All Information About Educational Loan | शैक्षणिक कर्ज, पात्रता

All Information About Educational Loan | शैक्षणिक कर्ज, पात्रता अटी व निकष; पात्र अभ्यासक्रम संस्था व विदयापीठे, कागदपत्र; वित्तीय सेवा पोर्टल, कर लाभ व बँका

समाजातील अनेक कुटुंबामध्ये असे अनेक विदयार्थी आहेत; जे गुणवंत आहेत, परंतू घरच्या आर्थिक परिस्थितीमुळे; ते उच्च शिक्षण घेऊ शकत नाहीत. अशा विदयार्थ्यांसाठी शैक्षणिक कर्जाची सुविधा उपलब्ध आहे; जे विद्यार्थी त्यांचे शिक्षण आणि उच्च शिक्षण घेण्यास इच्छुक आहेत; अशा विदयार्थ्यांना अनेक बँका शैक्षणिक कर्ज देतात. (All Information About Educational Loan)

बँका हे शैक्षणिक कर्ज गुणवंत आणि पात्र विद्यार्थ्यांना देतात; ज्यांना अभ्यास सुरु ठेवण्यासाठी आर्थिक गरज असते. या शैक्षणिक कर्जाच्या सुविधेमुळे विदयार्थ्यांच्या करिअरला चालना मिळण्यास मदत होते; व त्यांना उच्च शिक्षण घेण्याची संधी मिळते. ही सुविधा नसेल तर कदाचित; ते उच्च शिक्षण घेऊ शकणार नाहीत. परंतु प्रत्येकजण शैक्षणिक कर्जासाठी पात्र असेलच असे नाही; तर बँका अर्जदारांना कोणत्याही हेतूसाठी कर्ज देण्यापूर्वी काही निकष ठरवतात.

Table of Contents

शैक्षणिक कर्जासाठीचे निकष

All Information About Educational Loan/ Photo by Karolina Grabowska on Pexels.com

जेव्हा बँकांना शैक्षणिक कर्जाचा अर्ज प्राप्त होतो; तेव्हा ते खालील मुख्य घटक विचारात घेतात.
विद्यार्थ्याची शैक्षणिक पार्श्वभूमी आणि पात्रता, गुण, क्रेडिट; आणि कामगिरीचा मागोवा घेतला जातो.
ज्या कोर्ससाठी कर्ज मागितले जात आहे; त्या कोर्सचे अभ्यासक्रम मान्यताप्राप्त; आणि अभ्यास करण्यायोग्य असावेत. त्यांना प्लेसमेंट आणि नोकरीची चांगली संधी असावी; जेणेकरुन अर्जदार कर्जाची परतफेड करु शकेल.
ज्या संस्थेत कोर्सचा अभ्यास केला जाईल; ती संस्था देखील महत्वाची असते. विद्यापीठ, शाळा किंवा महाविद्यालय मान्यताप्राप्त; आणि चांगल्या प्रतिष्ठेचे असावे.
अर्जदार कर्जावर संपार्श्विक देऊ शकतो किंवा नाही; बँक कोणत्या प्रकारचे संपार्श्विक ऑफर केले जाते आणि त्याचे मूल्य किती आहे; हे विचारात घेईल.
वाचा: Educational Loan Schemes of SBI in India | शैक्षणिक कर्ज योजना
पालक किंवा स्वीकार्य तृतीय पक्ष कर्जाचे सह-कर्जदार; किंवा हमीदार आहेत किंवा नाहीत. ते जॉब प्रोफाइल आणि सहकारी कर्जदारांची विश्वासार्हता देखील तपासतील.
वाचा: List of the top courses after 12th Arts | 12 वी कला नंतर काय?

शैक्षणिक कर्जासाठी पात्र अभ्यासक्रम

बँका विद्यार्थ्यांसाठी जवळजवळ कोणत्याही गोष्टीचा अभ्यास करण्यासाठी कर्ज देतात; जर कोर्स आणि संस्था मान्यताप्राप्त असतील; किंवा चांगल्या प्रतिष्ठेच्या असतील. विद्यार्थी खालील अभ्यासक्रमांसाठी कर्ज घेऊ शकतात.
पदवीपूर्व पदवी/ डिप्लोमा आणि विशेष अभ्यासक्रम. (Undergraduate degrees/ diplomas and special courses.)
पदव्युत्तर पदवी/डिप्लोमा आणि विशेष अभ्यासक्रम. (Postgraduate degrees/diplomas and special courses.)
पीएचडी आणि डॉक्टरेट अभ्यासक्रम. (PhDs and Doctoral Programmes)
बँका विशेष अभ्यासक्रम, प्रशिक्षण आणि डिप्लोमासाठी; देखील कर्ज देतात. सर्वच बँका या अभ्यासक्रमांसाठी वित्तपुरवठा करणार नाहीत; परंतु अर्जदार एखादी बँक शोधू शकतो; जी त्यांना कर्ज देऊ करेल. खासकरुन नोकरीची शक्यता असल्यास; किंवा सध्याच्या रोजगारामध्ये वाढ झाल्यास.
वाचा: Electrical Engineering After 12th Science | विद्युत अभियांत्रिकी

खालील अभ्यासक्रम यात समाविष्ट आहेत.

