Know about the Network Engineering Courses in India | भारतातील नेटवर्क अभियांत्रिकीसाठी प्रवेश, कौशल्ये, अभ्यासक्रम, प्रकार, ऑनलाइन सुविधा व नोकरीच्या संधी विषयी जाणून घ्या.
आजकाल व्यवसाय ऑपरेशन्स शिकण्याचा एक अविभाज्य भाग म्हणजे नेटवर्क कनेक्टिव्हिटी. नेटवर्क ऑपरेटिंग सिस्टम आणि नेटवर्क कनेक्शन स्थापित करण्याचे काम, नेटवर्क अभियांत्रिकी करते. ग्राहक आणि व्यवसायांना एक महत्त्वपूर्ण साधन जे ऑपरेशनचे योग्य संचालन करण्यास अनुमती देते. (Know about the Network Engineering)
नेटवर्क अभियांत्रिकीमध्ये ओव्हरसीज सिस्टम, इन्स्टॉलेशन फॉर्म्युलेटिंग सिस्टम, कॉन्फिगरेशन डॉक्युमेंटिंग सिस्टम, मानके परिभाषित करणे आणि लागू करणे समाविष्ट असू शकते. नेटवर्क सिस्टमची देखभाल हा देखील नेटवर्क अभियांत्रिकीचा एक महत्त्वाचा भाग आहे.
यामध्ये नेटवर्क कार्यप्रदर्शन ऑप्टिमाइझ करणे, नेटवर्क कार्यप्रदर्शन शेड्यूलिंग अपग्रेड्स राखणे, सिस्टम अधिक कार्यक्षम बनवून नेटवर्क डिझाइन तयार करणे समाविष्ट आहे. (Know about the Network Engineering)
तुम्ही ऑफलाइन आणि ऑनलाइन अशा दोन्ही प्रकारे नेटवर्क इंजिनिअरिंग करू शकता. आजकाल नेटवर्क इंजिनीअरिंगमध्ये पदवी, पदव्युत्तर, डॉक्टरेट तसेच डिप्लोमा स्तरावर विविध अभ्यासक्रम उपलब्ध आहेत.
याशिवाय उडेमी, कोर्सेरा, ईडीएक्स इत्यादी विविध मान्यताप्राप्त महाविद्यालये आणि संस्थांद्वारे ऑनलाइन प्रमाणपत्र अभ्यासक्रम ऑफर करणाऱ्या अनेक वेबसाइट्स आहेत.
Table of Contents
1) नेटवर्क अभियांत्रिकी अभ्यासक्रम

