Why skill-based education is important | कौशल्य शिक्षणाचे महत्व

Why skill-based education is important | शिक्षणामध्ये, कौशल्यावर आधारित शिक्षण अधिक महत्वाचे का होत आहे; त्याचे फायदे, गरज व विदयार्थ्यांसाठी महत्वाची कौशल्ये कोणती आहेत.

अलिकडच्या काळात, बहुतेक लोक एकच नियोक्ता किंवा एकच कार्यालय; करिअरसाठी पर्याय मानत नाहीत. ते निरनिराळ्या नियोक्त्यांसोबत नोकरी करतात आणि त्यांच्या संपूर्ण आयुष्यात; विविधी रोजगार क्षेत्रात काम करतात. त्यासाठी आपल्या कामाच्या पद्धतींमध्ये लवचिकता असायला हवी; आणि ती कौशल्य शिक्षणामधून येते. (Why skill-based education is important)

भारतात, कौशल्य शिक्षण हे एक व्यावसायिक कौशल्य मानले जाते; जे अल्प-मुदतीचे प्रशिक्षण किंवा औपचारिक शिक्षण क्षेत्राचा भाग नसलेल्या; अभ्यासक्रमांद्वारे प्राप्त केले जाते;  आणि जे अनौपचारिक क्षेत्रात रोजगार प्रदान करते. अशी कौशल्ये ही सरकारच्या प्रधान मंत्री कौशल विकास योजनेचा एक भाग आहेत; ज्याचा उद्देश ओळख आणि मानकीकरणाला प्रोत्साहन देणे आहे. तथापि, औपचारिक शिक्षण पद्धतीतही कौशल्य विकसित करणे आवश्यक आहे.

प्रत्येकामध्ये वेगवेगळी सामर्थ्य आणि कौशल्ये असतात; योग्य अशी नोकरी हवी असल्यास, तुमचे कौशल्य पाहून सुरुवात करा. तसेच, नियोक्ते जेव्हा त्यांना कामावर घेतात तेव्हा; विशिष्ट प्रकारचे कौशल्य असलेले लोक शोधतात. कौशल्य म्हणजे तुम्ही करु शकता अशा गोष्टीय; किंवा तुमच्याकडे असलेल्या क्षमता.

जॉब स्किल कोर्स हे एक माध्यम आहे; ज्याद्वारे तुम्ही तुमच्या आवडीचे कोणतेही कौशल्य शिकू शकता जसे की संगणक कौशल्यापासून ते व्यवस्थापन, विक्री, लेखा इत्यादी.

कौशल्यावर आधारित शिक्षणाचे महत्त्व

आज कौशल्यावर आधारित शिक्षण; हा पर्याय नसून गरज आहे. कुशल व्यक्तींच्या तुलनेत; कुशल व्यावसायिकांची मागणी खूप जास्त आहे. शाळांनी शिक्षणासोबत कौशल्य-आधारित शिक्षणावर अधिक भर दिला पाहिजे.

या एकविसाव्या शतकात शिक्षण महत्त्वाचे असले तरी; कौशल्य हे सर्वात महत्त्वाचे आहे. लहानपणापासूनच मुलांना कौशल्यावर आधारित शिक्षण देणे महत्त्वाचे आहे; कारण त्याचा त्यांच्या जीवनावर सकारात्मक परिणाम होतो; आणि ही काळाची गरजही आहे.

सध्याच्या महामारीने स्थानिक उत्पादनांचा वापर वाढवला आहे; आणि लोकांना कौशल्य-चालित समाजाचे महत्त्व ओळखण्यास मदत केली आहे. कौशल्यावर आधारित शिक्षणामुळे; विद्यार्थ्यांना सुरक्षितता आणि लाभ दोन्ही मिळू शकतात, कारण ते अनौपचारिक आणि औपचारिक; दोन्ही प्रकारच्या शिक्षणाची समतुल्य पावती प्रदान करते. विद्यार्थी हे देशाचे मानवी भांडवल असून अर्थव्यवस्थेच्या विकासासाठी त्यांना सक्षम करणे आवश्यक आहे.

कौशल्यावर आधारित शिक्षण म्हणजे काय?

