How to Claim TDS Refund? | टीडीएस करदात्याच्या उत्पन्नातून वर्षभर नियमित कपात केला जातो आणि आयकर विभागाकडे भरला जातो.
भारतीय करदात्याच्या उत्पन्नामधून वेतन असो; बचत खात्यांचे उत्पन्न किंवा भाडे असो. आयकर विभाग आयकर कायदा, 1961 नुसार; करदात्यांकडून टीडीएस कर वसुलीचे संचालन करते, तर केंद्रीय प्रत्यक्ष कर मंडळ (सीबीडीटी) संबंधित कामकाज सांभाळते. (How to claim TDS refund)
करदात्याच्या एकूण उत्पन्नामधून, सर्व वजावटी वजा करुन; करपात्र उत्पन्नावर कर भरला जातो. वर्षभर जमा केलेला टीडीएस, जर तुम्हाला प्रत्यक्ष बसलेल्या कारापेक्षा जास्त असेल; तर तुम्हाला टीडीएस परतावा मिळू शकेल. चला तर मग How to claim TDS refund या संकल्पनेची तपशीलवार माहिती घेऊया.
Table of Contents
1. टीडीएस परतावा काय आहे? (How to Claim TDS Refund?)

जेव्हा टीडीएसद्वारे भरलेला कर, वित्तीय वर्षासाठी मोजल्या जाणा-या वास्तविक करापेक्षा जास्त असतो; तेव्हा टीडीएस परतावा उद्भवू शकतो. विविध स्त्रोतांकडून मिळवलेल्या उत्पन्नाचे संकलन केल्यावर; याची गणना केली जाते. आपणास माहित आहे की, आपण सर्व करदाते म्हणून; विविध कर स्लॅबच्या अंतर्गत श्रेणीबद्ध केले आहोत. आपल्याकडे एफडी आहे; आणि त्यामधून व्याज उत्पन्न मिळते. बँका जमा झालेल्या व्याजावर मूलभूत 10% टीडीएस लावतात; आता, जर आपण 5% कर टप्पयात असाल तर, आपण वजा केलेल्या अतिरिक्त रकमेसाठी; टीडीएस परताव्याचा दावा करु शकता.
त्याचप्रमाणे आपण 80 सी गुंतवणूकीचे पुरावे सादर न केल्यामुळे; किंवा घरभाडे भत्त्यासाठी भाड्याच्या पावत्या न मिळाल्यामुळे; टीडीएस वजा केलेल्या, अधिक पगाराच्या टीडीएस परताव्याचा दावा; देखील करु शकता. तुमचे आयकर विवरणपत्र भरताना तुम्ही विविध स्त्रोतांकडून तुमचे सर्व उत्पन्न एकत्रित कराल; कर दायित्व शोधाल, आणि तुमच्या उत्पन्नावर; लागू केलेला टीडीएस वजा कराल. जर वित्तीय वर्षासाठी तुमच्या एकूण कर देयतेपेक्षा टीडीएस जास्त असेल तर; याचा अर्थ आयकर विभागाकडून परतावा देण्यात येईल.
2. TDS परताव्याचा दावा कसा करावा? (How to Claim TDS Refund?)
When your employer deducts more than the income tax payable.

