Paramedical Courses After 10th | 10वी नंतर पॅरामेडिकल अभ्यासक्रम, पात्रता, महाविद्यालये, करिअर, नोकरीच्या संधी व शंका समाधान.
10वी नंतर पॅरामेडिकल अभ्यासक्रम हे अल्प-मुदतीचे प्रमाणपत्र आणि डिप्लोमा अभ्यासक्रम आहेत, जे इयत्ता 10 वी नंतर केले जाऊ शकतात. Paramedical Courses After 10th हे अभ्यासक्रम वैद्यकीय कर्मचा-यांना प्राथमिक उपचार, नर्सिंग, आपत्कालीन वैद्यकीय सेवा इत्यादी सारख्या मूलभूत सेवांवर लक्ष केंद्रित करतात.
फिजिओथेरपी, एमएलटी, रेडिओलॉजी, डिप्लोमा इन ओटी टेक्निशियन हे 10वी नंतरचे सर्वोच्च पॅरामेडिकल अभ्यासक्रम आहेत. पॅरामेडिकलमधील डिप्लोमा आणि प्रमाणपत्र अभ्यासक्रमांसाठी विद्यार्थ्यांना कोणत्याही प्रवेश परीक्षेसाठी पात्र होण्याची आवश्यकता नाही.
काही महाविद्यालये गुणवत्तेवर किंवा वैयक्तिक मुलाखतीच्या फेऱ्यांवर आधारित विद्यार्थ्यांना प्रवेश देतात. संस्थांव्यतिरिक्त, उदेमी आणि कोर्सेरा सारखे ऑनलाइन लर्निंग प्लॅटफॉर्म अल्प-मुदतीचे पॅरामेडिकल कोर्स ऑफर करतात, जे पॅरामेडिकलच्या मूलभूत गोष्टींवर लक्ष केंद्रित करतात.
करिअरच्या चांगल्या संधींसाठी, विद्यार्थी बीएस्सी नर्सिंग, बीपीटी, एमपीटी, जीएनएम आणि एएनएम यांसारखे 12 वी नंतर पदवीपूर्व किंवा पदव्युत्तर पॅरामेडिकल अभ्यासक्रम करण्याचा विचार करु शकतात.
अधिक माहितीसाठी सर्व क्षेत्रातील पॅरामेडिकल कोर्सेसची यादी पाहा.पदवीधर फ्रेशर्स यांना वार्षिक सरासरी वेतन रु. 1 ते 5 लाखाच्या दरम्यान मिळू शकते.
Table of Contents
10वी नंतर पॅरामेडिकल अभ्यासक्रमाविषयी थोडक्यात
1) प्रमाणपत्र अभ्यासक्रम
- अभ्यासक्रमाचा प्रकार: प्रमाणपत्र
- कोर्स कालावधी: 3 महिने ते 1 वर्ष
- कोर्स फी: 5 हजार ते 3 लाख
- लोकप्रिय अभ्यासक्रम: फिजिओथेरपी, वैद्यकीय प्रयोगशाळा तंत्रज्ञ, वैद्यकीय प्रयोगशाळा तंत्रज्ञानातील प्रमाणपत्र
- प्रमुख महाविद्यालये: बंगलोर वैद्यकीय महाविद्यालय आणि संशोधन संस्था, डीपीएमआय, अपोलो फिजिओथेरपी कॉलेज, ख्रिश्चन मेडिकल कॉलेज, अलीगढ मुस्लिम विद्यापीठ, सेंट झेवियर्स कॉलेज इ.
2) डिप्लोमा अभ्यासक्रम
- अभ्यासक्रमाचा प्रकार: डिप्लोमा
- कोर्स कालावधी: 1 ते 3 वर्षे
- कोर्स फी: 10 हजार ते 3 लाख
- लोकप्रिय अभ्यासक्रम: डिप्लोमा इन गायनॅकॉलॉजी आणि ऑब्स्टेट्रिक्स, डिप्लोमा इन चाइल्ड हेल्थ, डिप्लोमा इन ओटी टेक्निशियन इ.
- प्रमुख महाविद्यालये: बंगलोर वैद्यकीय महाविद्यालय आणि संशोधन संस्था, डीपीएमआय, अपोलो फिजिओथेरपी कॉलेज, ख्रिश्चन मेडिकल कॉलेज, अलीगढ मुस्लिम विद्यापीठ, सेंट झेवियर्स कॉलेज इ.
अभ्यासक्रम पात्रता- Paramedical Courses After 10th
10वी नंतर पॅरामेडिकल अभ्यासक्रमांसाठी पात्र होण्यासाठी विद्यार्थ्यांनी मान्यताप्राप्त शिक्षण मंडळाची इ.10वी बोर्ड परीक्षा भौतिकशास्त्र, रसायनशास्त्र आणि जीवशास्त्र या मुख्य विषयांसह उत्तीर्ण असणे आवश्यक आहे.
पॅरामेडिकलमधील डिप्लोमा आणि प्रमाणपत्र अभ्यासक्रमांसाठी विद्यार्थ्यांना कोणत्याही प्रवेश परीक्षेसाठी पात्र होण्याची आवश्यकता नाही. काही महाविद्यालये आणि संस्था मुलाखत फेरी घेऊ शकतात किंवा गुणवत्तेच्या आधारावर उमेदवार निवडू शकतात.
10वी नंतरच्या पॅरामेडिकल अभ्यासक्रमाची यादी

