Diploma in Seed Technology | बीज तंत्रज्ञान डिप्लोमा

Diploma in Seed Technology | बीज तंत्रज्ञान डिप्लोमा, पात्रता, अभ्यासक्रम, कालावधी, प्रवेश, करिअरच्या संधी व सरासरी वेतन

डिप्लोमा इन सीड टेक्नॉलॉजी हा २ वर्षे कालावधी असलेला पूर्ण-वेळ डिप्लोमा कोर्स आहे. हा अभ्यासक्रम उत्कृष्ट पीक वनस्पती वाणांचे प्रकाशन आणि मूल्यमापन, बियाणे उत्पादन आणि प्रक्रिया, बियाणे चाचणी आणि साठवण, बियाणे प्रमाणन आणि त्याचे गुणवत्ता नियंत्रण याबाबत प्रशिक्षण देण्यावर भर देतो. विपणन, वितरण आणि बियाण्यांच्या अशा पैलूंवर Diploma in Seed Technology मध्ये संशोधन केले जाते.

बियाणे तंत्रज्ञानाच्या डिप्लोमामध्ये कृषी उत्पादनासाठी अनेक महत्वाच्या बाबींचा समावेश होतो. जसे की, बियाणे तंत्रज्ञान सुरक्षित अन्न पुरवठ्यासाठी, मुलभूत साधन म्हणून काम करते आणि हे नवीन तंत्रज्ञानाचा प्रभावी वाहक आहे. पीक उत्पादन सुरक्षित करण्याचे मुख्य क्षेत्र आहे.

वाचा: Agriculture the best courses after 10th | कृषी कोर्सेस

आपल्या देशाची अर्थव्यवस्था मुख्यत्वे शेतीवर आधारित आहे त्यामुळे कृषी आणि त्याच्याशी संबंधित क्षेत्रांमध्ये करिअर करणे हा एक चांगला पर्याय आहे. यामुळे भारताच्या अर्थव्यवस्थेला चालना मिळेल आणि दुसरीकडे भूक आणि गरिबी दूर करण्यात मदत होईल.

डिप्लोमा विषयी थोडक्यात

• कोर्स: डिप्लोमा इन सीड टेक्नॉलॉजी (Diploma in Seed Technology)
• कोर्स प्रकार: डिप्लोमा
• कालावधी:  2 वर्षे
• परीक्षा प्रकार: सेमिस्टर
• पात्रता: इयत्ता 12 वी किमान 55% गुणांसह उत्तीर्ण  
• प्रवेश प्रक्रिया: गुणवत्ता व प्रवेश परीक्षेवर आधारित
• सरासरी शुल्क: एकूण सरासरी कोर्स फी सुमारे 1 लाखा पर्यंत.
• नोकरीचे पद: फलोत्पादक, कृषी संशोधक, वनस्पती संवर्धन, संलग्नक संचालक, टिश्यू कल्चर मास्टर, फार्म प्रशासक, संशोधक, वितरक, कृषी सल्लागार, कृषी विक्री अधिकारी आणि इतर अनेकांचा समावेश होतो.
• रोजगारक्षेत्र: कृषी लागवड, सरकारी कृषी फर्म, खाजगी कृषी फर्म, अन्न उत्पादन संस्था, खत निर्मिती संस्था, खाजगी खत निर्मिती संस्था इ.
• सरासरी पगार: वार्षिक सरासरी वेतन रुपये 1 ते 5 लाख

पात्रता- Diploma in Seed Technology

• या अभ्यासक्रमासाठी पात्रता निकष म्हणजे उमेदवाराने मान्यताप्राप्त शिक्षण मंडळाची इयत्ता 12वी परीक्षा किमान 55 टक्के गुणांसह उत्तीर्ण असणे आवश्यक आहे.
• राज्यातील विविध पॉलिटेक्निकद्वारे ऑफर केलेल्या अभ्यासक्रम प्रवेशासाठी भारतातील बहुसंख्य राज्यांनी आयोजीत केलेल्या प्रवेश परीक्षेला बसले पाहिजे.
• बियाणे उत्पादन तंत्रज्ञान अभ्यासक्रमातील डिप्लोमा करण्यासाठी मूलभूत पात्रता निकष म्हणजे उमेदवाराने मान्यताप्राप्त महाविद्यालय किंवा विद्यापीठातून इयत्ती 12वी किंवा उच्च माध्यमिक परीक्षा उत्तीर्ण असणे आवश्यक आहे.
• या अभ्यासक्रमासाठी केवळ विज्ञानाचे विद्यार्थीच प्रवेशासाठी पात्र आहेत.
• ग्रॅज्युएशन अनिवार्य नाही पण एक अतिरिक्त फायदा असेल.
• उमेदवारांनी मुदतीपूर्वी रीतसर भरलेले आणि पूर्ण केलेले अर्ज सबमिट करणे आवश्यक आहे.
• पॅनकार्ड, आधार कार्ड, मतदार ओळखपत्र किंवा पासपोर्ट यांसारख्या ओळखीच्या पुराव्याशी संबंधित कागदपत्रे प्रवेशाच्या वेळी सादर करावी लागतील.
• सर्व गुणपत्रिकांच्या प्रती पूर्ण केलेल्या अर्जासोबत सादर केल्या पाहिजेत.

