Career Counselling After 10th | करिअर समुपदेशन

Career Counselling After 10th | 10वी नंतर करिअर समुपदेशन, करिअर निवडताना होणा-या चूका, करिअरचे पर्याय आणि शैक्षणिक बोर्ड निवड विषयी जाणून घ्या.

दहावीचा निकाल लागल्यानंतर, उत्तीर्ण होणा-या प्रत्येक विद्यार्थ्याच्या मनात एक सामान्य प्रश्न असतो, “दहावीनंतर पुढे काय”? विज्ञान, वाणिज्य, कला की व्यवसायिक शिक्षण? हा एक सामान्य गोंधळ आहे, ज्याचा बहुतेक विद्यार्थ्यांना सामना करावा लागतो. त्यासाठी Career Counselling After 10th करिअर समुपदेशन महत्वाचे आहे.

प्रत्येक क्षेत्रात करिअरच्या भरपूर संधी आहेत परंतु विद्यार्थ्यांनी आपली आवड विचारात घेऊन शाखा निवडली पाहिजे. मास्टर ब्लास्टर’ सचिन तेंडुलकर दहावीत नापास झाला. पण त्याला त्याच्या आयुष्यातून काय हवंय ते अगदी स्पष्ट होतं.

आपण तसे आहोत का? आपल्याला आपल्या आयुष्यात काय हवे आहे याबद्दल फारच कमी विद्यार्थी स्पष्ट असतात. पण असे अनेक विद्यार्थी आहेत जे त्यांच्या करिअरच्या वाटेबाबत संभ्रमात आहेत.

इयत्ता 10वी हा विदयार्थ्यांच्या करिअरमधील सर्वात महत्वाचा आणि गोंधळात टाकणारा क्रॉसरोड आहे. एक योग्य निर्णय तुम्हाला तुमच्या करिअरमध्ये बहर येण्यास मदत करु शकतो. आणि जर तुम्ही चुकीची निवड केली तर तुम्हाला आयुष्यभर त्याचे परिणाम भोगावे लागतील. म्हणून विचारपूर्वक मार्ग निवडा, जेणेकरुन भविष्यात पश्चाताप करण्याची वेळ येणार नाही.

Table of Contents

दहावी नंतर काय करायच हे कस ठरवायच?

त्यासाठी बरेच पर्याय आहेत पण 10वी नंतर योग्य करियर निवडणे खूप महत्वाचे आहे. प्रशिक्षित करिअर समुपदेशकासह करिअर समुपदेशन तुम्हाला तुमचा गोंधळ सोडवण्यास मदत करु शकते.

करिअर समुपदेशक आपल्या भविष्यासाठी एक परिपूर्ण करिअर मार्ग प्राप्त करण्यासाठी करिअर मूल्यांकन वापरतात. करिअर मूल्यांकन चाचणी तुमची कौशल्ये, स्वारस्य, क्षमतांचे विश्लेषण करते आणि त्यावर आधारित एक स्पष्ट रोडमॅप प्रदान केला जातो.

करिअर समुपदेशन (Career Counselling After 10th)

CBSE च्या मते, प्रत्येक वर्षी लाखो विद्यार्थ्यांनी 10वी बोर्डाची परीक्षा देतात. पण प्रत्यक्षात दहावीनंतर काय करायचं याची जाणीव किती विद्यार्थ्यांना आहे? दहावीसाठी करिअर समुपदेशन आणि करिअर मार्गदर्शन ही काळाची गरज आहे.

जे विद्यार्थी त्यांच्या शाखा निवडीबद्दल गोंधळलेले आहेत ते करिअर समुपदेशनासाठी जाऊ शकतात. 10वीच्या विद्यार्थ्यांसाठी करिअर समुपदेशन अत्यंत महत्वाचे आहे कारण आजचे तरुण हे उद्याचे भविष्य आहेत.

