Skip to content
Marathi Bana » Posts » Scholarships for Students in Maharashtra | शिष्यवृत्ती

Scholarships for Students in Maharashtra | शिष्यवृत्ती

Scholarships for Students in Maharashtra

Scholarships for Students in Maharashtra | महाराष्ट्रातील विद्यार्थ्यांसाठी शिष्यवृत्ती माहिती; प्रकार, पात्रता, अटी, कागदपत्र, दर व ऑनलाईन अर्ज प्रक्रिया घ्या जाणून…

महाराष्ट्र सरकार, महाराष्ट्र राज्याचे रहिवासी असलेल्या; विद्यार्थ्यांसाठी अनेक शिष्यवृत्ती योजना चालवते. महाराष्ट्राच्या शिष्यवृत्तींचा उद्देश; विविध स्तरातील गुणवंत आणि वंचित विद्यार्थ्यांना; योग्य आर्थिक सहाय्य प्रदान करणे आहे. देशातील दुसऱ्या क्रमांकाचा साक्षरता दर असलेला; महाराष्ट्र निश्चितच शैक्षणिक केंद्र म्हणून उदयास आले आहे. Scholarships for Students in Maharashtra.

यात 1 केंद्रीय विद्यापीठ, 19 राज्य विद्यापीठे ;आणि 21 मान्यताप्राप्त विद्यापीठे आहेत; जी महाराष्ट्रात राहणाऱ्या विद्यार्थ्यांसाठी आणि देशाच्या कानाकोपऱ्यातून येणाऱ्यांसाठी; काही संधी निर्माण करतात. यात भर म्हणून, महाराष्ट्र शिष्यवृत्ती एससी, एसटी, व्हीजेएनटी, ओबीसी, ईबीसी; आणि इतर मागासवर्गीय विद्यार्थ्यांसह महाराष्ट्रातील सर्व विद्यार्थ्यांना; शिक्षणामध्ये अडचण-मुक्त प्रवेश प्रदान करण्यासाठी; एक प्रेरक शक्ती म्हणून कार्य करते. Scholarships for Students in Maharashtra

आपण कोणत्या शिष्यवृत्तीचा लाभ घेऊ शकता? आपण या शिष्यवृत्तीसाठी कोठे अर्ज करु शकता? शिष्यवृत्तीची रक्कम किती आहे? हा लेख तुम्हाला राज्य सरकारकडून त्यांच्या अर्जाचा कालावधी, पात्रता अटी, अर्ज प्रक्रिया, रक्क्म यासह सर्व शिष्यवृत्तींचा सखोल तपशील प्रदान करतो. Scholarships for Students in Maharashtra

Table of Contents

भारत सरकार मॅट्रिकोत्तर शिष्यवृत्ती (Scholarships for Students in Maharashtra)

Scholarships for Students in Maharashtra 2022
Scholarships for Students in Maharashtra

विभागाचे नाव: सामाजिक न्याय आणि विशेष सहाय्य विभाग, महाराष्ट्र शासन.

योजनेचा आढावा | Overview

  1. शिक्षणासाठी आर्थिक मदत देणे.
  2. शिक्षणाची गळती कमी करणे.
  3. उच्च शिक्षणाची आवड निर्माण करणे.
  4. विद्यार्थ्यांना शिक्षणाच्या माध्यमातून शिक्षणाच्या मुख्य प्रवाहात जाण्याची संधी उपलब्ध करुन देणे.
  5. पारदर्शकता, समन्वय आणि विलंब टाळण्यासाठी शिष्यवृत्ती योजना.
  6. शिक्षण शुल्क, परीक्षा शुल्क आणि देखभाल भत्ता यांचे लाभ फक्त अनुसूचित जाती प्रवर्गातील विद्यार्थ्यांना दिले जातात.
  7. उमेदवाराचे कौटुंबिक उत्पन्न 2,50,000/- पेक्षा कमी किंवा समान असावे.

योजनेचे लाभ | Benefits of the Scheme

या योजने अंतर्गत पात्र अनुसूचित जाती/ नव बौद्ध विद्यार्थ्यांना खालीलप्रमाणे लाभ दिले जातात.

1) गट I, गट II, गट III, गट IV नुसार देखभाल भत्ता प्रवेशाच्या तारखेपासून परीक्षेच्या तारखेपर्यंत; (जास्तीत जास्त 10 महिने) प्रदान केला जातो.

डे स्कॉलर: (दरमहा रुपये)

  • गट I 550
  • II 530
  • III 300
  • IV 230

होस्टेलर (दरमहा रुपये)

  • गट I 1200
  • II 820
  • III 570
  • IV 380

2) अनुसूचित जातीच्या अपंग विद्यार्थ्यांसाठी अतिरिक्त भत्ते (प्रकारानुसार अपंग) जीआर मध्ये नमूद केल्याप्रमाणे आहेत,

  • अपंगत्व भत्तेचा प्रकार (दरमहा रुपये) टिप्पणी
  • अंधत्व/कमी दृष्टी ग्रूप I आणि II- 150/-
  • ग्रूप III- 125/-
  • GRP IV- 100/- अतिरिक्त भत्त्यांच्या GR (A) नुसार
कुष्ठरोगातून बरे झालेले सर्व गट | Leprosy cured All Groups
  1. 100/-पर्यंत वाहतूक भत्ता (वसतिगृह परिसर बाहेर राहणारे विद्यार्थी)
  2. एस्कॉर्ट भत्ता 100/-
  3. वसतिगृह कर्मचाऱ्यासाठी केअर टेकर म्हणून विशेष वेतन भत्ता. 100/- अतिरिक्त भत्त्यांच्या GR (B, C, D) नुसार
ऐकू न येणारे सर्व गट | Hard of hearing
  1. 100/-पर्यंत वाहतूक भत्ता (वसतिगृहाच्या बाहेर राहणारे विद्यार्थी)
  2. अतिरिक्त भत्त्यांच्या GR (B) नुसार
लोकोमोटर अपंगत्व सर्व गट | Locomotor Disability All Groups
  1. 100/-पर्यंत वाहतूक भत्ता (वसतिगृहाच्या बाहेर राहणारे विद्यार्थी)
  2. अतिरिक्त भत्त्यांच्या GR (B) नुसार
मानसिक मंदता/ मानसिक आजार सर्व गट | Mental Retardation/ Mental Illness All Groups
  1. 100/-पर्यंत वाहतूक भत्ता (वसतिगृहाच्या बाहेर राहणारे विद्यार्थी)
  2. एस्कॉर्ट भत्ता 100/-
  3. वसतिगृह कर्मचाऱ्यासाठी केअर टेकर म्हणून विशेष वेतन भत्ता. 100/-
  4. अतिरिक्त कोचिंग भत्ता 150/- अतिरिक्त भत्त्यांच्या GR (B, C, D, E) नुसार
ऑर्थोपेडिक अपंगत्व सर्व गट | Orthopaedic Disability All Groups
  1. 100/-पर्यंत वाहतूक भत्ता (वसतिगृह परिसर बाहेर राहणारे विद्यार्थी)
  2. एस्कॉर्ट भत्ता 100/-
  3. वसतिगृह कर्मचाऱ्यासाठी केअर टेकर म्हणून विशेष वेतन भत्ता. 100/- अतिरिक्त भत्त्यांच्या GR (B, C, D) नुसार
  4. ३) देखभाल भत्ता व्यतिरिक्त विद्यार्थ्यांकडून; संस्थांना देण्यात येणारी सर्व अनिवार्य फी/ अनिवार्य देय शुल्क अर्थात (शिक्षण शुल्क, परीक्षा शुल्क आणि इतर फी); या योजनेच्या अंतर्गत येतात.

