How To Be A Good English Teacher | इंग्रजी शिक्षक

How To Be A Good English Teacher | चांगले इंग्रजी शिक्षक कसे व्हावे, त्यासाठी प्रमुख कौशल्ये, कौशल्ये विकसित करण्याचे मार्ग व ते हायलाइट कसे करावेत या विषयी सविस्तर जाणून घ्या.

इतर कोणत्याही व्यवसायांपेक्षा अध्यापन हा मनाला आनंद देणारा, लोकप्रिय, फायद्याचा आणि परिपूर्ण व्यवसाय मानला जातो. याचे कारण म्हणजे शिक्षक विद्यार्थ्यांमध्ये कौशल्ये आणि ज्ञान विकसित करण्यात मदत करतात. त्यासाठी How To Be A Good English Teacher चांगले इंग्रजी शिक्षक कसे व्हावे हे जाणून घेण्यासाठी संपूर्ण लेख वाचा.

चांगल्या इंग्रजी शिक्षकाला नोकरीच्या अनेक संधी मिळतात, कारण या भूमिकेत यशस्वी होण्यासाठी विशिष्ट कौशल्ये आवश्यक असतात. यशस्वी इंग्रजी शिक्षकाची कौशल्ये आणि वैशिष्ट्ये समजून घेणे तुम्हाला या करिअरसाठी तयार करण्यात मदत करू शकते.

या लेखात, इंग्रजी शिक्षकासाठी अत्यावश्यक कौशल्ये, ते विकसित करण्याचे काही मार्ग आणि ही कौशल्ये तुमच्या नोकरीच्या अर्जात कशी हायलाइट करायची या विषयीचे मार्गदर्शन केलेले आहे.(How To Be A Good English Teacher)

(1) इंग्रजी शिक्षकासाठी प्रमुख कौशल्ये

येथे काही महत्त्वाची इंग्रजी शिक्षकांसाठी कौशल्ये आहेत जी त्यांची दैनंदिन कार्ये पूर्ण करण्यात मदत करू शकतात.

1) संभाषण कौशल्ये

इंग्रजी शिक्षकांना मौखिक आणि गैर-मौखिक संभाषणाची उत्कृष्ट समज असणे आवश्यक आहे. त्यांच्या दिवसाच्या महत्त्वपूर्ण कार्यासाठी, इंग्रजी शिक्षकांना विदयार्थ्यांना धडे द्यावे लागतात, विद्यार्थ्यांशी संवाद साधावा लागतो आणि त्यांचे पर्यवेक्षण करावे लागते. शिक्षक पालक, प्रशासन आणि सहकाऱ्यांशी लेखी आणि तोंडी संवादही साधावा लागतो. मजबूत संभाषण कौशल्ये विद्यार्थ्यांसाठी अधिक आकर्षक आणि परस्परसंवादी बनवू शकतात.

2) संयम (How To Be A Good English Teacher)

मूळ नसलेल्यांना नवीन भाषा शिकवणे आव्हानात्मक असू शकते. दैनंदिन जीवनात भाषा वापरण्याची सवय लावण्यासाठी प्रशिक्षक आणि शिक्षकांकडून खूप संयम आवश्यक आहे.

शिवाय, विद्यार्थी विविध सांस्कृतिक पार्श्वभूमीचे असू शकतात आणि त्यांच्यात विविध बौद्धिक क्षमता असू शकतात. यासाठी समान आणि न्याय्य शिक्षण अनुभव प्रदान करण्यासाठी आकर्षक वातावरण तयार करणे आवश्यक आहे.

विद्यार्थ्यांना मुख्य संकल्पना समजतील याची खात्री करण्यासाठी शिक्षक सत्रे किंवा मुख्य संकल्पनाची देखील पुनरावृत्ती करू शकतात. या सर्वांसाठी शिक्षकांकडे प्रचंड संयम आणि शिस्त आवश्यक आहे.

3) सहानुभूती (How To Be A Good English Teacher)

सहानुभूती म्हणजे इतरांना कसे वाटते याची जाणीव आणि समजून घेणे. इंग्रजी शिक्षक म्हणून, हे एक महत्त्वाचे कौशल्य आहे. विद्यार्थ्यांबद्दल सहानुभूती दाखविल्याने शिक्षकांना त्यांच्या समस्या नवीन दृष्टीकोनातून समजून घेण्यास मदत होते.