2.1. जेव्हा आपला नियोक्ता ( employer) देय आयकरापेक्षा जास्त कपात करतो तेव्हा
वजा केलेला कर तुमच्या देय देणा-या वास्तविक करांशी जुळत नाही; तेव्हा तुम्ही तुमचे उत्पन्न आणि कर गणना करु शकता. आयकर विवरणपत्र (आयटीआर) दाखल करु शकता, आणि परताव्याचा दावा करु शकता.
आयटीआर दाखल करण्याच्या प्रक्रियेदरम्यान, आपल्याला आपल्या बँकेचे नाव ;आणि आयएफएससी कोड प्रदान करण्यास सूचित केले जाईल. यामुळे आयटी खात्याकडून आपल्याला भरलेला जादा कर परत करणे सुलभ होते.
जर तुमच्याकडे करपात्र उत्पन्न नसेल तर; तुम्ही कलम 197 नुसार फॉर्म 13 मध्ये तुमच्या अधिकार क्षेत्रीय प्राप्तिकर अधिका-याकडे; किंवा, एनआयएल टीडीएस प्रमाणपत्रासाठी अर्ज करू शकता. कलम 197 नुसार नील वजावट ऑर्डर तुम्ही टीडीएसला सादर करु शकता.
2.2. मुदत ठेवीवर टीडीएस परतावा (How to Claim TDS Refund?)
जेव्हा आपल्याकडे करपात्र उत्पन्न नसते, अशावेळी, आपल्याकडे करपात्र उत्पन्न नसल्याचे त्यांना कळविण्यासाठी; फॉर्म 15 G मध्ये आपल्या बँकेत एक अर्ज सबमिट करा. नंतर तुमच्या व्याज उत्पन्नावर टीडीएस आकारला जाणार नाही.
आपण फॉर्म 15 G घोषणा सबमिट करुनही, जर बँक आपल्या व्याज उत्पन्नावर कर कमी नसेल तर; आपण आपला आयटीआर दाखल करुन परताव्याचा दावा करु शकता.
2.3. ज्येष्ठ नागरिकांसाठी एफडी खाती (How to Claim TDS Refund?)
आपले वय 60 किंवा त्यापेक्षा अधिक असल्यास व मुदत ठेव खाते असल्यास, तुम्हाला रु. 50,000 पर्यंतच्या एफडी व्याजवरील कर कपात सूट आहे. 50,000 वार्षिक.
आपल्याकडे आर्थिक वर्षासाठी करपात्र उत्पन्न नसल्यास (व्याज उत्पन्नासाठी रु. 50,000 पर्यंत कपातीचा दावा केल्यानंतर); आपण करपात्र उत्पन्न नसल्याचे त्यांना सूचित करण्यासाठी आपण फॉर्म 15 H आपल्या बँकेत जमा करु शकता.
जर बँक अद्याप तुमच्या एफडीमधून तुमच्या व्याज उत्पन्नावर कर कमी करते तर आपण आयटीआर दाखल करुन परताव्याचा दावा करु शकता.
3. टीडीएस परतावा ऑनलाईन दावा कसा करावा? (How to Claim TDS Refund?)
आपला टीडीएस ऑनलाईन दाखल करण्यासाठी तुम्हाला प्रथम आयटी विभागाच्या वेबसाइटवर नोंदणी करावी लागेल. https://incometaxindiaefiling.gov.in/ नोंदणीनंतर संबंधित आयटीआर फॉर्म डाऊनलोड करुन तुम्ही आयकर विवरणपत्र दाखल करु शकता. आवश्यक तपशील भरा, फॉर्म अपलोड करा आणि सबमिट वर क्लिक करा.
आयटीआर दाखल केल्यानंतर, सबमिट केलेल्या आयटीआरसाठी; एक पोचपावती तयार केली जाते, जी आपण ई-सत्यापित करणे आवश्यक आहे; आपण डिजिटल स्वाक्षरी, आधार-आधारित ओटीपी किंवा; आपले नेट बँकिंग खाते वापरुन ई-सत्यापन करु शकता. तथापि, आपण आयटीआरला ई-सत्यापित करण्यास सक्षम नसाल तर; आपण आयटी विभागाला त्याची स्वाक्षरी केलेली भौतिक प्रत पाठवून सत्यापन पूर्ण करु शकता.

