How to Study Alone at Home | घरी अभ्यास कसा करावा

How to Study Alone at Home | घरी एकटयाने अभ्यास कसा करावा या बाबत दिलेले मार्गदर्शन विदयार्थी व पालकांसाठी निश्चितच उपयुक्त ठरेल.

विदयार्थी दशेत विदयार्थ्यांना इतर मुलांमध्ये मिसळणे नेहमिच आवडते. परंतू कोविड-19 च्या उद्रेकामुळे विदयार्थ्यांनी वैयक्तिक वर्गातून ऑनलाइन वर्गांमध्ये शिकण्याचा पर्याय निवडला आहे. अशा परिस्थ्तिीत How to Study Alone at Home घरी एकटयाने अभ्यास कसा करावा या बाबत अधिक जाणून घ्या.

विदयार्थ्यांच्या दृष्टीने घरुन अभ्यास करणे आव्हानात्मक असू शकते. कारण तुम्ही तुमचे पाळीव प्राणी, कुटुंबातील सदस्य, फ्रीज, टीव्ही, रुममेट्स आणि तुमचा पलंग यांच्यामुळे सहज विचलित होऊ शकता. तांत्रिक समस्या किंवा उपकरणांपर्यंत मर्यादित प्रवेश यामुळे प्रभावी ऑनलाइन शिक्षणामध्ये अडथळा निर्माण होत होता.

अनेक विदयार्थ्यांना शैक्षणिक तणावाचा सामना करताना COVID-19 शी संबंधित चिंतेचा सामना करावा लागला. घरबसल्या अभ्यास करण्यासाठी नेहमीपेक्षा अधिक दृढ इच्छाशक्तीची गरज असते. लक्ष एकाग्र राहण्यासाठी आणि धेय्य साघ्य करण्यासाठी कोणत्याही मदतीशिवाय घरी एकट्याने अभ्यास कसा करावा याबाबत खालील मुदयांचे अनुसरण करा.

1. दिनचर्या निश्चित करा (How to Study Alone at Home)

तुम्ही लायब्ररी  किंवा क्लासेसला जात आहात असे निश्चित करा. तुमची  उठण्यासाठी, फ्रेश होण्यासाठी, नाश्ता खाण्यासाठी आणि कपडे घालण्यासाठी एक वेळ सेट करा. एक प्रस्थापित दिनचर्या आपल्या जीवनासाठी रचना प्रदान करु शकते आणि आपल्या मेंदूला “काम करण्याची वेळ आली आहे” असे संकेत देऊ शकते.

2. ऑनलाइन क्लासेसच्या नोट्स घ्या

तुमचा फोन दूर ठेवणे, तुमच्या संगणकावरील संदेश आणि सोशल मीडियावरील सूचना बंद करणे आणि विचलित होण्यासाठी अप्रासंगिक वेबपृष्ठे बंद करणे महत्वाचे आहे. ऑनलाइन वर्गादरम्यान नोट्स घेतल्याने तुमचे हात व्यस्त राहू शकतात आणि तुमचे लक्ष वर्गातील सामग्रीकडे वळवण्यास मदत होते.

3. शारीरिक हालचालींसाठी दिनचर्या ठेवा

तुमच्या अभ्यास सत्रासाठी (म्हणजे दर 45 मिनिटांनी) उठण्यासाठी, फिरण्यासाठी आणि तुमच्या मेंदूचे वेगवेगळे भाग सक्रिय करण्यासाठी ब्रेकची वेळ सेट करा. तुम्ही स्ट्रेच करु शकता, जंपिंग जॅकचा सेट करु शकता, खोलीभोवती फिरु शकता आणि खिडकीच्या बाहेरचे दृश्य पाहू शकता.

4. मल्टीटास्किंग टाळा (How to Study Alone at Home)

कामात भाग घेण्यासाठी तुम्ही तुमचा दिवसाचा कमी उत्पादक वेळ निश्चित करु शकता. तुमचे शेड्यूल अशा प्रकारे सेट करा की तुम्ही एका वेळी एकाच गोष्टीवर लक्ष केंद्रित करु शकता जसे की, अभ्यास करणे, इतर काम करणे, आराम करणे, व्यायाम करणे इ. आणि तुम्हाला तुमच्या कामाच्या व्यतिरिक्त इतर गोष्टींसाठी नंतर नियुक्त वेळ असेल हे जाणून घ्या.