पात्रता | Eligibility

  1. पालक/ वडिलांचे वार्षिक उत्पन्न रुपये 2,50,000 पेक्षा कमी किंवा समान असेल.
  2. विद्यार्थी वर्ग अनुसूचित जाती किंवा नवबौद्धातील असेल.
  3. ताे विद्यार्थी महाराष्ट्रातील रहिवाशी असेल.
  4. विद्यार्थी SSC/ समकक्ष मॅट्रिक पास असावा.
  5. अपयश: जर विद्यार्थी प्रथमच अनुत्तीर्ण झाले तर; परीक्षा शुल्क आणि देखभाल भत्ता घ्यावा. जर एकाच वर्गात दुसऱ्यांदा अनुत्तीर्ण झाले तर त्याला/ तिला कोणतेही भत्ता मिळणार नाही; आणि दोन प्रयत्नांनंतर तो उत्तीर्ण होईल आणि पुढील वर्गात जाईल मग तो पात्र असेल.
  6. महाराष्ट्राबाहेर शिकणाऱ्या विद्यार्थ्यांच्या बाबतीत भारत सरकारनुसार समान नियम लागू आहेत.
  7. फक्त 2 व्यावसायिक अभ्यासक्रमांना परवानगी आहे.

आवश्यक कागदपत्रे | Required Documents

टीप: खालील कागदपत्रे आवश्यकतेनुसार सर्व शिष्यवृत्ती योजनांसाठी आवश्यक आहेत.

  1. आधार कार्ड साक्षांकित प्रत
  2. जीतीचा दाखला साक्षांकित प्रत
  3. उत्पन्नाचा मूळ दाखला-तहसील कार्यालय
  4. रहिवासी दाखला
  5. एस.एस.सी. मार्कशिट/ सर्टिफिकेट साक्षांकित प्रत
  6. जन्माचा दाखला/ शाळा सोडल्याचा दाखला साक्षांकित प्रत
  7. राष्ट्रियकृत बँक पासबूक साक्षांकित प्रत
  8. पासपोर्ट साईज फोटो
  9. वडील तारीख प्रमाणपत्र (आवश्यक असल्यास)
  10. गॅप आणि स्वयंघोषीत प्रमाणपत्र (आवश्यक असल्यास)
  11. वसतिगृह प्रमाणपत्र (आवश्यक असल्यास)
  12. पती उत्पन्नाचे प्रमाणपत्र (मुलगी विवाहित असल्यास)

बँक खात्याशी आधार लिंक करण्यासाठी मार्गदर्शक तत्त्वे

Scholarships for Students in Maharashtra 2022
Scholarships for Students in Maharashtra 2023

शिष्यवृत्ती/ सरकारी अनुदान बँकेच्या खात्यात जमा होण्यासाठी; आपल्या खात्याला आधार सीड असणे गरजेचे आहे. तरी काही विद्यार्थ्यांना बँक खात्यात आधार सीड नसल्यामुळे; पोस्ट मॅट्रिक शिष्यवृत्ती जमा होण्यास व्यत्यय येत आहे. असे विद्यार्थी जवळच्या पोस्ट ऑफिसला भेट देऊन; ‘इंडिया पोस्ट पेमेंट्स बँकेचे’ आधार सीड असलेले खाते उघडण्याचा लाभ घेऊ शकतात. खाते उघडण्यासाठी पुढील बाबींची आवशकता आहे.-

  1. मोबाईल क्रमांक
  2. आधार क्रमांक
  3. पॅनकार्ड (उपलब्ध असेल तर)
  4. शिष्यवृत्ती अँप्लिकेशन क्रमांक.

‘इंडिया पोस्ट पेमेंट्स बँकेचे’ खाते साधारण बचत खाते असल्याने; ते उघडणायची सुविधा इतर विद्यार्थी तथा नागरिकांना पण उपलबध आहे. हे खाते तात्काळ उघडले जाते आणि त्यासाठी; कुठल्याही कागदपत्राची गरज भासत नाही. तरी सर्वानी ह्या संधीचा फायदा घ्यावा.

महाराष्ट्र शासन शिष्यवृत्तीची तपशीलवार माहिती

खालील विविध प्रकारच्या सवलतनिहाय शिष्यवृत्ती; महाराष्ट्र शासनाकडून; समाज कल्याण विभागा मार्फत दिल्या जातात. अर्ज करण्यासाठी विदयार्थ्यांनी वेळोवेळी विद्यालय; किवा महाविद्यालयातील सूचना फलक पाहावे किंवा कार्यालयाशी संपर्क साधावा. सर्वसाधारनपणे अर्ज भरण्याचा कालावधी; डिसेंबर ते फेब्रुवारी दरम्यान असतो. अर्ज कालावधी शिष्यवृत्ती प्रदात्याच्या विवेकबुद्धीनुसार; व आपत्कालिन परिस्थितीनुसार; बदलू शकतो. वाचा: Educational Loan Schemes of SBI in India | शैक्षणिक कर्ज योजना

सवलत प्रकार, शिष्यवृत्ती प्रकार, पात्रता व अटी, आवश्यक कागदपत्रे व शिष्यवृत्ती दर खालील प्रमाणे आहेत