4. TDS परतावा स्थिती कशी तपासावी? (How to Claim TDS Refund?)
- आपण टीडीएस परताव्याच्या क्लेमची स्थिती खालील प्रकारे पाहू शकता:
- आयटी विभागाने आपल्या नोंदणीकृत ईमेल पत्त्यावर पाठविलेली पावती आणि परतावा प्रक्रिया ईमेल तपासा. ते टीडीएस परताव्याच्या क्लेमची स्थिती स्पष्ट करते.
- https://incometaxindiaefiling.gov.in/ वर तपासण्यासाठी पॅन कार्ड नंबर, पासवर्ड वापरुन. सीपीसी बेंगळुरुला त्यांच्या टोल-फ्री क्रमांकावर कॉल करा- 1800-4250-0025.
5. टीडीएस परतावा कालावधी काय आहे? (How to Claim TDS Refund?)
टीडीएस परतावा कालावधी हा जादा कर परत मिळवण्यासाठी; लागणार्या काळाचा संदर्भ देतो. टीडीएस परतावा कालावधी म्हणजे काय हे जाणून घेण्यापूर्वी; ते कोणत्या कारणावर अवलंबून आहे हे जाणून घेणे आवश्यक आहे,
1. आयटीआर दाखल करण्याची तारीख
2. ई- व्हेरिफिकेशन केल्याची तारीख
जर आपण वेळेवर आपला आयटीआर दाखल केला असेल तर; आपल्या बँक खात्यात पैसे परत जमा होण्यासाठी सुमारे 3 ते 6 महिने लागतील. जर आपल्याला परतावा मिळाला नाही; तर फॉर्म 16 आणि फॉर्म 26 एएस (टीडीएस सारांश विधान) तपासणे आवश्यक आहे. त्यानंतर लोकपाल; किंवा आयटी विभागाशी संपर्क साधा यासाठी आयकर विभागाशी संपर्क साधावा.
6. परताव्याची स्थिती कशी सत्यापित करावी?
जर आपल्याला आपला परतावा मिळाला नसेल तर, हे सत्यापित करण्याचे काही मार्ग येथे आहेत.
- आपला टीडीएस आणि उत्पन्नाच्या तपशीलांसह आपला फॉर्म 26AS (वार्षिक टीडीएस सारांश विधान) डाउनलोड आणि सत्यापित करा.
- आपल्या कार्यक्षेत्रातील प्राप्तिकर कार्यालयाशी संपर्क साधा.
- लोकपाल आयकर विभागाशी संपर्क साधा किंवा आपल्या ई-फाईल खात्याद्वारे तक्रार द्या.
Online टीडीएस परताव्याची स्थिती कशी तपासावी?

