Diploma in Textile Design | टेक्सटाईल डिझाईन डिप्लोमा

Diploma in Textile Design | टेक्सटाईल डिझाईनमध्ये डिप्लोमा, कोर्सचे प्रकार, पात्रता, प्रवेश प्रक्रिया, फी, महाविदयालये, नोकरीच्या व भविष्यातील संधी.

टेक्सटाईल डिप्लोमा कोर्स टेक्सटाईल डिझाईन, मॅन्युफॅक्चरिंग, टेक्नॉलॉजी याविषयी शिकण्यासाठी विशेषतः उपयुक्त आहे. वस्त्रोद्योग क्षेत्रात जाण्याची इच्छा असलेले विद्यार्थी Diploma in Textile Design या अभ्यासक्रमाची निवड करु शकतात.

टेक्सटाईल अभियांत्रिकी डिप्लोमा, Diploma in Textile Design आणि टेक्सटाईल तंत्रज्ञान डिप्लोमा हे सर्वात लोकप्रिय टेक्सटाईल डिप्लोमा कोर्स आहेत.

टेक्स्टाइल डिप्लोमा कोर्सचा कालावधी पूर्णपणे विद्यार्थ्याने निवडलेल्या विशिष्ट कोर्सवर अवलंबून असतो.हा कोर्स सहा महिन्यांच्या कालावधीपासून ते तीन वर्षापर्यंत असतो. फी रचना आणि इतर संबंधित निकष देखील अभ्यासक्रमा नुसार बदलतात.

वाचा: Diploma in Textile Engineering | टेक्सटाईल इंजिनीअरिंग

Diploma in Textile Design कोर्ससाठी प्रवेश वैयक्तिक मुलाखत आणि परीक्षेतील पात्रता गुणांच्या आधारे दिला जातो. विविध महाविद्यालये किंवा विद्यापीठांमध्ये अर्ज करण्यासाठी उमेदवारांची पात्रता निकष म्हणजे मान्यताप्राप्त बोर्डाच्या कोणत्याही शाखेतून इ. 10वी किंवा इ. 12वी परीक्षेत किमान 50 टक्के गुणांसह उत्तीर्ण असणे आवश्यक आहे.

या कोर्सनंतर विदयार्थी टेक्सटाईल ॲप्लिकेशन डेव्हलपर, लेआउट ॲनालिस्ट, टेक्सटाईल मार्केटिंग ॲनालिस्ट, फ्रंट एंड टेक्सटाईल डेव्हलपर अशा विविध पदांवर काम करु शकतात.

Diploma in Textile Design कोर्स विषयी थोडक्यात

• कोर्स: डिप्लोमा इन टेक्सटाईल डिझाइन
• कोर्स लेव्हल: डिप्लोमा
• कोर्स कालावधी: 1 ते 2 वर्षे
• पात्रता निकष: इ 10 वी उत्तीर्ण किंवा कोणत्याही शाखेतील इ. 12वी उत्तीर्ण
• प्रवेश: गुणवत्ता आधारित किंवा महाविद्यालयीन स्तरावरील प्रवेश परीक्षेतील गुणांवर आधारित.
• कोर्स फी: सरासरी रु. 1 ते 12 लाख
• वेतन: वार्षिक सरासरी वेतन रुपये 2 ते 8 लाख
• जॉब प्रोफाइल: टेक्सटाईल डिझाईन उद्योजक, डाईंग आणि प्रिंटिंग सल्लागार, टेक्सटाईल डिझाईन मीडिया स्पेशलिस्ट, एम्ब्रॉयडरी डिझायनर, टेक्सटाईल डिझाईन असिस्टंट, डिझाईन सल्लागार, थिएटर डिझायनर, एक्झिबिशन डिझायनर, फॅब्रिक ॲनालायझर, टेक्सटाईल डिझाईन स्पेशलिस्ट, डिझायनर कम रिसोर्स मॅनेजर, फॅब्रिक डिझायनर, फॅब्रिक डिझायनर इ.
• टॉप रिक्रूटिंग कंपन्या:कॉर्पोरेट हाऊसेस, डिझाईन स्टुडिओ, एक्स्पोर्ट हाऊसेस, फॅब्रिक एक्सपोर्ट हाऊसेस, डाईंग आणि प्रिंटिंग फॅक्टरी, रिटेल स्टोअर्स, फॅशन हाऊसेस, ज्वेलरी हाऊसेस, मीडिया हाऊसेस, टेक्सटाईल लॅबोरेटरीज, मर्चेंडाइझिंग फर्म्स, टेक्सटाईल लॅबोरेटरीज, म्युझियम्स, रिसर्च अँड डेव्हलपमेंट फर्म्स. डिझाईन शैक्षणिक संस्था इ.