अभियांत्रिकी पदविका (Engineering diploma)
आयटीआय प्रमाणपत्र अभ्यासक्रम (Certificate courses from ITI)
कृषी पदविका (Agri diploma)
डेटा एंट्री ऑपरेटर कोर्स (Data entry operator course)
नर्सिंग (Nursing)
पशुवैद्यकीय पदविका (Veterinary diploma)
शिक्षक प्रशिक्षण प्रमाणपत्र अभ्यासक्रम आणि बी.एड. (Teacher Training certificate courses and B.Ed.)
संगणक प्रमाणपत्र अभ्यासक्रम (Computer certificate course)
कोणताही नोकरीभिमुख डिप्लोमा किंवा प्रमाणपत्र अभ्यासक्रम
एरोनॉटिक्ससाठी पदवी किंवा डिप्लोमा, पायलट प्रशिक्षण, मान्यताप्राप्त नियामक संस्थांद्वारे भारतात किंवा परदेशात रोजगाराच्या उद्देशाने शिपिंग.
वाचा: The Best Paramedical Courses After 12th | पॅरामेडिकल कोर्सेस
सरकारी संस्था किंवा विभाग चालवणारे व्यावसायिक अभ्यासक्रम
राज्य कौशल्य मिशन, राज्य कौशल्य निगम, किंवा राष्ट्रीय कौशल्य विकास महामंडळ द्वारे चालवले जाणारे अभ्यासक्रम

शैक्षणिक कर्जासाठी पात्र संस्था

अभ्यासक्रमासाठी तुम्ही निवडलेल्या संस्थेचाही; बँका विचार करतील. ते कोणत्याही कोर्स आणि कोणत्याही विद्यापीठात शिक्षण घेण्यासाठी; कर्ज देनार नाहीत. जेंव्हा बँक तुम्हाला कर्ज देते; तेंव्हा ते हे सुनिश्चित करतात की; तुम्ही तुमचा अभ्यासक्रम पूर्ण करु शकाल की नाही; आणि तुम्हाला चांगली नोकरी मिळू शकेल की नाही. बहुतांश बँकांकडे नामांकित आणि मान्यताप्राप्त विद्यापीठांची यादी असते; बँकांकडे ब्लॅकलिस्ट संस्था किंवा विद्यापीठांची यादी देखील असते; ज्यासाठी ते आपला अर्ज देखील नाकारतील.

भारतातील संस्था किंवा विदयापीठे

भारतातील अभ्यासासाठी प्राधान्य दिलेली काही विद्यापीठे खाली सूचीबद्ध आहेत.
UGC, सरकार, AICTE, AIBMS, IMCR, इत्यादी द्वारे मान्यताप्राप्त विद्यापीठे किंवा महाविद्यालये.
मान्यताप्राप्त पॉलिटेक्निक संस्था. (All Information About Educational Loan)
भारतातील नामांकित परदेशी शाळा/ विद्यापीठे

परदेशतील संस्था किंवा विदयापीठे

चांगली प्रतिष्ठा आणि स्थिती असलेली विद्यापीठे.
यूएसए मध्ये सीपीए, सीआयएमए-लंडन इ.

शैक्षणिक कर्जासाठी आवश्यक कागदपत्र

देशात

देशामध्ये अभ्यासासाठी कर्ज मागणाऱ्या विद्यार्थ्यांसाठी खालील कागदपत्रे आवश्यक आहेत.
योग्यरित्या भरलेला अर्ज.
पासपोर्ट आकाराची छायाचित्रे.
पदवी, माध्यमिक शाळा प्रमाणपत्र, किंवा हायस्कूल प्रमाणपत्र किंवा मार्कशीट
KYC दस्तऐवज ज्यात ID, पत्ता आणि वयाचा पुरावा समाविष्ट आहे.
स्वाक्षरी पुरावा (All Information About Educational Loan)
पालक किंवा वडिलांचा उत्पन्नाचा पुरावा
जर संपार्श्विक आवश्यक असेल तर स्थावर मालमत्तेचे दस्तऐवजीकरण, एफडी इ.