सहानुभूती शिक्षकाला राग टाळण्यास मदत करू शकते, कारण समजून घेण्यासाठी धीर धरा आणि विद्यार्थ्यासाठी गोष्टी सुलभ करण्यासाठी प्रयत्न करा. वेगवेगळ्या सामाजिक-आर्थिक आणि सांस्कृतिक पार्श्वभूमीतून आलेल्या विद्यार्थ्यांचे व्यवस्थापन करण्यासाठी शिक्षकांसाठी सहानुभूती देखील आवश्यक आहे.

4) संघटनात्मक कौशल्ये

इंग्रजी शिक्षकाच्या भूमिकेमध्ये पाठ योजना बनवणे, वर्ग आयोजित करणे, ॲक्टिव्हिटींचे पर्यवेक्षण आणि मूल्यांकन करणे समाविष्ट आहे. ते विद्यार्थ्यांच्या नोंदी ठेवणे आणि रिपोर्ट कार्ड तयार करणे यासह इतर अनेक कार्ये देखील करू शकतात.

हे सर्व व्यवस्थापित करण्यासाठी अनेक कर्तव्ये असताना, शिक्षकांनी त्यांचे कार्य व्यवस्थित करणे आणि निरोगी कार्य-जीवन संतुलन राखणे महत्वाचे आहे.

संस्थात्मक कौशल्ये शिक्षकांना विद्यार्थ्यांच्या नोंदी, धडे, शिकण्याची प्रगती आणि अनेक विद्यार्थ्यांचे विद्यार्थी मूल्यांकन अहवाल यांचा मागोवा ठेवण्यास मदत करतात.

5) संगणक कौशल्ये (How To Be A Good English Teacher)

शिक्षक विद्यार्थ्यांच्या प्रगतीचा मागोवा घेण्यासाठी, वर्कशीट्स तयार करण्यासाठी, परीक्षेचे पेपर तयार करण्यासाठी आणि इतर प्रशासकीय कामे करण्यासाठी संगणकाचा वापर करतात.

ते व्हिडिओद्वारे विद्यार्थ्यांना इंग्रजी शिकवण्यासाठी वर्गातील उपकरणे देखील वापरू शकतात आणि जर त्यांनी स्मार्ट वर्गात शिकवले तर त्यांना संगणक आणि प्रोजेक्टर वापरण्याची देखील आवश्यकता असू शकते.

ते अनेकदा अध्यापन पद्धती किंवा इतर अध्यापन-संबंधित कार्यांवर अद्ययावत राहण्यासाठी ऑनलाइन संशोधन करतात. यामुळे ही कामे प्रभावीपणे करण्यासाठी शिक्षकांसाठी मूलभूत संगणक कौशल्ये आवश्यक आहेत.

6) पाठाचे नियोजन

इंग्रजी शिक्षक त्यांच्या विद्यार्थ्यांसाठी विविध अध्यापन पद्धती एकत्रित करून धडे योजना तयार करतात ज्यामुळे जास्तीत जास्त हस्तांतरण आणि ज्ञान टिकवून ठेवता येते आणि विद्यार्थ्यांना परीक्षेसाठी तयार करता येते.

यासाठी विविध विद्यार्थी गटांसाठी सर्वात प्रभावी अशा पद्धतीने विषयांचे संशोधन, नियोजन आणि आयोजन करणे आवश्यक असू शकते. चांगल्या प्रकारे डिझाइन केलेल्या धड्याच्या आराखड्यात व्यावहारिक प्रकल्प, महत्त्वाचे मूलभूत साहित्य आणि वर्गातील ॲक्टिव्हिटी आहेत जे विद्यार्थ्यांना गुंतवून ठेवू शकतात आणि त्यांना भाषा शिकण्यास मदत करू शकतात.

7) आंतरसांस्कृतिक संवेदनशीलता

इंग्रजी शिक्षक वेगवेगळ्या पार्श्वभूमीतील विद्यार्थ्यांशी संवाद साधतात. सर्वसमावेशक वर्गातील वातावरण तयार करण्यासाठी ते सर्व संस्कृतींना समजून घेतात आणि त्यांचे महत्त्व देतात. ते सुनिश्चित करण्याचा प्रयत्न करतात की कोणतेही अभ्यासक्रम साहित्य सांस्कृतिक फरकांबद्दल असंवेदनशील नाही. अनेक भाषा जाणणारे शिक्षक विद्यार्थ्यांना इंग्रजी चांगल्या प्रकारे शिकण्यास आणि समजण्यास मदत करू शकतात.

