How to Celebrate Bhaubij? | भाऊबीज | मराठी बाणा

How to Celebrate Bhaubij? | भाऊबीज, उत्सवाची प्रादेशिक विविधता, हा उत्सव कसा साजरा करतात? भाऊबीजेच्या शुभेच्छा.

भाऊबीज हा विक्रम संवत हिंदू कॅलेंडरमधील शुक्ल पक्षाच्या दुसऱ्या चंद्र दिवशी किंवा कार्तिकातील शालिवाहन शक कॅलेंडर महिन्यात साजरा केला जाणारा सण आहे. भाऊबीज दिवाळी नंतर साजरा केला जाणारा सण आहे. या दिवसाचे महत्व व उत्सव रक्षाबंधन सणासारखेच आहे. या दिवशी भाऊ आपल्या बहिणींना भेटवस्तू देतात. (How to Celebrate Bhaubij?)

भारताच्या दक्षिण भागात हा दिवस यम द्वितीया म्हणून साजरा केला जातो. कायस्थ समाजात दोन भाऊबीज साजरे केल्या जातात. त्यापैकी दिवाळीनंतर दुसऱ्या दिवशी येणारी भाऊबीज जास्त प्रसिद्ध आहे. (How to Celebrate Bhaubij?)

हरियाणा आणि उत्तर प्रदेशातही एक विधी चालतो, भावाची आरती करताना नारळ वापरला जातो. बंगालमध्ये हा दिवस भाई फोटा म्हणून,साजरा केला जातो, जो काली पूजेनंतर येतो.

वाचा: Know About Diwali And Laxmipujan | लक्ष्मीपूजन

Table of Contents

उत्सवाची प्रादेशिक विविधता

भाऊबीज हा सण भारताच्या उत्तर भागात, दिवाळी सणादरम्यान साजरा केला जातो. हा देखील विक्रमी संवत नवीन वर्षाचा दुसरा दिवस आहे. उत्तर प्रदेश आणि बिहारमधील अवध आणि पूर्वांचल प्रदेशांमध्ये याला भैय्या दूज म्हणूनही ओळखले जाते.

बिहारमधील मैथिल लोक भरदुतिया आणि इतर विविध वांशिक गटातील लोक मोठ्या प्रमाणावर साजरा करतात. या नवीन वर्षाचा पहिला दिवस गोवर्धन पूजा म्हणून साजरा केला जातो.

बंगालमध्ये हा दिवस भाऊ फोंटा या नावाने दरवर्षी काली पूजेच्या दुसऱ्या दिवशी होतो. हे प्रामुख्याने पश्चिम बंगाल, आसाम, त्रिपुरा, बांगलादेश येथे साजरा केला जातो. पश्चिम ओडिशात हा दिवस भाई जिंटिया या नावाने साजरा केला जातो.

महाराष्ट्र, गोवा, गुजरात आणि कर्नाटक राज्यातील मराठी, गुजराती आणि कोकणी भाषिक समुदायांमध्ये हा सण भाऊ बीज या नावाने ओळखला जातो.

हा उत्सव यमद्वितेया, मृत्यूचा देव यम आणि त्याची बहीण यमुना (प्रसिद्ध नदी) यांच्यात द्वितेया (अमावस्येच्या दुसऱ्या दिवशी) मधील पौराणिक भेटीनंतर. इतर नावांमध्ये आंध्र प्रदेश आणि तेलंगणातील भत्रु द्वितीय, किंवा भात्री दित्य किंवा भघिनी हस्त भोजनमू यांचा समावेश होतो.

वाचा: Significance of the Balipratipada | बलिप्रतिपदा

उत्सवाबद्दलची कथा- How to Celebrate Bhaubij?

एक आख्यायिका यम, मृत्यूचा देव आणि त्याची बहीण यमुना यांच्या कथेभोवती फिरते. असे मानले जाते की तो आपल्या प्रिय बहिणीला द्वितीयेला भेटला, अमावस्येच्या दुसऱ्या दिवशी आणि अशा प्रकारे हा प्रसंग त्या दिवसापासून देशभरात “यमद्वितिया” म्हणून साजरा केला जाऊ लागला.

हिंदू पौराणिक कथेनुसार, दुष्ट राक्षस नरकासुराचा वध केल्यानंतर, भगवान कृष्णाने आपली बहीण सुभद्रा हिला भेट दिली, बहिण सुभद्रा हिने आपला भाऊ कृष्णाचे मिठाई आणि फुले देऊन स्वागत केले. (How to Celebrate Bhaubij?)

