Dasara the Most Important Hindu Festival | विजया दशमी

Dasara the Most Important Hindu Festival | विजया दशमी किंवा दसरा, नवरात्रीचे महत्व, नवरात्रीच्या नऊ दिवसांचे महत्व व देवी दुर्गेचे नऊ अवतार.

दसरा या सणाला हिंदू धर्मामध्ये अतिशय महत्व आहे. या सणाला विजयादशमी किंवा नवरात्री असे देखील संबोधले जाते. दसरा हा हिंदू परंपरेतील सर्वात महत्वाचा सण आहे. हा एक शुभ प्रसंग आहे आणि तो वाईटावर चांगल्याचा विजय दर्शवतो. अशा या Dasara the Most Important Hindu Festival विषयी अधिक जाणून घ्या.

भगवान श्री राम यांची पत्नी देवी सिता यांचे अपहरण करणार्‍या दहा डोक्यांचा राक्षस राजा रावणावर, विष्णूचा अवतार असलेल्या रामाच्या विजयाचे प्रतीक मानले जाते. (Dasara the Most Important Hindu Festival)

वाचा: Celebration of the Festival of Durga Puja | दुर्गा पूजा

दस म्हणजे दहा आणि हार म्हणजे पराभव या संस्कृत शब्दांवरून या उत्सवाचे नाव ‘दसरा’ असे पडले आहे. वाईटावर चांगल्याच्या विजयाचे प्रतीक म्हणून, दसरा हा हिंदू कॅलेंडरचा सातवा महिना अश्विन महिन्याच्या दहाव्या दिवशी; सप्टेंबर किंवा ऑक्टोबरमध्ये पारंपारिक उत्साह, भक्ती आणि आनंदाने साजरा केला जातो.

दसरा हा नऊ दिवसांच्या नवरात्रोत्सवाच्या समारोपाला आणि दुर्गा पूजा उत्सवाच्या दहाव्या दिवसासोबत येतो. दसरा सण संपूर्ण भारतभर मोठ्या थाटामाटात आणि धूमधडाक्यात साजरा केला जातो.

उत्तर भारतात, त्यात राम लीला समाविष्ट आहे. रामाच्या जीवनकथेचा एक भव्य नाट्यकृती. रावणाचे पुतळे अनेकदा मेघनाद- रावणाचा मुलगा आणि कुंभकर्ण रावणाचा भाऊ यांच्या पुतळ्यांत फटाके भरले जातात आणि रात्री मोकळ्या मैदानात जाळले जातात.

वाचा: Know the early life of Lord Ram | श्रीरामाचे प्रारंभिक जीवन

उत्सवाचे महत्व- Dasara the Most Important Hindu Festival

दसरा हे वाईटावर चांगल्याच्या विजयाचे प्रतीक आहे. शाक्त धर्माच्या अनुयायांसाठी, हे दुर्गा देवीच्या विजयाचे प्रतिनिधित्व करते. हिंदू धर्मग्रंथात, महिषासुर या राक्षसाने देवलोकात दहशत निर्माण केली होती, परंतु दुर्गेने राक्षसांना मारले होते.

या उत्सवाचे पहिले नऊ दिवस दुर्गा आणि महिषासुराच्या वेगवेगळ्या प्रकटीकरणांमध्ये झालेल्या युद्धाचे प्रतीक आहेत. दहावा दिवस म्हणजे ज्या दिवशी दुर्गेने त्याचा पराभव केला. इतर हिंदूंसाठी, हा सण रामायणात सांगितल्याप्रमाणे रावणावर रामाच्या विजयाचे प्रतीक आहे. हे हिंदू धर्माचे प्रतीक आहे.

नवरात्रीच्या काळात म्हणजे नऊ रात्री, देवी दुर्गा तिच्या विविध रूपांमध्ये जसे की महिषासुर मर्दिनी, बाला त्रिपुरा सुंदरी, राजा राजेश्वरी, अन्नपूर्णा, काली, कनक दुर्गा, लक्ष्मी, सरस्वती आणि गायत्री देवी या अवतारांमध्ये शोभते.

वाचा: Significance of Ekadashi and its types | एकादशी

नवरात्रीचा पहिला दिवस

नवरात्रीच्या पहिल्या दिवसाची सुरुवात घटस्थापना करुन केली जाते. या दिवशी कलश किंवा मातिचा घट पवित्र पाण्याने भरला जातो. नंतर शेतातील थोडी काळी माती आणून त्यामध्ये सात प्रकारचे धान्य पेरले जाते.

