FD: The Most Popular Investment Scheme | मुदत ठेव

FD: The Most Popular Investment Scheme | मुदत ठेवी हे सर्वोत्तम गुंतवणूक पर्याय असून मुदत ठेवींचे प्रकार, मुदत ठेव खात्याची वैशिष्ट्ये व फायदे.

मुदत ठेवी या भारतातील सर्वात लोकप्रिय गुंतवणूक पर्यायांपैकी एक आहेत. या ठेवी खासकरुन अशा गुंतवणूकदारांसाठी आदर्श आहेत; जे जोखीम घेण्यास प्रतिकूल असतात. जमा केलेल्या रकमेवर ठराविक कालावधीत व्याज जमा केले जाते. त्यामुळे FD: The Most Popular Investment Scheme आहेत.

ठेवी नंतरच्या काळात व्याजदर कितीही बदलले किंवा अर्थव्यवस्था कशीही असली तरीही, मॅच्युरिटीच्यावेळी गुंतवणूकदारास निश्चित परतावा मिळतो. गुंतवणूकदारांना व्याजाच्या रकमेवरही व्याज मिळते त्यामुळे मोठी रक्कम जमा करण्यास मदत करते.

मुदत ठेव हे एक गुंतवणूक साधन आहे; जे बँका आणि बिगर बँकिंग वित्तीय कंपन्या त्यांच्या ग्राहकांना सुविधा पुरवतात. एफडीमध्ये लोक पूर्वनिश्चित व्याज दराने ठराविक कालावधीसाठी ठराविक रक्कम गुंतवतात. व्याजाचा दर एका वित्तीय संस्थेनुसार बदलत असतो, जरी तो सहसा बचत खात्यांवर दिल्या जाणाऱ्या व्याजापेक्षा जास्त असतो.

वाचा: Know About Equity Market | इक्विटी मार्केट

मुदत ठेवी वेगवेगळ्या कालावधीसाठी उपलब्ध आहेत, 7 ते 14 दिवसांच्या अत्यंत अल्प-मुदतीच्या कालावधीपासून; ते 10 वर्षांच्या दीर्घ कालावधीपर्यंत. रु.2 कोटींपेक्षा कमी ठेवींसाठी व्याज दर 3% प्रति वर्ष आहे. एक वर्षापेक्षा कमी ठेवींसाठी ते 9.54% तर 10 वर्षांपर्यंतच्या ठेवींसाठी हे वित्तीय संस्थेच्या प्रकारावर देखील अवलंबून असते.

जसे की सार्वजनिक क्षेत्र, खाजगी क्षेत्र किंवा लघु वित्त बँका. कार्यकाळ 7 दिवसांपासून 10 वर्षांपर्यंत असू शकतो. ज्येष्ठ नागरिकांना जास्त व्याजदर दिला जातो. हे सामान्यतः विद्यमान दरांपेक्षा 0.25% ते 0.65% च्या श्रेणीत असतो. त्यामुळे FD: The Most Popular Investment Scheme आहेत.

1. मुदत ठेवींचे प्रकार- FD: The Most Popular Investment Scheme

तुम्ही फिक्स्ड डिपॉझिटमध्ये गुंतवणूक करण्यापूर्वी, तुम्हाला मार्केटमध्ये ऑफर केल्या जाणा-या वेगवेगळ्या एफडी माहित असणे आवश्यक आहे.

1.1 सामान्य मुदत ठेवी

स्टँडर्ड फिक्स्ड डिपॉझिट्स ही अशी गुंतवणूक योजना आहे; ज्यामध्ये तुम्ही ठराविक कालावधीसाठी आणि पूर्वनिर्धारित व्याजदरासाठी रक्कम गुंतवू शकता. गुंतवणुकीचा किंवा कार्यकाळाचा कालावधी 7 दिवसांपासून ते 10 वर्षांपर्यंत असू शकतो.

ऑफर केलेले व्याज गुंतवणुकीच्या कालावधीवर तसेच; हे इन्स्ट्रुमेंट ऑफर करणारी वित्तीय संस्था यावर अवलंबून असते. परंतू, यामध्ये सामान्य बचत खात्यापेक्षा जास्त व्याजदर असतात. म्हणून Fixed Deposit is the best investment scheme आहेत.

1.2 ज्येष्ठ नागरिक मुदत ठेवी

60 वर्षांपेक्षा जास्त वयाच्या व्यक्तींसाठी, बँका आणि एनबीएफसी इतर गुंतवणूकदारांपेक्षा एफडीवर जास्त व्याजदर देतात, साधारणपणे 25 ते 50 बेस पॉइंट्स (0.25 ते 0.50%) अधिक देतात. ते अतिरिक्त कर लाभ देखील देतात.