परदेशात

योग्यरित्या भरलेला अर्ज.
पासपोर्ट आकाराची छायाचित्रे.
KYC दस्तऐवज ज्यात ID, निवासस्थान आणि वयाचा पुरावा समाविष्ट आहे.
गुणांच्या स्टेटमेंटची प्रत किंवा उत्तीर्ण झालेल्या शेवटच्या परीक्षेचे प्रमाणपत्र.
विद्यापीठ आणि अभ्यासक्रमाच्या प्रवेशाचा पुरावा
कोर्स खर्चाचे वेळापत्रक.
वाचा: Diploma in ECG Technology | ईसीजी टेक्नॉलॉजीमध्ये डिप्लोमा
जर तुम्हाला शिष्यवृत्ती मिळाली असेल तर शिष्यवृत्ती पत्राची एक प्रत आवश्यक आहे.
परकीय चलन परवानगीची प्रत तुमच्याकडे असल्यास.
कर्जदार पालक किंवा पालक यांचे गेल्या सहा महिन्यांचे बँक खाते विवरण.
कर्जदार पालक किंवा पालक यांचे गेल्या 2 वर्षांचे आयकर मूल्यांकन.
संपार्श्विक कर्जासाठी, देऊ केलेल्या सुरक्षेचा तपशील सादर करणे आवश्यक आहे; आपल्याला वकिलाचा शोध प्रदान करणे आणि त्याची विक्रीक्षमता, गहाण ठेवण्याची क्षमता इत्यादीबद्दल अहवाल देणे देखील आवश्यक असू शकते.
मार्जिनच्या स्त्रोताचा पुरावा आवश्यक आहे.
वाचा: All Information About Diploma in Pharmacy | डी फार्मसी डिप्लोमा

कर्ज सुविधेसाठी वित्तीय सेवा पोर्टल (All Information About Educational Loan)

एज्युकेशन लोन घेणाऱ्या विद्यार्थ्यांसाठी; विद्या लक्ष्मी हे पहिले पोर्टल आहे. हे पोर्टल वित्तीय सेवा विभाग, (वित्त मंत्रालय); उच्च शिक्षण विभाग (मानव संसाधन विकास मंत्रालय); आणि इंडियन बँक्स असोसिएशन (IBA); यांच्या मार्गदर्शनाखाली विकसित केले गेले आहे. गव्हर्नन्स इन्फ्रास्ट्रक्चर लिमिटेड. विद्यार्थी पोर्टलवर प्रवेश करुन कधीही, कुठेही; बँकांकडे शैक्षणिक कर्जाचे अर्ज पाहू शकतात; अर्ज करु शकतात आणि त्यांचा मागोवा घेऊ शकतात. पोर्टल नॅशनल स्कॉलरशिप पोर्टलला लिंक देखील प्रदान करते.

योजनेची ठळक वैशिष्ट्ये खालील प्रमाणे आहेत.

या योजनेमध्ये भारतातील अभ्यासासाठी 7.5 लाख रुपयांपर्यंत आणि परदेशात शिक्षणासाठी रु. 15 लाखा पर्यंत कर्ज दिले जाते.
रु. 4 लाख पर्यंतच्या कर्जासाठी कोणतेही संपार्श्विक किंवा मार्जिन आवश्यक नाही; आणि व्याज दर प्राइम लेंडिंग रेट्स (पीएलआर) पेक्षा जास्त नसावा. रु. 4 लाख वरील कर्जासाठी व्याज दर PLR अधिक 1 टक्के पेक्षा जास्त होणार नाही.
कर्जाची परतफेड 5 ते 7 वर्षांच्या कालावधीत केली जाईल; ज्यामध्ये अभ्यास पूर्ण झाल्यानंतर एक वर्षाच्या सवलतीच्या कालावधीची तरतूद असेल.
वाचा: Diploma in the Early Childhood Education | बाल शिक्षण डिप्लोमा

शैक्षणिक कर्जावर कर लाभ (All Information About Educational Loan)

आयकर कायद्याच्या कलम 80 ई अंतर्गत; शिक्षण कर्जाची परतफेड वजा करता येते. वजावटीची वार्षिक मर्यादा रु. 40,000 (मूळ आणि व्याज दोन्हीसाठी); केवळ उच्च शिक्षणासाठी घेतलेली कर्जे- कोणत्याही पदवीधर किंवा पदव्युत्तर, व्यावसायिक आणि उपयोजित विज्ञान अभ्यासक्रमांमध्ये पूर्णवेळ अभ्यास करणारे; कपातीचा दावा करु शकतात. ज्या दिवशी तुम्ही परतफेड सुरु करता; त्या दिवसापासून ही कपात जास्तीत जास्त; आठ वर्षांसाठी उपलब्ध असेल.