5. अभ्यासात सक्रिय राहा (How to Study Alone at Home)

सक्रिय अभ्यास करणे हे अभ्यासाच्या वेळेपूर्वी, दरम्यान आणि नंतर प्रश्न विचारण्याइतके सोपे आहे. हे केवळ तुमच्या अभ्यास सत्राला दिशा देण्यास मदत करत नाही, तर तुम्हाला ट्रॅकवर ठेवण्यास आणि तुमच्या पुढील अभ्यास सत्रात सुधारणा कशी करावी यावर विचार करण्यास देखील मदत करते!

6. रात्री चांगली झोप घ्या (How to Study Alone at Home)

सर्व वयोगटातील विद्यार्थ्यांनी रात्री किमान आठ तासांची झोप घेतली पाहिजे. मेंदू ताजातवाना राहण्यास आणि दिवसभरात शिकलेल्या सर्व माहितीवर प्रक्रिया करण्यासाठी हा सर्वोत्तम मार्ग आहे. उशिरापर्यंत झोपण्याचा मोह होऊ शकतो, परंतु पुरेशी विश्रांती घेणे अधिक फायदेशीर आहे.

कोणत्याही परीक्षेच्या आदल्या रात्री पूर्ण झोप महत्वाची असते. रात्रीची चांगली झोप तुम्हाला अधिक सतर्क करते आणि परीक्षेसाठी स्मरणशक्ती सुधारते, ज्यामुळे परीक्षेत चांगले परिणाम दिसतात.

7. योग्य वेळी अभ्यास करा (How to Study Alone at Home)

प्रत्येक विद्यार्थ्याची अभ्यासाची दैनंदिन दिनचर्या निश्चित असली पाहिजे. जसे की, काही विदयार्थी रात्री उशिरापर्यंत अभ्यास करतात, तर काही पहाटे अभ्यास करणे पसंत करतात. अभ्यासाची वेळ अभ्यासासाठीच वापरली पाहिजे. दुसरे अशे की, अभ्यास करण्याची मनस्थिती नसताना स्वतःला अभ्यास करण्यास भाग पाडण्याचा प्रयत्न करु नका. अशा वेळी इतर ॲक्टिव्हिटी जसे की, ड्रॉइंग, पेंटिंग, नोटस लिहिणे इ. कृती केल्यास पुन: अभ्यासाकडे वळणे सोपे जाते.

8. अभ्यासासाठी एक जागा निश्चित करा

स्वयंपाकघरातील टेबल असो किंवा तुमच्या बेडरुममधील डेस्क, अभ्यासासाठी एक जागा तयार करा, ज्या ठिकाणी तुमचे मन अभ्यासात रमेल. पलंगावर झोपून अभ्यासकरणे टाळा, त्यामुळे आळस अधीक वाढतो. सर्वात महत्वाचे म्हणजे, तुमची अभ्यासाची जागा स्वच्छ आणि व्यवस्थित ठेवा जेणेकरुन तुम्ही अभ्यासात जास्त वेळ घालवू शकाल. अभ्यासादरम्यान लागणा-या सर्व वस्तू जवळ ठेवा.

9. नियमित व चांगला आहार घ्या

तुमच्या शरीराची आणि मेंदूची कार्यक्षमता चांगली ठेवण्यासाठी त्याला चांगल्या इंधनाची गरज असते. जर पोटात काही नसेल तर, अभ्यासात लक्ष केंद्रित करणे कठीण होते. त्यामुळे तुम्ही अभ्यास करत असताना निरोगी आहार घ्या. शक्यतो पचणास जड असणारे पदार्थ आहारात ठेवणे टाळा. शारिरिक आरोग्य व्यवस्थित नसल्यास तुम्ही तुमच्या कामावर लक्ष केंद्रित करण्याऐवजी ते विचलित होण्याची अधिक शक्यता असते.

10. दैनंदिन काम नियमित पूर्ण करा

अभ्यासातील व्यत्यय टाळण्यासाठी किंवा अपूर्ण कार्य सूचीमुळे मनावरील ताण वाढल्यामुळे त्याचा अभ्यासावर परिणाम होतो. त्यामुळे अभ्यास सत्र सुरु करण्यापूर्वी दैनंदिन कामांची काळजी घ्या. कामे मार्गी लागल्यामुळे हातातील कामावर लक्ष केंद्रित करणे खूप सोपे होते. शिवाय, तुमची अभ्यासाची वेळ संपल्यावर तुम्ही चांगला आराम करु शकता.