एसबीसी विद्यार्थ्यांसाठी मॅट्रिकोत्तर शिष्यवृत्ती

  • सामाजिक न्याय आणि विशेष सहाय्य विभाग; महाराष्ट्र शासन.
  • पात्रता व अटी: (1)मॅट्रिकनंतरच्या स्तरावर शिक्षण घेणारे विद्यार्थी या योजनेसाठी अर्ज करु शकतात. (2) विदयार्थ्याची शाळा, विद्यालय किंवा महाविद्यालयातील उपस्थिती; 75% असली पाहिजे. (3) जे विद्यार्थी पूर्णवेळ नोकरीत गुंतलेले आहेत किंवा त्याच वर्गाची पुनरावृत्ती करत आहेत; ते शिष्यवृत्तीसाठी अर्ज करु शकत नाहीत. (4) राष्ट्रियकृत बँक खात्याशी आधार लिंक केलेले असावे.
  • शिष्यवृत्ती दर: एसबीसी विद्यार्थ्यांना मॅट्रिकोत्तर शिष्यवृत्ती, वसतिगृहांसाठी- रु. 150 ते रु. 425 प्रति महिना. डे स्कॉलर विद्यार्थ्यांसाठी- रु. 90 ते रु. 190 प्रति महिना. (10 महिन्यांसाठी)

एसबीसी विद्यार्थ्यांना, शिक्षण शुल्क आणि परीक्षा शुल्क

  • व्हिजेएनटी, ओबीसी, आणि एसबीसी समाज कल्याण विभाग. महाराष्ट्र शासन
  • पात्रता व अटी: (1)एसबीसीसाठी शासकीय/ सरकारी अनुदानित संस्थेत मॅट्रिकनंतरच्या स्तरावर शिकणाऱ्या विद्यार्थ्यांसाठी शिष्यवृत्ती खुली आहे. (2) कुटुंबाचे वार्षिक उत्पन्न रु. 8 लाख पेक्षा जास्त नसावे. (3) विद्यार्थ्यांनी CAP प्रक्रियेद्वारे प्रवेशीत असावा. वाचा: Eat dates every day│दररोज खा खजूर आणि अनेक आजार ठेवा दूर
  • शिष्यवृत्ती दर: शिक्षण शुल्क आणि परीक्षा शुल्क

डॉ.पंजाबराव देशमुख वसतिगृह निर्वाह भत्ता योजना,

  • उच्च शिक्षण संचालनालय, महाराष्ट्र शासन
  • पात्रता व अटी: (1)योजना, नोंदणीकृत कामगार किंवा अल्पभूधारक किंवा दोघांच्या मुलांसाठी शिष्यवृत्ती लागू आहे. (2) कुटुंबाचे वार्षिक उत्पन्न रु. 8 लाख पेक्षा जास्त नसावे. (3) विद्यार्थ्यांनी पदवी किंवा पदव्युत्तर स्तरावर तांत्रिक, व्यावसायिक किंवा गैर-व्यावसायिक अभ्यासक्रमामध्ये प्रवेश घेतला असावा.
  • शिष्यवृत्ती दर: रु. 3,000 प्रति महिना (10 महिन्यांसाठी)

व्हिजेएनटी विद्यार्थ्यांना, शिक्षण शुल्क आणि परीक्षा शुल्क

  • व्हिजेएनटी, ओबीसी आणि एसबीसी समाज कल्याण विभाग, महाराष्ट्र शासन.
  • पात्रता व अटी: (1)शासकीय/ सरकारी अनुदानित संस्थेत मॅट्रिकनंतरच्या स्तरावर शिकणाऱ्या विद्यार्थ्यांसाठी शिष्यवृत्ती खुली आहे. (2) कुटुंबाचे वार्षिक उत्पन्न रु. 8 लाख पेक्षा जास्त नसावे. (3) विद्यार्थ्यांनी CAP प्रक्रियेद्वारे प्रवेश घेतला असावा.
  • शिष्यवृत्ती दर: शिक्षण शुल्क, परीक्षा शुल्क आणि इतर स्वीकार्य शुल्काची प्रतिपूर्ती

माजी सैनिकांच्या मुलांना शिक्षण सवलत

  • महाराष्ट्र उच्च शिक्षण संचालनालय, महाराष्ट्र शासन.
  • पात्रता व अटी: (1)माजी सैनिकांचे वॉर्ड/ विधवा/ पत्नी या योजनेसाठी अर्ज करु शकतात. (2) ते फक्त महाराष्ट्रात सरकारी/ अनुदानित महाविद्यालयात शिकत असावेत.
  • शिष्यवृत्ती दर: प्रवेश शुल्क, सेमेस्टर फी, ग्रंथालय शुल्क व प्रयोगशाळा शुल्क 100%

एसटी विद्यार्थ्यांना व्यावसायिक शिक्षण देखभाल भत्ता

  • आदिवासी विकास विभाग, महाराष्ट्र शासन.
  • पात्रता व अटी: (1) व्यावसायिक अभ्यासक्रम घेणारे विद्यार्थी अर्ज करण्यास पात्र आहेत. (2) त्यांनी मागील परीक्षा उत्तीर्ण केलेली असावी. (3) कुटुंबाचे वार्षिक उत्पन्न रु. 2,50,000 पेक्षा कमी किंवा समान असावे.
  • शिष्यवृत्ती दर: (1) 4 ते 5 वर्षांच्या कालावधीच्या अभ्यासक्रमांसाठी- डे स्कॉलर वार्षिक 7,000 रुपये आणि वसतिगृहधारकांना रु. 10,000 वार्षिक देखभाल भत्ता. (2) 2 ते 3 वर्षांच्या कालावधी असलेल्या अभ्यासक्रमांसाठी- डे स्कॉलर वर्षाला रु. 5,000 आणि वसतिगृहधारकांना रु. 7,000 वार्षिक भत्ता. (3) 2 वर्षे किंवा त्यापेक्षा कमी कालावधी असलेल्या अभ्यासक्रमांसाठी- डे स्कॉलर आणि वसतिगृहे दोघांनाही रु. 5,000 वार्षिक भत्ता. वाचा: Health Benefits of Soybean: सोयाबीनचे आरोग्यदायी फायदे

व्यावसायिक शिक्षण शुल्क प्रतिपूर्ती, एसटी विद्यार्थ्यांसाठी

  • महाराष्ट्र आदिवासी विकास विभाग, महाराष्ट्र शासन.
  • पात्रता व अटी: (1) विद्यार्थ्यांनी फार्मसी, अभियांत्रिकी, एमबीए, एमसीए, वास्तुशास्त्र इत्यादी व्यावसायिक अभ्यासक्रमांमध्ये प्रवेश घेतला असावा. (2) कुटुंबाचे वार्षिक उत्पन्न रु. 2,50,000 पेक्षा जास्त नसावे.
  • शिष्यवृत्ती दर: मान्यताप्राप्त महाविद्यालयीन शुल्क रचनेनुसार शिक्षण शुल्क आणि परीक्षा शुल्क