या माध्यमातून हा प्रसंग खास बनवला. सुभद्राने भाऊ कृष्णाच्या कपाळावर विधीवत “तिलक” देखील लावला आणि म्हणूनच तेंव्हापासून “भाऊबीज” या उत्सवाला सुरुवरत झाली.

वाचा: Know about the Narak Chaturdashi | नरक चतुर्दशी

हा उत्सव कसा साजरा करतात?

kids holding a unicorn balloon — Photo by RODNAE Productions on Pexels.com

सणाच्या दिवशी, बहिण आपल्या भावाला आपल्या घरी जेवणासाठी आमंत्रित करतात. जेवणासाठी त्यांच्या आवडीचे विविध पदार्थ मिठाईसह भरपूर प्रमाणात तयार करतात. (How to Celebrate Bhaubij?)

बिहार आणि मध्य भारतात प्रक्रिया वेगळी असू शकते. हा संपूर्ण सोहळा भावाचे आपल्या बहिणीचे रक्षण करण्याचे कर्तव्य दर्शवतो, तसेच बहिणही आपल्या भावासाठी दिर्घायुष्याची कामना करते.

पारंपारिक पद्धतीने बहिण आपल्या भावासाठी आरती करतात आणि भावाच्या कपाळावर लाल टिका लावतात. भाऊबीज निमित्त हा टिका समारंभ बहिणीच्या भावाच्या दीर्घ आणि आनंदी आयुष्यासाठी प्रार्थना करतो आणि त्यांना भेटवस्तू देतो. त्या बदल्यात, मोठे भाऊ त्यांच्या बहिणींना आशीर्वाद देतात आणि त्यांना भेटवस्तू देतात.

हरियाणा आणि महाराष्ट्रात भाऊबीजचा शुभ सोहळा साजरा करण्याची प्रथा आहे, ज्या स्त्रियांना भाऊ नसतात त्या चंद्राची पूजा करतात. या उत्सवाची परंपरा म्हणून मुली मेहंदी लावतात.

ज्या बहिणीचा भाऊ तिच्यापासून खूप दूर राहतो आणि तिच्या घरी जाऊ शकत नाही, ती तिच्या भावाच्या दीर्घ आणि आनंदी आयुष्यासाठी चंद्र देवतेद्वारे मनापासून प्रार्थना करते. ती चंद्राची आरती करते. यामुळेच हिंदू पालकांची मुले चंद्राला प्रेमाने चंदामामा, चंदा म्हणजे चंद्र आणि मामा म्हणजे आईचा भाऊ, म्हणतात.

वाचा: Know the Significance of Dhanteras | धनत्रयोदशी

उत्सवाची नावे- How to Celebrate Bhaubij?

भाई फोंटा- How to Celebrate Bhaubij?

पश्‍चिम बंगालमधील भाई फोंटा मोठ्या थाटामाटात साजरा केला जातो. हा समारंभ भावांसाठी आयोजित केलेल्या भव्य मेजवान्यासह अनेक विधींनी चिन्हांकित केला जातो. भाऊ आणि बहीण दोघांचेही वय 5 वर्षांपेक्षा जास्त असणे आवश्यक आहे.

भाऊबीज- How to Celebrate Bhaubij?

हरियाणा, गुजरात, महाराष्ट्र आणि गोवा येथे भाऊबीज हा सण लोकप्रिय आहे आणि मोठ्या उत्साहात आणि आनंदाने साजरा केला जातो. बंधू आणि भगिनी मोठ्या उत्साहाने या प्रसंगाची वाट पाहत असतात. या प्रसंगी मोहिनी घालण्यासाठी, भाऊबीजेला भेटवस्तू बहिणींकडून भावांना प्रेम आणि कौतुकाचे प्रतीक म्हणून दिल्या जातात.

भाऊबीज हा कौटुंबिक पुनर्मिलनचा काळ आहे कारण कुटुंबातील सर्व भाऊ आणि बहिणी एकत्र येतात. अनेक कुटुंबांमध्ये भाऊबीज साजरी करण्यासाठी जवळच्या नातेवाईकांना आणि मित्रांनाही आमंत्रित केले जाते.