पात्रता (Diploma in Textile Design)

टेक्सटाईल डिप्लोमा कोर्ससाठी अर्ज करण्यासाठी पात्रता निकष पुढील प्रमाणे आहेत.

• या डिप्लोमा कोर्ससाठी उमेदवाराने  किमान 50 टक्के गुणांसह 10वी उत्तीर्ण केलेली असावी.
• विद्यार्थी 12वी पूर्ण केल्यानंतर या कोर्ससाठी अर्ज करू शकतात.
• या अभ्यासक्रमासाठी अर्ज करण्यासाठी वयोमर्यादा नाही.
• जे विद्यार्थी हे सर्व पात्रता निकष पूर्ण करतात ते नंतर ऑनलाइन किंवा ऑफलाइन मोडद्वारे प्रवेशासाठी जाऊ शकतात.
• प्रवेश प्रक्रिया गुणवत्तेच्या आधारावर किंवा प्रवेश परीक्षेच्या आधारावर केली जाते.

प्रवेश प्रक्रिया (Diploma in Textile Design)

प्रवेश गुणवत्तेवर आधारित तसेच प्रवेश परीक्षेच्या आधारावर दिले जातात.  टेक्सटाईल डिप्लोमा कोर्सची प्रवेशासाठी विद्यार्थ्यानी पुढील प्रक्रियेचे पालन केले पाहिजे.

• थेट प्रवेश: थेट प्रवेशासाठी, उमेदवारांनी त्यांना ज्या महाविद्यालयात प्रवेश घ्यायचा आहे त्या महाविद्यालयाच्या प्रवेश कक्षाला भेट द्यावी लागेल. विद्यार्थ्यांनी फॉर्म भरणे आवश्यक आहे, सर्व आवश्यक कागदपत्रे सबमिट करणे आणि कार्यक्रमासाठी त्यांच्या जागा आरक्षित करण्यासाठी प्रवेश शुल्क भरणे आणि प्रवेश प्रक्रिया पूर्ण करणे आवश्यक आहे. साधारणपणे या प्रकारच्या प्रवेशामध्ये विद्यार्थ्याचे शेवटच्या परीक्षेतील गुण महत्त्वाचे असतात.
• राष्ट्रीय किंवा राज्यस्तरीय प्रवेश परीक्षेद्वारे प्रवेश: राष्ट्रीय किंवा राज्य स्तरावरील प्रवेश परीक्षा उत्तीर्ण झालेल्या उमेदवारांनी समुपदेशन प्रक्रियेत उपस्थित राहणे आवश्यक आहे जिथे त्यांना कार्यक्रमासाठी जागा वाटप केल्या जातील. संस्थेतील कार्यक्रमासाठी त्यांच्या जागा आरक्षित करण्यासाठी आणि प्रवेश प्रक्रिया पूर्ण करण्यासाठी उमेदवारांना आवश्यक कागदपत्रे सादर करावी लागतील आणि प्रवेश शुल्क भरावे लागेल.
• विद्यापीठ स्तरावरील प्रवेश परीक्षेद्वारे प्रवेश: विद्यापीठ स्तरावरील प्रवेश परीक्षांना बसलेल्या उमेदवारांना फोन आल्यास पुढील प्रवेश प्रक्रियेसाठी संस्थेकडे जावे लागेल. जे विद्यार्थी प्रवेश परीक्षा उत्तीर्ण होतात. उमेदवाराला मिळालेल्या एकूण वस्तुमानावर आधारित, पात्र उमेदवारांना विशिष्ट संस्थेतील कार्यक्रमात प्रवेश दिला जाईल.

कोर्स फी (Diploma in Textile Design)

डिप्लोमा इन टेक्सटाईल फी स्ट्रक्चर विविध घटकांवर अवलंबून असते जसे की संस्थेचा प्रकार, रँकिंग आणि संस्थेची लोकप्रियता, गुणवत्ता आणि विद्यार्थ्याच्या मालकीची शिष्यवृत्ती. ज्या विद्यार्थ्यांना प्रवेश परीक्षेत उच्च रँकिंग, गुणवत्ता किंवा जास्त गुण आहेत त्यांना अनेकदा उच्च शिष्यवृत्ती दिली जाते.

