Diploma in Performing Arts | डिप्लोमा इन परफॉर्मिंग आर्ट्स, पात्रता, प्रवेश, कौशल्ये, महाविदयालये, नोकरीच्या संधी, प्रमुख रिक्रुटर्स, वेतन व फायदे.
डिप्लोमा इन परफॉर्मिंग आर्ट्स हा 1 ते 3 वर्षे कालावधी असलेला अभ्यासक्रम असून तो एक कौशल्याभिमुख अभ्यासक्रम आहे. Diploma in Performing Arts मध्ये संगीत, नृत्य, नाटक, योग आणि इतर क्षेत्रांमधील स्पेशलायझेशनसह कार्यक्षमतेकडे लक्ष दिले जाते.
Diploma in Performing Arts अभ्यासक्रमासाठी पात्रता निकष म्हणजे उमेदवाराने मान्यताप्राप्त शिक्षण मंडळाची इयत्ता 12 वी बोर्ड परीक्षा किमान 45% गुणांसह उत्तीर्ण असलेले उमेदवार परफॉर्मिंग आर्ट्समधील डिप्लोमामध्ये प्रवेशासाठी अर्ज करु शकतात.
हे प्रवेश गुणवत्तेच्या आधारावर दिले जातात. महाविद्यालय किंवा विद्यापीठानुसार डिप्लोमा अभ्यासक्रम पूर्णवेळ किंवा अर्धवेळ उपलब्ध आहेत.
परफॉर्मिंग आर्ट्समध्ये डिप्लोमा पूर्ण केल्यानंतर, संगीतकार, नृत्यांगना, पटकथा लेखक, स्टेज मॅनेजर, शिक्षक यासारख्या असंख्य नोकरीच्या संधी आहेत.
हा अभ्यासक्रम पूर्ण् केल्यानंतर विदयार्थी नोकरी करु शकतात किंवा या क्षेत्रात पुढील शिक्षण जसे की, एम.फिल किंवा पीएचडीसाठी अर्ज करुन त्यांचे ज्ञान वाढवण्याचा पर्याय निवडू शकतात.
Table of Contents
डिप्लोमा इन परफॉर्मिंग आर्ट्स विषयी थोडक्यात

- कोर्स: डिप्लोमा इन परफॉर्मिंग आर्ट्स
- कोर्स प्रकार: डिप्लोमा
- कालावधी: 1 ते 3 वर्षे
- परीक्षा प्रकार: सेमिस्टर
- पात्रता: मान्यताप्राप्त शिक्षण मंडळाची कोणत्याही शाखेत इयत्ता 12 वी बोर्ड परीक्षा किमान 45% गुणांसह उत्तीर्ण
- प्रवेश प्रक्रिया: गुणवत्तेवर आधारित.
- सरासरी शुल्क: वार्षिक सरासरी 10 हजार ते 1 लाख रुपये.
- सरासरी पगार: वार्षिक सरासरी पगार रु. 2 ते 9 लाख
- प्रमुख कौशल्ये: संगीतातील मूलभूत ज्ञान, संगीताबद्दल प्रेम आणि आवड, सर्जनशीलता आणि नाविन्य, शिस्त आणि कठोर परिश्रम, लय संवेदना, सांघिक काम, आत्मविश्वास, महत्वाकांक्षा इ.
- रोजगार क्षेत्र: प्रवास आणि पर्यटन विभाग, शिक्षण विभाग, नॅशनल एन्डोवमेंट फॉर द आर्ट्स, नॅशनल कॅपिटल आर्ट्स अँड कल्चरल अफेयर्स, नॅशनल आर्काइव्हज ऑफिस ऑफ इंटरनॅशनल एज्युकेशन इ.
- नोकरीचे पद: संगीतकार, नर्तक, पटकथा लेखक, स्टेज मॅनेजर, शिक्षक प्रमुख रिक्रुटर्स: प्रवास आणि पर्यटन विभाग, शिक्षण विभाग, नॅशनल एन्डोवमेंट फॉर द आर्ट्स, नॅशनल कॅपिटल आर्ट्स अँड कल्चरल अफेयर्स, नॅशनल आर्काइव्हज ऑफिस ऑफ इंटरनॅशनल एज्युकेशन इ.
पात्रता– Diploma in Performing Arts
- डिप्लोमा इन परफॉर्मिंग आर्ट्ससाठी पात्रता निकष म्हणजे उमेदवाराने कला, वाणिज्य किंवा विज्ञान यासारख्या कोणत्याही शाखेत मान्यताप्राप्त बोर्डातून इ. 12 वी बोर्ड परीक्षा किमान 45% गुणांसह उत्तीर्ण असणे आवश्यक आहे.
- परफॉर्मिंग आर्ट्समध्ये डिप्लोमा करण्यासाठी उमेदवारांचे वय 15 वर्षांपेक्षा जास्त असणे आवश्यक आहे.
- प्रवेश इयत्ता 12 वी परीक्षेतील गुणवत्तेवर आधारित आहेत. अर्ज करण्यासाठी, उमेदवार परफॉर्मिंग आर्ट्समध्ये डिप्लोमा ऑफर करणा-या विद्यापीठे आणि महाविद्यालयांच्या अधिकृत वेबसाइटला भेट देऊ शकतात.
- सर्व महत्त्वाचे तपशील जसे की प्रवेश सूचना, थेट मुलाखतीच्या तारखा, प्रॉस्पेक्टस इत्यादी वेबसाइटवरच प्रदान केले जातात.
- प्रवेशासाठी प्रवेश परीक्षा आयोजित करणाऱ्या संस्था असल्यास, त्यांनाही वेबसाइटवर सूचित केले जाते.
प्रवेश– Diploma in Performing Arts
डिप्लोमा इन परफॉर्मिंग आर्ट्ससाठी प्रवेश हे एचएससी परीक्षेतील गुणवत्तेच्या आधारावर दिले जातात. प्रवेशासाठी असलेले पात्रता निकष उमेदवाराने पूर्ण करणे महत्वाचे आहे.
आवश्यक कौशल्ये- Diploma in Performing Arts