जवाहरलाल नेहरु विद्यापीठ योजना

  • महाराष्ट्र उच्च शिक्षण संचालनालय, महाराष्ट्र शासन.
  • पात्रता व अटी: (1) पदवी किंवा पदव्युत्तर स्तरावर शिकणारे सर्व विद्यार्थी अर्ज करु शकतात. (2) त्यांनी JNU मध्ये प्रवेश घेतला असावा.
  • शिष्यवृत्ती दर: रु. 8,000 प्रति महिना वार्षिक 10,000 रुपये अतिरिक्त भत्ता

स्वातंत्र्य सैनिकांच्या मुलांना शिक्षण सवलत

  • उच्च शिक्षण संचालनालय, महाराष्ट्र शासन
  • पात्रता व अटी: (1)सर्व वॉर्ड/ विधवा/ स्वातंत्र्य सेनानीची पत्नी या योजनेसाठी अर्ज करु शकतात. (2) ते फक्त महाराष्ट्रात शिकत असावेत.
  • शिष्यवृत्ती दर: पदवी/ पदव्युत्तर साठी दरमहा आणि अभियांत्रिकी अभ्यासक्रमासाठी रु. 60 प्रति महिना. ग्रॅज्युएशन/ पोस्ट ग्रॅज्युएशनसाठी वार्षिक 200 रुपये आणि अभियांत्रिकी अभ्यासक्रमासाठी 400 रुपये वार्षिक पुस्तक भत्ता

सरकारी संशोधन अधिकार (Scholarships for Students in Maharashtra)

  • महाराष्ट्र उच्च शिक्षण संचालनालय, महाराष्ट्र शासन.
  • पात्रता व अटी: (1) पदव्युत्तर विद्यार्थ्यांसाठी शिष्यवृत्ती खुली आहे. (2) ते फक्त पुढीलपैकी एका संस्थेत; महाराष्ट्रात शिकत असावेत. शासन विज्ञान संस्था (मुंबई, नागपूर, औरंगाबाद), शासन विदर्भ ज्ञान विद्या विज्ञान संस्था (अमरावती); वसंतराव नाईक महाविदयालय (नागपूर); विद्यापीठे आणि संलग्नित महाविद्यालये (3); त्यांनी पदव्युत्तर पदवीमध्ये; किमान 60% गुण मिळवले असावेत. वाचा: Don’t want a girl but a daughter-in-law | मुलगी नको, पण सून हवी
  • शिष्यवृत्ती दर: इतर खर्चासाठी दरमहा रु. 750 आणि रु. 1,000 प्रतिवर्ष शिष्यवृत्ती

व्यावसायिक अभ्यासक्रमांमध्ये अनुसूचित जातीच्या विद्यार्थ्यांसाठी देखभाल भत्ता

  • महाराष्ट्र सामाजिक न्याय आणि विशेष सहाय्य विभाग, महाराष्ट्र शासन
  • पात्रता व अटी: (1) अनुसूचित जातीसाठी व्यावसायिक अभ्यासक्रमांमध्ये प्रवेश घेतलेल्या विद्यार्थ्यांसाठी शिष्यवृत्ती खुली आहे. (2) कुटुंबाचे वार्षिक उत्पन्न सर्व स्त्रोतांकडून रु. 2,50,000 पेक्षा कमी असावे. (3) विद्यार्थ्यांनी वसतिगृहात राहणे आणि भारत सरकारचे शिष्यवृत्ती धारक असणे आवश्यक आहे.
  • शिष्यवृत्ती दर: (1) 4 ते 5 वर्षांच्या कालावधीच्या अभ्यासक्रमांसाठी- डे स्कॉलर वर्षाला रु. 7,000 आणि वसतिगृहधारकांना रु. 10,000 वार्षिक देखभाल भत्ता. (2) 2 ते 3 वर्षांच्या कालावधीच्या अभ्यासक्रमांसाठी- डे स्कॉलर विदयार्थ्यांना वर्षाला रु. 5,000 आणि वसतिगृहधारकांना रु. 7,000 वार्षिक भत्ता. (3) 2 वर्षे किंवा त्यापेक्षा कमी कालावधी असलेल्या अभ्यासक्रमांसाठी- डे स्कॉलर विदयार्थ्यांना आणि वसतिगृहे दोघांनाही रु. 5,000 वार्षिक भत्ता

व्हीजेएनटी आणि एसबीसी विद्यार्थ्यांना व्यावसायिक अभ्यासक्रमांमधील देखभाल भत्ता

  • महाराष्ट्र VJNT, OBC आणि SBC कल्याण विभाग, महाराष्ट्र सरकार
  • पात्रता व अटी: (1) व्हीजेएनटी आणि एसबीसी विद्यार्थ्यांना देखभाल भत्ता अभियांत्रिकी, वैद्यकीय, पशुपालन इत्यादी; व्यावसायिक अभ्यासक्रम घेणारे विद्यार्थी शिष्यवृत्तीसाठी अर्ज करु शकतात. (2) कुटुंबाचे वार्षिक उत्पन्न रु. 1 लाख पेक्षा कमी किंवा समान असावे. (3) अर्जदार व्यावसायिक महाविद्यालयाशी संलग्न असलेल्या शासकीय वसतिगृहात राहत असावा.
  • शिष्यवृत्ती दर: (1) 4 ते 5 वर्षांच्या कालावधीसाठी अभ्यासक्रमांसाठी- 10 महिन्यांसाठी दरमहा रु. 700 देखभाल भत्ता. (2) 2 ते 3 वर्षांच्या अभ्यासक्रमांसाठी- 10 महिन्यांसाठी रु. 500 प्रति महिना देखभाल भत्ता. (3) 2 वर्ष किंवा त्यापेक्षा कमी कालावधी असलेल्या अभ्यासक्रमांसाठी- 10 महिन्यांसाठी रु. 500 प्रति महिना देखभाल भत्ता.