तसेच सरकारी आणि खासगी संस्थांच्या शुल्कातही तफावत आहे. खाजगी संस्थांच्या तुलनेत सरकारी संस्था खूप कमी शुल्क आकारतात.

• टेक्सटाईल अभियांत्रिकी डिप्लोमा: टेक्सटाईल इंजिनीअरिंगमधील डिप्लोमा अभ्यासक्रमासाठी सरासरी फी रुपये 10 हजार ते 1.5 लाखाच्या दरम्यान असते.
• टेक्सटाईल डिझाईन डिप्लोमा कोर्स: टेक्सटाईल क्षेत्रातील डिप्लोमा उमेदवारांसाठी सरासरी कोर्स फी रुपये 1 लाख ते 12 लाखाच्या दरम्यान आहे.
• टेक्सटाईल टेक्नॉलॉजीमध्ये डिप्लोमा: टेक्सटाईल डिझाईन कोर्समधील डिप्लोमासाठी सरासरी फी रुपये 50 हजार ते 5 लाखाच्या दरम्यान असते.

अभ्यासक्रम (Diploma in Textile Design)

टेक्सटाईल डिझाईन अभ्यासक्रमातील ठराविक डिप्लोमा खाली लिहिलेला आहे:

• संगणक ॲप्लिकेशनI
• स्केचिंग आणि रेखाचित्र
• टेक्सटाईल आर्ट आणि क्राफ्टचा परिचय II
• रेखाचित्र आणि प्रस्तुतीकरण
• संगणक ॲप्लिकेशन II
• फॅशन डिझाइन आणि चित्रण
• संगणक-सहाय्यित कापड डिझाइन
• व्यावसायिक व्यवस्थापन आणि उद्योजकता
• स्ट्रक्चरल फॅब्रिक डिझाइनिंग I
• डिझाइनिंगची मूलभूत माहिती
• मूलभूत कापड विणकाम
• पर्यावरण अभ्यास
• कापडाचा परिचय
• इंग्रजीमध्ये संप्रेषण कौशल्ये
• क्रिएटिव्ह टेक्सटाईल डिझाइन I
• भारतीय पारंपारिक कापड
• स्ट्रक्चरल फॅब्रिक डिझाइन III
• डाईंग आणि प्रिंटिंग I
• टेक्सटाईल आर्ट आणि क्राफ्टचा परिचय I
• रंग आणि निर्मिती
• स्ट्रक्चरल फॅब्रिक डिझाइन II
• रंगाई आणि छपाई II
• फ्रीहँड ड्रॉइंग आणि पेंटिंग
• क्रिएटिव्ह टेक्सटाईल डिझाइन II

टीप: अभ्यासक्रम प्रत्येक महाविद्यालयात बदलू शकतो. परंतु सामान्य अभ्यासक्रमात वर नमूद केलेले विषय असणे आवश्यक आहे. उमेदवारांनी विशिष्ट अभ्यासक्रमासाठी संबंधित महाविद्यालयांचे अनुसरण करावे.

प्रमुख महाविदयालये

टेक्सटाईल डिप्लोमा कोर्ससाठी प्रिमियम दर्जेदार शिक्षण देणारे काही प्रमुख महाविद्यालये खालील प्रमाणे आहेत.

वस्त्र अभियांत्रिकी डिप्लोमा

• गांधीग्राम ग्रामीण संस्था, दिंडीगुल
•  MSU बडोदा – महाराजा सयाजीराव विद्यापीठ बडोदा
• PSG पॉलिटेक्निक कॉलेज, कोईम्बतूर
• AMU अलीगढ – अलीगढ मुस्लिम विद्यापीठ
• आर्यभट्ट इन्स्टिट्यूट ऑफ टेक्नॉलॉजी, दिल्ली

डिप्लोमा इन टेक्सटाईल डिझाइन

• ॲक्सिस कॉलेजेस, कानपूर
• महात्मा ज्योती राव फुले विद्यापीठ (MJRP), जयपूर
• पॅसिफिक युनिव्हर्सिटी (PU), उदयपूर
• छत्रपती शिवाजी महाराज विद्यापीठ (CSMU), नवी मुंबई
• कमला पोद्दार संस्था (KPI), जयपूर