करिअर निवडताना होणा-या चूका टाळा

गर्दी किंवा मित्रांचे अनुसरण करणे

ही सर्वात सामान्य चूक आहे जी बहुतेक विद्यार्थी नकळत करतात. बरेच विद्यार्थी आपल्या मित्राने ज्या शाखेची निव्ड केली केली आहे, तिच शाखा तुम्ही निवडता.

हा तुमच्या आयुष्यातील सर्वात वाईट निर्णय ठरु शकतो, कारण यात तुम्ही तुमच्या आवडीचा विचार केलेला नसतो. बहुतेक विद्यार्थी जे करत आहेत ते करण्यापेक्षा ज्या शाखेची तुम्हाला सर्वात जास्त आवड आहे ती शाखा तुम्ही निवडणे आवश्यक आहे.

पालक किंवा सामाजिक दबाव

तुम्हाला कला शाखेची आवड असेल अशा वेळी तुमचे पालक कला शाखेत भविष्य नाही, तुम्हाला विज्ञान घ्यायचे आहे विज्ञान शाखेतून चांगले करिअर करणा-या व्यक्तींचे उदाहरण सांगून तुमचे मन वळविण्याचा प्रयत्न करतात.

अनेक पालक आपल्या मुलाच्या निर्णयावर प्रभाव टाकण्यासाठी इतरांची उदाहरणे देतात, यामुळे करिअर निवडीचा चुकीचा निर्णय होऊ शकतो.

परंतू, तज्ञांकडून योग्य मार्गदर्शन मिळाल्यास दहावीनंतर करिअरचा मार्ग निवडणे खूप सोपे होईल.

Know All About Science Stream | विज्ञान शाखा

माहितीचा अभाव

पूर्वी निवडण्यासाठी करिअरचे फारच कमी पर्याय होते, पण आता परिस्थिती पूर्णपणे वेगळी आहे. करिअरचे अनेक पर्याय उपलब्ध आहेत आणि योग्य करिअर मार्गदर्शन आणि करिअर समुपदेशनाच्या मदतीने तुम्ही बोगद्याच्या शेवटी प्रकाश पाहू शकता.

10वी नंतर करिअरचे पर्याय (Career Counselling After 10th)

विज्ञान शाखा (Career Counselling After 10th)

बहुसंख्य पालक आणि विद्यार्थ्यांसाठी विज्ञान हा सर्वात लोकप्रिय आणि आवडता करिअर पर्याय आहे.
विज्ञान शाखा अभियांत्रिकी, वैद्यकीय, आयटी सारखे अनेक फायदेशीर करिअर पर्याय ऑफर करते आणि तुम्ही संशोधन भूमिकांची निवड देखील करु शकता.
विज्ञान शाखा निवडण्याचा सर्वात चांगला फायदा म्हणजे, ते तुमचे पर्याय खुले ठेवते. तुम्ही विज्ञानातून वाणिज्य किंवा विज्ञानातून कला शाखेकडे जाऊ शकता. पण याच्या उलट करणे शक्य नाही.
विज्ञान शाखा घेणे तुम्हाला उत्कृष्ट समस्या सोडवण्याच्या क्षमतेने सुसज्ज करते.
विज्ञान आणि गणित एक लवचिक पाया देतात जे विद्यार्थ्यांना अत्यंत सन्माननीय आणि चांगल्या पगाराच्या नोक-या मिळवण्यात सक्षम करते.
विज्ञान शाखा मजेदार, आश्चर्यकारक आणि आकर्षक आहे. एडवर्ड टेलरने म्हटल्याप्रमाणे “आजचे विज्ञान हे उद्याचे तंत्रज्ञान आहे.”
वाचा: Know the short term courses after 10th | शॉर्ट टर्म कोर्स
वाचा: Great Commercial Courses After 10th | व्यावसायिक कोर्स

विज्ञान शाखेची निवड कोणी करावी?

