येण्याची भीती वाटते.

दुसरे, त्यांच्याकडे खंडणीची रक्कम फेडण्यासाठी संसाधने आहेत; त्यांना पकडणे सोपे आहे, असे सूत्राने सांगितले. संपर्क साधण्यापूर्वी, टोळीचे सदस्य फेसबुक फ्रेंड लिस्टमधून जातात; आणि लक्ष्याचा इतिहास पोस्ट करतात. ते पुरुषांच्या खात्यांचा, त्यांच्या वर्तुळाचा अभ्यास करतात. हे त्यांना पीडितांना आणखी ब्लॅकमेल करण्यास सक्षम करते.

दुर्दैवाने, सामाजिक कलंकाच्या भीतीमुळे; बहुतेक लक्ष्य पोलिसांशी संपर्क साधण्यास संकोच करतात; आणि जेव्हा ते करतात तेव्हा त्यांना सामान्यतः न्यायालयात हजर राहणे टाळायचे असते. पोलिस सूत्रांनी सांगितले की; यामुळे तपास आणि दोष सिद्ध होण्यास अडथळा येऊ शकतो.

वाचा: How to Live a Happy Life? | आनंदी जीवन कसे जगावे?

लैंगिक शोषणाच्या प्रकरणांची तक्रार करण्यामागे; अनेक सामाजिक कलंक आहेत. बहुतेकदा पीडितेला तक्रार दाखल करायची नसते; आणि जरी त्याने केली तरी, तो स्टेटमेंट रेकॉर्ड करण्यासाठी; आणि व्हिडिओ ओळखण्यासाठी कोर्टात हजर राहण्यास नकार देतो. त्यामुळे चौकशीला विलंब होतो. त्यांच्यापैकी बहुतेकांना दोषी ठरविण्याच्या कायदेशीर प्रक्रियेऐवजी; तोडगा काढण्याचा मार्ग स्विकारतात. (All you need to know about sextortion)

पोलिस सूत्रांनी सायबर सेक्सटोर्शन तपासात कष्टदायक पायऱ्यांवरही प्रकाश टाकला; “ज्या नंबरवरुन कॉल आले होते; त्यांचा मागोवा घेऊन तपास सुरु होतो. एकदा नंबर ट्रॅक केल्यानंतर; ग्राहकांचे तपशील तपासले जातात.

सीडीआर (कॉल डिटेल रेकॉर्ड), बँक लिंक, पेटीएम (रिचार्जसाठी) सारखे ई-वॉलेट; इ. नंबर वेगळ्या ठिकाणाहून असल्याने; ते शोधण्यासाठी कठोर तपासणी करावी लागते. पकडले गेल्यास, अशा प्रकरणांतील आरोपींवर; भारतीय दंड संहितेच्या कलम 384 (खंडणीसाठी शिक्षा), 420 (फसवणूक), 120B (गुन्हेगारी कट); आणि 419 (व्यक्तीद्वारे फसवणूक) अंतर्गत आरोप लावले जातात. वाचा: How to choose the right life partner? | जीवनसाथी निवड

सेक्स्टॉर्शनचे बळी कोण आहेत?

• महासायबरच्या मते, 71 टक्के प्रकरणांमध्ये केवळ 18 वर्षांपेक्षा कमी वयाच्या पीडितांचा समावेश आहे.
• 14 टक्के अल्पवयीन आणि प्रौढ पीडितांचे मिश्रण आहे.
• 12 टक्के प्रकरणांमध्ये फक्त प्रौढ पीडितांचा समावेश आहे.
• वाचा: ‘MEHRANGARH’ The most famous fort in the world | मेहरानगड

लैंगिक शोषणाच्या पद्धती (All you need to know about sextortion)

1. ईमेल फिशिंग योजना
2. सामाजिक माध्यमे
3. हॅक केलेली खाती
4. हॅक केलेले वेबकॅम

वाचा: How to Prevent from Sextortion? | असे रोखा लैंगिक शोषण

आपण लैंगिक शोषणाला बळी पडल्यास काय करावे?

• घाबरु नका, लक्षात ठेवा की ही तुमची चूक नाही आणि तुम्ही एकटे नाही.
• तुमचा विश्वास असलेल्या एखाद्या व्यक्तीला सांगा जेणेकरुन ते तुम्हाला मदत मिळवण्यात मदत करु शकतील.
• गुन्हेगाराशी संवाद साधणे थांबवा.
• पैसे किंवा अधिक घनिष्ठ सामग्री पाठवून त्यांच्या धमक्यांना बळी पडू नका.
• त्यांच्या ब्लॅकमेल आणि धमक्यांचा पुरावा तुमच्या डिव्हाइसवर ठेवा.
• https://www.cybercrime.gov.in/ वर संपर्क साधा किंवा गुन्हा नोंदवा.
• वाचा: Know the meaning of moles on the face | चेह-यावरील तीळाचे अर्थ

सुरक्षितता किंवा खबरदारी (All you need to know about sextortion)

1. कृपया लक्षात ठेवा – इंटरनेट कधीही कोणतिही माहिती विसरत नाही; किंवा माफ करत नाही. जर तुम्ही एखादी गोष्ट एकदा शेअर केली असेल; तर ती नेटवर कायमस्वरुपी, कोणत्या ना कोणत्या स्वरुपात अस्तित्वात राहते. वाचा:Know All About Driving Licence 2022 | वाहन चालविण्याचा परवाना
2. दुसरे म्हणजे, इंटरनेटची पोहोच आणि वेग प्रचंड आहे; अल्पावधीत, आक्षेपार्ह सामग्री लाखो लोकांपर्यंत पसरु शकते. म्हणून, हे अत्यंत महत्वाचे आहे की; कोणत्याही परिस्थितीत, सार्वजनिक डोमेनमध्ये माहिती लीक झाल्यास; नंतरच्या टप्प्यावर हानी किंवा लाजीरवाणी गोष्ट घडू शकते. तेंव्हा कोणतिही माहिती पोस्ट, सामायिक, प्रसारित, रेकॉर्ड इ. करण्यापूर्वी विचार करा.
3. ऑनलाइन संवाद किंवा चॅट दरम्यान; जर दुसऱ्या बाजूची व्यक्ती घाईघाईने; विविध गोष्टींमधून जवळीक वाढवण्याचा प्रयत्न करत असेल तर; ते धोक्याचे कारण आहे. वाचा: The Most Inspirational Personalities | सर्वात प्रेरणादायी व्यक्तिमत्व
4. कोणालाही, ती व्यक्ती कितीही जवळ असली तरी; कोणत्याही उपकरणाने कोणताही खाजगी भाग किंवा अंतरंग; क्रियाकलाप कॅप्चर करण्यास कधीही परवानगी देऊ नका. अशा डेटाचा नंतरच्या टप्प्यावर गैरवापर केला जाऊ शकतो; ज्यामुळे पीडित व्यक्तीच्या प्रतिष्ठेला गंभीर हानी पोहोचते. (All you need to know about sextortion)

Related Posts

• How to stop net banking scams? नेट बँकिंग घोटाळे कसे थांबवायचे?
• How To Spot Fake Shopping Sites | बनावट शॉपिंग साइट विषयी
• Uses and Benefits of Aadhaar Card | आधार कार्डचे उपयोग
• What is New BH Bharat Series? | नवीन ‘बीएच’ सिरीज काय आहे?

Post Categories

आमच्या Etopcollection वेबसाईटला जरुर भेट द्या, तसेच शैक्षणिक माहितीसाठी “ज्ञानज्योत” शैक्षणिक मराठी संकेत स्थळाला भेट द्या.