Centre for Development of Advanced Computing | सी-डॅक

Centre for Development of Advanced Computing | सेंटर फॉर डेव्हलपमेंट ऑफ ॲडव्हान्स्ड कॉम्प्युटिंग (C-DAC); सी-डॅक, प्रगत संगणन विकास केंद्र, हा एक भारतीय स्वायत्त विज्ञान विभाग आहे.

1988 मध्ये, यूएस सरकारने भारताला क्रे सुपर कॉम्प्युटर विकण्यास नकार दिला; कारण तो अण्वस्त्रे विकसित करण्यासाठी; भारत वापरत असल्याच्या चिंतेमुळे नकार दिला. त्याला प्रत्युत्तर म्हणून, भारताने स्वतःचा सुपर कॉम्प्युटर विकसित करण्यास सुरुवात केली; आणि या कार्यक्रमाचा एक भाग म्हणून Centre for Development of Advanced Computing ची स्थापना करण्यात आली.

डॉ विजय भटकर यांना सी-डॅकचे संचालक म्हणून; नियुक्त करण्यात आले. 1990 च्या झुरिच सुपर-कॉम्प्युटिंग शोमध्ये; एक प्रोटोटाइप संगणक बेंचमार्क करण्यात आला. त्यावेळी देशाने हे दाखवून दिले की; भारताकडे युनायटेड स्टेट्स नंतर जगातील दुसरा सर्वात शक्तिशाली; सार्वजनिकरित्या-प्रदर्शन केलेला, सुपर कॉम्प्युटर आहे.

सी-डॅकच्या प्रयत्नांचे अंतिम परिणाम म्हणजे; PARAM 8000; 1991 मध्ये प्रसिद्ध झाले. हा भारतातील पहिला सुपर कॉम्प्युटर मानला जातो. नॅशनल सेंटर फॉर सॉफ्टवेअर टेक्नॉलॉजी; इलेक्ट्रॉनिक रिसर्च अँड डेव्हलपमेंट सेंटर आणि CEDTI 2003 मध्ये Centre for Development of Advanced Computing मध्ये विलीन करण्यात आले.

सी-डॅकचा विस्तार- Centre for Development of Advanced Computing

Centre for Development of Advanced Computing ही DeitY ची प्रमुख संशोधन; आणि विकास संस्था आहे. देशातील 11 शहरांमध्ये पसरलेल्या, सी-डॅकच्या विविध प्रयोगशाळा; राष्ट्रीय आणि आंतरराष्ट्रीय महत्त्व असलेल्या इलेक्ट्रॉनिक्स; माहिती आणि दळणवळण तंत्रज्ञानाच्या अनेक क्षेत्रांमध्ये; संकल्पनात्मकतेपासून ते फील्ड तैनातीपर्यंत; अत्याधुनिक संशोधन, विकास आणि नाविन्यपूर्ण उपक्रम राबवतात.

C-DAC ची क्षेत्र Centre for Development of Advanced Computing

1. उच्च कार्यक्षमता संगणन, सुपरकंप्युटिंग आणि ग्रिड संगणन,
2. भारतीय भाषा तंत्रज्ञान
3. सायबर सुरक्षा
4. VLSI तंत्रज्ञान, पॉवर सिस्टम्स तंत्रज्ञान, इंटेलिजेंट ट्रान्सपोर्ट सिस्टम्स समाविष्ट करणारे व्यावसायिक इलेक्ट्रॉनिक्स समाविष्ट आहेत.
5. आरोग्य माहितीशास्त्र
6. मोफत आणि मुक्त स्रोत तंत्रज्ञान आणि ई-गव्हर्नन्स ऍप्लिकेशन्स
7. शिक्षण तंत्रज्ञान ज्यात ई-लर्निंग आणि बुद्धिमान वर्ग खोल्यांचा समावेश आहे.
8. प्रत्येक क्षेत्रात, नाविन्यपूर्ण, प्रणाली डिझाइन आणि विकास, संशोधन प्रकाशन तसेच उपयोजनाच्या दृष्टीने महत्त्वपूर्ण परिणाम दिले आहेत.

चे अनेक क्षेत्रातील योगदान

उच्च कार्यक्षमता संगणनामध्ये, Centre for Development of Advanced Computing ने पेटाफ्लॉप आणि एक्झाफ्लॉप कार्यक्षमतेसह; संगणकीय प्रणालीच्या डिझाइन आणि विकासाच्या दिशेने मोठी पावले उचलली आहेत. त्याची नवीनतम प्रणाली, PARAM Yuva-II कामगिरी आणि उर्जा; कार्यक्षमतेच्या बाबतीत जगात ओळखली गेली आहे.