i. प्रमाणपत्र अभ्यासक्रम (Know about the Network Engineering)
हे अभ्यासक्रम मुख्यतः स्वयं प्रशिक्षण आणि मान्यताप्राप्त प्रमाणपत्र संस्थांद्वारे ऑफर केले जातात. यामध्ये संगणक संप्रेषण, संगणक नेटवर्किंगचे बिट आणि बाइट्स, गुगल आयटी सपोर्ट, टीसीपी किंवा आयपी चा परिचय, नेटवर्क कम्युनिकेशनची मूलभूत तत्त्वे, सायबरसुरक्षा भूमिका, प्रक्रिया आणि ऑपरेटिंग सिस्टम सुरक्षा आणि बरेच काही.
ii. डिप्लोमा आणि पीजी डिप्लोमा कोर्स
भारतातील प्रमुख पीजी डिप्लोमा आणि डिप्लोमा कोर्स जसे की, इंटरनेट ॲप्लिकेशन्समधील प्रगत डिप्लोमा कोर्स, इंटरनेट ॲप्लिकेशनमधील डिप्लोमा कोर्स, डिप्लोमा इन कॉम्प्युटर हार्डवेअर आणि नेटवर्किंग, सायबर सिक्युरिटी डिप्लोमा, हार्डवेअर आणि नेटवर्किंग टेक्नॉलॉजीमध्ये डिप्लोमा.
डिप्लोमा इन इंटरनेट आणि इंटरनेट सिक्युरिटी, डिप्लोमा इन नेटवर्किंग आणि इंटरनेट ऍप्लिकेशन, पोस्ट ग्रॅज्युएट डिप्लोमा इन कॉम्प्युटर नेटवर्किंग, हार्डवेअर आणि मेंटेनन्स.
iii. बॅचलर नेटवर्क अभियांत्रिकी अभ्यासक्रम
तुम्ही पूर्णवेळ नेटवर्क अभियांत्रिकी अभ्यासक्रम करू शकता जसे की B.Sc. हार्डवेअर आणि नेटवर्किंग, बी.एस्सी नेटवर्किंग टेक्नॉलॉजीज, बी.टेक नेटवर्क इंजिनीअरिंग अभ्यासक्रम जे बारावीनंतर चालवले जातात. या अभ्यासक्रमांचा कालावधी 3 ते 5 वर्षे आहे.
iv. मास्टर नेटवर्क अभियांत्रिकी अभ्यासक्रम
एखाद्या विशिष्ट क्षेत्रात स्पेशलायझेशन शोधत असलेल्या अनेक पदव्युत्तर विद्यार्थ्यां या प्रकारचे अभ्यासक्रम निवडतात. मास्टरर्स नेटवर्क अभियांत्रिकी अभ्यासक्रम जसे की, एमई संगणक नेटवर्किंग, एमई डिजिटल कम्युनिकेशन आणि नेटवर्किंग.
एमएस्सी नेटवर्क प्रोटोकॉल डिझाइन, एमएस्सी नेटवर्क टेक्नॉलॉजी आणि मॅनेजमेंट, एमएस्सी सिस्टम ॲडमिनिस्ट्रेशन आणि नेटवर्किंग, एमटेक कॉम्प्युटर सिस्टम्स आणि नेटवर्किंग, एमटेक. नेटवर्क व्यवस्थापन आणि माहिती सुरक्षा आणि बरेच काही.
v. डॉक्टरेट नेटवर्क अभियांत्रिकी अभ्यासक्रम
अनेक विद्यापीठे अध्यापन आणि संशोधनाच्या संधी शोधत असलेल्या उमेदवारांना पीएचडी अभ्यासक्रम देतात.
- नेटवर्क अभियांत्रिकीमध्ये पीएचडी या क्षेत्रातील सामान्य स्पेशलायझेशन जसे की, दूरसंचार अभियांत्रिकीमध्ये पीएचडी, डिजिटल कम्युनिकेशन आणि नेटवर्क इंजिनिअरिंगमध्ये पीएचडी.
- या अभ्यासक्रमांच्या कालावधीत प्रचंड विविधता आहे; हे प्रामुख्याने पदवी स्तरावर 3 ते 5 वर्षे, पदव्युत्तर स्तरावर 2 वर्षे आणि डिप्लोमाच्या बाबतीत एक वर्ष असते, तर प्रमाणपत्र अभ्यासक्रम सामान्यतः काही तासांचे असतात आणि जास्तीत जास्त त्यांना एक वर्ष लागू शकते.
- अनेक ऑनलाइन प्लॅटफॉर्म जसे की coursera, udemy, EdX देखील शून्य फीसह नेटवर्क अभियांत्रिकी अभ्यासक्रम ऑफर करतात. हे अभ्यासक्रम विनामूल्य आहेत आणि तुम्ही त्यांना कुठेही सहज प्रवेश घेऊ शकता.
- तुम्ही ISP, BPO कंपन्या, कॉल सेंटर्स, दूरसंचार कंपन्या, शैक्षणिक संस्था, सल्लागार संस्था, संशोधन आणि विकास, विक्रीनंतरची सेवा केंद्रे, नेटवर्किंग उपकरणे तयार करणे आणि बरेच काही यासारख्या क्षेत्रात नेटवर्क अभियांत्रिकीमध्ये विशेषज्ञ बनू शकता.
- ग्रॅज्युएशन पूर्ण केल्यानंतर तुम्हाला नेटवर्क डेटा इंजिनिअर, चीफ आर्किटेक्ट, डेस्कटॉप आणि नेटवर्क इंजिनिअर, नेटवर्क प्लॅनिंग आणि, ऑप्टिमायझेशन इंजिनिअर, डिझाइन स्पेशलिस्ट, प्रॉडक्ट मॅनेजर, सप्लाय चेन मॅनेजर, सल्लागार, लेक्चरर इत्यादी नोकऱ्या मिळू शकतात.
- इंडिया टुडे मधील नेटवर्क इंजिनिअरिंग कोर्सेसमध्ये नियोक्त्यांद्वारे मागणी केलेली काही शीर्ष कौशल्ये म्हणजे स्टोरेज, सिक्युरिटी, WAN, व्हर्च्युअलायझेशन, एकत्रीकरण, युनिफाइड कम्युनिकेशन्स, वायरलेस तंत्रज्ञान, प्रमाणपत्रे आणि बरेच काही.
2) नेटवर्क अभियांत्रिकी अभ्यासक्रमाविषयी ठळक मुद्दे