ज्या विदयार्थ्यांना तंत्रज्ञानाने भुरळ घातली आहे, आणि त्यांना त्याची आवड व क्षमता आहे, अशा विदयार्थ्यांनी दहावीनंतर विज्ञान घेणे हा एक सुज्ञ निर्णय असेल.

ज्या विदयार्थ्यांना फिजिक्स, केमिस्ट्री, मॅथ्स (पीसीएम) हे पर्याय हवे आहेत ते या शाखेची निवड करु शकतात.

जर विदयार्थ्यांना वैद्यकीय क्षेत्रात स्वत:चा ठसा उमटवायचा असेल तर भौतिकशास्त्र, रसायनशास्त्र, गणित, जीवशास्त्र (PCM-B) या विषयांची निवड करु शकतात.

असे बरेच विद्यार्थी आहेत ज्यांना गणित आवडत नाही. एकतर त्यांना गणिताची भीती वाटते किंवा गणित त्यांना रुचत नाही. तर त्यांनी काळजी करण्याचे कारण नाही. कारण त्यांना या शाखेतून, डॉक्टर व्हायचे असेल तर गणित जाणून घेणे आवश्यक नाही. ते भौतिकशास्त्र, रसायनशास्त्र, जीवशास्त्र (PCB) साठी या विषयांची निवड करु शकतात.

वाचा: Know About BE And BTech Courses | अभियांत्रिकी पदवी

वाणिज्य शाखा (Career Counselling After 10th)

विज्ञान शाखेनंतर वाणिज्य शाखा हा दुसरा सर्वात लोकप्रिय करिअर पर्याय आहे. ज्या विदयार्थ्यांना संख्या, वित्त, अर्थशास्त्र इत्यादीची आवड आहे, त्यांच्यासाठी वित्त हा सर्वोत्तम पर्याय आहे.
या शाखेतील विदयार्थी चार्टर्ड अकाउंटंट्स, एमबीए, बँकिंग क्षेत्रातील नोक-या इत्यादीसारख्या विविध प्रकारचे करिअर पर्याय देतात.
वाणिज्य शाखेतील विदयार्थी व्यावसायिक ज्ञान प्राप्त करतात जे व्यवसायासाठी खूप महत्वाचे आहे.
या शाखेतील विदयार्थी अकाउंटन्सी, फायनान्स, इकॉनॉमिक्स इत्यादी विषयांचे ज्ञान संपादन करतात.
या शाखेची निवड करण्यासाठी विदयार्थ्यांना संख्या, डेटा, वित्त, अर्थशास्त्रात कुतूहल असायला हवे.
वाणिज्य हा विषय भारतात लोकप्रिय होत आहे आणि बरेच विद्यार्थी त्यातून शिक्षण घेत आहेत आणि उपजीविका करत आहेत.
वाचा: Diploma in 3D Animation | थ्रीडी ॲनिमेशन डिप्लोमा

कॉमर्स शाखेची निवड कोणी करावी?

ज्या विदयार्थ्यांना संख्या, व्यवसाय, अर्थशास्त्र याबद्दल आत्मीयता आहे त्यांच्यासाठी वाणिज्य शाखा हा चांगला करिअर पर्याय आहे.

जर अर्थशास्त्र आणि व्यावसायिक जगामध्ये तुमच्या करिअरला आकार द्यायचा असेल, तर तुमच्यासाठी वाणिज्य हेच योग्य करिअर आहे.

दहावीनंतर वाणिज्य शाखेसाठी अनेक पर्याय उपलब्ध आहेत. वाणिज्य शाखेचा पर्याय निवडायचा की नाही याबाबत तुम्हाला काही शंका असल्यास तुम्ही एखाद्या तज्ञाकडून तुमचे करिअर समुपदेशन करुन उत्तम मार्ग निवडू शकता.

त्रासमुक्त करिअरसाठी दहावीनंतर योग्य करिअर मार्गदर्शन अत्यंत आवश्यक आहे. उद्योग तज्ञांद्वारे करिअरचे मूल्यांकन सर्वोत्तम मानले जाते. करिअरचे मूल्यमापन सांख्यिकीय पद्धतींवर तपासले जाते आणि अचूक आणि विश्वासार्ह परिणाम प्रदान करते.