अभ्यासक्रम- Diploma in Seed Technology

विविध विद्यापीठे आणि महाविद्यालयांनी निर्धारित केलेला कृषी अभ्यासक्रम खालीलप्रमाणे आहे.

• शेतीचा परिचय
• कृषी शास्त्राची तत्त्वे
• शेतातील पीक उत्पादन
• मृदा विज्ञानाची मूलभूत तत्त्वे
• कीटकशास्त्राची मूलभूत तत्त्वे
• आर्थिक वनस्पतिशास्त्र
• फलोत्पादनाची तत्त्वे
• जैवगणित पीक उत्पादन
• माती रसायनशास्त्र
• कीटक नियंत्रणाची तत्त्वे
• वनस्पती पॅथॉलॉजी
• लाइव्ह स्टॉक आणि पोल्ट्री उत्पादन
• कृषी अभियांत्रिकी
• कृषी अर्थशास्त्राची तत्त्वे
• कृषी हवामानशास्त्र 
• सेंद्रिय शेती आणि शाश्वत शेती
• वनस्पतींचे पोषण आणि खते
• अनुवांशिक तत्त्वे
• कीटक नियंत्रण
• शेतातील पिकांचे रोग
• दुग्धजन्य गुरे आणि म्हशींचे उत्पादन
• फळ पिकांचे उत्पादन तंत्रज्ञान
• पाणी व्यवस्थापन
• तण व्यवस्थापन
• कृषी सांख्यिकी
• वनस्पती प्रजनन
• कृषी सूक्ष्मजीवशास्त्र
• ग्रीन हाऊस तंत्रज्ञान
• बियाणे उत्पादन तंत्रज्ञान
• काढणीनंतरचे तंत्रज्ञान

प्रवेश व अर्ज चौकशी- Diploma in Seed Technology

तुम्ही भारतातील महाविद्यालय, विद्यापीठ प्रवेश शोधत आहात? IndiaStudyChannel.com या भारतातील सर्वात मोठ्या शैक्षणिक पोर्टलने देशभरातील शिक्षण सल्लागारांसोबत भागीदारी केली आहे जे भारतातील महाविद्यालये आणि विद्यापीठांमध्ये प्रवेश मिळवण्यात मदत करु शकतात. इंजिनीअरिंग, मेडिसिन, नर्सिंग, आर्ट्स, सायन्स किंवा कॉमर्स असो, भारतातील प्रत्येक राज्यात समाविष्ट केले आहे.

वाचा: Food Processing and Preservation | अन्न सुरक्षा

महाविद्यालये आणि प्रवेश सूचना

डिप्लोमा इन सीड प्रोडक्शन टेक्नॉलॉजी कोर्स ऑफर करणाऱ्या कॉलेजांची यादी शोधा. शैक्षणिक वर्षाच्या प्रवेशाबद्दल अधिक जाणून घेण्यासाठी वैयक्तिक महाविद्यालयाच्या वेबसाइट पहा. तुम्ही अधिकृत महाविद्यालयाच्या वेबसाइटवरुन अर्ज आणि अभ्यासक्रमाचे तपशील डाउनलोड करु शकता.

प्रवेशासाठी आवश्यक कागदपत्र

• दहावीचे मार्कशीट
• शाळा सोडल्याचा दाखला (SLC)
• जात प्रमाणपत्र (आरक्षित वर्गासाठी)
• निवास प्रमाणपत्र
• जन्म प्रमाणपत्र
• आधार कार्ड
• पासपोर्ट-आकाराची छायाचित्रे

टीप:- जे विद्यार्थी मूळ कागदपत्रे सादर करु शकत नाहीत त्यांना तात्पुरते प्रवेश दिला जाईल. सर्व आवश्यक मूळ कागदपत्रे प्रवेशाच्या दिवसासह कामकाजाच्या दिवसात जमा करावीत. अन्यथा तात्पुरते प्रवेश रद्द मानले जाईल.