विदयार्थी नेटवर्क इंजिनिअरिंगचे अनेक स्तरांवर अभ्यासक्रम करु शकतात. जसे की अंडरग्रेजुएट, पोस्ट ग्रॅज्युएट, शॉर्ट टर्म सर्टिफिकेशन, डिप्लोमा, डॉक्टरेट आणि बरेच काही.
हे अभ्यासक्रम उमेदवारांना त्यांची रोजगारक्षमता सुधारण्यास मदत करतात. भारतात ऑफर केल्या जाणा-या विविध नेटवर्क अभियांत्रिकी अभ्यासक्रमांची काही ठळक वैशिष्ट्ये खाली दिली आहेत.
3) नेटवर्क अभियांत्रिकी लोकप्रिय अभ्यासक्रम
I. प्रमाणपत्र (Know about the Network Engineering)
डीबगिंग, एन्क्रिप्शन अल्गोरिदम आणि तंत्रे, ग्राहक सेवा, नेटवर्क प्रोटोकॉल, क्लाउड संगणन, बायनरी कोड, ग्राहक समर्थन, लिनक्स, ट्रबलशूटिंग, डोमेन नेम सिस्टम (DNS), Ipv4, Model नेटवर्कमध्ये अनेक प्रमाणन अभ्यासक्रम उपलब्ध आहेत.
- कालावधी: 3 महिने ते 1 वर्ष ऑफलाइनसाठी. काही दिवस ते 6 महिने ऑनलाइनसाठी.
- पात्रता: कोणत्याही मान्यताप्राप्त बोर्डातून दहावी किंवा बारावी उत्तीर्ण.
- सरासरी शुल्क: रुपये 5 हजार ते 60 हजार.
- सरासरी वेतन: वार्षिक सरासरी वेतन रु. 2 ते 5 लाख
- प्रवेश: इतर बॅचलर आणि मास्टर कोर्सेसच्या तुलनेत नेटवर्क इंजिनीअरिंग सर्टिफिकेट अभ्यासक्रम प्रवेश हे संघटित पद्धतीने केले जातात. कोणतीही विशेष प्रवेश परीक्षा नाही.
- जर तुम्ही ऑफलाइन प्रमाणपत्र अभ्यासक्रमाला प्रवेश घेणार असाल तर कॉलेज तुम्हाला तुमच्या गुणवत्तेच्या आधारावर प्रवेश देऊ शकते, अशा स्थितीत तुमचा इयत्ता 10वी किंवा 12वी चे गुण विचारात घेतले जातील.
भारतातील प्रमुख महाविद्यालये:
- ऑनलाइन नेटवर्क अभियांत्रिकी अभ्यासक्रमासाठी भारतीय महाविद्यालये
- विद्यासागर कला आणि विज्ञान महाविद्यालय, तामिळनाडू
- बेझंट महिला महाविद्यालय, कर्नाटक
- AMU, अलीगढ, उत्तर प्रदेश
II. डिप्लोमा आणि पीजी डिप्लोमा (Know about the Network Engineering)
भारतातील टॉप पीजी डिप्लोमा आणि डिप्लोमा कोर्स हे इंटरनेट ॲप्लिकेशन्समधील प्रगत डिप्लोमा कोर्स, इंटरनेट ॲप्लिकेशनमधील डिप्लोमा कोर्स, कॉम्प्युटर हार्डवेअर आणि नेटवर्किंग (DCHN) मध्ये डिप्लोमा, सायबर सिक्युरिटीमध्ये डिप्लोमा, हार्डवेअर आणि नेटवर्किंग तंत्रज्ञानातील डिप्लोमा, इंटरनेट आणि इंटरनेट सुरक्षा मध्ये डिप्लोमा.
- कालावधी: 1 ते 2 वर्षे.
- पात्रता: डिप्लोमा: कोणत्याही मान्यताप्राप्त बोर्डातून बारावी उत्तीर्ण.
- पीजी डिप्लोमा: नेटवर्क इंजिनीअरिंग विषय म्हणून मान्यताप्राप्त विद्यापीठातून पदवी.
- सरासरी शुल्क: रुपये 5 हजार ते 1 लाख
- सरासरी वेतन: वार्षिक सरासरी वेतन रु. 2 ते 5 लाख
- प्रवेश प्रक्रिया: प्रत्येक संस्थेत पदविका अभ्यासक्रमाची पात्रता वेगळी असते. काही डिप्लोमा कोर्सेसमध्ये 12वी नंतर त्यांचा पाठपुरावा करु शकता, तर काही डिप्लोमा कोर्ससाठी विदयार्थ्यांना पोस्ट ग्रॅज्युएशननंतर अर्ज करावा लागेल.