संगीतातील डिप्लोमा कौशल्य-आधारित शिक्षणावर केंद्रित आहे. उमेदवार संगीताचे विविध पैलू जसे की परफॉर्मन्स, रचना, गीतलेखन, गाण्याची मांडणी इत्यादी हाताळतात. त्यामुळे अशा अभ्यासक्रमाचा पाठपुरावा करण्यासाठी उमेदवारांकडे खाली सूचीबद्ध केल्याप्रमाणे काही कौशल्ये आवश्यक आहेत.
- संगीतातील मूलभूत ज्ञान
- संगीताबद्दल प्रेम आणि आवड
- महत्वाकांक्षा
- आत्मविश्वास
- लय संवेदना
- शिस्त आणि कठोर परिश्रम
- सांघिक काम
- सर्जनशीलता
- नवनिर्मिती
डिप्लोमा इन परफॉर्मिंग आर्ट्स विषय

स्पेशलायझेशन आणि संस्थांवर अवलंबून मुख्य विषय बदलू शकतात. बहुतेक विद्यापीठांद्वारे अभ्यासक्रमादरम्यान समाविष्ट असलेल्या विषयांमध्ये खालील गोष्टींचा समावेश असेल.
- संगीत, नृत्य आणि नाटकाचा इतिहास
- भारतीय नृत्य आणि नाटकाचा इतिहास
- शास्त्रीय संगीत आणि नृत्याचा सिद्धांत
- लोकसंगीत आणि वाद्य वाद्ये
- जागतिक नृत्य आणि संगीत
- सौंदर्यशास्त्र आणि प्रगत
- भारतीय संस्कृती आणि कला
- योग आणि व्यायाम
- प्रकल्प
महाराष्ट्रातील डिप्लोमा इन परफॉर्मिंग आर्ट्स महाविदयालये
- बीएएमयू, औरंगाबाद
- टिळक महाराष्ट्र विद्यापीठ, पुणे
- एसपीपीयू, पुणे
- मुंबई विद्यापीठ, मुंबई
- RTMNU नागपूर
- भारती विद्यापीठ डीम्ड युनिव्हर्सिटी, पुणे
- YCMOU, नाशिक
- शिवाजी विद्यापीठ, कोल्हापूर
- एमआयटी वर्ल्ड पीस युनिव्हर्सिटी, पुणे
- एसएनडीटी, मुंबई
- एमिटी युनिव्हर्सिटी, मुंबई
- वसंतदादा पाटील प्रतिष्ठानचे अभियांत्रिकी आणि दृश्य कला महाविद्यालय, मुंबई
- शिवाजी महाराज विद्यापीठ, नवी मुंबई
- एसएनडीटी, पुणे
- गोंडवाना विद्यापीठ, गडचिरोली
- कविकुलगुरु कालिदास संस्कृत विद्यापीठ, नागपूर
- कवयित्री बहिणाबाई चौधरी उत्तर महाराष्ट्र विद्यापीठ, जळगाव
- एमआयटी एडीटी विद्यापीठ, पुणे
- विश्वकर्मा विद्यापीठ, पुणे,
- फ्रेंच इन्स्टिट्यूट ऑफ डिझाईन, डिजिटल आणि स्ट्रॅटेजी, मुंबई
- ACDS मुंबई
- के.के.वाघ एज्युकेशन सोसायटी, नाशिक,
- एमजीएम विद्यापीठ, औरंगाबाद,
- डीवाय पाटील विद्यापीठ, पुणे
- डी.वाय.पाटील कृषी व तांत्रिक विद्यापीठ, कोल्हापूर,
- डॉ.डी.वाय. पाटील कॉलेज ऑफ अप्लाइड आर्ट्स अँड क्राफ्ट्स, पुणे,
जॉब प्रोफाइल- Diploma in Performing Arts