8) टीमवर्क (How To Be A Good English Teacher)

मोठ्या शाळा आणि संस्था अनेक इंग्रजी शिक्षकांना नियुक्त करू शकतात. संस्थेमध्ये इतर विभाग देखील कार्यरत असू शकतात. वर्ग घेण्याव्यतिरिक्त, शिक्षकांनी पाठ योजना, विद्यार्थ्यांची कामगिरी, प्रशासकीय कार्ये आणि शाळेच्या घडामोडींवर चर्चा करण्यासाठी त्यांच्या सहकाऱ्यांशी संवाद साधणे आवश्यक आहे. ज्या शिक्षकांकडे चांगले सांघिक कौशल्य आहे ते त्यांचे कर्तव्य अधिक चांगल्या प्रकारे पार पाडू शकतात आणि विद्यार्थ्यांना इंग्रजी चांगल्या प्रकारे शिकण्यास मदत करू शकतात.

9) अनुकूलता (How To Be A Good English Teacher)

अनुकूलता म्हणजे कोणीतरी किती चांगला प्रतिसाद देते आणि बदल करण्यासाठी समायोजित करते. वर्गातील व्यत्यय किंवा शैक्षणिक अभ्यासक्रमातील बदल यासारख्या अनपेक्षित बदलांशी जुळवून घेणे शिक्षकांसाठी महत्त्वाचे आहे.

समायोज्य असण्यासाठी लवचिकता आवश्यक आहे, अभिप्रायानुसार कार्यप्रदर्शन सुधारण्याची क्षमता आणि सर्वात प्रभावी शिक्षण दृष्टीकोन अद्यतनित करण्यासाठी वचनबद्धता आवश्यक आहे.

10) गंभीर विचार (How To Be A Good English Teacher)

मजबूत गंभीर विचार कौशल्य असलेले शिक्षक त्यांच्या विद्यार्थ्यांना कौशल्ये, मूल्ये आणि ज्ञान विकसित करण्यात मदत करतात. शिक्षक तरुण विद्यार्थ्यांच्या प्रभावशाली मनावर महत्त्वपूर्ण प्रभाव पाडू शकतात.

गंभीर विचार कौशल्ये शिक्षकांना त्यांच्या विद्यार्थ्यांना शैक्षणिक अभ्यासक्रमाबाहेरील गोष्टी शिकण्यास प्रोत्साहित करण्यास अनुमती देतात. सशक्त गंभीर विचार कौशल्य असलेले शिक्षक विद्यार्थ्यांना आत्मनिरीक्षण करण्यास, जटिल कल्पना समजून घेण्यास आणि वस्तुनिष्ठ मते तयार करण्यास मदत करू शकतात.

11) वेळेचे व्यवस्थापन

शिकवण्याच्या भूमिकेच्या जबाबदाऱ्या आणि कर्तव्ये वर्गाबाहेरही वाढू शकतात. शिक्षक पाठ योजना बनवण्यासाठी, पेपरचे मूल्यांकन करण्यासाठी, अध्यापन-शिक्षण साहित्य तयार करण्यासाठी आणि अभ्यासक्रमेतर ॲक्टिव्हिटींचे पर्यवेक्षण करण्यासाठी अतिरिक्त तास काम करू शकतात.

काम आणि तुमचे वैयक्तिक जीवन यामध्ये समतोल राखण्यासाठी तुम्हाला प्रभावी वेळ व्यवस्थापन कौशल्ये विकसित करण्याची आवश्यकता असू शकते. प्रभावी वेळ व्यवस्थापन कौशल्ये तुम्हाला तुमची कार्ये कार्यक्षमतेने वेळेत पूर्ण करण्यात आणि त्यांना प्राधान्य देण्यात मदत करू शकतात.

12) भावनिक बुद्धिमत्ता

भावनिक बुद्धिमत्ता म्हणजे इतरांनी अनुभवलेल्या भावना, प्रतिक्रिया आणि भावना मान्य करणे आणि आपल्या स्वतःबद्दल जागरूक असणे. शिक्षकांसाठी उच्च भावनिक बुद्धिमत्ता असणे महत्वाचे आहे जेणेकरून ते विद्यार्थ्यांना कसे वाटू शकतात याचा अर्थ लावू शकतील. विशेषत: जेव्हा विद्यार्थी हे स्वतःबद्दल सांगू शकत नाहीत.

हे कौशल्य तुम्हाला कोणत्याही प्रकारच्या कामाच्या वातावरणात मदत करू शकते आणि तुम्हाला तुमच्या सहकाऱ्यांना चांगल्या प्रकारे समजून घेण्यास आणि त्यांच्याशी निरोगी नातेसंबंध निर्माण करण्यात मदत करू शकते.