शासकीय विद्यानिकेतन शिष्यवृत्ती

  • महाराष्ट्र उच्च शिक्षण संचालनालय, महाराष्ट्र शासन
  • पात्रता व अटी: (1) सर्वांसाठी शिष्यवृत्ती केवळ शासकीय विद्यानिकेतनमधून 10 वी पूर्ण केलेल्या विद्यार्थ्यांसाठी लागू आहे. (2) ते 60% गुणांसह 10 वी उत्तीर्ण असावेत.
  • शिष्यवृत्ती दर: रु.100 प्रति महिना

एसटी विद्यार्थ्यांना शिक्षण शुल्क आणि परीक्षा शुल्क

  • आदिवासी विकास विभाग, महाराष्ट्र शासन
  • पात्रता व अटी: (1) विद्यार्थ्यांनी त्यांची मागील परीक्षा उत्तीर्ण केलेली असावी. (2) कुटुंबाचे वार्षिक उत्पन्न रु. 2.5 लाख पेक्षा जास्त नसावे. वाचा: New 7 Wonders of the World: जगातील नवी सात आश्चर्ये
  • शिष्यवृत्ती दर: शिक्षण शुल्क आणि परीक्षा शुल्क

पोस्ट मॅट्रिक शिष्यवृत्ती योजना भारत सरकार

  • महाराष्ट्र आदिवासी विकास विभाग, महाराष्ट्र शासन
  • पात्रता व अटी: (1) एसटीसाठी दहावीची परीक्षा उत्तीर्ण झालेले विद्यार्थी या शिष्यवृत्तीसाठी अर्ज करु शकतात. (2) ते मॅट्रिकोत्तर स्तरावर शिकत असावेत. (3) कुटुंबाचे वार्षिक उत्पन्न रु. 2.50 लाख पेक्षा कमी किंवा समान असावे.
  • शिष्यवृत्ती दर: 1,200 रुपये प्रति महिना देखभाल भत्ता, प्रति महिना रु. 240 पर्यंत अतिरिक्त वाचक भत्ता, अभ्यासाचे दौरे शुल्क प्रतिवर्ष 1,600 रुपये, थीसिस टायपिंग/ प्रिंटिंग शुल्क प्रतिवर्ष 1,600 रुपये, दरवर्षी रु. 1,200 चे पुस्तक अनुदान.

ओबीसी विद्यार्थ्यांना शिक्षण शुल्क आणि परीक्षा शुल्क

  • महाराष्ट्र VJNT, OBC आणि SBC कल्याण विभाग, महाराष्ट्र सरकार
  • पात्रता व अटी: (1) 11 वी ते पदव्युत्तर स्तरापर्यंत शिकणारे विद्यार्थी अर्ज करु शकतात. (2) कुटुंबाचे वार्षिक उत्पन्न रु. 8 लाख पेक्षा कमी किंवा समान असावे.
  • शिष्यवृत्ती दर: शिक्षण शुल्क, प्रयोगशाळा शुल्क, ग्रंथालय शुल्क; प्रवेश शुल्क, मुदत शुल्क, जिमखाना शुल्क आणि परीक्षा शुल्क; समाविष्ट आहे. वाचा: Mobile Phone and Children: पालकांनो! आपल्या मुलांकडे लक्ष द्या!

भारत सरकार एससी विद्यार्थ्यांसाठी मॅट्रिकोत्तर शिष्यवृत्ती

  • महाराष्ट्र सामाजिक न्याय आणि विशेष सहाय्य विभाग, महाराष्ट्र शासन
  • पात्रता व अटी: (1) दहावी उत्तीर्ण झालेले विद्यार्थी या शिष्यवृत्तीसाठी अर्ज करु शकतात. (2) त्यांनी मॅट्रिकोत्तर स्तरावर अभ्यास केला पाहिजे. (3) वार्षिक कौटुंबिक उत्पन्न रु. 2.50 लाख पेक्षा कमी असावे.
  • शिष्यवृत्ती दर: वसतिगृहधारकांसाठी दरमहा रु. 1,200 पर्यंत, डे स्कॉलरसाठी दरमहा रु. 550 पर्यंत.

ओबीसी विद्यार्थ्यांना पोस्ट मॅट्रिक शिष्यवृत्ती

  • महाराष्ट्र VJNT, OBC आणि SBC कल्याण विभाग, महाराष्ट्र सरकार
  • पात्रता व अटी: (1) मॅट्रिकनंतरच्या स्तरावर अभ्यास करत असलेले विद्यार्थी अर्ज करु शकतात. (2) कुटुंबाचे वार्षिक उत्पन्न रु. 1 लाख पेक्षा कमी असावे. वाचा: Most Beautiful Birds: जगातील सर्वात सुंदर पक्षी
  • शिष्यवृत्ती दर: डे स्कॉलरसाठी- रु. 90 ते 190 दरमहा देखभाल भत्ता.
  • वसतिगृहधारकांसाठी- दरमहा रु. 150 ते 425 पर्यंत देखभाल भत्ता.

दिव्यांग विदयार्थ्यांसाठी मॅट्रिकोत्तर शिष्यवृत्ती

  • महाराष्ट्र सामाजिक न्याय आणि विशेष सहाय्य विभाग, महाराष्ट्र शासन
  • पात्रता व अटी: (1) सर्वांसाठी इयत्ता 11 वी ते पदव्युत्तर स्तरावरील अपंग विद्यार्थी अर्ज करु शकतात. (2) अपंगत्वाची पातळी 40% किंवा अधिक असावी.
  • शिष्यवृत्ती दर: 1,200 रुपये प्रति महिना देखभाल भत्ता, दरमहा रु. 100 पर्यंत वाचक भत्ता, वार्षिक 500 रुपयांपर्यंतचा अभ्यास दौरा खर्च.
  • प्रोजेक्ट टायपिंग खर्च प्रतिवर्ष रु. 600 पर्यंत, शिक्षण शुल्क (सक्षम प्राधिकरणाद्वारे मंजूर केल्याप्रमाणे)

राजर्षी छत्रपती शाहू महाराज गुणवत्ता शिष्यवृत्ती

  • महाराष्ट्र सामाजिक न्याय आणि विशेष सहाय्य विभाग, महाराष्ट्र शासन
  • पात्रता व अटी: (1) एससी अनुसूचित जातीचे विद्यार्थी अर्ज करु शकतात. (2) या शिष्यवृत्तीसाठी कोणतीही उत्पन्नाची मर्यादा नाही. (3) अर्जदारांनी 75% किंवा त्यापेक्षा जास्त गुणांसह SSC परीक्षा उत्तीर्ण केलेली असावी.  आणि 11 वी मध्ये प्रवेश घेतला असावा.
  • शिष्यवृत्ती दर: रु. 300 प्रति महिना असे 10 महिन्यांसाठी 11 आणि 12 वी मध्ये अभ्यास करण्यासाठी.