क्लाउड कॉम्प्युटिंगच्या क्षेत्रात संशोधन आणि विकासासाठी चाचणी कक्ष म्हणून; क्लाउड संगणन प्रणालीची स्थापना केली गेली आहे. आणि या माध्यमाद्वारे Centre for Development of Advanced Computing सेवा प्रदान करण्यासाठी; देखील वापरली जात आहे.

अनेक बहु-संस्‍थात्‍मक कंसोर्टिया प्रकल्‍प आणि इन-हाउस प्रोजेक्‍टच्‍या माध्‍यमातून; मशिन ट्रान्सलेशन, कॅरेक्‍टर रेकग्निशन, स्‍पीच टू स्‍पीच ट्रांसलेशन इत्‍यादी क्षेत्रांमध्‍ये; भाषा तंत्रज्ञान उपायांना बळकटी दिली जात आहे. वायरलेस ट्रॅफिक सिग्नल कंट्रोल सिस्‍टमची यशस्वी फील्‍ड चाचणी; आणि त्याचे तंत्रज्ञान उद्योगात हस्तांतरित करणे; हे व्यावसायिक इलेक्ट्रॉनिक्स क्षेत्रातील यशांपैकी एक आहे.

सायबर सिक्युरिटी आणि सायबर फॉरेन्सिक्स या क्षेत्रातील त्याची उत्पादने आणि उपाय; या क्षेत्रात वाढत्या प्रमाणात दत्तक घेत आहेत. ई-लर्निंग आणि ई-गव्हर्नन्समध्ये अनेक प्रणाली विकसित केल्या गेल्या आहेत; आणि त्या क्षेत्रीय चाचण्या घेत आहेत.

मोबाइल सेवा वितरण फ्रेमवर्कचा विकास; मोबाइल उपकरणांच्या वापराद्वारे ई-गव्हर्नन्स सेवांचा विस्तार वाढवत आहे. रुग्णालय माहिती व्यवस्थापन आणि टेलीमेडिसिनसाठी; Centre for Development of Advanced Computing सोल्यूशन्स देशाच्या विविध भागांमध्ये वाढत्या प्रमाणात स्वीकारत आहेत.

Centre for Development of Advanced Computing चे कार्य

स्थापनेपासून एका दशकाहून अधिक कालावधीत, सी-डॅकने;उच्च कार्यक्षमता समांतर संगणकांची श्रेणी विकसित केली आहे; ज्याला सुपर कॉम्प्युटरची PARAM मालिका म्हणून ओळखले जाते. सी-डॅकचे कौशल्य माहिती तंत्रज्ञानाच्या इतर संबंधित क्षेत्रांमध्ये देखील; विस्तारित होत आहे.

त्यात बहुभाषिक आणि मल्टीमीडिया तंत्रज्ञान; शिक्षण व प्रशिक्षण आणि फायनान्शियल मॉडेलिंग. नेटवर्क आणि इंटरनेट सुरक्षा, आर्टिफिशियल इंटेलिजन्स; यांसारख्या क्षेत्रात आयटी आधारित सोल्यूशन्स विकसित करणे; या क्षेत्रातील अग्रगण्य कार्य समाविष्ट आहे. नॅचरल लँग्वेज प्रोसेसिंग, टेलीमेडिसिन, जिओमॅटिक्स, रिअल टाइम सिस्टम्स आणि ई-गव्हर्नन्स इ.

प्रगत संगणन प्रशिक्षण स्कूल

प्रगत संगणन आणि माहिती तंत्रज्ञानाच्या विद्यमान आणि संभाव्य वापरकर्त्यांच्या प्रशिक्षण गरजा पूर्ण करण्यासाठी; सी-डॅकने (ACTS-Advanced Computing Training School) प्रगत संगणक प्रशिक्षण स्कूलची स्थापना केली आहे.

सनबीम सारखी प्रशिक्षण केंद्रे स्थापन करण्यात आली आहेत; जिथे शेकडो विद्यार्थी आणि व्यावसायिकांना आघाडीची साधने आणि पद्धती तंत्रज्ञानामध्ये उच्च मूल्य कौशल्यांचे प्रशिक्षण दिले जाते.