- पदविका अभ्यासक्रम मुळात बॅचलर किंवा पदव्युत्तर पदवी (पूर्ण वेळेच्या आधारावर) विस्तृत अध्यापनाच्या तुलनेत तपशीलवार ज्ञान देतात म्हणून ते करुन तुम्ही पैसा आणि वेळ दोन्ही वाचवू शकता.
- पदव्युत्तर पदविका अभ्यासक्रम 1 वर्षाचा असतो तर पदव्युत्तर पदविका अभ्यासक्रम एक किंवा दोन वर्षांचा असू शकतो.
- या अभ्यासक्रमांना मुळात ज्या विद्यार्थ्यांनी लवकर नोकरीत सहभागी व्हायचे आहे त्यांच्याकडून त्यांचा बराच वेळ तपशीलवार अभ्यासक्रमात गुंतवण्यापेक्षा प्राधान्य दिले जाते.
- प्रमाणपत्र अभ्यासक्रम म्हणून, डिप्लोमा नेटवर्क अभियांत्रिकी अभ्यासक्रम देखील तुम्हाला एक मोठी लवचिकता प्रदान करतात ज्यामुळे तुम्ही विविध प्रकारच्या स्पेशलायझेशनमधून निवड करु शकता. जे उमेदवार आपली संसाधने वाचवण्यासाठी तयार आहेत ते डिप्लोमा किंवा पीजी डिप्लोमा नेटवर्क इंजिनिअरिंग कोर्स करु शकतात.
प्रमुख डिप्लोमा नेटवर्क अभियांत्रिकी कोर्सेस:
आजकाल नेटवर्क अभियांत्रिकी क्षेत्रात तुम्ही जे काही प्रसिद्ध डिप्लोमा कोर्स करु शकता ते खाली सूचीबद्ध आहेत.
- डिप्लोमा इन कॉम्प्युटर हार्डवेअर अँड
- सायबर सिक्युरिटी डिप्लोमा
- डिप्लोमा इन हार्डवेअर आणि नेटवर्किंग टेक्नॉलॉजी
- डिप्लोमा इन इंटरनेट आणि इंट्रानेट सिक्युरिटी
- इंटरनेट ऍप्लिकेशन मध्ये डिप्लोमा
- डिप्लोमा इन नेटवर्किंग आणि इंटरनेट ऍप्लिकेशन
पीजी डिप्लोमा नेटवर्क अभियांत्रिकी कोर्सेस:
- इंटरनेट ऍप्लिकेशन्समधील प्रगत डिप्लोमा कोर्स
- पोस्ट ग्रॅज्युएट डिप्लोमा इन कॉम्प्युटर नेटवर्किंग, हार्डवेअर आणि मेंटेनन्स
- प्रगत डिप्लोमा कोर्स इन इंटरनेट ॲप्लिकेशन
- डिप्लोमा कोर्स इन इंटरनेट ॲप्लिकेशन
- डिप्लोमा इन कॉम्प्युटर हार्डवेअर अँड नेटवर्किंग
- डिप्लोमा इन सायबर सिक्युरिटी
- डिप्लोमा इन हार्डवेअर आणि नेटवर्किंग टेक्नॉलॉजी
- डिप्लोमा इन. इंटरनेट आणि इंटरनेट सुरक्षा
डिप्लोमा आणि पीजी डिप्लोमा नेटवर्क अभियांत्रिकी अभ्यासक्रमांमध्ये प्रवेश कसा केला जातो?
- पदविका अभ्यासक्रमातील प्रवेश केवळ गुणवत्ता यादीच्या आधारे केले जातात.
- सर्व अर्जदारांनी त्यांचे अर्ज भरल्यानंतर मान्यताप्राप्त विद्यापीठ किंवा संस्थेद्वारे गुणवत्ता यादी तयार केली जाते. जर विदयार्थ्यांला अंडर ग्रॅज्युएट डिप्लोमा कोर्स करायचा असेल तर इयत्ता इ. 12 वीचे गुण विचारात घेतले जातात. पीजी डिप्लोमा कोर्स करायचा असेल तर ग्रॅज्युएशनचे गुण विचारात घेतले जातात.
- ऑफलाइन डिप्लोमा अभ्यासक्रमांप्रमाणेच ऑनलाइन डिप्लोमा अभ्यासक्रमांमध्ये निवड प्रक्रिया जवळपास सारखीच असते.
डिप्लोमा आणि पीजी डिप्लोमा नेटवर्क अभियांत्रिकी अभ्यासक्रमांसाठी महाविद्यालये
- ऑल इंडिया इन्स्टिट्यूट ऑफ मॅनेजमेंट स्टडीज, तामिळनाडू
- दिशा कॉलेज ऑफ इन्फॉर्मेशन टेक्नॉलॉजी, छत्तीसगड
- डॉ हरिवंशराय बच्चन महाविद्यालय, यूपी
III. यूजी (Know about the Network Engineering)