या सणाच्या विशेष पदार्थांमध्ये बासुंदी पुरी किंवा खीर पुरी नावाच्या महाराष्ट्रीय गोडाचा समावेश होतो. या निमित्ताने भाऊ-बहिणी भेटवस्तूंची देवाणघेवाण करतात. आणि दोघेही त्यांच्या दीर्घ आणि आनंदी आयुष्यासाठी प्रार्थना करतात.

वाचा: Significance of Ekadashi and its types | एकादशी

भाऊबीजेच्या शुभेच्छा- How to Celebrate Bhaubij?

भाऊबीज हा एक शुभ आणि अतिशय लोकप्रिय भारतीय सण आहे जो संपूर्ण भारतात मोठ्या उत्साहाने आणि आनंदाने साजरा केला जातो. प्रत्येक भाऊ आणि बहीण या उत्सवाचा दिवस हा प्रेम आणि काळजीचे बंधन साजरे करण्यासाठी तसेच शुभ विधींचे पालन करून ते मजबूत करण्यासाठी साजरा करतात.

या दिवशी बहिणी आपल्या भावांच्या आरोग्यासाठी आणि दीर्घायुष्यासाठी देवाकडे प्रार्थना करते. त्या बदल्यात भाऊ बहिणीला भेटवस्तू देतो. भारताच्या काही भागात भाऊ नसलेल्या स्त्रिया चंद्राची पूजा करतात. लोकांना शिक्षित करून आणि या महत्वाच्या दिवसाबद्दल जागरुकता वाढवून हा दिवस साजरा केला पाहिजे.

भाऊबीज व दीपावलीच्या शुभेच्छा

भाऊबिजेचा हा दिवस, बहिणभावासाठी आहे खास, मनामध्ये आहे एकमेकांबद्दल, आस्था आणि विश्वास. सुखी, समाधानी आणि आनंदी राहण्याचा एकच ध्यास, बहिण भावाच्या मनात एकमेकांसाठी आहे ही आस. भाऊबिजेच्या हार्दिक शुभेच्छा!
ही भाऊबीज आपणास व आपल्या परिवारास आनंदाची, भरभराटीची, व सुख समृद्धीची जावो हीच इश्वरचरणी प्रार्थणा. भाऊबिजेच्या हार्दिक शुभेच्छा!
स्नेहाचा सुगंध दरवळला, आनंदाचा सण आला. विनंती आमची परमेश्वराला, सौख्य, समृद्धी लाभो तुम्हाला. आपणास व आपल्या परिवारास शुभ दीपावली व भाऊबिजेच्या हार्दिक शुभेच्छा!
दीपावलीच्या या आनंदमयी, उत्साही, मंगलमय पर्वानिमित्त आपणास व आपल्या परिवारास मन:पूर्वक हार्दिक शुभेच्छा…! हे नववर्ष आपणास आनंदी, भरभराटीचे, प्रगतीचे व आरोग्यदायी जावो हीच मनोकामना…! “शुभ दीपावली”
धन्वंतरीची कृपादृष्टी तुमच्यावर सदैव राहो, निरोगी, आरोग्यदायी जीवन आपणांस लाभो. ही दिवाळी आपणास सुख समृद्धीची जावो हीच इश्वरचरणी प्रार्थना…! धनत्रयोदशीच्या हार्दिक शुभेच्छा.
सुख, शांती, समाधान, समृद्धी,ऐश्वर्य, आरोग्य, प्रतिष्ठा या सप्तरंगी दिव्यांनी आपले जीवन प्रकाश्मय होवो…! दिपोत्सवाच्या तेजोमय शुभेच्छा. “शुभ दीपावली”
आपणास व आपल्या परिवारास लक्षीपूजन व नरकचतुर्दशीच्या हार्दिक शुभेच्छा.
लक्ष लक्ष दिव्यांनी उजळू दे आकाश, मिळो सर्वांना प्रगतीच्या पाऊलवाटेचा प्रकाश…! दिपावलीच्या मन:पूर्वक शुभेच्छा…!
धनलक्ष्मी, कार्यलक्ष्मी, धैर्यलक्ष्मी, शौर्यलक्ष्मी, विदयालक्ष्मी, कार्यलक्ष्मी, विजयालक्ष्मी व राजलक्ष्मी…. या दिपावलीत या अष्टलक्ष्मी तुमच्यावर धनाचा वर्षाव करोत. आपणास व आपल्या कुटुंबियांस दीपावलीच्या हार्दिक शुभेच्छा!!! शुभ दीपावली.

Related Posts

Post Categories

Culture