(2) इंग्रजी शिक्षक म्हणून आपली कौशल्ये विकसित करण्याचे मार्ग

त्यांची शिकवण्याची कौशल्ये सुधारण्यासाठी कोणालाही फायदा होऊ शकतो. उदाहरणार्थ, एक चांगला संभाषणकर्ता असणे, संयम बाळगणे आणि सक्रिय ऐकणे आपल्याला एक चांगले शिक्षक आणि सहकारी बनण्यास मदत करू शकते.

तुमचे ज्ञान आणि कौशल्ये वाढवल्याने विद्यार्थ्यांना समजेल अशा पद्धतीने तुमचे धडे देणे सोपे होऊ शकते. तुमची अध्यापन कौशल्ये सुधारण्यासाठी येथे काही मार्ग आहेत:

i) नवीन कौशल्यांचा सराव करा

तुम्ही सहानुभूती, संयम आणि तुमच्या आजूबाजूच्या लोकांसोबत सक्रियपणे ऐकणे यासारख्या कौशल्यांचा सराव करू शकता, अगदी नोकरीवर किंवा बाहेर, सहकारी, मित्र आणि विद्यार्थ्यांसह. तुम्हाला असे आढळेल की सरावाने तुमची कौशल्ये सुधारणे तुम्हाला तुमच्या विद्यार्थ्यांना चांगल्या प्रकारे समजून घेण्यास आणि त्यात व्यस्त ठेवण्यास मदत करू शकते.

ii) रचनात्मक अभिप्राय विचारा

सामान्यतः, त्यांचे विद्यार्थी कसे कार्य करतात यासाठी शिक्षक जबाबदार असतात, जे त्यांच्या वर्गातील शिक्षणावर अवलंबून असते. तुम्ही तुमच्या विदयार्थ्यांना तुमची शिकवण्याची पद्धत सोयीस्कर आणि समजण्यासाठी सोपी आहे का आणि तुमच्या सहका-यांना तुमच्या धडयाच्या  योजनांबद्दल फीडबॅकसाठी विचारू शकता.

वाचा: How to be a Good Husband | चांगला पती कसा असावा

iii) नवीन जबाबदाऱ्या घ्या

तुमची शिकवण्याची कौशल्ये सुधारण्याचा एक मार्ग म्हणजे वर्गाबाहेर अधिक जबाबदाऱ्या घेणे. उदाहरणार्थ, विद्यार्थ्यांना वार्षिक दिवसांच्या उत्सवासाठी स्केच तयार करण्यात मदत करण्यासाठी स्वयंसेवा केल्याने तुमचा संवाद, परस्पर, वेळ व्यवस्थापन, टीमवर्क आणि संस्थात्मक कौशल्ये सुधारण्यास मदत होऊ शकते.

वाचा: BA English: The Most Popular Language | बीए इंग्रजी

(3) इंग्रजी शिक्षक कौशल्ये हायलाइट करणे

नोकरीच्या अर्जाच्या वेगवेगळ्या टप्प्यांदरम्यान तुमची इंग्रजी शिकवण्याची कौशल्ये हायलाइट करण्याचे काही मार्ग येथे आहेत:

i) तुमच्या रेझ्युमेवर

तुमचा रेझ्युमे तयार करताना, तुमचे शाब्दिक आणि लेखी संवाद कौशल्य, संयम आणि संस्थात्मक कौशल्ये दर्शवणारे शब्द वापरण्याचा प्रयत्न करा. कौशल्य विभागात सक्रिय ऐकणे आणि धड्यांचे नियोजन यासारखे कीवर्ड वापरणे प्रभावी ठरू शकते.

कार्यानुभव विभागात तुम्ही मागील नोकरीचा उल्लेख करून तुमची शिकवण्याची कौशल्ये देखील हायलाइट करू शकता जिथे तुम्ही धड्याच्या योजना तयार केल्या आणि विद्यार्थ्यांसाठी कार्यक्रम आयोजित केले.

वाचा: Bachelor of Education: A Professional Course | बी.एड

ii) मुलाखती दरम्यान

नोकरीच्या मुलाखती ही तुमची शिकवण्याची कौशल्ये दाखवण्यासाठी उत्तम संधी आहेत. तुमची कौशल्ये आणि सामर्थ्य यावर चर्चा करताना, वास्तविक जीवनातील किस्से समाविष्ट करा जे तुमचे कौशल्य प्रदर्शित करतात आणि नोकरीच्या वर्णनातील आवश्यकतांशी जुळतात.