बीएस्सी हार्डवेअर आणि नेटवर्किंग, बीएस्सी नेटवर्किंग टेक्नॉलॉजी, बीटेक नेटवर्क इंजिनिअरिंग, बीसीए हार्डवेअर आणि नेटवर्किंग.
- कालावधी: 3 ते 5 वर्षे.
- पात्रता: कोणत्याही मान्यताप्राप्त बोर्डातून इ. 12 वी उत्तीर्ण.
- सरासरी शुल्क: रुपये 1 ते 5 लाख
- सरासरी वेतन: वार्षिक सरासरी वेतन रु. 3 ते 8 लाख
प्रमुख अंडरग्रेजुएट नेटवर्क अभियांत्रिकी अभ्यासक्रम
- बीएस्सी हार्डवेअर आणि नेटवर्किंग
- बीएस्सी नेटवर्किंग टेक्नॉलॉजी
- बीटेक नेटवर्क इंजिनीअरिंग
- बीसीए हार्डवेअर आणि नेटवर्किंग
बॅचलर नेटवर्क इंजिनिअरिंग कोर्सेसमध्ये प्रवेश कसा होतो?
बॅचलर नेटवर्क अभियांत्रिकी अभ्यासक्रमांमध्ये प्रवेश परीक्षा तसेच गुणवत्ता यादीद्वारे केले जाऊ शकतात.
IV. पीजी (Know about the Network Engineering)
एमई संगणक नेटवर्किंग, एमई डिजिटल कम्युनिकेशन आणि नेटवर्किंग, एमएससी नेटवर्क प्रोटोकॉल डिझाइन, एमएससी नेटवर्क तंत्रज्ञान आणि व्यवस्थापन, एमएससी सिस्टम ॲडमिनिस्ट्रेशन आणि नेटवर्किंग, एमटेक कॉम्प्युटर सिस्टम्स आणि नेटवर्किंग, एमटेक नेटवर्क व्यवस्थापन आणि माहिती सुरक्षा आणि बरेच काही.
- कालावधी: 2 वर्षे.
- पात्रता: नेटवर्क अभियांत्रिकी विषय म्हणून कोणत्याही मान्यताप्राप्त विद्यापीठातून UG उत्तीर्ण.
- सरासरी शुल्क: रुपये 1 ते 4 लाख
- सरासरी वेतन: वार्षिक सरासरी वेतन रु. 4 ते 15 लाख
प्रमुख पदव्युत्तर नेटवर्क अभियांत्रिकी अभ्यासक्रम
- एमई नेटवर्क इंजिनिअरिंग
- डिजिटल कम्युनिकेशन आणि नेटवर्किंग
- एमएस्सी नेटवर्क प्रोटोकॉल डिझाइन
- एमएस्सी नेटवर्क टेक्नॉलॉजी अँड मॅनेजमेंट
- नेटवर्क तंत्रज्ञान आणि व्यवस्थापन
- एमएस्सी सिस्टम ॲडमिनिस्ट्रेशन आणि नेटवर्किंग
- एमटेक संगणक प्रणाली आणि नेटवर्किंग
- संगणक प्रणाली आणि नेटवर्किंग
- एमटेक कॉम्प्युटर नेटवर्क इंजिनिअरिंग
मास्टर नेटवर्क अभियांत्रिकी अभ्यासक्रमांमध्ये प्रवेश कसे केले जातात?
पदव्युत्तर अभ्यासक्रमांचे प्रवेश देखील गुणवत्ता आणि प्रवेश परीक्षा या दोन्हींद्वारे केले जातात.
वाचा: Bachelor of Technology in Automobile Engineering
प्रमुख महाविद्यालये:
- आयआयटी दिल्ली, नवी दिल्ली
- एमिटी युनिव्हर्सिटी, नोएडा
- मणिपाल इन्स्टिट्यूट ऑफ टेक्नॉलॉजी, कर्नाटक
- चंदीगड विद्यापीठ, चंदीगड
V. डॉक्टरेट: नेटवर्क अभियांत्रिकीमध्ये पीएचडी