ज्येष्ठ नागरिकांच्या एफडी वरील व्याज जर वर्षाला ₹50,000 पेक्षा जास्त नसेल तर स्त्रोतावर कर कापला जात नाही. इतर गुंतवणुकीचे पर्याय ज्येष्ठांसाठी हा लाभ देत नाहीत.

ज्येष्ठ नागरिक नसलेल्या व्यक्तींसाठी, टीडीएस कपातीची मर्यादा वर्षाला ₹ 40,000 आहे. ज्येष्ठ नागरिक म्हणून एफडीमध्ये गुंतवणूक केल्याने तुमचा एकूण कराचा बोजा कमी होईल आणि त्यामुळे परतावा वाढेल.

1.3 कर-बचत मुदत ठेव

काही विशिष्ट कर-बचत एफडी आहेत ज्या कर कपातीसाठी पात्र आहेत. कर-बचत एफडीचा परिपक्वता कालावधी 5 वर्षांचा असतो आणि वार्षिक ₹1,50,000 पर्यंतची मूळ रक्कम भारतीय आयकर कायद्याच्या कलम 80C अंतर्गत कर-सवलत देते. ही योजना दुहेरी फायदा मिळवून देत असल्यामुळे FD: The Most Popular Investment Scheme आहेत.

1.4 आवर्ती ठेव- FD: The Most Popular Investment Scheme

आवर्ती ठेव म्हणजे मुदत ठेवीचा एक प्रकार; ज्यामध्ये तुम्ही ठराविक वेळेसाठी मासिक किंवा त्रैमासिक रक्कम गुंतवू शकता. व्याजदर पूर्वनिश्चित आहे. मॅच्युरिटी कालावधीच्या शेवटी, तुम्हाला तुमचे मुद्दल प्रमाणानुसार व्याजासह मिळेल. उदाहरणार्थ, तुम्ही पाच वर्षांसाठी दरमहा ₹1,000 जमा करु शकता. पहिल्या ठेवीवर पाच वर्षांसाठी तर शेवटच्या ठेवीवर एका महिन्यासाठी व्याज दिले जाईल.

1.5 फ्लेक्सी मुदत ठेव

ही एक लवचिक मुदत ठेव तुमच्या बचत खात्याशी जोडलेली असते. या इन्स्ट्रुमेंटमध्ये, तुम्ही तुमच्या बँकेला ऑटो स्वीप-इन वैशिष्ट्याद्वारे पूर्वनिर्धारित शिल्लक पलीकडे कोणतीही रक्कम निश्चित ठेवीमध्ये स्वयंचलितपणे हस्तांतरित करण्याची सूचना देऊ शकता.

फ्लेक्सी डिपॉझिटवरील व्याज बचत खात्यावरील व्याजदरापेक्षा जास्त आहे परंतु सामान्य मुदत ठेवींच्या दरांपेक्षा कमी आहे.

1.6 अनिवासी भारतीयांसाठी मुदत ठेव

अनिवासी भारतीय नागरिक अनिवासी बाह्य NRE किंवा अनिवासी सामान्य NRO मुदत ठेवींमध्ये गुंतवणूक करु शकतात. एनआरई एफडी परदेशी चलन कमावणाऱ्या नागरिकांसाठी योग्य आहेत.

चलनात चढ-उतार असले तरी, एनआरई एफडीचा सर्वात महत्त्वाचा फायदा म्हणजे; संपूर्ण रक्कम, मुद्दल आणि व्याज, करमुक्त आहेत. एनआरई एफडी भारतीय किंवा परदेशी चलनात जमा करता येतात आणि त्यावर वार्षिक 30% करपात्र असतात.

1.7 कॉर्पोरेट मुदत ठेवी

काही कंपन्या किंवा कॉर्पोरेट संस्था मुदत ठेवी देखील देतात. ते बँका आणि NBFC पेक्षा जास्त व्याजदर देतात, परंतु कॉर्पोरेट एफडीशी संबंधित जोखीम जास्त असते. बँक आणि NBFC ठेवींना DICGC कडून समर्थन आणि विमा संरक्षण मिळते, तर कॉर्पोरेट मुदत ठेवी हा विमा प्रदान करत नाहीत.

एखादी कंपनी दिवाळखोर झाल्यास, कॉर्पोरेट ठेवींमधील तुमचे पैसे परत मिळू शकतील याची कोणतीही हमी नाही. परंतू, या योजनेत तसे होत नाही, त्यामुळे FD: The Most Popular Investment Scheme आहेत.