टेक्सटाईल टेक्नॉलॉजी डिप्लोमा कोर्स

• अन्नल जेके के संपूर्णानी अम्मल पॉलिटेक्निक कॉलेज, तामिळनाडू
• भरथियार शताब्दी मेमोरियल गर्ल्स पॉलिटेक्निक कॉलेज, तामिळनाडू
• EIT पॉलिटेक्निक कॉलेज, तामिळनाडू
• सरकारी पॉलिटेक्निक भागलपूर, बिहार
• सरकारी पॉलिटेक्निक कॉलेज, बिहार
• गोमठी अंबल पॉलिटेक्निक कॉलेज, तामिळनाडू
• अन्नामलाई पॉलिटेक्निक कॉलेज, तामिळनाडू
• सेंट्रल पॉलिटेक्निक वट्टीयुरकावू कॉलेज, केरळ
• डॉ. एस. एस. गांधी अभियांत्रिकी आणि तंत्रज्ञान महाविद्यालय, गुजरात

ऑनलाइन टेक्सटाईल डिप्लोमा कोर्सेसचे प्रकार

टेक्सटाईल अभियांत्रिकी पदविका

टेक्सटाईल अभियांत्रिकी पदविका हा एक डिप्लोमा-स्तरीय व्यावसायिक अभ्यासक्रम आहे जो अभियांत्रिकीच्या प्रवाहात दिला जातो. हा तीन वर्षांचा कोर्स असून इयत्ता 10वी उत्तीर्ण झालेले विद्यार्थी या कोर्सची निवड करू शकतात.

संपूर्ण कोर्समध्ये, उमेदवारांना टेक्सटाईल अभियांत्रिकीच्या मूलभूत संकल्पना जसे की टेक्सटाईल डिझाइन संकल्पना, स्क्रीन प्रिंटिंग, टेक्सटाईल डेव्हलपमेंट इत्यादींच्या बाबतीत सैद्धांतिक आणि व्यावहारिक ज्ञान दिले जाते.

हा कोर्स 6 सेमिस्टरमध्ये विभागलेला आहे. या कोर्सची सरासरी फी रुपये 50 हजार ते 1.5 लाखाच्या दरम्यान विद्यार्थ्याला ज्या महाविद्यालयात प्रवेश दिला जातो त्यानुसार आहे.

वाचा: Diploma in Construction Management | बांधकाम डिप्लोमा

टेक्सटाईल डिझाईनमधील डिप्लोमा

टेक्सटाईल डिझाईनमधील डिप्लोमा हा विद्यापीठाच्या आधारावर एक किंवा दोन वर्षांचा अभ्यासक्रम आहे जेथे उमेदवार त्यांना हव्या असलेल्या कोणत्याही फॅब्रिकचे धागे, धागे किंवा कापड वापरून डिझाइन करण्याच्या विविध पैलूंबद्दल शिकतो.

या अभ्यासक्रमात प्रवेश घेण्यासाठी किमान पात्रता निकष असा आहे की विद्यार्थ्याने बारावीच्या परीक्षेत किमान 50 टक्के गुण मिळवलेले असावेत. प्रवेश एकतर गुणवत्ता-आधारित किंवा महाविद्यालयीन स्तरावर आधारित प्रवेश परीक्षा आहे. या कोर्सची सरासरी फी रुपये 1 ते 12 लाखाच्या दरम्यान आहे.

वाचा: Know all about Leather Designing Courses | लेदर कोर्सेस

टेक्सटाईल टेक्नॉलॉजीमध्ये डिप्लोमा

टेक्सटाईल टेक्नॉलॉजीचा डिप्लोमा हा एक ते तीन वर्षांचा कोर्स आहे जो टेक्सटाईल डिझाईनमधील मशीन्स आणि त्यांच्या यंत्रणेचा अभ्यास करतो. वस्त्रोद्योगात वापरल्या जाणाऱ्या विविध मशिन्सची माहिती विद्यार्थ्यांना मिळेल.

या अभ्यासक्रमासाठी किमान पात्रता निकष असा आहे की विद्यार्थ्याने मान्यताप्राप्त शिक्षण मंडळातून किमान 50 टक्के गुणांसह 10वी उत्तीर्ण केलेली असावी. या कोर्सची सरासरी फी रुपये 50 हजार ते 5 लाखाच्या दरम्यान आहे.