दहावी नंतर पॅरामेडिकलमधील प्रमाणपत्र आणि पदविका अभ्यासक्रम 10वी पूर्ण केल्यानंतर करता येतात. खालील प्रमाणपत्र आणि डिप्लोमा स्तरावर उपलब्ध पॅरामेडिकल अभ्यासक्रमांची यादी पहा.
पॅरामेडिकलमधील प्रमाणपत्र अभ्यासक्रम
दहावी नंतर पॅरामेडिकलमधील प्रमाणपत्र अभ्यासक्रम, अभ्यासक्रमाचा कालावधी व सरासरी फी खालील प्रमाणे आहे.
- फिजिओथेरपी मध्ये प्रमाणपत्र, कालावधी 2 वर्षे, कोर्स फी रु. 9 हजार ते 1 लाख
- वैद्यकीय प्रयोगशाळा तंत्रज्ञानातील प्रमाणपत्र, कालावधी 3 ते 6 महिने, कोर्स फी रु. 5 हजार ते 1 लाख
- तंत्रज्ञ, प्रयोगशाळा सहाय्यक मध्ये प्रमाणपत्र, कालावधी 6 महिने ते 2 वर्षे, कोर्स फी रु. 1 ते 30 हजार.
- ईसीजी आणि सीटी स्कॅन तंत्रज्ञ मधील प्रमाणपत्र, कालावधी 1 वर्षे, कोर्स फी रु. 10 ते 50 हजार.
- डायलिसिस तंत्रज्ञ प्रमाणपत्र, कालावधी 1 वर्ष, कोर्स फी रु. 5 ते 50 हजार.
- होम बेस्ड हेल्थ केअर मधील प्रमाणपत्र, कालावधी 6 महिने ते 2 वर्षे, कोर्स फी रु. 25 ते 50 हजार
- नर्सिंग केअर असिस्टंट मधील प्रमाणपत्र, कालावधी 6 महिने, कोर्स फी रु. 10 ते 50 हजार.
- एचआयव्ही आणि कौटुंबिक शिक्षणातील प्रमाणपत्र, कालावधी 6 महिने ते 2 वर्षे, कोर्स फी रु. 1 ते 5 हजार.
पॅरामेडिकलमधील डिप्लोमा अभ्यासक्रम
पॅरामेडिकलमधील डिप्लोमा अभ्यासक्रम, अभ्यासक्रमाचा कालावधी व सरासरी फी खालील प्रमाणे आहे.
- स्त्रीरोग आणि प्रसूतीशास्त्र मध्ये डिप्लोमा, कालावधी 2 वर्षे, कोर्स फी रु. 20 हजार ते 5 लाखाच्या दरम्यान.
- डिप्लोमा इन चाइल्ड हेल्थ, कालावधी 1 ते 2 वर्षे, कोर्स फी रु. 10 हजार ते 1.5 लाख.
- ऑर्थोपेडिक्स मध्ये डिप्लोमा, कालावधी 2 वर्षे, कोर्स फी रु. 10 हजार ते 25 लाख.
- ऑप्टोमेट्री मध्ये डिप्लोमा, कालावधी 3 वर्षे, कोर्स फी रु. 10 हजार ते 2 लाख.
- डिप्लोमा इन ओटी टेक्निशियन, कालावधी 2 वर्षे, कोर्स फी रु. 15 हजार ते 3.5 लाख.
- डिप्लोमा इन डर्मेटोलॉजी, वेनेरिओलॉजी, कुष्ठरोग, कालावधी 2 ते 3 वर्षे, कोर्स फी रु. 15 हजार ते 10 लाख.
- डिप्लोमा इन क्लिनिकल रिसर्च, कालावधी 10 ते 12 महिने, कोर्स फी रु. 10 हजार ते 2 लाख.
- नर्सिंग केअर असिस्टंटमध्ये डिप्लोमा, कालावधी 2 वर्षे, कोर्स फी रु. 15 हजार ते 1.5 लाख.
- ग्रामीण आरोग्य सेवा मध्ये डिप्लोमा, कालावधी 1 वर्ष, कोर्स फी रु. 10 हजार ते 1.5 लाख.
- डिप्लोमा इन मेडिकल रेकॉर्ड टेक्नॉलॉजी, कालावधी 2 वर्षे, कोर्स फी रु. 10 हजार ते 2 लाख.
भारतातील प्रमुख पॅरामेडिकल महाविद्यालये
पॅरामेडिकलमध्ये प्रमाणपत्र आणि डिप्लोमा अभ्यासक्रम देणारी प्रमुख पॅरामेडिकल महाविद्यालये खालील प्रमाणे आहेत.
- बंगलोर मेडिकल कॉलेज आणि संशोधन संस्था
- सीएमजे विद्यापीठ
- सिंघानिया विद्यापीठ
- केएलई विद्यापीठ
- तिरुवल्लुवर विद्यापीठ
- ख्रिश्चन मेडिकल कॉलेज