2. मुदत ठेव खात्याची वैशिष्ट्ये

• इतर गुंतवणूक योजनांपेक्षा सुरक्षित.
• तुम्हाला ठराविक कालावधीत व्याज मिळवू देते.
• 10 वर्षांपर्यंत लवचिक कार्यकाळ.
• कमाल ठेवीवर कोणतीही मर्यादा नाही.
• ज्येष्ठ नागरिकांसाठी अतिरिक्त दर लाभ.
• वाचा: How to Choose the Best Investment Plan? | गुंतवणूक

3. एफडीचे फायदे- FD: The Most Popular Investment Scheme

मुदत ठेवींचे खालीलप्रमाणे अनेक फायदे आहेत.

3.1 निश्चित परतावा- FD: The Most Popular Investment Scheme

मार्केट-लिंक्ड सिक्युरिटीजच्या विपरीत, ज्यामुळे बाजारातील अस्थिरतेमुळे तोटा होऊ शकतो, मुदत ठेवी गुंतवणुकीवर निश्चित परतावा देतात. तुमचे भांडवल FD: The Most Popular Investment Scheme मध्ये सुरक्षित राहते आणि परतावा बचत खात्यांपेक्षा जास्त असतो. वाचा: Different Ways to Invest in Real Estate | गुंतवणूक मार्ग

3.2 कंपाउंडिंगचे फायदे

FD: The Most Popular Investment Scheme गुंतवणुकीसह, तुम्ही व्याजावर व्याज मिळवू शकता, ज्यामुळे उच्च परतावा आणि पैशाच्या जलद गुणाकाराचा आनंद घेता येतो. वाचा: New Updates of 4 Investment Schemes | गुंतवणूक

3.3 कमी किमान गुंतवणूक

जर तुम्हाला गुंतवणुकीची सवय लावायची असेल परंतु तुमच्याकडे मोठी रक्कम नसेल तर; FD: The Most Popular Investment Scheme हा एक चांगला पर्याय आहे कारण गुंतवणुकीची रक्कम रु. 500 पासून सुरु होऊ शकते.

3.4 तरलता- FD: The Most Popular Investment Scheme

FD मधून मुदतपूर्व पैसे काढण्याची सुविधा आहे; परंतू, त्यासाठी व्याजातील सवलती मिळणार नाहीत. तथापि, हे तुम्हाला तरलतेचा लाभ देते कारण तुम्ही आणीबाणीच्या वेळी FD लिक्विडेट करु शकता.

3.5 सुलभ प्रक्रिया- FD: The Most Popular Investment Scheme

नेट बँकिंग किंवा मोबाईल बँकिंगद्वारे ऑफलाइन आणि ऑनलाइन दोन्ही प्रकारे गुंतवणूक करण्यासाठी एफडी ही सर्वात सोपी साधने आहेत. वाचा: How to Get More Return from PPF? | अधिक परतावा असा मिळवा

3.6 ज्येष्ठ नागरिकांसाठी जास्त दर

ज्येष्ठ नागरिक त्यांच्या आयुष्यातील बचतीतून अधिक कमावू शकतात आणि तडजोड न करता सेवानिवृत्त जीवनाच्या एक पाऊल पुढे जाऊ शकतात. वाचा: How to get one lakh monthly pension | दरमहा रु.1 लाख पेन्शन

3.7 अल्पकालीन उद्दिष्टांसाठी योग्य

इक्विटी दीर्घकालीन आर्थिक उद्दिष्टे पूर्ण करु शकतात, तर अल्पकालीन उद्दिष्टांसाठी एफडी अधिक योग्य आहेत. ते आर्थिक उद्दिष्टांसाठी एक सुज्ञ गुंतवणूक पर्याय देखील आहेत जिथे तुम्ही भांडवली गुंतवणूक गमावू शकत नाही.

3.8 सुरक्षित गुंतवणूक

मुदत ठेवी निश्चित परतावा देऊ शकतात. इक्विटी आणि म्युच्युअल फंड यांसारख्या बाजाराशी निगडीत साधनांमध्ये जोखीम असते, एफडी असे करत नाहीत. ती सुरक्षित गुंतवणूक आहेत जी निश्चित कालावधीत खात्रीशीर परतावा देतात. वाचा: Why is the Investment more Important |गुंतवणूकीचे महत्व

3.9 विमा व कर्ज सुविधा

तुमच्या ठेवींचा RBI द्वारे रु. 1 लाखांपर्यंत विमा उतरवला जातो. तसेच तुम्ही तुमच्या ठेव रकमेच्या 90% पर्यंत कर्ज; अतिशय कमी व्याजदरात घेऊ शकता. हे साधारणपणे FD व्याजदरापेक्षा 2% जास्त असेल. वाचा: Know All About Post Office Schemes | पोस्ट ऑफिस योजना

3.10 नियमित उत्पन्न

तुम्ही तुमच्या गरजेनुसार मासिक, त्रैमासिक किंवा वार्षिक आधारावर व्याजाची रक्कम जमा करु शकता. हा फायदा केवळ या योजनेत दिला जात असल्यामुळे FD: The Most Popular Investment Scheme आहेत. वाचा: Know All About Stock Market | शेअर बाजार

3.11 कर लाभ- FD: The Most Popular Investment Scheme

टॅक्स सेव्हिंग फिक्स्ड डिपॉझिटचे अनेक फायदे आहेत. हे खालीलप्रमाणे आहेत.