कौशल्यावर आधारित शिक्षण हे एक अध्यापनशास्त्र आहे; ज्याचा उद्देश ज्या विद्यार्थ्याने वर्गातील लेक्चर्सद्वारे ज्ञान संपादन केले आहे; त्यांची कौशल्ये तयार करणे; आणि त्यांना शिकण्याच्या प्रक्रियेला बळकट करण्यासाठी; त्या संकल्पना वापरण्यासाठी प्रोत्साहित करणे.

कौशल्य-आधारित शिक्षणामध्ये, शिक्षक नियोजन आणि सरावाद्वारे ज्ञान देण्यावर लक्ष केंद्रित करतात; ज्यामुळे विद्यार्थ्यांना संकल्पना टिकवून ठेवण्यास मदत होईल; आणि प्रशिक्षक योजना आखतात.

कौशल्य विकासाचे फायदे

• विद्यार्थ्यांसाठी कौशल्य विकास कार्यक्रम आणि कौशल्य-आधारित शिक्षणाचा परिचय त्यांना भविष्यासाठी तयार करण्यात मदत करेल; आणि त्यांना रोजगारक्षमता-कौशल्य शिकण्यास मदत करेल.
• कौशल्य-आधारित प्रशिक्षण सादर केल्याने; कमकुवत विद्यार्थ्यांना शैक्षणिकदृष्ट्या मजबूत होण्यास मदत होईल.
• कौशल्य-आधारित शिक्षण नेटवर्किंग आणि संवादासारखी कौशल्ये; विकसित करण्यात मदत करेल.
• कौशल्य विकास कार्यक्रम विद्यार्थ्यांची प्रतिभा ओळखण्यास; आणि विकसित करण्यास मदत करतील.
• विद्यार्थ्यांसाठी कौशल्य विकास आणि कौशल्य-आधारित शिक्षण सादर केल्याने; त्यांना विविध करिअर पर्यायांची माहिती मिळण्यास मदत होईल. वाचा: How to Develop Communication Skills? | संभाषण कौशल्ये

कौशल्यावर आधारित अध्यापनशास्त्राची गरज

आपण ज्या गतिमान जगात राहतो; त्याचा विचार करता, शिक्षण आणि वास्तविक जग; यांच्यातील संबंध विकसित करणे महत्त्वाचे आहे. पारंपारिक शिक्षण पद्धतीला; आधुनिक शिक्षण पद्धतीमध्ये रुपांतरित करणे गरजेचे आहे. आधुनिक शिक्षण पद्धतीमध्ये विद्यार्थ्याला विविध कौशल्ये शिकण्यास मदत होईल; ज्यामुळे त्यांना त्यांच्या भविष्यात मदत होईल.

1. शिक्षणामध्ये व्यावहारिक शिक्षणाचे वातावरण समाविष्ट करणे; आणि कामाच्या ठिकाणी दुवा निर्माण करणे.
2. ‘समुदाय विकास’ आधारित मॉडेलची स्थापना करणे; ज्याचा फायदा शिक्षण संस्था आणि शिक्षण क्षेत्राला होईल. या दृष्टिकोनामध्ये, सुविधा देणारा संस्थांमधील ज्ञान हस्तांतरित करेल;. नवीन माहिती, ज्ञान, उत्पादने किंवा पुन्हा डिझाइन केलेल्या सेवा प्राप्त करुन; कंपनीला फायदा होईल. विद्यार्थी केवळ शिकणारे नसतात; तर ते कामकाजाच्या वातावरणातही असतात. वाचा: The Role of Parents in the Success of their Children | मुलांच्या यशात पालकांची भूमिका
3. विद्यार्थी, शिक्षक आणि कंपनी यांच्यात ध्येय-केंद्रित कॉर्पोरेशन विकसित करणे; जे ज्ञानाची सह-निर्मिती आणि सर्वांचा पद्धतशीर विकास सक्षम करते. विद्यार्थी त्यांचे इंटर्नशिप किंवा प्रोजेक्ट-ट्रेनिंग कामाच्या ठिकाणी करु शकतात; जे त्यांना व्यावहारिक ज्ञान आणि वास्तविक जगाची समज प्राप्त करण्यास मदत करेल.

विद्यार्थ्यांना यश मिळवण्यास मदत करणारी कौशल्ये

कौशल्य-आधारित शिक्षण प्रणाली विद्यार्थ्यांना; व्यावसायिक आणि वैयक्तिक कौशल्ये तयार करण्यास मदत करु शकते; ज्याचा उपयोग विदयार्थी त्यांच्या भविष्यात करु शकतील. विदयार्थ्यांच्या भविष्यासाठी काही महत्त्वाची कौशल्ये.

