Know about Stock and Share Market | शेअर मार्केट

Know about Stock and Share Market | शेअर मार्केट व स्टॉक मार्केट म्हणजे काय? त्यांच्यातील फरक व शेअर मार्केट विषयी वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न.

मित्रांसोबत किंवा ओळखीच्या इतर व्यक्तींबरोबर आर्थिक गुंतवणूकिबाबत चर्चा करत असतांना ते विविध फंड, स्टॉक, शेअर्स या विषयी बोलतात. हे सर्व थोडे अधिक उत्पन्न मिळवण्यासाठी आर्थिक बाजारात प्रवेश करण्याकडे आकर्षित होतात. परंतू, त्यांना मनी मार्केट अटींचे ज्ञान नाही त्यांनी Know about Stock and Share Market हा लेख जरुर वाचला पाहिजे.

‘शेअर’, ‘स्टॉक’ आणि ‘इक्विटी’ यासारख्या संज्ञा सुरुवातीला समजून घेणे, नवीन गुंतवणूक करणारांसाठी थोडे कठीण जाते. परंतु स्पष्ट समज नसणे ही समस्या असू शकते, त्यासाठी Know about Stock and Share Market हा लेख वाचा.

वाचा: Know All About Stock Market | शेअर बाजार

गुंतवणूक सुरु करण्यापूर्वी गुंतवणूकदाराने या अटींशी परिचित असले पाहिजे. त्यांचा अर्थ जाणून घेतल्याने त्यांना हुशारीने गुंतवणूक करण्यास मदत होते. (Know about Stock and Share Market.)

नवीन गुंतवणूकदाराला नेहमी स्टॉक बाजार आणि शेअर बाजार यातील फरक कळत नाही. परिणामी, त्यांची दृष्टी धूसर होते आणि त्यातून सुरुवातीलाच आर्थिक तोटा झाल्यास ते पुन: या प्रवाहातून बाहेर पडतात. असे होऊ नये यासाठी या लेखामध्ये शेअर मार्केट, स्टॉक मार्केट या बाबत Know about Stock and Share Market या लेखामध्ये सविस्तर माहिती पाहूया.

शेअर मार्केटचा अर्थ- Know about Stock and Share Market

• ‘शेअर’ हा शब्द म्युच्युअल फंड आणि मर्यादित भागीदारी या सारख्या गुंतवणूक पर्यायांशी संबंधित आहे. परंतु दोन्ही बाजार एकाच गोष्टीवर आधारित आहेत; आणि ती म्हणजे व्यापार. (Know about Stock and Share Market)
• शेअर्स हे कंपनीच्या एकूण मूल्यांकनाचे एकक असतात. उदाहरणार्थ, तुम्ही एखाद्या कंपनीत गुंतवणूक केल्यास, तुम्ही गुंतवलेल्या पैशावर अवलंबून, तुम्हाला ठराविक प्रमाणात शेअर्स मिळतील.
• शेअर बाजार हा एक बाजार आहे जिथे एखादी कंपनी निधी उभारण्यासाठी आणि त्याच्या व्यवसायाची वाढ व विकास सुरु ठेवण्यासाठी त्याचे शेअर्स ऑफर करते. ही अशी जागा आहे जिथे गुंतवणूकदार कोणत्याही कंपनीमध्ये भाग मालकी खरेदी करु शकतो.
• वाचा: NPS: The Best National Pension Scheme | पेन्शन योजना
• शेअर मार्केट हे शेअर्स खरेदी आणि विक्रीसाठी एक व्यासपीठ आहे. (Know about Stock and Share Market)
• सर्वसाधारणपणे, शेअर्सचा संदर्भ एखाद्या विशिष्ट कंपनीच्या स्टॉक मालकीचा असतो.
• जेव्हा तुम्ही एखाद्या कंपनीचे शेअर्स खरेदी करता तेव्हा तुम्ही त्या कंपनीचे ‘शेअरहोल्डर’ बनता. उदाहरणार्थ, जेव्हा कोणी एखाद्या कंपनीमध्ये शेअर्सचा दावा करतो, तेव्हा त्याचा अर्थ असा होतो की त्यांनी विशिष्ट फर्ममध्ये गुंतवणूक केली आहे आणि तो अशा फर्मचा भागधारक आहे.
• गुंतवणूकदार कंपनीला लाभांशाद्वारे कमावलेल्या नफ्याचा काही भाग देखील उपभोगतो.
• जर व्यवसाय चांगली कामगिरी करत नसेल, तर गुंतवणूकदारालाही तोटा सहन करावा लागतो.