तुमच्या वर्तनातून काही कौशल्ये दाखवण्याचा प्रयत्न करा, जसे की मुलाखतकाराचे प्रश्न सक्रियपणे ऐकणे आणि तुमच्या उत्तरांमध्ये प्रभावी संवाद कौशल्ये दाखवणे. तुमच्या सर्व प्रतिसादांमध्ये, तुम्ही तुमच्या कौशल्यांचा किंवा कृतींचा परिणाम हायलाइट करण्यासाठी STAR दृष्टिकोन वापरू शकता.

वाचा: BA in English Literature | इंग्रजी साहित्यामध्ये बीए

iii) तुमच्या कामाच्या ठिकाणी

तुम्ही कामावर असताना, तुमचे सहकारी, संचालक आणि मुख्याध्यापक यांचे लक्षपूर्वक ऐकून, तुमच्या भूमिकेबद्दल सकारात्मक दृष्टीकोन दाखवून आणि तुमच्या विद्यार्थ्यांना गुंतवून घेऊन एक प्रभावी शिक्षक म्हणून तुमचे कौशल्य दाखवा.

तसेच, इतर शिक्षकांशी व्यावसायिक संबंध विकसित करण्याचा विचार करा आणि सामूहिक विद्यार्थी प्रकल्प किंवा कार्यक्रमांवर काम करा. वर्गात प्रभावी इंग्रजी शिक्षक होण्यासाठी, पाठ नियोजन बनवताना परस्परसंवादी पाठ योजना तयार करणे, धडा संभाषणात्मक बनवणे आणि विद्यार्थ्यांकडून इनपुट घेणे विचारात घ्या.

वाचा: How to build communication skills? | संवाद कौशल्ये

(4) सरासरी वेतन

इंग्रजी शिक्षकाचे वेतन नोकरीचा प्रकार, भौगोलिक स्थान आणि शैक्षणिक पदवी यासह वेतनावर परिणाम करणारे अनेक घटक आहेत. चांगला पगार मिळविण्यासाठी, तुम्ही तुमची शिकवण्याची कौशल्ये सुधारू शकता, जसे की, प्रशिक्षण प्रमाणपत्रे किंवा उच्च शिक्षण घेण्याचा विचार करू शकता.

वाचा: Benefits of Reference Books in Study | संदर्भ ग्रंथांचे महत्व

टीप: वेतन हे उमेदवाराचा कामाचा अनुभव, शैक्षणिक पात्रता, पद, नोकरीवर ठेवणारी संस्था व स्थान यावर अवलंबून असते.

(5) सारांष (How To Be A Good English Teacher)

अशा प्रकारे चांगले शिकवणारे आणि विदयार्थ्यांच्या जीवनावर परिणाम करणारे शिक्षक सर्वांनाच आवडतात. ते सर्वांच्या कृतज्ञतेस आणि आदरास पात्र असतात. ते त्यांचे जीवन मुलांना शिकवण्यासाठी आणि त्यांना जीवनात मार्गदर्शन करण्यासाठी समर्पित करतात.

वाचा: How to Improve English Speaking Skills | इंग्रजी संभाषण

चांगल्या शिक्षकांविषयी तज्ञांचे विचार

“चांगला शिक्षक मेणबत्तीसारखा असतो, जो इतरांना मार्गदाखवण्याचे काम करतो.” – मुस्तफा केमाल अतातुर्क

“शिक्षक हा एक होकायंत्र आहे जो विद्यार्थ्यांमध्ये कुतूहल, ज्ञान आणि शहाणपणाचे चुंबक सक्रिय करतो.” – एव्हर गॅरिसन “सामान्य शिक्षक सांगतो. चांगले शिक्षक स्पष्ट करतात. श्रेष्ठ शिक्षक दाखवतात. महान शिक्षक प्रेरणा देतात.” – विल्यम आर्थर वॉर्ड

Related Posts

• How to Learn English Reading | इंग्रजी वाचन कसे शिकावे
• Benefits of Study Groups | अभ्यास गटांचे फायदे
• How to Study Alone at Home | घरी अभ्यास कसा करावा
• Qualities of a Good Student | चांगल्या विद्यार्थ्याचे गुण

Post Categories

आमच्या Etopcollection वेबसाईटला जरुर भेट द्या, तसेच शैक्षणिक माहितीसाठी “ज्ञानज्योत” शैक्षणिक मराठी संकेत स्थळाला भेट द्या.