परिस्थितींशी जुळवून घेणे

वेगवेगळया ठिकाणी, भिन्न लोक किंवा परिस्थितींशी जुळवून घेण्यास सक्षम असणे; ही एक गुणवत्ता आहे. विद्यार्थ्यांनी वेगवेगळ्या परिस्थितींशी जुळवून घेण्यास सक्षम असणे आवश्यक आहे.

संभाषण कौशल्य (Why skill-based education is important)

आपल्या मनातील कल्पना व्यक्त करण्यासाठी; संभाषण कौशल्य आवश्यक आहे; जे माहितीची देवाणघेवाण करण्यास देखील मदत करते. प्रभावीपणे संवाद कसा साधायचा हे जाणून घेणे; ही अशी गोष्ट आहे जी तुम्हाला तुमच्या आयुष्याच्या प्रत्येक टप्प्यावर मदत करेल. वाचा: The Best Paramedical Courses After 12th | पॅरामेडिकल कोर्सेस

सांघिक काम (Why skill-based education is important)

विद्यार्थ्यांमध्ये परस्पर सहकार्याचे कौशल्ये आणि नेतृत्वगुण विकसित करण्यासाठी; हे कौशल्य अत्यंत आवश्यक आहे. सांघिक कार्य लोकांशी जुळवून घेण्यास; आणि समान उद्दिष्टे साध्य करण्यासाठी एकत्र काम करण्यास मदत करते. त्यातून प्रत्येकाच्या कामाचे महत्व लक्षात येते. वाचा: All Information About Diploma in Pharmacy | डी फार्मसी डिप्लोमा

अनुभव संपादन करणे

कौशल्य-आधारित शिक्षणामध्ये; विद्यार्थ्यांना त्यांच्या निवडलेल्या क्षेत्रात; यशस्वी नेते बनण्यासाठी तयार केले जाते. ही प्रक्रिया सुलभ करण्यासाठी; विद्यार्थ्यांनी ग्रेडच्या पलीकडे विचार करणे; आणि वास्तविक जीवनातील कौशल्ये आत्मसात करणे हे सर्वोपरि आहे. पारंपारिक शिक्षणामध्ये या मूर्त अनुभवांकडे दुर्लक्ष केले जाते.

समस्या सोडवणे (Why skill-based education is important)

समस्या सोडवण्याची कौशल्ये; तुम्हाला जटिल समस्यांवर उपाय शोधण्यात मदत करतील. समस्या सोडवण्याची कौशल्ये विद्यार्थ्यांना दैनंदिन समस्या; अधिक चांगल्या प्रकारे हाताळण्यास मदत करतात.

ताण-तणाव व्यवस्थापन

आजच्या जगात तणाव हा प्रत्येकाच्या जीवनाचा एक भाग बनला आहे; आणि जर त्याचे व्यवस्थापन योग्यरित्या केले गेले नाही; तर, त्याचा आपल्यावर मानसिक आणि शारीरिक परिणाम होऊ शकतो. म्हणून, शाळेने विद्यार्थ्यांना ध्यान; विश्रांती आणि व्यायाम यासारख्या विविध तंत्रांचा अवलंब करुन; तणावाचे व्यवस्थापन कसे करावे हे शिकवले पाहिजे.

सर्जनशीलता (Why skill-based education is important)

या कौशल्याला सध्या सर्वात जास्त महत्व दिले जाते आणि त्याला सर्वात जास्त मागणी देखील आहे; आणि भविष्यातही असेल. सर्जनशीलता विद्यार्थ्यांना नवीन कल्पना आमलात आणण्यास मदत करते; आणि त्यांना पुढाकार घेण्यास सक्षम करते.