स्टॉक मार्केट चा अर्थ- Know about Stock and Share Market

• स्टॉक मार्केट, ज्याला स्टॉक एक्स्चेंज देखील म्हटले जाते, हे असे ठिकाण आहे जेथे स्टॉक, इक्विटी आणि इतर सिक्युरिटीज आणि बाँड्स सक्रियपणे व्यवहार केले जातात. (Know about Stock and Share Market)
• ‘स्टॉक’ हा शब्द कोणत्याही कंपनीचे मालकी प्रमाणपत्र असा अर्थ लावला जातो.
• शेअर बाजार सुरक्षित आणि नियंत्रित पद्धतीने व्यापार करण्यासाठी पायाभूत सुविधा पुरवतो. शेअर बाजार शेअर विक्रेता आणि खरेदीदार यांना एकत्र आणतो. (Know about Stock and Share Market)
• सिक्युरिटीज अँड एक्सचेंज बोर्ड ऑफ इंडिया (SEBI) भारतातील स्टॉक एक्सचेंजचे नियमन करते. त्यामुळे, वाजवी किंमत आणि व्यवहारांची पारदर्शकता सुनिश्चित केली जाते.
• स्टॉक एक्सचेंजमध्ये सूचीबद्ध नसल्यास तो खरेदी किंवा विकला जाऊ शकत नाही. स्टॉक मार्केटमध्ये, स्टॉक ब्रोकर्स कंपन्यांचे स्टॉक, सिक्युरिटीज आणि बाँड्सचा व्यापार करतात.
• बॉम्बे स्टॉक एक्सचेंज (BSE) आणि नॅशनल स्टॉक एक्सचेंज (NSE) ही भारतातील दोन मुख्य स्टॉक एक्सचेंज आहेत.
• बाजार स्टॉकची मागणी आणि पुरवठा यांचा मागोवा घेतो आणि त्यानुसार त्याची किंमत ठरवतो.

स्टॉक मार्केट आणि शेअर मार्केटमधील फरक

जरी या अटी एकमेकांना वापरल्या जात असल्या तरी, त्या त्यांच्या कार्यपद्धतींमध्ये भिन्न आहेत. स्टॉक मार्केट किंवा शेअर बाजार हे मूलत: एक बाजार आहे जेथे विविध प्रकारचे रोखे आणि सिक्युरिटीजचा व्यापार केला जातो.

कंपनीच्या शेअरची किंमत त्या स्टॉकची मागणी आणि पुरवठा यावर अवलंबून असते. एखादी कंपनी थेट शेअर्स जारी करु शकते, परंतु ती अशा पद्धतीने स्टॉक जारी करु शकत नाही.

जेव्हा अनेक शेअर्स एकत्र ठेवले जातात तेव्हा त्याला स्टॉक म्हणतात. तसेच, लक्षात ठेवा की शेअर्सचे मूल्य लहान असू शकते, तर स्टॉकचे मूल्य नेहमीच लक्षणीय असते. स्टॉक मार्केट आणि शेअर मार्केटमधील हे प्रमुख फरक आहेत.

वाचा: Compare Mutual Fund with Others | म्युच्युअल फंड

शेअर मार्केट विषयी वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न

शेअर बाजार हे अनेकांसाठी नाविन्यपूर्ण असले तरी त्रासदायक असू शकते. सुरुवातीला, गुंतवणूकदारांना स्टॉक मार्केटच्या मूलभूत गोष्टींबद्दल अनेक प्रश्न असू शकतात. शेअर बाजारात गुंतवणूक सुरु करण्यापूर्वी शेअर बाजाराशी संबंधित काही प्रश्न व त्यांची उत्तरे दिलेली आहेत.  

1. शेअर्सचा व्यवहार केंव्हा करता येतो?

व्यापारासाठी भौतिक उपस्थितीची आवश्यकता नसली तरीही; शेअर बाजार बंद झाल्यानंतर व्यवहार करणे शक्य नाही. तुम्ही फक्त सकाळी 09:15 ते दुपारी 3:30 या दरम्यान व्यवहार करु शकता.

तथापि बरेच निष्क्रिय गुंतवणूकदार ट्रेडिंग तासांनंतर व्यवहार करतात. ट्रेडिंग तासांनंतर दिलेल्या ऑर्डरला एएमवो म्हणजे आफ्टर मार्केट ऑर्डर्स म्हणतात आणि ते कधीकधी अस्थिर मार्केट तयार करतात. एएमवोमुळे शेअरच्या किमतीत चढउतार देखील होतात.

2. गुंतवणूकिसाठी चांगल्या कंपन्या कशा शोधायच्या?

चांगले स्टॉक शोधण्यासाठी तुम्ही अनेक ऑनलाइन साधने शोधू शकता. स्टॉक एक्स्चेंजवर सूचीबद्ध असलेल्या सर्व कंपन्यांच्या पूलमधून चांगले स्टॉक शोधण्यासाठी तुम्ही स्टॉकस्क्रीनर वापरु शकता.