- कालावधी: 2 वर्षे.
- पात्रता: मुख्य विषय म्हणून नेटवर्क इंजिनिअरिंग सायन्ससह पीजी अभ्यासक्रमामण्ये उत्तीर्ण.
- सरासरी शुल्क: रुपये 10 हजार ते 3 लाख
- सरासरी वेतन: वार्षिक सरासरी वेतन रु. 1 ते 2 लाख
- प्रवेश प्रक्रिया: नेटवर्क इंजिनिअरिंगच्या डॉक्टरेट अभ्यासक्रमांना प्रवेश परीक्षांद्वारे दिले जातात. या अभ्यासक्रमांमध्ये प्रवेश देण्यासाठी अनेक प्रवेश परीक्षा घेतल्या जातात.
- या कोर्ससाठी अर्ज करायचा असल्यास उमेदवाराकडे पदव्युत्तर पदवी किंवा पीजी डिप्लोमा असणे आवश्यक आहे.
- वाचा: BTech in Aeronautical Engineering | वैमानिक अभियांत्रिकी
महाविद्यालये:
- IIT दिल्ली, नवी दिल्ली
- कलासलिंगम विद्यापीठ, कृष्णकोली
- चंदीगड विद्यापीठ, चंदीगड
4) नेटवर्क अभियांत्रिकी अभ्यासक्रमांनंतर नोकरीचे पर्याय कोणते आहेत?
नेटवर्क अभियंता अभ्यासक्रम यशस्वीरीत्या पूर्ण केल्यानंतर नोकरीच्या अनेक संधी उपलब्ध आहेत. काही लोकप्रिय नोकरीच्या भूमिकांसह त्यांची कौशल्ये, सरासरी पगार आणि नोकरीचे वर्णन येथे नमूद केले आहे.
वाचा: Air Hostess Courses After 12th | एअर होस्टेस कोर्सेस
i. नेटवर्क डेटा अभियंता (Know about the Network Engineering)
नेटवर्क इंजिनीअर्सचे कार्य म्हणजे संस्था आणि कंपन्या प्रामुख्याने अवलंबून असलेल्या संगणकांमधील नेटवर्कचे दैनंदिन ऑपरेशन राखणे आणि तयार करणे. या नेटवर्कमध्ये मुळात इंट्रानेट आणि एक्स्ट्रानेट वाइड एरिया नेटवर्क आणि लोकल एरिया नेटवर्क यांचा समावेश होतो.
आवश्यक कौशल्ये
- आयटी मध्ये बॅचलर पदवी
- नेटवर्क अभियांत्रिकीच्या काही भागांमध्ये स्पेशलायझेशन
- नेटवर्क हार्डवेअर आणि नेटवर्क इन्फ्रास्ट्रक्चरची विस्तृत समज
- उपायांची कल्पना करण्याची आणि समस्यांवर विचार करण्याची क्षमता
- ऍक्सेस पॉइंट्स, वायरलेस, फायरवॉल, स्विचेस, राउटर आणि कंट्रोलर्ससह नेटवर्क इन्फ्रास्ट्रक्चर डिव्हाइसेसचे व्यवस्थापन, समस्यानिवारण आणि अंमलबजावणी करण्याची क्षमता.
- नेटवर्क इन्फ्रास्ट्रक्चर प्रोटोकॉल आणि ऍप्लिकेशन ट्रान्सपोर्टचे ज्ञान
- डिझाइन, नेटवर्क कम्युनिकेशन सिस्टीम आणि अचूक नेटवर्क आकृत्यांसाठी दस्तऐवजीकरण तयार करण्याची क्षमता.
- सॉफ्टवेअर आणि हार्डवेअर निवडीसाठी तपशीलवार माहिती प्रदान करते.
- इंटरनेट संसाधने आणि दस्तऐवजीकरण वापरुन नवीन किंवा अपरिचित उत्पादने आणि तंत्रज्ञान समजून घेण्याची क्षमता.
- स्वतंत्रपणे किंवा संघात काम करु शकते
- चांगली समस्या सोडवण्याची आणि विश्लेषणात्मक कौशल्ये असावीत.
- आवश्यक तेव्हा लवचिक आणि विश्वासार्ह.
- WAN आणि LAN चा अनुभव
- नेटवर्क सुरक्षिततेचा अनुभव
- सुरुवातीचा पगार: वार्षिक सरासरी वेतन रु. 3 ते 10 लाख
- वाचा: Software Engineering after 10th | सॉफ्टवेअर अभियांत्रिकी
ii. नेटवर्क प्रशासक (Know about the Network Engineering)
नेटवर्क प्रशासकांचे कार्य व्यवसाय आणि संस्थांमधील संगणक नेटवर्कमध्ये दैनंदिन कामकाज करणे आहे. काहीवेळा त्यांना संगणक प्रणाली संस्था प्रशासक, नेटवर्क सिस्टम प्रशासक किंवा फक्त सिस्टम प्रशासक म्हणून ओळखले जाते.
वाचा: Software Engineering After 12th | सॉफ्टवेअर इंजिनीअरिंग
आवश्यक कौशल्ये
- संगणक विज्ञान, आयटी, किंवा अभ्यासाच्या कोणत्याही संबंधित क्षेत्रात बॅचलर पदवी.
- संगणक नेटवर्क पायाभूत सुविधांचे चांगले ज्ञान.
- ऍक्सेस पॉइंट्स, वायरलेस, फायरवॉल, स्विचेस, राउटर आणि कंट्रोलर्ससह नेटवर्क इन्फ्रास्ट्रक्चर डिव्हाइसेसचे व्यवस्थापन, समस्यानिवारण आणि अंमलबजावणी करण्याची क्षमता.
- नेटवर्क इन्फ्रास्ट्रक्चर प्रोटोकॉल आणि ऍप्लिकेशन ट्रान्सपोर्टचे ज्ञान
- डिझाइन, नेटवर्क कम्युनिकेशन सिस्टीम आणि अचूक नेटवर्क आकृत्यांसाठी दस्तऐवजीकरण तयार करण्याची क्षमता.
- इंटरनेट संसाधने आणि दस्तऐवजीकरण वापरुन नवीन किंवा अपरिचित उत्पादने आणि तंत्रज्ञान समजून घेण्याची क्षमता.
- स्वतंत्रपणे किंवा संघात काम करु शकते
- चांगली समस्या सोडवण्याची आणि विश्लेषणात्मक कौशल्ये असावीत.
- चांगली समस्या सोडवण्याची आणि विश्लेषणात्मक कौशल्ये असावीत.
- आवश्यक तेव्हा लवचिक आणि विश्वासार्ह.
- WAN आणि LAN चा अनुभव
- सुरुवातीचा पगार: वार्षिक सरासरी वेतन रु. 3 ते 4 लाख
- वाचा: Know About Chemical Engineering |केमिकल इंजिनिअरिंग
iii. नेटवर्क सेवा तंत्रज्ञ