परतावा / मागणी स्थिती पाहण्यासाठी खालील स्टेप प्रमाणे कृती करा:
- सर्वात प्रथम https://incometaxindiaefiling.gov.in या वेबपेजवर जा.
- Login पर्याय निवडा, त्यामध्ये यूजर आयडी, संकेतशब्द-पासवर्ड, व कॅप्चा टाकून ई-फाईलिंग वेबसाइटवर लॉग इन करा.
- त्यानंतर My Account मधील Refund/ Demand Status या पर्यायावर क्लिक करा.
- यामध्ये खालील तपशील दर्शविला जाईल.
- आर्थिक वर्ष, परतावा अयशस्वी झाला असल्यास, देय देण्याची पद्धत प्रदर्शित केली जाते. यामध्ये करदाता परतावा / मागणी स्थिती पाहू शकतात. वाचा: How to Check Income Tax Refund? | टॅक्स रिफंड कसा तपासायचा?
7. टीडीएस परताव्यावरील व्याज (How to Claim TDS Refund?)
जर आयटी विभाग तुम्हाला लागू असलेला टीडीएस परतावा देण्यास उशीर करत असेल तर; त्यांनी तुम्हाला त्या परताव्याच्या रकमेवर, 6% व्याज दिले पाहिजे; आयकर कायद्याच्या कलम 244A अंतर्गत, ही तरतूद आहे. आयटीआर देय तारखेसह, आणि इतर कोणत्याही बाबतीत रिटर्न भरण्याच्या तारखेपासून; मुल्यांकन वर्षाच्या पहिल्या महिन्यापासून व्याज जमा होते. लक्षात घ्या की, टीडीएस परतावा रक्कम देय आयकर 10% पेक्षा कमी असल्यास; आयटी विभागाला हे व्याज देण्याची गरज नाही. शिवाय, मिळालेले व्याज ‘अन्य स्त्रोतांकडून मिळणा-या उत्पन्ना’ अंतर्गत कर आकारण्यास पात्र आहे.
8. आयकर रिटन फाईल करताना येणा-या समस्या आणि आपण त्यांना कसे टाळू शकता
अगदी शेवटच्या क्षणी कर नियोजन करणे
बरेच करदाता वित्तीय वर्षाच्या अगदी शेवटी; कर नियोजनाच्या तयारीला लागतात. त्यामुळे शेवटच्या क्षणी अनेक अडचणींचा सामना करावा लागतो; हे होण्यापासून रोखण्यासाठी आपण प्रत्येक आर्थिक वर्षाच्या सुरुवातीलाच आपली कर योजना आखली पाहिजे. वाचा: What to do if you fail to file ITR in time? |वेळेत ITR भरला नाही!
उशीरा कर भरणा करणे व शुल्क भरणे
आयटी विभाग करदात्यांना देय तारखेच्या आत; कर भरण्यात अयशस्वी झाल्यास दंड आकारते. हे दंड देय कराच्या दरमहा 1% इतके असते; आपण नेहमीच वेळेवर कर भरण्याचे लक्षात ठेवून दंड भरणे टाळू शकता.
टीडीएस बाबत योग्य व्यवस्थापन करणे
करांचे कुशलतेने व्यवस्थापन करून टीडीएस परताव्याशी संबंधित अडचणी; आणि विलंब टाळणे शक्य आहे. त्यासाठी वर्षाच्या सुरुवातीपासून वर्षाखेरपर्यंतचे निययोजन तुम्हाला अधिक टीडीएस कपात न होण्यामध्ये मदत करेल.
सर्व कर सवलतींचे आवश्यक ज्ञान नसणे
जास्तीत जास्त कर वाचविण्यासाठी तुम्हाला कर भरण्याच्या नियमांविषयी; आणि आयकर कायद्यातील कलमांची माहिती असणे आवश्यक आहे. या माहितीसह, आपण दावा करु शकता अशा कर सवलतींबद्दल; आपल्याला माहिती असल्यास करनियोजन करणे सोपे होईल. Excellent Tax Saving Investment Options | कर बचत योजना
(टीप: हा लेख केवळ माहितीच्या उद्देशाने दिलेला आहे. This article is for informational purposes only)
Related Posts
- 24Q-TDS Return Filing on Salary Payment |पगारावर TDS रिटर्न
- TDS time limit to deposit and file | TDS भरणे व रिटर्न फाइल करणे
- TDS deducted but not deposited by deductor | TDS भरला नाही
- How to File Income Tax Return (ITR-1) | आयटी रिटर्न कसा भरावा
- TDS: All about tax deducted at source | सर्वकाही कर कपाती विषयी
- Good News for Taxpayers | करदात्यांसाठी चांगली बातमी
- Tax Free Income in India | भारतात कोणते ‘उत्पन्न करमुक्त’ आहे
शैक्षणिक माहितीसाठी “ज्ञानज्योत” शैक्षणिक मराठी संकेत स्थळाला भेट द्या.

Diploma: The best career option after 10th | 10वी नंतर डिप्लोमा
Read More

The Best Law Courses After 12th | 12वी नंतर कायदा अभ्यासक्रम
Read More

4 Important Actions About Aadhaar card | आधार अपडेट्स बाबत
Read More

Latest Water Purification Technologies | नवीन जल शुध्दी तंत्रज्ञान
Read More

Psychology: The best career option after 12th | मानसशास्त्र
Read More

How to Make a Career in Merchant Navy | करिअर इन मर्चंट नेव्ही
Read More

Bachelor of Arts in Hotel Management | हॉटेल मॅनेजमेंटमध्ये बीए
Read More

Marine Engineering: the best option for a career | सागरी अभि.
Read More

How to become a corporate lawyer | कॉर्पोरेट वकील कसे व्हावे
Read More

Diploma in Information Technology | माहिती तंत्रज्ञान डिप्लोमा
Read More