नंतर तो घट त्यावर ठेवला जातो. हा विधी एका विशिष्ट शुभ मुहूर्तावर केला जातो जो ज्योतिषी ठरवतात. देवी नवरात्रीच्या वेळी पात्रात निवास करते असे मानले जाते. (Dasara the Most Important Hindu Festival)

ज्या खोलीत हे सर्व केले जाते त्या खोलीत पारंपारिकपणे, बाहेरील लोकांना प्रवेश करण्याची परवानगी नसते. कुटुंबातील एक सदस्य दररोज दोनदा कलशाची पूजा करतो, एकदा सकाळी आणि नंतर संध्याकाळी.

कलश थेट सूर्यप्रकाशापासून दूर ठेवला जातो आणि त्याला दररोज पवित्र पाणी अर्पण केले जाते जेणेकरून सणाच्या दहाव्या दिवसापर्यंत बियाणे पाच ते सहा इंच लांब वाढेल. हे विधी सलग नऊ दिवसापर्यंत चालतात.वाचा: Know the Significance of Dhanteras | धनत्रयोदशी

नऊ दिवस, देवी दुर्गेचे नऊ अवतार

नवरात्रातील नऊ दिवस, देवी दुर्गेचे नऊ अवतार प्रत्येक नवरात्रीच्या दिवसामागील महत्व स्पष्ट करतात. ते नऊ दिवस देवी दुर्गा देवीच्या नऊ वेगवेगळ्या रूपांची पूजा करण्याशी किंवा प्रत्येक दिवस दुर्गा देवीच्या अवताराशी संबंधित आहे.

परंपरेनुसार, नवरात्रीचे पहिले तीन दिवस दुर्गा किंवा कालीला, पुढचे तीन दिवस लक्ष्मीला आणि उरलेले तीन दिवस सरस्वतीला समर्पित केले जातात.(Dasara the Most Important Hindu Festival)

पुराणांमध्ये, शक्तीची, स्त्री शक्तीची खालील प्रमाणे तीन परिमाणे आहेत.

1. महाकाली, जी शक्ती आणि सामर्थ्य दर्शवते
2. महालक्ष्मी, जी संपत्ती, उत्कटता आणि भौतिक कल्याण दर्शवते
3. महासरस्वती, जी ज्ञान आणि विघटन दर्शवते

वाचा: Know All About Durga Puja 2022 | दुर्गा पूजा उत्सव

नवरात्री हा सण नऊ दिवस साजरा केला जातो कारण प्रत्येक दिवस दुर्गा देवीच्या अवताराशी संबंधित आहे. नवरात्रीच्या नऊ दिवसांमागील महत्वाचा सविस्तर आढावा येथे आहे. (Dasara the Most Important Hindu Festival)

उत्सवाचा पहिला दिवस पर्वत देवी शैलपुत्रीला समर्पित आहे. दुसऱ्या दिवशी, देवी दुर्गाचे भक्त ब्रह्मचारिणीची पूजा करतात, देवी पार्वतीचा अवतार जो निष्ठा, शहाणपण आणि ज्ञानाचे प्रतिनिधित्व करतो.

नवरात्रीच्या तिस-या दिवशी, देशभरात दुर्गा देवीच्या भक्तांद्वारे चंद्रघंटा साजरी केली जाते आणि त्याची पूजा केली जाते. देवी पार्वतीची देवी चंद्रघंटाच्या रूपात क्षमा आणि शांतीची देवी म्हणून पूजा केली जाते.

वाचा: What is the Significance of Navratri? | नवरात्रीचे महत्व

चौथ्या दिवशी, देवी कुष्मांडा, देवी दुर्गेचे प्रसन्न स्वरूप, पूजन केले जाते. ती विश्वाची निर्माती आहे असे मानले जाते. (Dasara the Most Important Hindu Festival)

पाच आणि सहाव्या दिवशी, भक्त स्कंदमाता आणि योद्धा देवी कात्यायनीची प्रार्थना करतात. देवी स्कंदमाता ही प्रेम आणि मातृत्वाची देवी मानली जाते, तर देवी कात्यायनी, जी दुर्गेच्या सर्वात उग्र रूपांपैकी एक म्हणून ओळखली जाते, ती सर्व वाईटाचा नाश करणारी आहे.

नवरात्रीच्या सातव्या आणि आठव्या दिवशी भक्त अज्ञान आणि अंधाराचा नाश करणारी देवी कालरात्रीची आणि महागौरी ज्याच्या भक्तांच्या सर्व इच्छा पूर्ण करण्याची शक्ती आहे, यांची पूजा करतात.