परफॉर्मिंगआर्ट्सचेजगहेसंगीतकार, नर्तक, अभिनेते, शिक्षक, टॅलेंटएजंट आणि बरेचकाही अशा विविध भूमिकांसह एक भरभराटीचे क्षेत्र आहे. उमेदवार जाहिरात, उत्पादन, दिग्दर्शन, कलाप्रशासन इत्यादींमध्ये काम करण्यास सक्षम होतात.
संगीतकार- Diploma in Performing Arts
संगीताच्या निर्मितीमध्ये संगीतकार गुंतलेले असतात. त्यांना संगीतातील सुर आणि ताल यांसारख्या पैलूंचे पुरेसे ज्ञान असते. संगीतकार नवीन संगीत शैली निर्माण करण्यास सक्षम असतात.
संगीतकार म्हणून, उमेदवार प्रमुख संगीतकार किंवा प्लेबॅकची निवड करु शकतात. उमेदवारांना निवडण्यासाठी शास्त्रीय ते समकालीन अशा अनेक शैली, तसेच फ्यूजन आहेत. मोठमोठे स्टेज शो, गायक, ऑपेरा, टीव्ही शो आणि अगदी यूट्यूब कव्हरसह भरपूर ठिकाणे आहेत. उ
मेदवारांसाठी गायन असो किंवा वाद्ये असोत, सराव करणे आणि उत्कृष्ट कामगिरी देण्यासाठी स्वतःला प्रशिक्षण देणे हा मुख्य मुद्दा आहे.
ऑडिओ अभियंता- Diploma in Performing Arts
ऑडिओ अभियंता ऑडिओची अंतिम आवृत्ती तयार होईपर्यंत ध्वनिमुद्रण, समीकरण, मिक्सिंग, इलेक्ट्रॉनिक प्रभाव जोडण्यापासून ध्वनी निर्मितीच्या सर्व बाबींवर लक्ष केंद्रित करतो. ते ध्वनी स्वरुपनातील प्रमुख खेळाडू आहेत आणि चित्रपट, टीव्ही शो, व्हिडिओ गेम इत्यादींवर काम करतात.
वाचा: Diploma in Accounting After 12th | डिप्लोमा इन अकाउंटिंग
सहाय्यक संगीत संपादक
ते हस्तलिखितांचे मूल्यांकन करण्यासाठी संगीत संपादकांना मदत करतात आणि उत्पादनाचे पुनरावलोकन करतात.
वाचा: Diploma in Textile Design After 10th | टेक्सटाईल डिझाईन
आर्टिस्ट मॅनेजर- Diploma in Performing Arts
आर्टिस्ट मॅनेजर त्यांच्या क्लायंटला त्यांच्या कामाच्या बाबी जसे की शेड्युलिंग, प्रमोशन, अधिक काम शोधणे, ऑडिशनसाठी अर्ज करणे इत्यादी व्यवस्थापित करण्यात मदत करतात. त्यांचे मुख्य कार्य त्यांच्या कलाकारांना स्टारडम मिळवण्यात मदत करणे हे आहे.
डिस्क जॉकी- Diploma in Performing Arts
ज्याला डीजे म्हटले जाते, ते गर्दीसाठी संगीत वाजवतात आणि प्रेक्षकांच्या आवाजाशी जुळण्यासाठी पूर्व-रेकॉर्ड केलेल्या संगीताची व्यवस्था करतात. वाचा: Know the short term courses after 10th | शॉर्ट टर्म कोर्स
शिक्षक- Diploma in Performing Arts
संगीत क्षेत्रातील शिक्षकांना या विषयावर ज्ञान देण्याचे तसेच विद्यार्थ्यांच्या कलागुणांना वाव देण्याचे काम करावे लागते. शिक्षक शाळांमध्ये किंवा खाजगी शिक्षक म्हणून काम करु शकतात.
वाचा: Make a Career in Theatre Arts Courses | थिएटर आर्ट्स
प्रमुख रिक्रुटर्स- Diploma in Performing Arts
- हयात ग्रुप, लीला ग्रुप, लिओ मेरिडियन, आयबीएम, महेंद्र ग्रुप इत्यादी दिग्गजांकडून संगीत डिप्लोमा धारकांना शोधले जाऊ शकते.
- उमेदवार इंडियन आयडॉल आणि व्हॉइस ऑफ अमेरिका सारख्या शोद्वारे बॉलीवूड किंवा हॉलीवूडसारख्या मुख्य प्रवाहातील उद्योगांमध्ये देखील प्रवेश करु शकतात.