• ACTS पोस्ट ग्रॅज्युएट डिप्लोमा इन अॅडव्हान्स्ड कॉम्प्युटिंग (PG-DAC); पोस्ट ग्रॅज्युएट डिप्लोमा इन मोबाइल कॉम्प्युटिंग (PG-DMC);
• पोस्ट ग्रॅज्युएट डिप्लोमा इन एम्बेडेड सिस्टम्स अँड डिझाइन (PG-DESD),
• पोस्ट ग्रॅज्युएट डिप्लोमा इन बिग डेटा अॅनालिटिक्स (PG) ऑफर करते.
• (DBDA) आणि प्रगत सॉफ्टवेअर डेव्हलपमेंट मेथडॉलॉजीज (PG-DASDM) मध्ये पोस्ट ग्रॅज्युएट डिप्लोमा जे संगणकीय कौशल्ये अधिक धारदार करण्यावर लक्ष केंद्रित करतात; ज्यांना प्रगत संगणकीय जगात प्रवेश करण्याची इच्छा आहे.
• प्रगत संगणनातील उदयोन्मुख ट्रेंड तसेच आयटी उद्योगातील समकालीन आणि भविष्यकालीन मानवी संसाधन आवश्यकता लक्षात घेऊन; अभ्यासक्रमाची सामग्री तयार केली गेली आहे.

संशोधन उपक्रम- Centre for Development of Advanced Computing

मूलतः उच्च कार्यक्षम संगणकांचे संशोधन आणि एकत्रीकरण करण्यासाठी; स्थापित,Centre for Development of Advanced Computing च्या संशोधनात आता हे समाविष्ट आहे: 

• उच्च कार्यक्षमता संगणन
• ग्रिड संगणन
• क्लाउड संगणन
• बहुभाषिक संगणन
• हेरिटेज संगणन
• इलेक्ट्रॉनिक्स
• अंत: स्थापित प्रणाली
• भाषण आणि नैसर्गिक भाषा प्रक्रिया
• माहिती आणि सायबर सुरक्षा
• सर्वव्यापी संगणन
• बायोइन्फॉरमॅटिक्स
• जिओमॅटिक्स
• डिजिटल फॉरेन्सिक
• बिग डेटा विश्लेषण
• ब्लॉकचेन
• आरोग्य माहिती
• वाचा: Bachelor of Fine Arts after 12th | बॅचलर ऑफ फाइन आर्ट्स

सी-डॅक शाखा आणि प्रशिक्षण केंद्र

पुणे (मुख्यालय), मुंबई, बंगलोर, चेन्नई, दिल्ली, कोलकाता, पाटणा, मोहाली, नोएडा, हैदराबाद, तिरुवनंतपुरम, सिलचर

शिक्षण आणि प्रशिक्षण

सी-डॅक प्रगत संगणन आणि सॉफ्टवेअर डेव्हलपमेंट क्षेत्रातील; अनेक अभ्यासक्रम उपलब्ध करुन देते. यापैकी सी-डॅक प्रमाणित एचपीसी प्रमाणन अभ्यासक्रम; व्यावसायिक प्रमाणन अभ्यासक्रम आहेत. सी-डॅक संपूर्ण भारतामध्ये स्थित Advanced Computing Training School (ACTS); द्वारे प्रगत संगणकीय डिप्लोमा अभ्यासक्रम आयोजित करते; त्यात पीजी डिप्लोमा अभ्यासक्रमांचा समावेश आहे

• एम्बेडेड सिस्टम डिझाइनमधील स्पेशलायझेशन
• व्हीएलएसआय
• बिग डेटा विश्लेषण
• जिओइन्फॉर्मेटिक्स
• कृत्रिम बुद्धिमत्ता
• वाचा: BA Animation is the best career option | बीए ॲनिमेशन

Centre for Development of Advanced Computing ने; परराष्ट्र मंत्रालयाच्या विकास भागीदारी प्रकल्पांतर्गत परदेशात माहिती तंत्रज्ञानातील उत्कृष्टता केंद्रे (CEIT); देखील स्थापन केली आहेत. वाचा: Business and Management Studies | व्यवसाय व्यवस्थापन