नेटवर्क टेक्निशियनचे कार्य संस्थेची नेटवर्क संरचना स्थापित करणे आणि कॉन्फिगर करणे आहे ज्यामध्ये केबलिंग, हार्डवेअर घटक आणि नेटवर्क सॉफ्टवेअर समाविष्ट असू शकते.
वाचा: Know About Science Stream After 12th | विज्ञान शाखा
आवश्यक कौशल्ये
- CS, IT किंवा संबंधित क्षेत्रातील पदवी.
- प्रमाणित नेटवर्क व्यावसायिक मान्यता.
- समान भूमिकेत मागील अनुभव.
- मजबूत समस्या सोडवण्याचे कौशल्य आणि निदान.
- विविध नेटवर्किंग तंत्रज्ञानाचे चांगले ज्ञान.
- चांगले संवाद आणि टीमवर्क कौशल्ये.
- ग्राहक समर्थनासाठी योग्यता.
- सुरुवातीचा पगार: वार्षिक सरासरी वेतन रु. 2 ते 3 लाख
- वाचा: Marine Engineering: the best option for a career | सागरी अभियांत्रिकी
iv. नेटवर्क सुरक्षा व्यावसायिक
संगणक सुरक्षा तज्ञ हे आयटी व्यावसायिक आहेत जे कॉर्पोरेट माहिती प्रणालीवरील सायबर हल्ल्यांना प्रतिबंध करण्यासाठी त्यांची कौशल्ये वापरतात. ते सुरक्षा प्रणाली लागू करतात आणि देखरेख करतात, गोपनीयतेच्या उल्लंघनास प्रतिसाद देतात आणि सुरक्षा प्रोटोकॉलवर कर्मचाऱ्यांना प्रशिक्षण देतात.
वाचा: Nuclear Engineering is the best career way | अणु अभियांत्रिकी
आवश्यक कौशल्ये
- संगणक विज्ञान, माहिती तंत्रज्ञान किंवा संबंधित क्षेत्रात बॅचलर पदवी.
- 3-5 वर्षांचा सायबरसुरक्षा अनुभव.
- हार्डवेअर आणि नेटवर्किंग सिस्टमचे विस्तृत ज्ञान.
- C++ आणि PHP सह बॅक एंड प्रोग्रामिंग भाषांची ओळख.
- सुरक्षा फ्रेमवर्क आणि जोखीम व्यवस्थापनाचे प्रगत ज्ञान.
- डिटेक्शन सिस्टीम, फायरवॉल आणि प्रतिबंध प्रणाली लागू करणे आणि त्यांची देखभाल करण्याचा अनुभव.
- उत्कृष्ट विश्लेषणात्मक समस्या सोडवण्याची कौशल्ये.
- क्रिप्टोग्राफिक आणि मुख्य इन्फ्रास्ट्रक्चर प्रोटोकॉलचे ज्ञान.
- उत्कृष्ट लिखित आणि मौखिक संवाद कौशल्ये.
- सुरुवातीचा पगार: वार्षिक सरासरी वेतन रु. 4 ते 6 लाख
- वाचा: Aeronautical Engineering the best way of career | वैमानिक अभियांत्रिकी
v. व्याख्याता (Know about the Network Engineering)