राजर्षी छत्रपती शाहू महाराज शिक्षण शुल्क शिष्यवृत्ती योजना

  • महाराष्ट्र उच्च शिक्षण संचालनालय, महाराष्ट्र शासन.
  • पात्रता व अटी: (1) ज्या विद्यार्थ्यांनी व्यावसायिक किंवा बिगर व्यावसायिक अभ्यासक्रमाला प्रवेश घेतला आहे त्यांच्यासाठी शिष्यवृत्ती लागू होऊ शकते.
  • त्यांनी सर्वसाधारण श्रेणी अंतर्गत प्रवेश घेतला असावा. (2) कुटुंबाचे वार्षिक उत्पन्न रु. 8 लाख पेक्षा कमी असावे.
  • शिष्यवृत्ती दर: 100% शिक्षण शुल्क आणि परीक्षा शुल्क.
  • वाचा: Know All About Leap Scholarship | लीप स्कॉलरशिप

व्हीजेएनटी विद्यार्थ्यांना मॅट्रिकनंतर शिष्यवृत्ती (Scholarships for Students in Maharashtra)

  • महाराष्ट्र VJNT, OBC आणि SBC कल्याण विभाग, महाराष्ट्र सरकार
  • पात्रता व अटी: (1) जे विद्यार्थी मॅट्रिकनंतरच्या स्तरावर अभ्यास करत आहेत ते या शिष्यवृत्तीसाठी अर्ज करु शकतात. (2) कुटुंबाचे वार्षिक उत्पन्न रु. 1 लाख पेक्षा कमी असावे. (3); पूर्णवेळ नोकरी किंवा रिपीटर्स विद्यार्थी शिष्यवृत्तीसाठी अर्ज करण्यास; पात्र नाहीत.
  • शिष्यवृत्ती दर: डे स्कॉलरसाठी शिष्यवृत्ती- रु. 90 ते 190 प्रति महिना.
  • होस्टेलर्ससाठी- रु. 150 ते 425 प्रति महिना
  • वाचा: Importance of computer courses (IT and software) संगणक कोर्स

मुख्यमंत्री फेलोशिप (CMF) कार्यक्रम, महाराष्ट्र शासन

  • पात्रता व अटी: (1) सर्वांसाठी 21 ते 26 वयोगटातील विद्यार्थी या फेलोशिपसाठी अर्ज करु शकतात. (2) त्यांनी प्रथम श्रेणीसह पदवी प्राप्त केली असावी. (3) त्यांना किमान 1 वर्षाचा कामाचा अनुभव असणे आवश्यक आहे. (4) ते मराठी भाषेत पारंगत असले पाहिजेत. (5) ते जबाबदार, उद्योजक आणि उत्साही तरुण असले पाहिजेत.
  • शिष्यवृत्ती दर: शिष्यवृत्ती- रु. 45,000 चे मासिक वेतन, अपघाती विमा संरक्षण आणि इतर फायदे

राज्य सरकार दक्षीणा अधिष्ठाता शिष्यवृत्ती (Scholarships for Students in Maharashtra)

  • महाराष्ट्र उच्च व तंत्रशिक्षण विभाग, महाराष्ट्र शासन
  • पात्रता व अटी: (1) सर्वांसाठी अकृषी विद्यापीठांमधून पदवीधर विद्यार्थ्यांना शिष्यवृत्ती लागू आहे. (2) ते फक्त महाराष्ट्रात शिकत असावेत.
  • शिष्यवृत्ती दर: शिष्यवृत्ती- रु. 250 प्रति महिना
  • वाचा: Beautician Course is a Valuable Career Option | ब्यूटीशियन जॉब.

एकलव्य शिष्यवृत्ती (Scholarships for Students in Maharashtra 2023)

  • महाराष्ट्र उच्च शिक्षण संचालनालय, महाराष्ट्र शासन
  • पात्रता व अटी: (1) सर्वांसाठी ज्या विद्यार्थ्यांनी कला, विज्ञान, कायदा आणि वाणिज्य शाखेत पदवी पूर्ण केली आहे; आणि पदव्युत्तर अभ्यासक्रमासाठी प्रवेश घेतला आहे ते शिष्यवृत्तीसाठी अर्ज करु शकतात. (2) विदयार्थ्यांच्या गुणांची किमान टक्केवारी 60% कला, वाणिज्य आणि कायदा शाखेसाठी आणि 70% विज्ञान शाखेसाठी आहे. (3) कुटुंबाचे वार्षिक उत्पन्न सर्व स्त्रोतांकडून रु. 75,000 पेक्षा कमी असावे. (4) पूर्णवेळ किंवा अर्धवेळ नोकरीमध्ये गुंतलेले विद्यार्थी अर्ज करु शकत नाहीत.
  • शिष्यवृत्ती दर: शिष्यवृत्ती- रु. 5,000
  • वाचा: Good Habits for Students | विद्यार्थ्यांसाठी चांगल्या सवयी

मॅट्रिकोत्तर शिक्षण शुल्क आणि परीक्षा शुल्क (फ्रीशिप) (Scholarships for Students in Maharashtra)

  • महाराष्ट्र सामाजिक न्याय आणि विशेष सहाय्य विभाग, महाराष्ट्र शासन
  • पात्रता व अटी: (1) एससी विदयार्थी एस.एस.सी. किंवा समकक्ष मॅट्रिक परीक्षा उत्तीर्ण झालेले विद्यार्थी या शिष्यवृत्तीसाठी पात्र आहेत. (2) ते महाराष्ट्रात असलेल्या सरकारी मान्यताप्राप्त संस्थेत शिकत असावेत. (3) कुटुंबाचे वार्षिक उत्पन्न रु. 2,50,000 पेक्षा कमी असावे.
  • शिष्यवृत्ती दर: शिक्षण शुल्क आणि परीक्षा शुल्क
  • वाचा: Make Career in the Fashion Design after 12th: फॅशन डिझाईनर

महाराष्ट्र शिष्यवृत्ती अर्ज मार्गदर्शक (Scholarships for Students in Maharashtra)

तुम्ही महाराष्ट्र शिष्यवृत्तीसाठी कुठे आणि कसे अर्ज करु शकता? अर्ज प्रक्रिया ऑनलाईन आहे की ऑफलाईन? या प्रश्नांची उत्तरे या विभागात समाविष्ट आहेत. येथे, तुम्हाला महाराष्ट्रातील कोणत्याही शिष्यवृत्तीसाठी; अर्ज करण्यासाठी सविस्तर मार्गदर्शन केले आहे.