• व्यक्ती, हिंदू अविभक्त कुटुंब (HUF) आणि प्रौढांसोबत संयुक्तपणे गुंतवणूक करणारे अल्पवयीन गुंतवणूक करु शकतात.
• गुंतवणूक आयकर कायद्याच्या कलम 80C अंतर्गत एका आर्थिक वर्षात रु. 1.5 लाखांपर्यंत कर कपातीसाठी पात्र ठरते.
• आयकर नियमानुसार कमावलेल्या व्याजावर कर वजावट (TDS) लागू होतो, परंतु फॉर्म 15G (ज्येष्ठ नागरिकांसाठी तो फॉर्म 15H आहे) सबमिट करुन हे टाळता येते. वाचा: Know all about Atal Pension Yojana | अटल पेन्शन योजना
• ज्येष्ठ नागरिक कलम 80TTB अंतर्गत मिळणाऱ्या व्याजावर रु.50,000 पर्यंतच्या कपातीचा दावा करु शकतात.
• नामनिर्देशन सुविधेचा लाभ घेता येईल जर ती अल्पवयीन मुलांनी किंवा त्यांच्या वतीने असेल.
• ज्येष्ठ नागरिकांसाठी जास्त व्याजदर दिले जातात.
• पोस्ट ऑफिसमधील मुदत ठेवी एका पोस्ट ऑफिसमधून दुसऱ्या पोस्ट ऑफिसमध्ये हस्तांतरित केल्या जाऊ शकतात.
• वाचा: Tax-saving rules and ways to save tax |करबचत नियम आणि मार्ग

सारांष- FD: The Most Popular Investment Scheme

• मुदत ठेव ही बँकांद्वारे प्रदान केलेली सर्वात जुनी आणि सुरक्षित गुंतवणूक साधनांपैकी एक आहे.
• मुदत ठेवींवरील व्याजदर बचत खात्यावर किंवा चालू खात्यातील शिल्लक वर दिलेल्या व्याजापेक्षा जास्त आहेत.
• मुदत ठेवी हे गुंतवणुकीचे नियमित उत्पन्नाचे स्रोत आहेत.
• मुदत ठेवी जोखीममुक्त असून निश्चित परताव्याची हमी देतात.
• फिक्स्ड डिपॉझिटचे व्याजदर इतर जोखीम-मुक्त गुंतवणूक योजनांपेक्षा जास्त आहेत.
• मुदत ठेवी गुंतवणुकीच्या कालावधीच्या संदर्भात संपूर्ण लवचिकता प्रदान करतात.
• गुंतवणूकदार मुदत ठेवींमध्ये गुंतवणुकीसाठी कोणताही कालावधी निवडू शकतो.
• गुंतवणूकदार जेव्हा आवश्यक असेल तेव्हा मुदत ठेवींवर कर्ज किंवा ओव्हरड्राफ्ट घेऊ शकतात.
• मुदत ठेवींमध्ये तुमची गुंतवणूक सुरक्षित ठेवून तुम्ही तुमच्या व्यवसायावर किंवा नोकरीवर लक्ष केंद्रित करु शकता.

आपणास भविष्यातील बचतीसाठी व आपल्या आर्थिक प्रगतीसाठी “मराठी बाणा” तर्फे हार्दिक शुभेच्छा…!

Related Posts

• What are the tax rules about savings accounts? बचत खाते व कर
• What are SSA and NSC Accounts? | सुकन्या समृद्धी खाते
• Excellent Tax Saving Investment Options | कर बचत योजना
• What are the Best Investment Options | गुंतवणूक पर्याय

Post Categories

आमच्या Etopcollection वेबसाईटला जरुर भेट द्या, तसेच शैक्षणिक माहितीसाठी “ज्ञानज्योत” शैक्षणिक मराठी संकेत स्थळाला भेट द्या.

टीप: या लेखामध्ये दिलेली माहिती ही लेखकाची वैयक्तिक मते आहेत. वाचकांनी कोणतीही गुंतवणूक करण्यापूर्वी त्यांच्या आर्थिक नियोजक किंवा सल्लागार यांचा सल्ला घ्यावा.