Know All About Post Office Schemes | पोस्ट ऑफिस योजना

Know All About Post Office Schemes | पोस्ट ऑफिसच्या पीपीएफ, ज्येष्ठ नागरिक बचत योजना; व सुकन्या समृद्धी योजनांच्या व्याजदरात, लवकरच वाढ होऊ शकते; कशी, ते जाणून घ्या.

भारतातील बहुसंख्य नागरिक; पोस्ट ऑफिस बचत योजनांमध्ये गुंतवणूक करतात. लाखो भारतीय नागरिक बचतीसाठी; विशेषत: पोस्ट ऑफिस बचत योजनांची निवड करणे पसंत करतात; कारण यामध्ये जोखीम कमी आहे. विशिष्ट गट किंवा व्यक्तींसाठी डिझाइन केलेल्या पोस्ट ऑफिस बचत योजनांवर; असंख्य भारतीय अवलंबून असतात. (Know All About Post Office Schemes)

पोस्ट ऑफिस बचत योजना अत्यंत विश्वासार्ह आहेत; कारण ते शासकीय असून त्यावर सरकारचे नियंत्रण आहे. देशातील खाजगी आणि सार्वजनिक क्षेत्रांसह; बहुतेक बँकांपेक्षा जास्त; पोस्ट ऑफिस बचत योजना व्याजदर प्रदान करतात. या अल्पबचत योजनांचा सरकारने आढावा घेतला असता; दीर्घ काळापासून व्याजदरात वाढ झालेली नाही.

हे लक्षात घेऊन राष्ट्रीय बचत प्रमाणपत्र; सुकन्या समृद्धी योजना, ज्येष्ठ नागरिक बचत योजना; सार्वजनिक भविष्य निर्वाह निधी, या योजनांच्या गुंतवणूकदारांना पुढील महिन्याच्या शेवटी; एक चांगली बातमी मिळण्याची शक्यता आहे. मीडिया रिपोर्ट्सनुसार, सरकार जूनमध्ये PPF, NSC किंवा SSY योजनेचे व्याजदर बदलण्याचा विचार करु शकते; ज्यामुळे या योजनांच्या गुंतवणूकदारांना फायदा होईल.

पोस्ट ऑफिस बचत योजना (Know All About Post Office Schemes)

• पोस्ट ऑफिस बचत खाते (SB)
• राष्ट्रीय बचत आवर्ती ठेव खाते (RD)
• ‘राष्ट्रीय बचत वेळ ठेव खाते’ (TD)
• ज्येष्ठ नागरिक बचत योजना खाते (SCSS)
• राष्ट्रीय बचत मासिक उत्पन्न खाते (MIS)
• सार्वजनिक भविष्य निर्वाह निधी खाते (PPF)
• सुकन्या समृद्धी खाते (SSA)
• राष्ट्रीय बचत प्रमाणपत्रे (आठवा अंक) (NSC)
• किसान विकास पत्र (KVP) (Know All About Post Office Schemes)

पोस्ट ऑफिस योजनांवर सध्याचे व्याजदर

पोस्ट ऑफिस बचत योजनांवरील सध्याचे व्याजदर येथे आहेत, जे यावर्षी 1 एप्रिलपासून लागू झाले आहेत.

• सार्वजनिक भविष्य निर्वाह निधी: 7.1 टक्के
• राष्ट्रीय बचत प्रमाणपत्र: 6.8 टक्के
• सुकन्या समृद्धी योजना : 7.6 टक्के
• किसान विकास पत्र: 6.9 टक्के
• बचत ठेव: 4 टक्के
• 1 वर्षाची मुदत ठेव: 5.5 टक्के
• 2 वर्षाची मुदत ठेव: 5.5 टक्के
• 3 वर्षाची मुदत ठेव: 5.5 टक्के
• 5 वर्षाची मुदत ठेव: 6.7 टक्के
• 5 वर्षांची आवर्ती ठेव: 5.8 टक्के
• 7.4 टक्के व्याजदर- 5 वर्षीय ज्येष्ठ नागरिक बचत योजना
• 5 वर्षांचे मासिक उत्पन्न खाते: 6.6 टक्के

नवीन दर केंव्हा लागू होतील? (Know All About Post Office Schemes)

आधी सांगितल्याप्रमाणे, सरकारने लहान बचत योजना आणि पोस्ट ऑफिस योजनांचे व्याजदर; दीर्घकाळापासून वाढवलेले नाहीत. विशेषत: कोविड-19 महामारीनंतर; ज्याचा देशाच्या अर्थव्यवस्थेवर वाईट परिणाम झाला.