- ज्या इतर संस्थांमध्ये रोजगार दिला जातो त्यामध्ये प्रवास आणि पर्यटन विभाग, शिक्षण विभाग, नॅशनल एन्डोवमेंट फॉर द आर्ट्स, नॅशनल कॅपिटल आर्ट्स अँड कल्चरल अफेयर्स, नॅशनल आर्काइव्हज ऑफिस ऑफ इंटरनॅशनल एज्युकेशन इ.
- वाचा: Diploma in Construction Technology | बांधकाम तंत्रज्ञान
सरासरी वेतन- Diploma in Performing Arts
डिप्लोमा इन म्युझिक हे संगीताभोवती केंद्रित असलेले स्पेशलायझेशन आहे आणि ते परफॉर्मिंग आर्ट्सच्या छत्राखाली समाविष्ट केले आहे. संगीतातील डिप्लोमा पूर्ण केल्यानंतर अपेक्षित वार्षिक सरासरी पगार रुपये 2 ते 9 लाख आहे. उद्योगक्षेत्रातील वाढत्या अनुभवामुळे जास्त वेतन मिळू शकते. वाचा: A career in the Fashion Designing | फॅशन डिझायनिंगमध्ये करिअर
परफॉर्मिंग आर्ट्समध्ये डिप्लोमाचे फायदे
- परफॉर्मिंग आर्ट्समधील डिप्लोमा कलात्मकता आणि कामगिरीच्या क्षेत्रात प्रवेश करण्यास इच्छुक असलेल्यांना ठोस पार्श्वभूमी ज्ञान आणि मूलभूत कौशल्ये प्रदान करतो.
- अभ्यासक्रम एक्सपोजर देखील प्रदान करतो जेणेकरुन विद्यार्थ्यांना उद्योगातील कामकाज आणि मागण्यांचे व्यावहारिक ज्ञान मिळू शकेल.
- इच्छुक अभिनेते, नर्तक, संगीतकार इत्यादी म्हणून केंद्रस्थानी येऊ शकतात आणि प्रसिद्धी व लोकप्रियतेच्या जगात प्रवेश करु शकतात.
- ज्यांना सर्जनशील प्रक्रियेत अधिक रस आहे त्यांच्यासाठी, स्टेज डायरेक्टर, कोरिओग्राफर, टॅलेंट एजंट, प्रोड्यूसर इत्यादी म्हणून निर्मितीमध्ये पडद्यामागील काम करण्याचा किंवा शिक्षक म्हणून आगामी कलागुणांना वाढवण्यास मदत करण्याचा पर्याय देखील आहे. वाचा: Nursing is the best career option after 10th/12th | नर्सिंग
Related Posts
- How to build communication skills? | संवाद कौशल्ये
- Best Career in Drawing and Painting | ड्रॉईंग व पेंटींगमध्ये करिअर
- Diploma in Seed Technology | बीज तंत्रज्ञान डिप्लोमा
- List of the Paramedical Courses | पॅरामेडिकल कोर्सेस यादी
Post Categories
आमच्या Etopcollection वेबसाईटला जरुर भेट द्या, तसेच शैक्षणिक माहितीसाठी “ज्ञानज्योत” शैक्षणिक मराठी संकेत स्थळाला भेट द्या.

Bachelor of Technology Courses | बीटेक कोर्स यादी
Read More

Diploma in Textile Design After 10th | टेक्सटाईल डिझाईन
Read More

Diploma in Accounting After 12th | डिप्लोमा इन अकाउंटिंग
Read More

B.Tech in Information Technology | आय.टी बी.टेक
Read More

Hotel Management Courses After 10th | हॉटेल मॅनेजमेंट
Read More

Bachelor of Technology in Automobile Engineering
Read More

Know About IT Courses After 10th | आयटी अभ्यासक्रम
Read More

Know the top 5 Courses after 10th | 10 वी नंतरचे 5 कोर्स
Read More

Know what to do after 12th? | 12वी नंतर पुढे काय?
Read More

Best 5 Computer Science Courses | संगणक विज्ञान पदवी
Read More