डिप्लोमा इन सीड टेक्नॉलॉजी कोर्स बद्दल

आपल्या देशाची अर्थव्यवस्था मुख्यत्वे शेतीवर आधारित आहे; त्यामुळे कृषी आणि त्याच्याशी संबंधित क्षेत्रांमध्ये करिअर करणे हा एक चांगला पर्याय आहे. यामुळे भारताच्या अर्थव्यवस्थेला चालना मिळेल आणि दुसरीकडे भूक आणि गरिबी दूर करण्यात मदत होईल. सीड सायन्स ही एक अतिशय आकर्षक शाखा आहे ज्यामध्ये डिप्लोमा इन सीड प्रोडक्शन टेक्नॉलॉजी कोर्स करता येतो.

अनेक संस्था बियाणे उत्पादन तंत्रज्ञान नियमित अभ्यासक्रम म्हणून देत नाहीत कारण ते निसर्गात समकालीन आहे. विद्यार्थी या विषयातील डिप्लोमा अभ्यासक्रम निवडण्याचे हे मुख्य कारण आहे.

करिअरच्या शक्यता- Diploma in Seed Technology

डिप्लोमा इन सीड प्रोडक्शन टेक्नॉलॉजी अभ्यासक्रम शिकणाऱ्या विद्यार्थ्यांच्या करिअरच्या शक्यता विकसित देशांच्या तुलनेत कृषीप्रधान देशांमध्ये अधिक आहेत. भारत आणि जगातील इतर देशांमध्ये बियाणे उत्पादन कंपन्या आहेत जिथे विद्यार्थी सहायक किंवा व्यवस्थापकीय पदावर नोकरी मिळवू शकतात. चांगले पीक उत्पादन मिळविण्यासाठी लागू केलेल्या शेतीच्या विविध पद्धती बियाणे उत्पादन तंत्रज्ञांचे संशोधन आणि कार्य क्षेत्र आहेत.

स्वयंरोजगाराच्या संधी

बियाणे विज्ञान आणि तंत्रज्ञान या विषयातील डिप्लोमा पदवीधारक विदयार्थ्यांना स्वत:चे कार्यालय उघडून चांगल्या दर्जाच्या बियाण्यांचे रोपण करुन चांगले पीक कसे मिळवता येईल याबाबत सल्ला देऊ शकतात.

या पदव्युत्तर विद्यार्थ्यांसाठी स्वयंरोजगाराची आणखी एक संधी उपलब्ध आहे ती म्हणजे शेतकऱ्यांना व्यावसायिक विस्तार सेवा देण्यासाठी कृषी क्लिनिक सुरु करणे.

वाचा: Diploma in Commercial Practice | कमर्शिअल प्रॅक्टिस डिप्लोमा

नोकरीच्या संधी- Diploma in Seed Technology

चांगल्या पगाराच्या पॅकेजसह सार्वजनिक आणि खाजगी दोन्ही क्षेत्रात कृषी पदविका नोकऱ्या उपलब्ध आहेत. शेती आणि कृषी व्यवसायासह व्यावहारिक कृषी ज्ञानामुळे कृषी पदविकाची संधी उपलब्ध आहे.

उच्च शिक्षण घेऊ इच्छिणाऱ्या पदवीधरांसाठी, कृषी पदविका अभ्यासक्रम हा देखील एक चांगला पर्याय असू शकतो आणि त्यांनी शिकवण्याचे निवडल्यास करिअरच्या प्रगतीच्या संधी देखील आहेत.

कृषी पदविका नोकरीच्या संधींमध्ये संशोधक, वितरक, कृषी सल्लागार, कृषी विक्री अधिकारी आणि इतर अनेकांचा समावेश होतो.

वाचा: Diploma in Food Technology | फूड टेक्नॉलॉजी डिप्लोमा

नोकरीचे क्षेत्र- Diploma in Seed Technology

डिप्लोमा इन ॲग्रीकल्चर कोर्सेस कृषी क्षेत्रात रुची असलेल्या विद्यार्थ्यांना विस्तृत आणि वैविध्यपूर्ण पर्याय उपलब्ध करून देतात. ग्रॅज्युएटचे कौशल्य आणि ज्ञान तसेच कृषी पदांसाठी अर्ज करण्याचा अनुभव यानुसार कृषी पदविकासाठीचे वेतन वेगवेगळे असते. कृषी पदविका उमेदवारांसाठी नोकरीचे खालील क्षेत्रे आहेत.