उत्पादने आणि विकास

• सुपर कॉम्प्युटरची PARAM मालिका
• VEGA मायक्रोप्रोसेसर, भारतातील पहिला स्वदेशी 64-बिट मल्टी-कोर सुपरस्केलर आउट-ऑफ-ऑर्डर RISC-V प्रोसेसर
• एम-कवच 2, उदयोन्मुख धोक्यांना संबोधित करणारा Android-आधारित मोबाइल डिव्हाइस सुरक्षा उपाय.
• मोबाइल सेवा अॅपस्टोर, एक मोबाइल अॅप मार्केटप्लेस.
• भारत ऑपरेटिंग सिस्टम सोल्युशन्स, लिनक्स-आधारित सामान्य उद्देश ऑपरेटिंग सिस्टम.
• अन्वय, स्वयंचलित जीनोम विश्लेषणासाठी कार्यप्रवाह वातावरण.
• नेमस्केप, आधार अद्वितीय-आयडी प्रकल्पासाठी शोध इंजिन.
• गरुडा, भारताचा राष्ट्रीय ग्रीड संगणन उपक्रम
• TaxoGrid, ग्रिड-आधारित आण्विक फिलोजेनेटिक्स आणि औषध शोध प्रणाली
• GIST, ग्राफिक्स आणि बुद्धिमत्ता आधारित स्क्रिप्ट तंत्रज्ञान
• DARPAN, रिअल टाइम नेटवर्क मॉनिटरिंग, व्हिज्युअलायझेशन आणि सर्व्हिस लेव्हल अॅग्रीमेंट मॉनिटरिंग टूल.
• OLabs, शालेय प्रयोगशाळेचे प्रयोग आणि मूल्यांकन आयोजित करण्यासाठी इंटरनेट आधारित व्यासपीठ.
• पुनरज्जनी, मतिमंद मुलांसाठी वेब आधारित एकात्मिक मूल्यांकन साधन.
• श्रुतलेखन-राजभाषा, Centre for Development of Advanced Computing द्वारे; IBM च्या सहकार्याने विकसित केलेला हिंदी भाषेतील उच्चार ओळखण्याचे सॉफ्टवेअर.

उल्लेखनीय संशोधक

• विजय पी. भाटकर, संस्थापक संचालक, पद्मभूषण पुरस्कार प्राप्तकर्ता
• राजकुमार बुय्या, मेलबर्न विद्यापीठातील प्राध्यापक, पूर्वी सी-डॅक बंगलोर येथे वरिष्ठ शास्त्रज्ञ म्हणून काम करत होते
• श्रीनिवासन रमाणी, ERNET या शैक्षणिक नेटवर्कद्वारे 1987 मध्ये भारतात; इंटरनेट आणण्यात योगदान दिले, UN ICT टास्क फोर्सचे सल्लागार म्हणून काम केले आणि HP लॅब्स, भारताचे पहिले संचालक होते
• सुधीर पी. मुदुर, सी-डॅकचे माजी संचालक, कॉंकॉर्डिया विद्यापीठातील संगणक विज्ञान विभागाचे वर्तमान प्रमुख.
• टीएम विजयरामन, पर्सिस्टंट सिस्टम्सचे संशोधन प्रमुख, पूर्वी सी-डॅक मुंबई येथे काम करत होते.
• गीता मंजुनाथ, NIRAMAI च्या संस्थापक आणि CEO
• वाचा: Computer Education is the Need of the Time: संगणक शिक्षण

Centre for Development of Advanced Computing- उल्लेखनीय पुरस्कार

• मोबाइल टेली-ऑप्थाल्मोलॉजी युनिट्स, ई-सेफटी, ओनामासाठी मंथन पुरस्कार 2013.
• इंटरएक्टिव्ह म्युझियम, मेघ सुश्रुत, नॅशनल ई-गव्हर्नन्स सर्व्हिस डिलिव्हरी गेटवेसाठी मंथन पुरस्कार २०१२.
• अपंग व्यक्तींच्या सक्षमीकरणासाठी राष्ट्रीय पुरस्कार, 2012
• वाचा: Information Technology the Best Career Option |माहिती तंत्रज्ञान

Related Posts

• Importance of computer courses (IT and software) संगणक कोर्स
• How to start a career in Advertising? | जाहिरात क्षेत्रातील करिअर
• Advice About An Interview | मुलाखतीबद्दल माहिती आणि सल्ला
• Tally The Most Useful Certificate Course | टॅली कोर्स प्रमाणपत्र

Post Categories

आमच्या Etopcollection वेबसाईटला जरुर भेट द्या, तसेच शैक्षणिक माहितीसाठी “ज्ञानज्योत” शैक्षणिक मराठी संकेत स्थळाला भेट द्या.