व्याख्यात्यांना विषय तज्ञ म्हणून देखील ओळखले जाते जे विस्तृत व्यासपीठ आणि पद्धती वापरुन अभ्यास साहित्य विकसित करण्यासाठी आणि वितरित करण्यासाठी डिझाइन केलेले आहेत.
यात मुळात धडे योजना, अभ्यासक्रम साहित्य, अभ्यासक्रम आणि फील्ड वर्कमध्ये संशोधन करणे समाविष्ट आहे. ते विद्यार्थ्यांसोबत गुंततात, मुलाखतींना हजेरी लावतात, कॉन्फरन्स प्रक्रिया ऍप्लिकेशन्स आणि मीटिंग्जमध्ये सहभागी होतात. ते अनेक सेटिंग्जमध्ये कार्य करतात. वाचा: Know About Automobile Engineering | ऑटोमोबाईल अभियांत्रिकी
आवश्यक कौशल्ये
- संबंधित विषयात पीएचडी.
- मागील शिकवणीचा अनुभव.
- प्रकाशित कार्य फायदेशीर ठरेल.
- आपल्या उत्कटतेने विद्यार्थ्यांना प्रेरित करण्याची क्षमता.
- लवचिकता, लवचिकता आणि दीर्घकाळ काम करण्याची इच्छा.
- मजबूत परस्पर, सादरीकरण आणि लिखित आणि मौखिक संवाद कौशल्ये.
- सुरुवातीचा पगार: वार्षिक सरासरी वेतन रु. 2 ते 3 लाख
- वाचा: Electrical Engineering After 12th Science | विद्युत अभियांत्रिकी
सारांष (Know about the Network Engineering)
अशाप्रकारे विदयार्थी नेटवर्क अभियांत्रिकी अभ्सासक्रम यशस्वीरित्या पूर्ण केल्यानंतर,नेटवर्क डेटा अभियंता, मुख्य आर्किटेक्ट, डेस्कटॉप आणि नेटवर्क अभियंता, नेटवर्क नियोजन आणि, ऑप्टिमायझेशन अभियंता, डिझाइन विशेषज्ञ, नेटवर्क अभियंता आणि माहिती सुरक्षा लीड.
तांत्रिक समर्थन विश्लेषक नेटवर्क अभियंता, नेटवर्क आणि फायरवॉल अभियंता, उत्पादन व्यवस्थापक, पुरवठा साखळी व्यवस्थापक, सल्लागार इत्यादींपैकी आपल्या आवडीच्या पदावर काम करुन चांगले करिअर घडवू शकतात,
वाचा: The Most Popular Courses In India | भारतातील लोकप्रिय कोर्सेस
टीप: सरासरी वेतन पद, कामाचा अनुभव व कौशल्य यानुसार कमी अधिक असू शकते.
Related Posts
- Bachelor of Architecture after 12th | बॅचलर ऑफ आर्किटेक्चर
- Diploma in Engineering after 10th: दहावीनंतर अभियांत्रिकी पदविका
- All Information About Pharmacy Courses | फार्मसी कोर्सबद्दल
Post Categories
आमच्या Etopcollection वेबसाईटला जरुर भेट द्या, तसेच शैक्षणिक माहितीसाठी “ज्ञानज्योत” शैक्षणिक मराठी संकेत स्थळाला भेट द्या.

Bachelor of Technology Courses | बीटेक कोर्स यादी
Read More

Diploma in Textile Design After 10th | टेक्सटाईल डिझाईन
Read More

Diploma in Accounting After 12th | डिप्लोमा इन अकाउंटिंग
Read More

B.Tech in Information Technology | आय.टी बी.टेक
Read More

Hotel Management Courses After 10th | हॉटेल मॅनेजमेंट
Read More

Bachelor of Technology in Automobile Engineering
Read More

Know About IT Courses After 10th | आयटी अभ्यासक्रम
Read More

Know the top 5 Courses after 10th | 10 वी नंतरचे 5 कोर्स
Read More

Know what to do after 12th? | 12वी नंतर पुढे काय?
Read More

Best 5 Computer Science Courses | संगणक विज्ञान पदवी
Read More