• कृषी लागवड
• सरकारी कृषी फर्म
• खाजगी कृषी फर्म
• अन्न उत्पादन संस्था
• खत निर्मिती संस्था
• खाजगी खत निर्मिती संस्था
• वाचा: Diploma in Accounting After 12th | डिप्लोमा इन अकाउंटिंग

भविष्यातील संधी

डिप्लोमा इन ॲग्रीकल्चर ग्रॅज्युएट पदवीनंतर लगेचच विविध क्षेत्रात काम करु शकतात. पदवीधरांसाठी कामाच्या संधींच्या दृष्टीने कृषी पदविका हा सर्वात वैविध्यपूर्ण अभ्यासक्रमांपैकी एक आहे. डिप्लोमा इन ॲग्रीकल्चर ग्रॅज्युएट्ससाठी खालील काही रोजगार पर्याय उपलब्ध आहेत:

कृषीशास्त्रज्ञ: एक कृषीशास्त्रज्ञ कापणीच्या चांगल्या पद्धतींसाठी शिफारसी करतो, कापणीच्या समस्यांचे निवारण करतो आणि पीक सुधारण्यात मदत करतो. ते अधिक प्रभावी आणि कार्यक्षम शेती पद्धती विकसित करण्यात मदत करतात. ते संशोधन करतात, नमुने गोळा करतात आणि चाचणी करतात आणि कठीण कृषी समस्यांचे निराकरण करतात.

कृषी निरीक्षक: कृषी निरीक्षकाचे काम उत्पादनाच्या गुणवत्तेचे परीक्षण करणे आणि सर्व क्रियाकलाप कायदे आणि नियमांनुसार चालतात याची हमी देणे आहे. ते उत्पादनासाठी योग्य उपकरणे पुरवण्याचे प्रभारी देखील आहेत. वाचा: Diploma in Agriculture after 10th |कृषी पदविका

Field Officer कृषी अधिकारी: कृषी अधिकाऱ्याच्या कार्यांमध्ये राज्य आणि स्थानिक भागात कृषी क्रियाकलाप नियंत्रित करणारे नियम आणि नियम लागू करणे समाविष्ट आहे. कायदे आणि नियमांनुसार क्रियाकलाप केले जातात याची त्यांनी खात्री केली पाहिजे. वाचा: Food Product the best diploma after 12th | अन्न उत्पादन

कृषी अभियंता: कृषी अभियंता हा शेतीशी संबंधित आव्हाने, जसे की उपकरणांचे प्रकार आणि कार्यक्षमता, पर्यावरणविषयक समस्या, साठवण समस्या इत्यादींचे निराकरण करण्यासाठी जबाबदार असतो. वाचा: Skill Development Courses in India for Students |कौशल्य विकास

सरासरी वेतन- Diploma in Seed Technology

PayScale नुसार, भारतात डिप्लोमा इन ॲग्रीकल्चरचा वार्शिक सरासरी पगार रुपये 1 ते 5 लाखाच्या दरम्यान आहे. डिप्लोमा इन ॲग्रीकल्चर पदवी घेतल्यानंतर, पदवीधरांना त्यांच्या शिक्षणादरम्यान मिळालेल्या ज्ञान आणि अनुभवावर आधारित पगार मिळेल. कृषी पदविका असलेल्या मान्यताप्राप्त महाविद्यालये आणि विद्यापीठांचे पदवीधर अनेक कृषी कंपन्यांद्वारे नियुक्त केले जातात.

Related Posts

• A Career in the Food Technology after 12 | अन्न तंत्रज्ञान डिप्लोमा
• The Most Demanding Courses | सर्वात जास्त मागणी असलेले कोर्स
• Educational Loan Schemes of SBI in India | शैक्षणिक कर्ज योजना
• MSc in Seed Technology | बीज तंत्रज्ञानामध्ये एमएस्सी

Post Categories

आमच्या Etopcollection वेबसाईटला जरुर भेट द्या, तसेच शैक्षणिक माहितीसाठी “ज्ञानज्योत” शैक्षणिक मराठी संकेत स्थळाला भेट द्या.