या वर्षीच्या एप्रिल ते जून या तिमाहीच्या त्रैमासिक आढाव्यात; केंद्राने सार्वजनिक भविष्य निर्वाह निधी (PPF- Public Provident Fund); आणि सुकन्या समृद्धी योजना (SSY- Sukanya Samriddhi Yojana); यांसारख्या लहान बचत योजनांवरील व्याजदर; 31 मार्च 2022 रोजी संपलेल्या तिमाहीप्रमाणेच ठेवण्याचा निर्णय घेतला.

नियमांनुसार, एक सरकारी पॅनेल लवकरच जुलै 2022 पासून सुरु होणा-या तिमाहीसाठी; 30 जूनपर्यंत नवीन दर सूचित करेल. जे पुढील महिन्याच्या शेवटी; आणि वर्षाच्या पहिल्या तिमाहीत लागू होतील.

PPF, सुकन्या समृद्धी योजनेचे दर आता का वाढणार?

ब-याच दिवसांपासून सरकारने पीपीएफ, सुकन्या समृद्धी योजनांचे व्याजदर वाढवले ​​नाहीत; परंतू, आता व्याजदरात वाढ केली जाण्याची शक्यता आहे; त्याचे करण काय? असा प्रश्न कोणालाही पडू शकतो. कारण महागाईला आळा घालण्यासाठी रिझर्व्ह बँकेने आपल्या रेपो दरात; 40 बेसिस पॉईंट्सने वाढ केली आहे.

याचा अर्थ असा आहे की; कर्जदारांना कर्जावर अधिक व्याज द्यावे लागेल. परंतु गुंतवणूकदारांना चांगले परतावे देखील मिळतील; याची ही एक बाजू देखील महत्वाची आहे. अनेक राष्ट्रीयकृत आणि खाजगी बँका; आता त्यांच्या FD आणि RD दरांमध्ये वाढ करत आहेत; आणि त्यामुळे सरकार आता लवकरच पी.पी.एफ. व्याजदर आणि एस.एस.वाय. व्याजदर वाढवण्याचा निर्णय घेऊ शकते.

पोस्ट ऑफिस गुंतवणूक योजनांबद्दल वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न

1. मृत खाते किंवा प्रमाणपत्र धारकाच्या पेमेंटचा दावा कसा करता येतो?

मृत खाते किंवा प्रमाणपत्र धारकाच्या पेमेंटचा दावा; तीन पद्धतींनी निकाली काढता येतो. नामांकन: केवायसी कागदपत्रांसह, मृत्यू प्रमाणपत्रासह; नामांकन दावा फॉर्म सबमिट करुन.

• कायदेशीर पुरावा (इच्छापत्र, प्रशासनाचे पत्र, उत्तराधिकार प्रमाणपत्र); केवायसी कागदपत्रांसह दावा फॉर्म, कायदेशीर पुरावा आणि मृत्यू प्रमाणपत्र सबमिट करा.
• नामनिर्देशन शिवाय (5 लाखांपर्यंत): दावेदाराच्या KYC दस्तऐवजांसह दावा फॉर्म; मृत्यू प्रमाणपत्र, परिशिष्ट-I (क्षतीपत्राचे पत्र), परिशिष्ट-II (प्रतिज्ञापत्र) आणि परिशिष्ट III (प्रतिज्ञापत्र अस्वीकरणाचे पत्र) सबमिट करा, साक्षीदार, जामीनदार इ.
• जर नामनिर्देशन नसेल आणि मृत्यूच्या तारखेला ठेव मूल्य रु.  5 लाखाच्या वर असेल; तर, दावा उत्तराधिकार प्रमाणपत्राद्वारेच निकाली काढता येतो.
• ठेवीदाराच्या मृत्यूच्या 6 महिन्यांनंतर, नामनिर्देशन न करता; (5 लाखांपर्यंत) दावा निकाली काढता येतो.