11. अभ्यासाचे वेळापत्रक तयार करा

जेव्हा तुम्ही एकटे अभ्यास करता, तेव्हा प्रत्येक गोष्टीचे वेळापत्रक बनवणे सर्वात महत्वाचे असते. काही गोष्टी कशा आणि केव्हा हाताळायच्या हे तुम्हाला माहीत नसल्यामुळे, सुरुवातीला सर्व गोष्टींचे विश्लेषण करणे चांगले. तुम्हाला ते काय आणि केव्हा करायचे आहे हे समजल्यानंतर, फक्त एक वेळापत्रक तयार करा आणि त्यानुसार त्याचे अनुसरण करा.

वेळापत्रक तयार केल्याने तुमचा वेळ व्यवस्थापित करण्यात, तुमच्या विश्रांतीचे वेळापत्रक तयार करण्यात मदत होते आणि विशेषत: तुमच्याकडे अभ्यासासाठी अनेक विषय असतात तेव्हा वेळापत्रक उपयुक्त ठरते. तुमचे कामाचे शेड्यूल तयार करा, जेणेकरुन तुम्ही ते लक्षात ठेवू शकता आणि वारंवार त्याचा संदर्भ घेऊ शकता. तुम्ही दररोज अभ्यासासाठी किती वेळ घालवता यासाठी वाजवी मर्यादा सेट करा आणि तुमचे अभ्यास सत्र व्यवस्थापित करता येण्याजोग्या भागांमध्ये विभाजित करा.

12. टायमर वापरा (How to Study Alone at Home)

वेळेचा मागोवा ठेवण्यासाठी आणि तुम्ही तयार केलेल्या वेळापत्रकाला चिकटून राहण्यासाठी टाइमर वापरा. टायमर सेट केल्याने तुम्हाला हातातील कामावर लक्ष केंद्रित करण्यात मदत होते, टायमर बंद होईपर्यंत काम करण्यासाठी वचनबद्ध राहते आणि तुम्हाला आवश्यक असलेली सर्व सामग्री कव्हर करण्यासाठी तुम्हाला ट्रॅकवर ठेवण्यास मदत होते. सर्वात महत्वाचे म्हणजे, ते तुमचा ब्रेक वेळ प्रभावी आणि दोषमुक्त ठेवण्यास मदत करते.

वाचा: Improve the Quality of Education | शिक्षणाचा दर्जा सुधारा

13. अभ्यासाच्या वेळेचा पुरेपूर उपयोग करा

घरी अभ्यास करणे सोयीस्कर वाटत असले तरी, ते कठीण असू शकते, कारण  विलंब आणि लक्ष विचलित सहज शक्य असते. पण थोडेसे नियोजन आणि संघटन केल्यास ते अभ्यासासाठी प्रभावी होऊ शकते. तुम्हाला तुमच्या अभ्यासाच्या वेळेत लक्ष केंद्रित करण्यासाठी आणि अधिक कार्यक्षम राहण्यात मदत करण्यासाठी घरी अभ्यास करण्यासाठी यापैकी काही टिपा वापरुन पहा.

वाचा: Online Teaching and Learning | ऑनलाइन शिक्षण

14. वेळेत अभ्यासक्रम पूर्ण करण्यासाठी नियोजन करा

आपण कव्हर करणे कठीण असलेल्या विषयांवर काम करत असल्यास ही पायरी खूप महत्वाची आहे. त्यामुळे मुळात, तुम्हाला फक्त हे ठरवायचे आहे की कोणत्या विषयावर कधी आणि कोणत्या प्रकारची सामग्री हवी आहे. उदाहरणार्थ, गणितासारखे काही विषय प्रत्येकासाठी कमी कालावधीत सोडवणे सोपे नसते.

त्यामुळे तेथे अतिरिक्त वेळ वाया घालवण्याऐवजी, तुम्ही नेहमी अनेक सोप्या विषयांसह सुरुवात करु शकता. सगळ्यात उत्तम, तुम्ही तुमच्या अभ्यासक्रमाची रचना कशी ठरवायची हे पूर्णपणे तुमच्यावर अवलंबून आहे. ब-याच वेळा, विद्यार्थ्यांना शाळा किंवा महाविद्यालयाने ठरवलेली रचना पाळणे कठीण जाते.

म्हणून, जेव्हा तुम्ही स्वतः सर्वकाही करत असाल, तेव्हा तुमच्यासाठी काय सर्वोत्तम आहे ते तुम्ही ठरवता. तथापि, लक्षात ठेवा की हा भाग वगळू नका कारण जेव्हा तुम्ही एकटेपणाने अभ्यास करत असाल तेव्हा ते सहजपणे सर्वकाही गोंधळात टाकू शकते.

म्हणून तुम्ही सर्वकाही व्यवस्थित शेड्यूल केल्यानंतर, तुमचे अभ्यासक्रम नियोजन योग्यरित्या तयार केल्याचे सुनिश्चित करा.