वाचा: Know the list of courses after 10th | 10वी नंतरचे कोर्स

कला शाखा (Career Counselling After 10th)

अलिकडे कला शाखेतील विदयार्थ्यांची मागणी वाढत आहे त्यामुळे अधिकाधिक विद्यार्थी कला शाखेची निवड करत आहेत.
कला शाखा आता करिअरची निवड म्हणून उदयास येत आहे. हे विद्यार्थ्यांना करिअरच्या अनेक संधी उपलब्ध करुन देते.
ही शाखा पत्रकारिता, भाषा, इतिहास, मानसशास्त्र इत्यादीसारखे अनेक फायदेशीर करिअर पर्याय देते.
या शाखेत डिझाईन, भाषा कला, परफॉर्मिंग आर्ट्स, मानविकी हे उत्तम पगाराचे करिअर पर्याय आहेत.
कला विषय सर्जनशीलता आणि आत्म-अभिव्यक्तीला प्रोत्साहन देतात.
जे विद्यार्थी कला शाखेत प्रवेश घेतात ते गंभीर विचार विकसित करतात. हे तुमचे नेतृत्वगुण वाढवण्यासही मदत करते.
कला तुम्हाला तुमच्या सभोवतालच्या जगाशी व्यवहार करायला शिकवते.
वाचा: Architecture Courses After 10th | आर्किटेक्चर कोर्सेस

कला शाखेची निवड कोणी करावी?

10वी नंतर कला शाखेसाठी अनेक पर्याय उपलब्ध आहेत. स्पेशलायजेशनसाठी कला शाखेतील एखादया विषयाची निवड करुन विदयार्थी आपले चांगले करिअर करु शकतात.

वाचा: Diploma in Agriculture after 10th |कृषी पदविका

दहावीनंतर करिअरचे पर्याय (Career Counselling After 10th)

10वी नंतर योग्य करिअर पर्याय निवडणे हा कदाचित तुमच्या आयुष्यातील सर्वात महत्वाचा निर्णय आहे त्यामुळे तो घाईत घेऊ नये. 10वी नंतर तुम्ही योग्य करिअरचा मार्ग कसा निवडू शकता ते जाणून घ्या.

इंटरमीजिएट: 10 वी नंतर, विद्यार्थी PCM, PCB, PCMB, कॉमर्स विथ मॅथ्स, असे विषय गट निवडू शकतात. 12 वी पूर्ण केल्यानंतर, विषय निवडीच्या आधारावर अनेक विषयांमध्ये पदवी प्राप्त करता येते.
पॉलिटेक्निक: दहावीनंतर विद्यार्थी मेकॅनिकल, सिव्हिल, केमिकल्स, कॉम्प्युटर, ऑटोमोबाईल असे पॉलिटेक्निक कोर्स करु शकतात. पॉलिटेक्निक महाविद्यालये 3 वर्षे, 2 वर्षे आणि 1 वर्ष कालावधीसाठी विविध डिप्लोमा अभ्यासक्रम देतात.
औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था (ITI): 10वी नंतर, विद्यार्थी मेकॅनिकल, इलेक्ट्रिशियन, इलेक्ट्रिकल सारखे रोजगारासाठी ITI अभ्यासक्रम निवडू शकतात.
पॅरामेडिकल कोर्सेस: 10 वी नंतर, विद्यार्थी डिप्लोमा इन मेडिकल लॅबोरेटरी टेक्नॉलॉजी (DMLT), डिप्लोमा इन ऑप्थॅल्मिक असिस्टंट (DOA), डिप्लोमा इन ऑप्थॅल्मिक असिस्टंट(DOT) सारखे पॅरामेडिक अभ्यासक्रम करु शकतात.
शॉर्ट टर्म कोर्स: 10वी नंतर, विद्यार्थी टॅली, डीटीपी, ग्राफिक्स सारखे शॉर्ट टर्म कोर्स करु शकतात.
वाचा: Best Certificate Course in Animation after 10th

योग्य वेळी योग्य करिअर सल्ला आणि मार्गदर्शन तुमच्यासाठी चमत्कार घडवू शकते. या क्षेत्रातील तज्ञाचा सल्ला घेणे खूप महत्वाचे आहे. 10वी नंतर काय निवडायचे हे ठरवण्यासाठी करिअर समुपदेशक मदत करु शकतात.