तुम्ही विविध फिल्टर वापरु शकता जसे की पीई रेशो, डेट टू इक्विटी रेशो, मार्केट कॅप इ. लागू करु शकता आणि लागू केलेल्या निकषांवर आधारित मर्यादित स्टॉकची यादी मिळवू शकता.

3. स्टॉक मार्केटमध्ये गुंतवणूकीसाठी किती क्षेत्र आहेत?

शेअर बाजारात गुंतवणूकदार वेगवेगळ्या 11 क्षेत्रांमध्ये गुंतवणूक करु शकतात. या प्रकारचे उद्योग वर्गीकरण व्यवस्थापकाला वैविध्यपूर्ण पोर्टफोलिओ तयार करण्यास आणि निधीचे अधिक कार्यक्षमतेने वाटप करण्यास मदत करते.

4. अवमूल्यन केलेले स्टॉक कसे शोधायचे?

अवमूल्यन केलेले स्टॉक हे असे स्टॉक असतात ज्यांची किंमत त्यांच्या वाजवी किमतीपेक्षा कमी असते. मूलभूत आणि तांत्रिक विश्लेषणाचा वापर करुन गुंतवणूकदार हे स्टॉक शोधतात.

मूलभूत विश्लेषणामध्ये उद्योग ट्रेंड सारख्या बाह्य प्रभावांचे विश्लेषण करुन मालमत्ता मूल्याची गणना करणे समाविष्ट आहे. तांत्रिक विश्लेषणामध्ये ऐतिहासिक डेटाच्या मदतीने किमतीच्या हालचालींचे मूल्यांकन समाविष्ट आहे.

या पद्धतींसह, व्यापारी अवमूल्यन केलेल्या स्टॉकच्या वाजवी किमतीचे मूल्यांकन करतात. कमी मूल्य असलेल्या स्टॉकशी संबंधित तुमच्या शेअर मार्केट प्रश्नांची उत्तरे मिळवण्यासाठी तुम्ही नेहमी अधिक संशोधन करु शकता.

5. बाजार उच्च असताना शेअर्समध्ये गुंतवणूक करावी का?

गुंतवणूकदारांनी एक गोष्ट लक्षात घेतली पाहिजे की, जर बाजार घसरत असेल तर खरेदी करण्याची ती सर्वोत्तम वेळ असते.

दुसरीकडे, जर बाजार जास्त असेल तर स्टॉकची वॉचलिस्ट बनवणे सुरु करा. चांगल्या फंडामेंटल्स असलेल्या शेअर्सवर नजर ठेवा. असं असलं तरी, जर तुम्हाला काही चांगले शेअर्स सापडत असतील आणि तुम्ही गुंतवणूक करण्यास तयार असाल, तर एकरकमी गुंतवणूक टाळा. यामुळे उच्च किंमतीवर स्टॉक खरेदीची शक्यता कमी होईल.

6. स्टॉक्समध्ये पैसे कसे गुंतवले पाहिजेत? (Know about Stock and Share Market)

तुमचा पोर्टफोलिओ अधिक किंवा कमी वैविध्यपूर्ण नसावा. तुमचे सर्व पैसे एकाच स्टॉकमध्ये गुंतवू नका कारण यामुळे तुमच्या पोर्टफोलिओमध्ये धोका वाढतो. विविध उद्योगांमधून एकाधिक स्टॉक खरेदी करुन आपल्या पोर्टफोलिओमध्ये विविधता आणा.

सर्वसाधारणपणे, तुम्ही 10 ते 15 पेक्षा जास्त स्टॉक्स खरेदी करु नये कारण किरकोळ गुंतवणूकदाराला जास्त स्टॉक्सचे निरीक्षण करणे कठीण होते. याशिवाय, अति-विविधीकरणामुळे नफा कमी होतो.

7. गुंतवणूकदाराने कोणत्या प्रकारचे स्टॉक टाळावेत?

कमी तरलता असलेल्या समभागांमध्ये गुंतवणूक करणे टाळावे. असे अनेक स्मॉल-कॅप शेअर्स आहेत जिथे किमती सतत घसरत असतील, पण खरेदीदार नसल्यामुळे गुंतवणूकदार तो शेअर विकू शकत नाहीत. कमी तरलता असलेल्या कंपन्यांमध्ये गुंतवणूक करणे टाळा.

तसेच नवीन गुंतवणूकदारांनी पेनी स्टॉकमध्ये गुंतवणूक टाळावी. कारण या कंपन्या खूप धोकादायक आहेत आणि पंप आणि डंप इत्यादीसारख्या विविध घोटाळ्यांना बळी पडतात.

वाचा: FAQ About Mutual Fund | म्युच्युअल फंड शंका समाधान

8. कोणत्या कंपन्यांमधील गुंतवणूक अधिक फायदेशीर आहे ?