वाचा: All Information About Diploma in Education‍ | डी. एड. पदविका

दर्जेदार उच्च शिक्षणासाठी न्याय्य प्रवेश; ही विद्यापीठ अनुदान आयोगाची चिंता आहे. या हेतूने, आयोगाने महाविद्यालये आणि विद्यापीठांना; गुणवंत परंतु गरजू विद्यार्थ्यांना उदार आर्थिक सहाय्य पुरवण्यास प्रोत्साहित करण्याबरोबरच; शैक्षणिक कर्ज योजनेमध्ये देखील महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावली आहे. भारतीय रिझर्व्ह बँकेने (RBI) सर्व व्यावसायिक बँकांना; या संदर्भात मार्गदर्शक तत्त्वे जारी केली आहेत. मोठ्या संख्येने बँकांनी आधीच; शैक्षणिक कर्ज योजना सुरु केल्या आहेत. (All Information About Educational Loan)

शैक्षणिक कर्ज सुविधा देणाऱ्या बँका व कर्ज योजना

अलाहाबाद बँक, शैक्षणिक कर्ज योजना
आंध्र बँक, शैक्षणिक कर्ज योजना
बँक ऑफ बडोदा, बीओबी स्कॉलर
सेंट्रल बँक ऑफ इंडिया, विदयार्थी
बँक ऑफ इंडिया, विद्या वर्धिनी
बँक ऑफ महाराष्ट्र, शैक्षणिक कर्ज योजना
कॅनरा बँक, विद्यासागर कर्ज
कॉर्पोरेशन बँक, शैक्षणिक कर्ज योजना
देना बँक, देना विद्या लक्ष्मी
इंडियन बँक, शैक्षणिक कर्ज योजना
इंडियन ओव्हरसीज बँक, विद्या जोठी
ओरिएंटल बँक ऑफ कॉमर्स, शैक्षणिक कर्ज योजना
पंजाब आणि सिंध बँक, शैक्षणिक कर्ज योजना
पंजाब नॅशनल बँक, विद्यालक्ष्यपुर्ती
स्टेट बँक ऑफ इंडिया, शैक्षणिक कर्ज योजना
स्टेट बँक ऑफ बिकानेर आणि जयपूर, शैक्षणिक कर्ज योजना
सिंडिकेट बँक, सिंड विदया
स्टेट बँक ऑफ हैदराबाद, शैक्षणिक कर्ज योजना
स्टेट बँक ऑफ इंदूर, शैक्षणिक कर्ज योजना
यूको बँक, शैक्षणिक कर्ज योजना
स्टेट बँक ऑफ म्हैसूर, शैक्षणिक कर्ज योजना
युनियन बँक ऑफ इंडिया, सेंड विदया
स्टेट बँक ऑफ सौरशत्र, शैक्षणिक कर्ज योजना
स्टेट बँक ऑफ त्रावणकोर, ज्ञान ज्योती
युनियन बँक ऑफ इंडिया, सेंड विदयया
युनायटेड बँक ऑफ इंडिया, शैक्षणिक कर्ज योजना
विजया बँक, शिक्षण कर्ज योजना. (All Information About Educational Loan)

(टीप: शैक्षणिक कर्ज मर्यादा, व्याजदर व सवलती बँकेनुसार बदलतात; अधिक माहितीसाठी बँकांना किंवा बँकांच्या अधिकृत वेबसाईटला भेट दया व सविस्तर माहिती मिळवा.)

वाचा: How to Apply for an Educational Loan? | शैक्षणिक कर्ज प्रक्रिया

समारोप | Conclusion

शैक्षणिक कर्ज हे एक क्षेत्र आहे; ज्याद्वारे शिक्षणाला प्रोत्साहन दिले जाते; कारण ते विद्यार्थ्यांना पुढील अभ्यास करण्याची संधी देते. हे नागरिक आणि देशाची; शैक्षणिक वाढ आणि विकास करते. शैक्षणिक कर्ज ही भविष्यातील गुंतवणूक आहे; म्हणून आपन संशोधन करणे आणि त्यासाठी आपला वेळ देणे महत्वाचे आहे. गुणवंत विदयार्थ्यांना शिक्षणासाठी प्रोत्साहन मिळावे; यासाठी सरकार आणि बँका सबसिडी देतात आणि कमी व्याज दर आकारतात. अधिक माहितीसाठी वित्तीय सेवा पोर्टलला भेट देण्यासाठी येथे क्लिक करा.

Related Posts

Related Post Categories

Education