2. खाती आणि प्रमाणपत्र कसे हस्तांतरित करावे?

खाते आणि प्रमाणपत्र हस्तांतरित करण्यासाठी- ठेवीदाराने विहित फॉर्म SB 10(B)/ NC-32 मध्ये पासबुक; आणि KYC कागदपत्रांसह अर्ज करावा. हस्तांतरण अर्ज हस्तांतरित कार्यालयात; दिला जाऊ शकतो. तथापि, हस्तांतरण प्रक्रिया; संबंधित, मुख्य पोस्ट ऑफिसद्वारे केली जाईल.

3. पोस्ट ऑफिसमध्ये खाते कसे उघडायचे?

पोस्ट ऑफिसमध्ये खाली उल्लेख केलेली खाती उघडण्यासाठी; इच्छित पोस्ट ऑफिसमध्ये केवायसी कागदपत्रे; आणि डिपॉझिट स्लिप (एसबी 103) सह; खाते उघडण्याचा फॉर्म (AOF) रीतसर भरुन सबमिट करा. .

• बचत खाते (SB)
• आवर्ती ठेव (RD)
• टाइम डिपॉझिट (TD)
• मासिक उत्पन्न योजना (MIS)
• ज्येष्ठ नागरिक बचत योजना (SCSS)

4. मूक खाते म्हणजे काय आणि ते कसे पुनर्जीवित करावे?

ज्या खात्यात तीन पूर्ण आर्थिक वर्षात पैसे जमा किंवा काढले गेले नाहीत; ते मूक किंवा मौन खाते मानले जाईल. असे खाते पुनरुज्जीवनासाठी, KYC कागदपत्रांसह; ग्राहकाकडून एक अर्ज करणे आवश्यक आहे. त्यानंतर संबंधित HO; खाती पुनरुज्जीवित करतील.

5. आवर्ती ठेवींसाठी उशीरा देय शुल्क काय आहे?

1 ते 15 तारखेच्या दरम्यान उघडलेल्या खात्यासाठी; मासिक ठेव महिन्याच्या 15 तारखेपर्यंत; आणि 16 ते महिन्याच्या शेवटच्या दरम्यान उघडलेले खाते; महिन्याच्या शेवटच्या दिवशी जमा केले जावे.

जर मासिक हप्ता कोणत्याही विशिष्ट महिन्यासाठी जमा झाला नाही; तर तो डिफॉल्ट होतो. डीफॉल्ट केलेले महिने नंतर जमा केले जाऊ शकतात. (INR 100/- साठी पुनरुज्जीवन शुल्क प्रत्येक डीफॉल्ट महिन्यासाठी रुपये 1 आहे) कमाल 4 डीफॉल्ट्सना परवानगी आहे.

6. डुप्लिकेट प्रमाणपत्रे जारी करण्याची प्रक्रिया काय आहे?

गुंतवणूकदाराने हरवलेल्या, चोरीला गेलेल्या, नष्ट झालेल्या; किंवा विकृत प्रमाणपत्रांच्या (NC-29) संदर्भात; डुप्लिकेट प्रमाणपत्रासाठी विहित नमुन्यात अर्ज करावा.

अर्जासोबत प्रमाणपत्रांचे तपशील दर्शविणारे स्टेटमेंट आणि विहित नमुन्यात; एक किंवा अधिक जामीन किंवा बँक हमीसह नुकसानभरपाई बाँड सादर करणे आवश्यक आहे.

विकृत प्रमाणपत्रांच्या बाबतीत; कोणत्याही नुकसानभरपाई बाँडची आवश्यकता नाही. डुप्लिकेट प्रमाणपत्र संबंधित कार्यालयाकडून; पासबुकच्या स्वरुपात जारी केले जाईल. (Know All About Post Office Schemes)

7. डुप्लिकेट पासबुक कसे मिळेल? (Know All About Post Office Schemes)

त्यासाठी विहित नमुन्यातील अर्ज; किंवा हस्तलिखित अर्ज दिला जाऊ शकतो. डुप्लिकेट पासबुक जारी करण्यासाठी; विहित शुल्क भरावे लागेल. नवीन डुप्लिकेट पासबुक; संबंधित मुख्य पोस्ट ऑफिसद्वारे जारी केले जातील.