- किंग जॉर्ज मेडिकल युनिव्हर्सिटी
- सेंट झेवियर्स कॉलेज, मुंबई
करिअर- Paramedical Courses After 10th
10 वी नंतर पॅरामेडिकल अभ्यासक्रम पूर्ण केल्यानंतर करिअरचे खालील प्रमाणे विविध पर्याय आहेत.
- आरोग्य माहिती तंत्रज्ञ, बिलिंग आणि कोडिंग तंत्रज्ञ, वैद्यकीय रिसेप्शनिस्ट, नर्स इत्यादी पॅरामेडिकल सायन्समधील नोकऱ्यांसाठी उमेदवार अर्ज करु शकतात.
- प्रमाणपत्र किंवा डिप्लोमा धारक दरमहा सरासरी रु. 25 हजार पर्यंत कमवू शकतो.
- या क्षेत्रातील वार्षिक सरासरी पगार रु. 2 ते 5 लाखाच्या दरम्यान असू शकतो.
नोकरीच्या संधी- Paramedical Courses After 10th
दहावीनंतर पॅरामेडिकलमधील नोकरीचे पद व सरासरी वेतन खालील प्रमाणे आहे.
- आरोग्य माहिती तंत्रज्ञ, वार्षिक सरासरी पगार रु. 3 लाख.
- बिलिंग आणि कोडिंग तंत्रज्ञ, वार्षिक सरासरी पगार रु. 3 लाख.
- मेडिकल रिसेप्शनिस्ट, वार्षिक सरासरी पगार रु. 2 ते 2.5 लाख.
- वैद्यकीय कार्यालय व्यवस्थापक, वार्षिक सरासरी पगार रु. 5 लाख.
- मेडिकल कोडर, वार्षिक सरासरी पगार रु. 3 लाख.
- आपत्कालीन परिचारिका, वार्षिक सरासरी पगार रु. 2 ते 3 लाख.
- इन्फेक्शन कंट्रोल नर्स, वार्षिक सरासरी पगार रु. 3 ते 4 लाख.
- कम्युनिटी हेल्थ नर्स, वार्षिक सरासरी पगार रु. 3 ते 4 लाख.
10वी नंतर पॅरामेडिकल अभ्यासक्रमा विषयी शंका समाधान
पॅरामेडिकल अभ्यासक्रम काय आहेत?
पॅरामेडिकल ही औषधाची एक शाखा आहे जी प्रशिक्षण आणि सेवांवर लक्ष केंद्रित करते जे डॉक्टर किंवा वैद्यकीय संघाला समर्थन देते. या सेवांमध्ये नर्सिंग, फिजिओथेरपी, रेडिओलॉजी, एमएलटी इ. चा समावेश होतो.
दहावी नंतर एमएलटी अभ्यासक्रम शिकतायेतो का?
होय, 10वी नंतर वैद्यकीय प्रयोगशाळा तंत्रज्ञानामध्ये प्रमाणपत्र अभ्यासक्रम करण्यासाठी पात्र आहेत. विदयार्थ्यांना एमएलटी मध्ये डिप्लोमा किंवा अंडर ग्रॅज्युएट पदवी घ्यायची असेल तर इ. 12वी विज्ञान शाखेत किमान 50 टक्के गुणांसह उत्तीर्ण असणे आवश्यक आहे.
वाचा: Best Computer Courses After 10th | सर्वोत्कृष्ट संगणक कोर्सेस
दहावीनंतर वैद्यकीय क्षेत्रात कोणता डिप्लोमा कोर्स करता येतो?
इयत्ता 10 वी नंतर वैद्यकीय क्षेत्रातील डिप्लोमा कोर्स खालील प्रमाणे आहेत.
- EEG आणि EMG तंत्रज्ञ डिप्लोमा
- OT तंत्रज्ञ डिप्लोमा
- आपत्कालीन औषध डिप्लोमा
- डिप्लोमा इन डायलिसिस
- डिप्लोमा इन रेडिओलॉजी
- फिजिओथेरपीमध्ये डिप्लोमा
- बायोमेडिकल इन्स्ट्रुमेंटेशन मध्ये डिप्लोमा
- वैद्यकीय प्रयोगशाळा तंत्रात डिप्लोमा
- हॉस्पिटल अॅडमिनिस्ट्रेशनमध्ये डिप्लोमा
- वाचा: Know the list of courses after 10th | 10वी नंतरचे कोर्स
इ. 10 वी नंतर काही प्रमुख पॅरामेडिकल अभ्यासक्रम कोणते आहेत?
10वी नंतर काही प्रमुख पॅरामेडिकल अभ्यासक्रम खालील प्रमाणे आहेत.
- OT तंत्रज्ञ डिप्लोमा
- ऑप्टोमेट्री मध्ये डिप्लोमा