बहुतेक शिष्यवृत्ती महाडीबीटी शिष्यवृत्ती पोर्टलद्वारे; ऑनलाईन अर्ज भरावे लागतात. काही शिष्यवृत्ती आहेत; जे ॲप्लिकेशनच्या ऑफलाइन पद्धतीला प्राधान्य देतात; विशेषत: मॅट्रिकपूर्व शिष्यवृत्ती. ऑनलाईन आणि ऑफलाइन दोन्ही अर्ज प्रक्रियेचे मार्गदर्शन येथे दिले आहे.

वाचा: Qualities of a Good Student | चांगल्या विद्यार्थ्याचे गुण

महाराष्ट्र शिष्यवृत्ती – ऑनलाईन अर्ज (Scholarships for Students in Maharashtra)

Scholarships for Students in Maharashtra 2022
Scholarships for Students in Maharashtra 2022

महाराष्ट्र सरकार आपले ऑनलाईन शिष्यवृत्ती अर्ज पोर्टल देखील चालवते; ‘महाडीबीटी शिष्यवृत्ती पोर्टल’ ज्याद्वारे विद्यार्थी अनेक महाराष्ट्र शिष्यवृत्तीसाठी; अर्ज करु शकतात. महाडीबीटी शिष्यवृत्ती पोर्टलद्वारे शिष्यवृत्ती अर्ज करण्यासाठी; खालील पाय-यांचे अनुसरन करा. वाचा: Career Opportunities in the Arts Stream: 10 वी नंतर करिअर संधी

1: महाDBT पोर्टलवर ऑनलाइन नोंदणी

विद्यार्थी यूआयडी आधारित नोंदणी किंवा नॉन-यूआयडी आधारित नोंदणी करु शकतात, नोंदणीसाठी दोन्ही पर्याय खुले आहेत.

महाराष्ट्र शिष्यवृत्तीसाठी यूआयडी आधारित नोंदणी

  1. महाDBT शिष्यवृत्ती वेबसाइट https://mahadbtmahait.gov.in/ला भेट द्या.
  2. त्यातील “Post Matric Scholarship” पर्याय निवडा.
  3. “New Applicant Registration” वर क्लिक करा.
  4. “होय” वर क्लिक करा आणि पुढे जाण्यासाठी आपला आधार क्रमांक प्रविष्ट करा.
  5. OTP (लिंक केलेल्या मोबाईल नंबरद्वारे) किंवा बायोमेट्रिकचा वापर करून; (जर मोबाईल नंबर आधारशी लिंक नसेल तर); तुमचे आधार तपशील; प्रमाणित करा. वाचा: The Best ITI Trades After 8th and 10th | सर्वोत्तम आयटीआय कोर्स
  6. एकदा, आधार तपशील प्रमाणीकृत झाल्यावर, नोंदणी फॉर्मवर सर्व आवश्यक तपशील भरा.
  7. आपले लॉगिन तपशील तयार करा (वापरकर्ता नाव आणि संकेतशब्द)
  8. यशस्वी नोंदणीसाठी तुमचा ईमेल आयडी आणि मोबाईल नंबर OTP द्वारे सत्यापित करा.
  9. सर्व तपशील जतन करा आणि पुढे जा.

नॉन-यूआयडी आधारित नोंदणी

  1. महाडबीटी शिष्यवृत्ती वेबसाइटला भेट द्या.
  2. “New Applicant Registration” वर क्लिक करा.
  3. “नाही” वर क्लिक करा आणि आधार नोंदणी आयडी वापरुन किंवा तुमच्या आधार क्रमांकाची सद्यस्थिती जाणून घेऊन नोंदणी करा.
  4. सर्व आवश्यक तपशील भरा. वाचा: How to overcome examination fear?: परीक्षेची भीती कारणे व उपाय
  5. यशस्वी नोंदणीसाठी तुमचा ईमेल आयडी आणि मोबाईल नंबर OTP द्वारे सत्यापित करा.
  6. आपले लॉगिन तपशील तयार करा (वापरकर्ता नाव आणि संकेतशब्द)
  7. निर्दिष्ट केल्याप्रमाणे आपले छायाचित्र अपलोड करा आणि इतर सहाय्यक कागदपत्रे (ओळख पुरावा, पत्ता पुरावा आणि जन्म पुरावा.)
  8. नोंदणी पूर्ण करण्यासाठी “नोंदणी” वर क्लिक करा.
2: वापरकर्ता लॉगिन | Applicant Login
  1. एकदा यशस्वीरित्या नोंदणी झाल्यावर, तुम्ही “अर्जदार लॉगिन” वर क्लिक करुन महाडीबीटी शिष्यवृत्ती पोर्टलवर लॉग इन करु शकता.
  2. लॉग इन करण्यासाठी आपले नोंदणीकृत वापरकर्ता नाव आणि पासवर्ड प्रविष्ट करा.
  3. जर तुम्ही तुमचा पासवर्ड विसरलात, तर तुम्ही तो मिळवण्यासाठी पासवर्ड विसरले पर्याय निवडू याकता.
3: वापरकर्ता डॅशबोर्डद्वारे महाराष्ट्र शिष्यवृत्तीसाठी अर्ज करणे
  1. एकदा आपण यशस्वीरित्या लॉग इन केल्यानंतर, आपल्याला वापरकर्त्याच्या डॅशबोर्डवर निर्देशित केले जाईल.
  2. आपले प्रोफाइल अपडेट करण्यासाठी “प्रोफाइल” वर क्लिक करा.
  3. तुमचे प्रोफाईल 100% पूर्ण असल्यास, तुम्हाला सुचवलेल्या पात्र शिष्यवृत्ती योजनांची यादी मिळेल.
  4. ज्या शिष्यवृत्तीसाठी तुम्हाला अर्ज करायचा आहे ते निवडा.
  5. शिष्यवृत्ती अर्जासह पुढे जाण्यासाठी “लागू करा” बटणावर क्लिक करा.
  6. सर्व आवश्यक माहिती प्रदान करा आणि समर्थन दस्तऐवज अपलोड करा (आवश्यक असल्यास).
  7. शेवटी, अर्ज सबमिट करा. वाचा: 10 Study Tips for Students: अभ्यास नको! मग वाचा या टिप्स
4: शिष्यवृत्ती अर्जाची स्थिती तपासा
  1. शिष्यवृत्ती अर्ज यशस्वीपणे सबमिट केल्यानंतर, उमेदवार “अर्जित योजना” वर क्लिक करुन त्यांच्या अर्जाची स्थिती तपासू शकतात.
  2. तुमचा अर्ज जर छाननीखाली असेल, तर तो “अंडर स्क्रूटिनी अॅप्लिकेशन” या शीर्षकाखाली दिसेल.
  3. जर तुमचा अर्ज मंजूर झाला असेल, तर तो “मंजूर अर्ज” च्या शीर्षकाखाली दिसेल.
  4. जर तुमचा अर्ज नाकारला गेला, तर तो “नाकारलेले ॲप्लिकेशन” या शीर्षकाखाली दिसेल.