• वाचा: Pharmacy Courses After 10th | 10वी नंतर फार्मसी कोर्सेस
• वाचा: Diploma in Physiotherapy | फिजिओथेरपीमध्ये डिप्लोमा

नोकरीच्या संधी (Diploma in Textile Design)

उमेदवारांनी कोर्स पूर्ण केल्यानंतर त्यांना खालील प्रमाणे नोकरीची संधी मिळू शकते.

• टेक्सटाईल डिझाइन उद्योजक
• डाईंग आणि प्रिंटिंग सल्लागार
• टेक्सटाईल डिझाईन मीडिया स्पेशालिस्ट
• भरतकाम डिझायनर
• टेक्सटाईल डिझाइन असिस्टंट
• वाचा: Photography Courses After 10th | फोटोग्राफी कोर्स
• Diploma in Elementary Education | एलिमेंटरी एज्युकेशन

भविष्यातील संधी

डिप्लोमा अभ्यासक्रम पूर्ण केल्यानंतर विदयार्थी त्यांचा पुढील अभ्यास सुरु ठेवून पदव्युत्तर किंवा पीएच.डी. मिळवू शकतात. हे त्यांचे भाषा कौशल्य वाढवेल आणि अधिक ज्ञान प्रदान करेल. ग्रॅज्युएशन सरकारी क्षेत्रात तसेच खाजगी क्षेत्रात काम करू शकते.

• पीजी डिप्लोमा किंवा एमबीए: जर एखाद्या विद्यार्थ्याला त्याच क्षेत्रात शिक्षण सुरू ठेवायचे असेल, तर दुसरा पर्याय म्हणजे पीजीडीएम. हा दोन वर्षांचा अभ्यासक्रम आहे आणि पात्रतेच्या निकषांमध्ये संबंधित विषयातील डिप्लोमा पदवी असणे समाविष्ट आहे.
• पीएचडी: उमेदवारांना अध्यापन व्यवसायात जायचे असल्यास ते पदव्युत्तर शिक्षणानंतर पीएचडी करू शकतात. हा तीन ते पाच वर्षांचा अभ्यासक्रम आहे आणि पात्रता निकषांमध्ये असणे समाविष्ट आहे
• वाचा: Diploma in Agriculture after 10th |कृषी पदविका

निष्कर्ष (Diploma in Textile Design)

आम्हाला आशा आहे की हा लेख तुम्हाला टेक्सटाईल डिप्लोमा अभ्यासक्रमांसंबंधी सर्व माहिती प्रदान करण्यास सक्षम आहे. तसेच, यामध्ये डिप्लोमा टेक्सटाईल डिझायनिंग कोर्स, डिप्लोमा इन टेक्सटाईल टेक्नॉलॉजी डिप्लोमा इन टेक्सटाईल इंजिनीअरिंग अशा विविध प्रकारच्या डिप्लोमा टेक्स्टाइल कोर्सेसची सर्व माहिती समाविष्ट केली आहे.

प्रवेश प्रक्रिया, पात्रता निकष, शीर्ष महाविद्यालये, फी संरचना, नोकरीचे पर्याय आणि पगार यासंबंधीचे मुद्दे वरील विविध शीर्षकांखाली नमूद केले आहेत. सर्व माहिती जाणून घेतल्याने तुम्हाला तुमच्या उज्ज्वल करिअरसाठी अभ्यासक्रमाच्या निवडीबद्दल तुमचे मत बनविण्यात मदत होईल. ऑल द बेस्ट!

वाचा: Diploma in Information Technology after 10th | आयटी डिप्लोमा

वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न

दहावी नंतर टेक्सटाईल डिझाइन कोर्स करता येतो का?

होय नक्कीच. दहावी उत्तीर्ण झालेले उमेदवार टेक्सटाईल डिझायनिंगमधील डिप्लोमा किंवा प्रमाणपत्र अभ्यासक्रमाची निवड करू शकतात. वाचा: Diploma: The best career option after 10th | 10वी नंतरचे डिप्लोमा

टेक्सटाईल डिप्लोमा कोर्सचा कालावधी किती असतो?