- ऑर्थोपेडिक्स डिप्लोमा
- डिप्लोमा इन क्लिनिकल रिसर्च
- त्वचाविज्ञान किंवा कुष्ठरोगात डिप्लोमा
- बाल आरोग्य डिप्लोमा
- स्त्रीरोग आणि प्रसूतीशास्त्र मध्ये डिप्लोमा
- वाचा: Know the short term courses after 10th | शॉर्ट टर्म कोर्स
10वी नंतर फिजिओथेरपीमध्ये डिप्लोमा करता येतो का?
होय, इ. 10 वी मध्ये भौतिकशास्त्र, रसायनशास्त्र आणि जीवशास्त्र या विषयांसह किमान 50 टक्के गुण मिळवून उत्तीर्ण असणे आवश्यक आहे.
- अधिक माहितीसाठी वाचा
- Diploma in Physiotherapy | फिजिओथेरपीमध्ये डिप्लोमा
- Certificate in Physiotherapy | फिजिओथेरपी मध्ये प्रमाणपत्र
- Great Commercial Courses After 10th | व्यावसायिक कोर्स
10वी नंतर रेडिओलॉजी कोर्स करता येतो का?
नाही, रेडिओलॉजी कोर्स करण्यासाठी, विद्यार्थ्यांनी मान्यताप्राप्त बोर्डातून 12वी भौतिकशास्त्र, रसायनशास्त्र आणि जीवशास्त्र विषयांसह उत्तीर्ण असणे आवश्यक आहे.
वाचा: Know About IT Courses After 10th | आयटी अभ्यासक्रम
पॅरामेडिकल अभ्यासक्रम कसा आहे?
पॅरामेडिकल अभ्यासक्रमांचा अभ्यास करणे सोपे आहे. त्यामध्ये जीवशास्त्र, शरीरशास्त्र, नर्सिंग, रेडिओलॉजी इ. इयत्ता 11 आणि 12 मध्ये शिकवले जाणारे विषय समाविष्ट आहेत. बहुतेक पॅरामेडिकल अभ्यासक्रम हे व्यावहारिक-आधारित असतात त्यामुळे विद्यार्थी प्रशिक्षण कालावधीत थोडे अधिक लक्ष देऊ शकतात.
वाचा: Know the top 5 Courses after 10th | 10 वी नंतरचे 5 कोर्स
कोणत्या पॅरामेडिकल अभ्यासक्रमाला अधिक वाव आहे?
बीएस्सी नर्सिंग, डिप्लोमा इन नर्सिंग केअर असिस्टंट, एमएस्सी नर्सिंग, आणि बीएस्सी नर्सिंग पोस्ट बेसिक हे भारतातील सर्वात जास्त पगार असलेले पॅरामेडिकल अभ्यासक्रम आहेत. नर्सचा प्रारंभिक वार्षिक सरासरी पगार रु. 2 ते 5 लाख आहे.
Related Posts
- Photography Courses After 10th | फोटोग्राफी कोर्स
- Pharmacy Courses After 10th | 10वी नंतर फार्मसी कोर्सेस
- Hotel Management Courses After 10th | हॉटेल मॅनेजमेंट
Post Categories
आमच्या Etopcollection वेबसाईटला जरुर भेट द्या, तसेच शैक्षणिक माहितीसाठी “ज्ञानज्योत” शैक्षणिक मराठी संकेत स्थळाला भेट द्या.

Best healthy foods to eat in winter | हिवाळ्यातील आरोग्यदायी पदार्थ

Know about the winter skincare tips | स्किनकेअर टिप्स

Most effective ways to reduce obesity | लठ्ठपणा कमी करण्याचे मार्ग

Know the Types of Real Estate | RE गुंतवणुकीचे प्रकार

Direct Equity Investment Plans | थेट इक्विटी गुंतवणूक

Know The Best PO Saving Schemes | PO बचत योजना-2

How drinking water helps to lose weight? | पिण्याचे पाणी व वजन

Importance of the skin health | त्वचा आरोग्याचे महत्त्व

Know All About Low Blood Pressure | कमी रक्तदाब