एक तज्ञ तुमची शक्ती, आवड आणि स्वारस्य यांचे मूल्यांकन आणि विश्लेषण करेल. त्याआधारे तज्ज्ञ तुमचा करिअरचा सर्वात योग्य मार्ग ठरवेल.

वाचा: Diploma in Aerospace Engineering after 10th | एरोस्पेस डिप्लोमा

शैक्षणिक बोर्ड निवड (Career Counselling After 10th)

दहावी उत्तीर्ण विदयार्थी आता एखादे शिक्षण मंडळ निवडण्याचा विचार करत असतील तर जे तुमच्यासाठी सर्वात योग्य असेल आणि जे तुमच्या करिअरला गगन भरारी घेण्यात मदत करेल.

त्यासाठी CBSE, ICSE आणि IB मधील निवड करणे हा सोपा पर्याय नाही. प्रत्येक शिक्षण मंडळाचे स्वतःचे फायदे आहेत. जेव्हा सर्वोत्तम शिक्षणाचा विचार केला जातो तेव्हा योग्य बोर्ड आणि शाळा निवडणे खूप आवश्यक आहे. कोणतेही शिक्षण मंडळ निवडण्याचे फायदे खालील प्रमाणे आहेत.

वाचा: Diploma in Information Technology after 10th | आयटी डिप्लोमा

सेंट्रल बोर्ड ऑफ सेकंडरी एज्युकेशन (CBSE) चे फायदे

बहुधा आपल्या देशातील सर्वात लोकप्रिय शिक्षण मंडळ आणि राष्ट्रीय मंडळ. CBSE कडे एकात्मिक अभ्यासक्रमाचा दृष्टिकोन आहे जो सर्वांगीण व्यक्ती विकसित करण्यात मदत करतो.
CBSE कौशल्य विकासावर भर देते.
CBSE विद्यार्थ्यांना स्पर्धा परीक्षांची तयारी करण्यास मदत करते कारण स्पर्धा परीक्षांमधील बहुतेक प्रश्न NCERT कडून विचारले जातात.
JEE mains आणि Advance यासारख्या बहुतांश स्पर्धा परीक्षा CBSE द्वारे आयोजित केल्या जातात.
हे विद्यार्थ्यांना दर्जेदार ज्ञान देते तसेच व्यक्तीचा सर्वांगीण विकास सुनिश्चित करते.
CBSE बोर्डाचा सर्वात महत्त्वाचा फायदा म्हणजे ते विद्यार्थ्यांच्या आवडीनुसार विषय निवडण्याची लवचिकता देते. CBSE ची एकूण रचना अतिशय संक्षिप्त आहे आणि ती तुम्हाला कोणताही दबाव जाणवू देत नाही.
तुम्हाला उत्तर घोकून पाठ करण्याची गरज नाही. मूळ आणि लिखित उत्तरांचे CBSE बोर्डाने कौतुक केले आहे ज्यामुळे विद्यार्थ्यांना त्यांचे विचार क्षितिज एक्सप्लोर करण्याची संधी मिळते.
वाचा: Diploma: The best career option after 10th | 10वी नंतरचे डिप्लोमा