महाराष्ट्र शिष्यवृत्ती – ऑफलाइन अर्ज (Scholarships for Students in Maharashtra)

ऑफलाइन अर्ज प्रक्रियेत आपण खालील दिलेल्या पाय-यांचे अनुसरण करा.

  1. शिष्यवृत्ती अर्जाचा लाभ घेण्यासाठी तुमच्या संबंधित शिष्यवृत्ती प्रदान करणाऱ्या विभाग/ शाळा/ महाविद्यालय/ संस्थेशी संपर्क साधा.
  2. सर्व आवश्यक तपशील भरा आणि सर्व सहाय्यक कागदपत्रे जोडा.
  3. पूर्ण केलेला अर्ज संबंधित विभाग/ संस्था/ शाळा/ महाविद्यालयात सर्व प्रकारे सबमिट करा.

(टीप: स्पष्ट कल्पना मिळवण्यासाठी वैयक्तिक शिष्यवृत्ती अर्ज प्रक्रियेचा; ऑफलाइन अर्जाच्या बाबतीत संदर्भ घेणे उचित आहे.)

Conclusion (Scholarships for Students in Maharashtra)

महाराष्ट्र राज्यातील विद्यार्थी शिष्यवृत्तीसाठी पात्र असलेल्या; शिष्यवृत्तीच्या यादीतून निवड करु शकतात. सर्व पात्रता निकष पूर्ण करणारे आणि योग्य कागदपत्रे सादर करणारे विदयार्थ्सी; शिष्यवृत्तीसाठी अर्ज करु शकतात. उमेदवारांकडे अधिवास (रहिवासी); प्रमाणपत्र असणे आवश्यक आहे. हेही वाचा: B.Com Accountancy After 12th | बी.कॉम अकाउंटन्सी

विदयार्थी महाडीबीटी वेबसाइटद्वारे; शिष्यवृत्तीसाठी अर्ज करु शकतात. तथापि, उमेदवारांनी मॅट्रिकपूर्व शिष्यवृत्तीसाठी अर्ज; वैयक्तिकरित्या सादर करावे. वाचा: Diploma in Plastic Technology | प्लास्टिक तंत्रज्ञानातील डिप्लोमा

Related Posts

Related Post Categories

आमच्या Etopcollection वेबसाईटला जरुर भेट द्या, तसेच शैक्षणिक माहितीसाठी “ज्ञानज्योत” शैक्षणिक मराठी संकेत स्थळाला भेट द्या.

Ganpati-2 Know all about Siddhivinayak Siddhatek

Ganpati-2 Know all about Siddhivinayak Siddhatek | सिद्धिविनायक

Ganpati-2 Know all about Siddhivinayak Siddhatek | सिद्धिविनायक सिद्धटेक, धार्मिक महत्व, आख्यायिका, मंदिराचा इतिहास, मंदिराची रचना, सिद्धिविनायकाची मूर्ती, उत्सव, मंदिराकडे ...
Ganpati-1 Know all about Moreshwar Morgaon

Ganpati-1 Know all about Moreshwar Morgaon | मोरेश्वर, मोरगाव

Ganpati-1 Know all about Moreshwar Morgaon | पहिला गणपती- मोरगावचा श्री मोरेश्वर, मोरेश्वर गणपती मंदिराचे धार्मिक महत्त्व, आख्यायिका , मंदिराची ...
What are daily good habits?

What are daily good habits? | रोजच्या चांगल्या सवयी काय आहेत?

What are daily good habits? | रोजच्या चांगल्या सवयी काय आहेत? सवय ही वर्तनाची नित्यकृती आहे, ज्याची नियमितपणे पुनरावृत्ती होते ...
Share the lessons you have learned in life

Share the lessons you have learned in life | आयुष्यात शिकलेले धडे

Share the lessons you have learned in life | तुम्ही आयुष्यात शिकलेले धडे शेअर करा; इतरांसह कल्पना सामायिक करा, आदर, ...
Know the effects of multitasking on health

Know the effects of multitasking on health | मल्टीटास्किंगचे परिणाम

Know the effects of multitasking on health | आरोग्यावर मल्टीटास्किंगचे परिणाम, मल्टीटास्किंगचा मेंदूच्या आरोग्यावर कसा परिणाम होतो ते जाणून घ्या ...
Value of additional courses to get a job

Value of additional courses to get a job | नोकरीसाठी अतिरिक्त कोर्स

Value of additional courses to get a job | नोकरी मिळविण्यासाठी अतिरिक्त अभ्यासक्रमांचे मूल्य, अतिरिक्त अभ्यासक्रम व्यावसायिकांना रोजगाराच्या उदयोन्मुख संधी ...
How to Memorize Study?

How to Memorize Study? | अभ्यास लक्षात कसा ठेवावा?

How to Memorize Study? | अभ्यास लक्षात कसा ठेवावा? अभ्यास लक्षात ठेवणे ही एक कला आहे. त्यासाठी नेमके काय केले ...
Best Qualities of a Great Lawyer

Best Qualities of a Great Lawyer | चांगल्या वकिलाचे गुण

Best Qualities of a Great Lawyer | चांगल्या वकिलाचे उत्तम गुण, सर्वोत्कृष्ट वकील हे कायदेशीर व्यवसायासाठी परिपूर्ण होण्यास उपयुक्त कौशल्ये ...
Sources of water pollution and its control

Sources of water pollution and its control | जल प्रदूषण

Sources of water pollution and its control | जल प्रदूषण, कारणे, परिणाम, प्रतिबंधात्मक उपाय आणि इतर महत्वाच्या पर्यावरणीय समस्यांबद्दल अधिक ...
How to be a Good Husband

How to be a Good Husband | चांगला पती कसा असावा

How to be a Good Husband | चांगला पती कसा असावा, जाे आपले आई-वडील, पत्नी व मुले आणि आपले कुटुंब ...

Spread the love