व्यवस्थापक आणि उत्पादक

कौशल्य-आधारित शिक्षण प्रणाली हे सुनिश्चित करते की; विद्यार्थी केवळ सैद्धांतिक ज्ञान शिकत नाहीत; तर भिन्न सॉफ्ट स्किल्स आणि जीवन कौशल्ये देखील शिकत आहेत. ही प्रगत प्रणाली त्यांना स्वतःचे व्यवस्थापन कसे करावे; आणि उत्पादक कसे व्हावे; हे शिकण्यास देखील मदत करेल. वाचा: Diploma in Early Childhood Education | बाल शिक्षण डिप्लोमा

सहानुभूती आणि दृष्टीकोन

सहानुभूती हे कदाचित सर्वात लक्षणीय; आणि सर्वात कमी लेखलेले कौशल्य आहे. रोट-लर्निंगवर आधारित शिक्षण लोकांच्या कौशल्यांवर लक्ष केंद्रित न करता; अंध स्पर्धेची भावना निर्माण करते. विद्यार्थ्यांनी स्वतःला दुस-याच्या ठिकाणी पाहण्यास; आणि परिस्थितीचे मूल्यांकन करण्यास सक्षम असणे आवश्यक आहे. हा ‘दृष्टीकोन’ त्यांना यशस्वी कर्मचारी बनण्यास मदत करतो. वाचा: Know what to do before an interview | मुलाखतीपूर्वी काय करावे

उद्देश-आधारित शिक्षण

कौशल्य-आधारित शिक्षण निश्चितपणे अधिक प्रभावी; आणि उद्देश-आधारित आहे, जे विद्यार्थ्यांना एक दोलायमान संस्कृतीसह स्पष्ट उद्दिष्ट प्राप्त करण्यास मदत करते. हा एक भक्कम पाया तयार करण्यासाठी; मते, मूल्ये आणि दिनचर्या यांचे परिपूर्ण मिश्रण आहे. हे शिकण्याच्या आणि विकासाच्या कलेला प्रोत्साहन देते; आणि विकसित करते म्हणून विद्यार्थ्यांना त्यांच्या निवडलेल्या क्षेत्रात यशस्वी होण्यासाठी सक्षम बनवते. वाचा: Know All About Chartered Accountancy | चार्टर्ड अकाउंटन्सी

विविध कुशल कामगारांच्या भूमिकांसह, विद्यार्थी बेरोजगारीचे चक्र तोडण्यात मदत करण्याच्या प्रक्रियेचा एक भाग होऊ शकतात. वाचा: Skill Development Courses in India for Students |कौशल्य विकास

लवचिकता (Why skill-based education is important)

कौशल्य-आधारित शिक्षण विद्यार्थ्यांच्या हातात शिकण्याची मालकी देते; आणि त्यांना समजण्याच्या मोठ्या अंतरावर मर्यादा घालण्यास मदत करते. मुल्यांकन ग्रेड ऐवजी त्यांची योग्यता दर्शवते; संपूर्ण रचना त्या व्यक्तीवर अवलंबून असते; जिथे विद्यार्थी मूल्यांकन आणि हँड-ऑन प्रोजेक्टच्या मदतीने त्यांचे शिक्षण नियंत्रित करतात. वाचा: Diploma in Dental Mechanics After 12th | दंतचिकित्सा डिप्लोमा

निष्कर्ष (Why skill-based education is important)

आजच्या युगात आणि भविष्यात, विद्यार्थ्यांना यशस्वी होण्यासाठी; चांगली नोकरी मिळवण्यासाठी; किंवा व्यवसाय चालवण्यासाठी; मूलभूत शैक्षणिक शिक्षण पुरेसे नाही. कारण या सर्वांसाठी काही अतिरिक्त कौशल्ये आवश्यक आहेत; जी त्यांना शिकण्याची गरज आहे. वाचा: Parents Role in the Education of Children |पाल्य, पालक व शिक्षण

सर्व शिक्षकांनी आणि शाळा प्रणालींनी; त्यांच्या शिकवण्याच्या पद्धती बदलल्या पाहिजेत; आणि विद्यार्थ्यांना भविष्यासाठी तयार करण्यासाठी; कौशल्य-आधारित शिक्षण दिले पाहिजे. (Why skill-based education is important)

Related Posts

• Know About Painting and Drawing Courses | ड्रॉईंग व पेंटिंग कोर्स
• The Most Demanding Courses | सर्वात जास्त मागणी असलेले कोर्स
• Importance of computer courses (IT and software) संगणक कोर्स
• The Most Popular ITI Trades | सर्वोत्तम आयटीआय अभ्यासक्रम

Post Categories

आमच्या Etopcollection वेबसाईटला जरुर भेट द्या, तसेच शैक्षणिक माहितीसाठी “ज्ञानज्योत” शैक्षणिक मराठी संकेत स्थळाला भेट द्या.