भारतीय माध्यमिक शिक्षण प्रमाणपत्र (ICSE) चे फायदे

ICSE हे सर्वात कठीण बोर्ड मानले जाते. ICSE चा अभ्यासक्रम अतिशय व्यापक आहे आणि त्यात सर्व क्षेत्रांना समान महत्त्व दिलेले आहे.
Indian Certificate of Secondary Education विद्यार्थी त्यांच्या सखोल अभ्यासक्रमामुळे स्वाभाविकपणे इंग्रजीत चांगले बनतात.
ICSE मध्ये चांगली कामगिरी करणाऱ्या विद्यार्थ्यांनी सिव्हिल सर्व्हिस परीक्षा उत्तीर्ण होणे अपेक्षित आहे कारण इंग्रजीमध्ये संक्षिप्तपणे लिहिण्याची कला सिव्हिल सर्व्हिसेसमध्ये खूप आवश्यक आहे.
आयसीएसई अभ्यासक्रम रचना अशा प्रकारे आहे की ते विद्यार्थ्यांना पाठ्यपुस्तकांच्या पलीकडे पाहण्यास आणि संकल्पनांमध्ये व्यावहारिक अंतर्दृष्टी ठेवण्यास सक्षम करते.
ICSE चे मानक आणि अभ्यासक्रम विद्यार्थ्यांना मजबूत पाया देतात आणि त्यांना त्यांच्या भविष्यासाठी तयार करतात.
अभ्यासक्रमाची रक्कम आणि सामग्री जास्त असू शकते, परंतु यामुळे विद्यार्थ्यांमध्ये उच्च ज्ञान देखील विकसित होते. तुम्ही ऐकले असेल की सीबीएसई तुम्हाला 11वी किंवा 12वी मध्ये काय शिकवते, ICSE बोर्डाने 9वी मध्ये आधीच संकल्पना शिकवल्या आहेत. ICSE चा अभ्यासक्रम असा प्रभावशाली आणि साधनसंपन्न आहे.
वाचा: Know the courses after 10th | 10वी नंतरचे अभ्यासक्रम

आंतरराष्ट्रीय स्तरावरील (IB) चे फायदे.

जर तुम्ही परदेशात शिक्षण घेण्याचा विचार करत असाल तर IB बोर्ड तुम्हाला परदेशात प्रवेश मिळवून देण्यास मदत करु शकते.
International Baccalaureate (IB) बोर्ड तुम्हाला अधिक सांस्कृतिकदृष्ट्या जागरुक होण्यास मदत करते.
हे तुम्हाला जागतिक संलग्नता मिळविण्यात मदत करते.
त्यांचा अभ्यासक्रम विद्यार्थ्याच्या सर्वांगीण विकासास मदत करतो.
आयबी बोर्ड तुम्हाला तुमचे स्वतःचे विषय निवडण्याची लवचिकता देते.
वाचा: How To Choose The Right Stream After 10th | योग्य शाखा निवड

प्रत्येक शिक्षण मंडळाचे स्वतःचे फायदे आहेत. हे पूर्णपणे विद्यार्थ्याच्या योग्यतेवर अवलंबून असते. विद्यार्थ्याचे व्यक्तिमत्व, आवड आणि योग्यता समजून घेण्यासाठी करिअर मूल्यांकनाचा वापर केला जातो.

वाचा: Know the Diploma in Graphic Design | ग्राफिक डिझाईन

सारांष (Career Counselling After 10th)

अशाप्रकारे 10 वी नंतर गरज असल्यास करिअर समुपदेशन घ्या. शेवटी तुम्ही तुमच्या आवडीचा कोणताही अभ्यासक्रम निवडला, त्यामघ्ये तुम्ही तुमचे सर्वात्तम दिले, तुमची जिद्द, चिकाटी आणि कष्ट करण्याची तयारी असेल तर, यशाच्या शिखरापर्यत जाण्यापासून तुम्हाला कोणिही रोखू शकणार नाही.

तुम्हाला तुमच्या करिअरसाठी ‘मराठी बाणा’ च्या हार्दिक शुभेच्छा! धन्यवाद….!

Related Posts

Post Categories

Education