टेक्सटाईल डिप्लोमा कोर्सचा कालावधी विद्यार्थ्याने कोणत्या कोर्समध्ये प्रवेश घेतला आहे यावर अवलंबून असतो. टेक्सटाईल डिप्लोमा कोर्सचा कालावधी सहा महिने ते 3 वर्षांपर्यंत असू शकतो.

वाचा: Know the courses after 10th | 10वी नंतरचे अभ्यासक्रम

टेक्सटाईल डिझायनिंगमध्ये पदवीपूर्व पर्याय कोणते आहेत?

टेक्सटाईल डिझायनिंगमध्ये उपलब्ध असलेल्या काही सर्वोत्तम अंडरग्रेजुएट स्तरावरील पदवी म्हणजे B.Sc आणि B.Des. B.voc. वाचा: How To Choose The Right Stream After 10th | योग्य शाखा निवड

टेक्सटाईल डिझायनिंगला जास्त मागणी आहे का?

टेक्सटाईल डिझायनर्सची मागणी जास्त आहे. त्याशिवाय, कंपन्या बहु-प्रतिभावान व्यावसायिकांचा शोध घेतात जे मार्केटमध्ये चालू ठेवू शकतात आणि एकापेक्षा जास्त भूमिका पार पाडू शकतात.

वाचा: Importance of the Career Guidance after 10th | करिअर मार्गदर्शन

टेक्सटाईल डिझायनिंगसाठी कोणती पदवी सर्वोत्तम आहे?

टेक्सटाईल डिझाईनमधील करिअरचा विचार करताना टेक्सटाईल डिझाईनिंग, कम्युनिकेशन्स किंवा बिझनेसशी संबंधित बॅचलर पदवी सर्वात उपयुक्त ठरते, त्यामुळे पदवी नसलेल्यांपेक्षा तुम्हाला फायदा मिळतो. फॅब्रिक डिझाइन किंवा टेक्सटाईल डेव्हलपमेंट यांसारख्या इतर क्षेत्रांसह तुम्ही तुमची प्रमुख डिझाईन एकत्र करणे निवडू शकता.

वाचा: The Best ITI Trades After 8th and 10th | सर्वोत्तम आयटीआय कोर्स

ऑनलान कोर्स सुविधा आहे का?

तुम्ही अनेक ऑनलाइन कोर्सेससाठी नोंदणी करू शकता. ऑनलाइन सर्टिफिकेशन कोर्स करून तुम्ही घरबसल्या टेक्सटाईल डिझायनिंग सहज शिकू शकता.

वाचा: Career Opportunities in the Arts Stream: 10 वी नंतर करिअर संधी

टेक्सटाईल डिझायनिंग डिप्लोमा की टेक्सटाईल डिझायनिंग प्रमाणपत्र कोणते चांगले आहे?

हे दोन्ही अभ्यासक्रम सारखेच आहेत परंतु ज्या विद्यार्थ्यांना या विषयाचे सखोल ज्ञान हवे आहे ते टेक्सटाईल डिझायनिंगमधील डिप्लोमाची निवडू करु शकतात. 

ज्या विदयार्थ्यांना कमी कालावधीचा अभ्याससक्रम हवा आहे ते टेक्सटाईल डिझायनिंगमधील प्रमाणपत्राची निवड करु शकतात.

वाचा: List of the most popular courses after 10th: 10 वी नंतर पुढे काय?

टेक्सटाईल डिझायनरला मागणी आहे का?

टेक्सटाईल डिझायनर्सची मागणी जास्त आहे. त्याशिवाय, कंपन्या आता बहु-प्रतिभावान व्यावसायिकांचा शोध घेत आहेत जे बाजाराशी ताळमेळ ठेवू शकतात आणि एकापेक्षा जास्त भूमिका पार पाडू शकतात. अलीकडच्या काळात टेक्सटाईल डिझायनर्सची मागणी झपाट्याने वाढत आहे.

Related Posts

• Diploma in Engineering after 10th: दहावीनंतर अभियांत्रिकी पदविका
• Diploma in Mechanical Engineering After 10 | मेकॅनिकल डिप्लोमा
• Software Engineering after 10th | सॉफ्टवेअर अभियांत्रिकी
• Agriculture the best courses after 10th | कृषी कोर्सेस

Post Categories

आमच्या Etopcollection वेबसाईटला जरुर भेट द्या, तसेच शैक्षणिक माहितीसाठी “ज्ञानज्योत” शैक्षणिक मराठी संकेत स्थळाला भेट द्या.