8. चेक बुक जारी करण्यासाठी काय निकष आहेत?

पोस्ट ऑफिस बचत खात्याच्या संदर्भात; चेक बुक जारी केले जातात. संबंधित पोस्ट ऑफिस बचत खात्यात; किमान  रु 500 शिल्लक ठेवली पाहिजे. वाचा: Tax Free Income in India | भारतात कोणते ‘उत्पन्न करमुक्त’ आहे

9. बाहेरगावच्या चेकसाठी सेवा शुल्क काय आहे?

• INR 30/- पहिल्या हजार किंवा भागासाठी
• प्रत्येक अतिरिक्त हजार किंवा भागासाठी INR 3/-
• INR 50/- चेक बाऊन्स झाल्यास, सेवा शुल्क म्हणून शुल्क आकारले जाते.
• वाचा: What are SSA and NSC Accounts? | सुकन्या समृद्धी खाते

10. मासिक उत्पन्न योजना (MIS) व्याज आवर्ती ठेव (RD) खात्यात जमा केले जाऊ शकते?

नाही, अशी कोणतीही तरतूद नाही; MIS व्याज रक्कम SB खात्यात जमा केली जाऊ शकते; आणि SB कडून RD मध्ये क्रेडिट करण्यासाठी; स्थायी सूचना दिली जाऊ शकते. त्यासाठी विहित नमुन्यातील अर्ज; संबंधित पोस्ट ऑफिसमध्ये जमा करावा लागेल. वाचा: Post Office NSC Scheme | पोस्ट ऑफिस NSC योजना

11. खात्यासाठी आवश्यक किमान शिल्लक किती आहे?(Know All About Post Office Schemes)

विविध प्रकारच्या लहान बचत खात्यांच्या संदर्भात; किमान शिल्लक खाली दिलेली आहे.

• पोस्ट ऑफिस बचत खाते INR. 500/-
• राष्ट्रीय बचत आवर्ती ठेव खाते INR. 100/-
• मासिक उत्पन्न योजना INR. 1000/-
• वेळ ठेव खाते INR. 1000/-
• सार्वजनिक भविष्य निर्वाह निधी INR. 500/-
• सुकन्या समृद्धी खाते INR. 250/-
• ज्येष्ठ नागरिक बचत योजना INR 1000/-
• राष्ट्रीय बचत प्रमाणपत्र (आठवा अंक) INR 1000/-
• किसान विकास पत्र INR 1000/-

12. मी मॅच्युरिटीपूर्वी प्रमाणपत्रे/ खात्याचे रोखीकरण कसे मिळवू शकतो?

अल्प बचत योजनांसाठी मुदतपूर्व नगदीकरण अटी; खालीलप्रमाणे आहेत.

• पोसा- कधीही बंद होऊ शकते
• RD- 3 वर्षांनंतर बंद केले जाऊ शकते, फक्त SB व्याजदराची परवानगी आहे.
• TD- 6 महिन्यांनंतर बंद होऊ शकतो
• MIS- 1 वर्षानंतर बंद करता येईल
• PPF- 5 वर्षांनंतर फक्त गंभीर आजार, उच्च शिक्षण आणि NRI स्थितीच्या बाबतीत.
• SSA- 18 वर्षानंतरच्या मुलीच्या लग्नाच्या निमित्ताने.
• SCSS- कधीही बंद होऊ शकते  
• NSC- (आठवा अंक) मुदतपूर्व नगदीकरणास परवानगी नाही (मृत्यू आणि जप्तीची प्रकरणे वगळता).
• KVP- 2 वर्ष 6 महिन्यांनी

टीप: विहित दरांवर प्रीक्लोजर फी लागू आहे. वाचा: Excellent Tax Saving Investment Options | कर बचत योजना

13. एटीएम कार्ड वापरण्यासाठी काही शुल्क आकारले जाते का?

विविध प्रकारच्या एटीएम व्यवहारांचे शुल्क खाली दिले आहे.