वाचा: Benefits of Reference Books in Study | संदर्भ ग्रंथांचे महत्व

15. ऑनलाईन मदत मिळवा (How to Study Alone at Home)

अभ्यास करतांना तुम्ही इंटरनेट टाळले पाहिजे, परंतु जर तुम्ही त्याचा योग्य प्रकारे वापर केला तर ते तुमच्या तयारीसाठी खरोखरच एक उत्तम मार्ग असू शकतो. कोणत्याही विषयाशी संबंधित तुमच्या मनातील कोणतीही शंका दूर करण्यासाठी इंटरनेट हे सर्वोत्तम ठिकाण आहे.

ऑनलाइन संसाधने वापरुन तुमची तयारी पूर्ण करण्यासाठी तुम्ही ऑनलाइन व्याख्याने, पुस्तके आणि ब-याच गोष्टी घेऊ शकता. यातील सर्वोत्कृष्ट भाग असा आहे की तुम्ही हे तुम्हाला हवे तेव्हा करु शकता आणि कोणत्याही मर्यादांशिवाय.

तथापि, अभ्यासासाठी ऑनलाइन जाताना, ऑनलाइन सर्वकाही विचलित करणे खूप सोपे आहे. म्हणून, अभ्यासाच्या उद्देशाने ऑनलाइन जाताना जास्तीत जास्त लक्ष केंद्रित करा अन्यथा तुमच्या अभ्यासाच्या वेळापत्रकावर त्याचा गंभीर परिणाम होईल.

वाचा: How to be a Good Student? | आदर्श विद्यार्थी कसे व्हावे?

16. शंकानिरसनसाठी मित्रांना कॉल करा

जेव्हा तुम्ही एकटे अभ्यास करत असाल, तेव्हा तुम्हाला नक्कीच पूर्णपणे एकटे राहण्याची गरज नाही आणि तुमच्या मित्रांची किंवा शेजाऱ्यांची मदत तुम्ही नेहमी वापरु शकता. तुमची तयारी शक्य तितकी वाढवण्यासाठी अधूनमधून ग्रुप स्टडी किंवा चर्चेत तुमच्या मित्रांसोबत तुमच्या शंकांचे निरसन करण्याची शिफारस केली जाते.

जे एकटे अभ्यास करतात त्यांच्यासाठी अनौपचारिक अभ्यास सत्र असणे अधिक प्रभावी आहे. हे त्यांना काही विषयांवर इतर दृष्टीकोन संबद्ध करण्यासाठी काही जागा देखील देते जे बहुतेक वेळा खूप उपयुक्त असतात.

तथापि, या गट सत्रांदरम्यान केवळ अभ्यासावर लक्ष केंद्रित करण्यासाठी पुन्हा सावधगिरी बाळगा. एकदा तुम्ही मित्रांसोबत विचलित झालात की, तुम्ही कितीही अभ्यास केला तरीही तुम्ही तुमच्या अभ्यासाच्या प्रगतीचा मागोवा सहज गमावू शकता.

वाचा: How Important is Learning Abacus? | अबॅकसचे महत्व

17. उजळणी आणि सराव करा (How to Study Alone at Home)

एकदा आपण आपल्या शैक्षणिक तयारीसह तयार आहात असे आपल्याला वाटले की, आपण कव्हर केलेल्या प्रत्येक गोष्टीची उजळणी आणि सराव करण्याची वेळ आली आहे. तुम्हाला सर्वकाही कव्हर करण्याची गरज नाही, तुम्ही नेहमीच महत्वाच्या गोष्टी कव्हर करु शकता.

तथापि, जर तुम्ही गुणवत्तेचे ध्येय ठेवत असाल, तर जास्तीत जास्त निकालासाठी A ते Z पर्यंतच्या एकूण तयारीसाठी जाण्याची शिफारस केली जाते. तथापि, सैद्धांतिक विषयांसह, कोणतेही गैरसमज आणि गोंधळ टाळण्यासाठी आपली पुनरावृत्ती सतत ठेवा.

दुसरीकडे, गणित, भौतिकशास्त्र, रसायनशास्त्र यासारखे काही व्यावहारिक आणि गुंतागुंतीचे विषय आहेत. म्हणूनच, तुम्हाला फक्त सुधारणा करण्यापेक्षा बरेच काही करण्याची आवश्यकता आहे, परंतु ते परिपूर्ण होईपर्यंत सराव देखील करा.