कोणत्याही शेअर्समध्ये गुंतवणूक करण्यापूर्वी, कंपनीच्या भविष्यातील संभावनांचा आढावा घेणे आवश्यक आहे. ब्लूचिप कंपन्यांच्या तुलनेत सर्व स्मॉल कॅप कंपन्यांमध्ये वाढीची क्षमता जास्त असते.

स्मॉल-कॅप इंडस्ट्रीमध्ये अनेक लपलेले हिरे असू शकतात जे कदाचित बाजाराने अद्याप शोधले नसतील. तथापि, त्यांची खरी क्षमता अद्याप तपासलेली नाही. दुसरीकडे, लार्ज-कॅप कंपन्यांनी आधीच बाजारपेठेत त्यांची योग्यता सिद्ध केली आहे.

कंपनीच्या आकारापेक्षा स्टॉकची गुणवत्ता महत्त्वाची असते. अशा अनेक मोठ्या-कॅप कंपन्या आहेत ज्यांनी त्यांच्या भागधारकांना सातत्याने चांगला परतावा दिला आहे. एकंदरीत, जर तुम्ही योग्य समभागांमध्ये गुंतवणूक करत असाल तर स्मॉल कॅपमध्ये गुंतवणूक करणे मोठ्या कॅप्सपेक्षा अधिक फायदेशीर ठरु शकते.

वाचा: What are the best Investment Plans for SCs? | गुंतवणूक

9. कंपनीचा आर्थिक अहवाल आणि इतर माहिती कोठे मिळेल?

कंपनीचे आर्थिक अहवाल आणि इतर माहिती मिळवण्याचे पुढील तीन ठिकाणे आहेत. संबंधीत कंपनीच्या वेबसाइटवर किंवा बॉम्बे स्टॉक एक्सचेंज आणि नॅशनल स्टॉक एक्सचेंज वरुन कंपनीचे सर्व आर्थिक अहवाल मिळू शकतात.

याशिवाय, कंपनीशी संबंधित सर्व महत्त्वाचा डेटा मिळविण्यासाठी सर्वोत्तम ठिकाण म्हणजे कंपनीची वेबसाइट आणि वार्षिक अहवाल. आपण कंपनीचे वार्षिक आर्थिक अहवाल देखील मिळवू शकता आणि आर्थिक स्टेटमेन्टचे सखोल विश्लेषण करु शकता.

वाचा: Different Ways to Invest in Real Estate | गुंतवणूक मार्ग

10. गुंतवणुकीवर स्टॉप लॉस वापरावा का?

स्टॉप लॉस वापरणे हे तुम्ही व्यापारी आहात की दीर्घकालीन गुंतवणूकदार आहात यावर अवलंबून असते. तुम्ही सक्रिय व्यापारी असाल, तर तुम्ही स्टॉप लॉस वापरुन बरेच नुकसान नियंत्रित करु शकता.

परंतु जर तुम्ही दीर्घकालीन गुंतवणूकदार असाल तर तुम्ही स्टॉप लॉस वापरणे टाळू शकता. कारण बाजारातील अल्पकालीन चढउतारांमुळे दीर्घकालीन नुकसान होते. तसेच, दीर्घकालीन गुंतवणुकीच्या बाबतीत, जेव्हा किंमती कमी होतात तेव्हा ते विकण्यापेक्षा तुम्ही अधिक स्टॉक खरेदी करण्यास प्राधान्य द्यावे.

वाचा: How to Choose the Best Investment Plan? | गुंतवणूक

सारांष- Know about Stock and Share Market

या लेखामध्ये आपण स्टॉक व शेअर मार्केटचा अर्थ, त्यांच्यामधील फरक व त्यांच्याविषयी वारंवार विचारले जाणारे पश्न व त्यांची उत्तरे या विषयी सविस्तर चर्चा केली आहे. वाचा: Know the Basic of Share Market | शेअर मार्केट गुंतवणूक

स्टॉक मार्केट आणि शेअर मार्केट कसे आहे, ट्रेडिंग करणे सोपे आहे परंतू त्यासाठी डीमॅट खाते उघडा आणि आजच व्यवहार सुरु करा. त्यासाठी आपणास “मराठी बाणा” तर्फे हार्दिक शुभेच्छा. धन्यवाद…!

Related Posts

• Know About Equity Market | इक्विटी मार्केट
• What are the Best Investment Options | गुंतवणूक पर्याय
• FD: The Most Popular Investment Scheme | मुदत ठेव

Post Categories

आमच्या Etopcollection वेबसाईटला जरुर भेट द्या, तसेच शैक्षणिक माहितीसाठी “ज्ञानज्योत” शैक्षणिक मराठी संकेत स्थळाला भेट द्या.