• एटीएममधून दररोज पैसे काढण्याची मर्यादा INR 25000/-
• प्रति व्यवहार रोख काढण्याची मर्यादा INR 10000/-
• DOP ATM मध्ये केलेल्या व्यवहारांचे शुल्क शून्य.
• इतर बँकेच्या एटीएमवर मोफत व्यवहार (दरमहा) मेट्रो शहरे – 3 मोफत व्यवहार (आर्थिक आणि गैर-आर्थिक दोन्ही)
• नॉन मेट्रो शहरे – 5 विनामूल्य व्यवहार (आर्थिक आणि गैर आर्थिक दोन्ही)
• इतर बँकेच्या एटीएमवर मोफत व्यवहार केल्यानंतर शुल्क आकारले जाते INR. 20/- + GST ​​प्रति व्यवहार (आर्थिक आणि गैर आर्थिक व्यवहारांसाठी) वाचा: What is National Pension System? | नॅशनल पेन्शन सिस्टम

14. कोणत्या बचत खात्यांमध्ये एटीएम कार्ड/ नेट बँकिंग जारी केले जाऊ शकत नाही?

• मायनर खाते
• संयुक्त खाते
• वाचा: All About National Pension Scheme 2022 | एनपीएस योजना

15. पोस्ट ऑफिस बचत खात्यांमध्ये नेटबँकिंग किंवा मोबाइल बँकिंग सुविधा उपलब्ध आहेत का?

CBS पोस्ट ऑफिसमधील पोस्ट ऑफिस बचत खाते ग्राहकांसाठी; इंट्रा ऑपरेटेबल नेटबँकिंग किंवा मोबाइल बँकिंग सुविधा उपलब्ध आहे. हे POSB म्हणजेच DoP नेटवर्कमध्ये काम करेल. वाचा: How to get one lakh monthly pension | दरमहा रु.1 लाख पेन्शन

16. मी इंट्रा ऑपरेटेबल नेटबँकिंग/ मोबाइल बँकिंग कसे सक्रिय करु शकतो?

पोस्ट ऑफिस बचत खाते ग्राहकाने संबंधित पोस्ट ऑफिसमध्ये; रीतसर भरलेला विनंती फॉर्म सबमिट करावा. पोस्ट ऑफिसद्वारे ग्राहकांच्या बचत खात्यांमध्ये इच्छित सेवा सक्षम केल्यानंतर; पुढे जाण्यासाठी ग्राहकांना त्यांच्या मोबाइलवर 48 तासांच्या आत सक्रियकरण कोड मिळेल. वाचा: EPFO: Schemes and Nominations | भविष्य निर्वाह निधी योजना

17. इंट्रा ऑपरेटेबल नेटबँकिंगमध्ये कोणत्या सुविधा उपलब्ध आहेत?

1. सर्व लिंक केलेल्या खात्यांचे व्यवहार पहा.
2. स्टेटमेंट पहा किंवा मुद्रित करा.
3. पोस्ट ऑफिस बचत खात्यांमध्ये निधी हस्तांतरण.
4. लिंक केलेल्या आरडी खात्यांमध्ये जमा करा.
5. टीडी खाते उघडणे.
6. लिंक केलेल्या SSA खात्यात जमा करा.
7. लिंक केलेल्या PPF खात्यात जमा करा.
8. आरडी खाते उघडणे.
9. पेमेंट थांबवा विनंती तपासा.

Related Posts

• Best Savings Schemes MIS and TD |पोस्ट ऑफिस बचत योजना
• SB and RD Savings Schemes of PO | पोस्ट ऑफिस बचत योजना
• Know All About Kisan Vikas Patra- KVP | किसान विकास पत्र
• 15 Years Public Provident Fund Account PPF | भविष्य निधी
• Senior Citizens Savings Scheme | ज्येष्ठ नागरिक बचत योजना

Post Categories

आमच्या Etopcollection वेबसाईटला जरुर भेट द्या, तसेच शैक्षणिक माहितीसाठी “ज्ञानज्योत” शैक्षणिक मराठी संकेत स्थळाला भेट द्या.

टीप: हा लेख केवळ माहितीच्या उद्देशाने दिलेला आहे, अधिक माहितीसाठी Post Office कार्यालयाशी संपर्क साधा.