वाचा: How to build communication skills? | संवाद कौशल्ये

18. एकट्याने अभ्यास करण्याचे काही फायदे

एकट्याने अभ्यास करण्याचे अनेक फायदे आहेत. ब-याच विद्यार्थ्यांना असे आढळून येते की त्यांना इतरांच्या विचलिततेबद्दल काळजी करण्याची गरज नसल्यास ते अधिक प्रभावीपणे अभ्यास करण्यास सक्षम आहेत. हे आपल्याला हातातील कार्याकडे लक्ष देण्यास अनुमती देते. तसेच;

तुमची शैक्षणिक कामगिरी सुधारण्याचा हा एक उत्तम मार्ग आहे. तुम्ही तुमच्या अभ्यासावर अधिक चांगले लक्ष केंद्रित करु शकाल आणि इतरांच्या आवाजाने विचलित होणार नाही.

एकटे वेळ तुमची सामाजिक कौशल्ये देखील सुधारु शकते. तुम्ही इतरांशी संवाद कसा साधावा हे शिकण्यास आणि ऐकणे, बोलणे आणि डोळा संपर्क यासारख्या सामाजिक कौशल्यांचा सराव करण्यास सक्षम असाल.

वाचा: How to Improve English Speaking Skills | इंग्रजी संभाषण

एकट्याने अभ्यास केल्याने तुमची सर्जनशीलता विकसित होण्यासही मदत होऊ शकते. तुम्ही चौकटीच्या बाहेर विचार करु शकता आणि नवीन कल्पना घेऊन येऊ शकता.

स्वतःचा अभ्यास करणे हा स्वतःला व्यवस्थित ठेवण्याचा उत्तम मार्ग असू शकतो. तुम्हाला तुमच्याशिवाय कोणाचीही काळजी करण्याची गरज नाही, याचा अर्थ तुम्ही तुमची ऊर्जा तुमच्या अभ्यासावर केंद्रित करु शकता. तुम्हाला काय अभ्यास करायचा आहे ते तुम्ही देखील निवडू शकता, ज्यामुळे तुम्हाला कंटाळा येत नाही.

सर्वात वर, हे तुम्हाला तुमचे स्वतःचे वेळापत्रक तयार करण्याची संधी देते, ज्यामुळे तुम्हाला तुमच्या अभ्यासावर बरेच नियंत्रण मिळू शकते. वाचा: Benefits of Study Groups | अभ्यास गटांचे फायदे

19. निष्कर्ष (How to Study Alone at Home)

आजकाल एकट्याने अभ्यास करणे हे नक्कीच एक आव्हानात्मक काम आहे. तथापि, साथीच्या रोगासारख्या घटनांनी विदयार्थ्यांना घरी योग्य प्रकारे एकट्याने अभ्यास केला तर खूप प्रभावी ठरु शकते. म्हणूनच, जर तुम्ही ट्यूटरशिवाय एकटे अभ्यास करण्याचे मार्ग शोधत असाल तर तुम्ही एकटे नाही आहात आणि ते ठीक आहे.

आम्ही हा लेख विशेषत: पूर्णपणे एकट्याने तयारी करुनही तुमची परीक्षा उत्तीर्ण होण्यास मदत करण्यासाठी मार्गदर्शक म्हणून तयार केला आहे. फक्त या मार्गदर्शकाचे अनुसरण करा आणि तुम्ही तुमच्या परीक्षेसाठी जाण्यास चांगले व्हाल.

आपल्याला इंटरनेट आणि सोशल मीडियाचे व्यसन लागले आहे आणि यामुळे आपण नेहमीच हात मिळवण्याची वाट पाहत असतो. पण एकदा का तुम्ही तुमच्या स्व-अभ्यासाचे वेळापत्रक तयार केले की, त्याचे काटेकोरपणे पालन करा आणि सर्व व्यत्यय दूर करा.

फोन असो, इंटरनेट असो, म्युझिक असो, अगदी आवश्यक होईपर्यंत काहीही वापरु नका. अन्यथा, तुमचे शेड्यूल किंवा योजना कितीही उत्तम असली तरीही, ते नेहमी विचलित झाल्यामुळे विस्कळीत होईल.

Related Posts

• How to be a Successful Student: विद्यार्थी यशस्वी होण्याचा मार्ग
• 10 Important Study Tips for Students | अभ्यास नको! मग वाचा…
• Easy Way to Memorize Study for Students | ‘असा’ करा अभ्यास

Post Categories

आमच्या Etopcollection वेबसाईटला जरुर भेट द्या, तसेच शैक्षणिक माहितीसाठी “ज्ञानज्योत” शैक्षणिक मराठी संकेत स्थळाला भेट द्या.