वाचा: Know the various names of Durga | दुर्गा मातेची नावे

नवरात्रीच्या शेवटच्या दिवशी भक्त सिद्धिदात्री देवीची पूजा करतात. सिद्धी या शब्दाचा अर्थ परिपूर्णता आहे, तर दात्री या शब्दाचा अर्थ ‘देणारा किंवा दान करणारा’ असा होतो. तिला देवी लक्ष्मी म्हणूनही ओळखले जाते. अनेक भक्त नऊ रात्री उपवास करून नवरात्रोत्सव साजरा करतात.

नवरात्रीचे नऊ दिवस दुर्गा देवीच्या विविध रुपांना समर्पित असले तरी दहावा दिवस म्हणजे दुर्गापूजेचा किंवा दसऱ्याचा दिवस भक्तांसाठी भावनिक असतो. या दिवशी, दुर्गा देवीच्या मूर्तींचे नद्या, महासागर किंवा इतर जलकुंभांमध्ये विसर्जन केले जाते.

वाचा: What is the Importance of Ghatasthapana? | घटस्थापना

असे मानले जाते की विसर्जनानंतर, देवी दुर्गा परत कैलास पर्वतावर परत येते आणि भगवान शिवाशी एकत्र येते. विसर्जनाच्या वेळी, भक्त विविध भावनिक भजन गातात, देवी दुर्गाला प्रार्थना करतात आणि तिचे आशीर्वाद मागतात.

दहाव्या दिवसाला विजयादशमी किंवा दसरा म्हणतात. ‘विजया’ या शब्दाचा अर्थ विजय आहे, म्हणून तो दिवस वाईटावर चांगल्याचा विजय साजरा करतो कारण भगवान रामाने दहा डोक्यांचा राक्षस राजा रावणाचा नाश केला. विजयादशमीच्या दिवसाने या उत्सवाची सांगता होते. वाचा: How to Celebrate Durga Puja 2022 | दुर्गा पूजा परंपरा

सारांष- Dasara the Most Important Hindu Festival

दुर्गापूजेच्या नऊ दिवसांमध्ये, पूर्वेकडील राज्यांतील भक्त दुर्गा देवीच्या नऊ अवतारांची पूजा करतात. या नऊ रुपांपैकी प्रत्येक देवी दुर्गेची वेगळी बाजू दर्शवते.

माँ ब्रम्हचारिणीला शांती आणि शुद्धतेचे प्रतीक मानले जाते, तर माँ कुष्मांडा ही विश्वातील सर्व उर्जेचा स्रोत असल्याचे मानले जाते. वाचा: Know the Importance of Navratri and Dasara | दसरा

दसऱ्याच्या दिवशी लोक नवीन वाहने, मालमत्ता किंवा इतर नवीन वस्तू खरेदी करण्यास प्राधान्य देतात. हा एक शुभ प्रसंग आहे आणि नवीन प्रकल्प किंवा व्यवसाय सुरु करण्यासाठी योग्य दिवस मानला जातो.

वाचा: Know the Importance of Navratri 2022 | नवरात्री उत्सव

भाविक त्यांच्या नातेवाईक आणि मित्रांमध्ये भेटवस्तू आणि मिठाईचे वाटप करतात आणि त्यांच्या जवळच्या लोकांसह हा सण साजरा करण्यात विश्वास ठेवतात. लोक सहसा त्यांच्या जीवनात नवीन सुरुवात करण्यासाठी प्रार्थना करतात आणि कोणत्याही चुकीच्या कृत्यांसाठी क्षमा मागतात. वाचा: Rituals and Traditions of Durga Puja | दुर्गा पूजा विधी

दसरा उत्सव हा भारतीय संस्कृतीचा एक महत्वाचा भाग आहे. आकर्षक रंग, भव्य मूर्ती आणि संबंधित थीम हे परदेशी पर्यटकांचे प्रमुख आकर्षण आहे. हे भक्तांच्या हृदयात एक विशेष स्थान निर्माण करते. वाचा: Know the Significance of Karwa Chauth | करवा चौथ

Related Posts

• Janmashtami and Dahi Handi | कृष्ण जन्माष्टमी व दहीहंडी
• Importance of Krishna Janmashtami | श्रीकृष्ण जन्माष्टमी 2022
• The Religious Significance of Diwali | दिवाळीचे धार्मिक महत्त्व
• How to Celebrate the Festival of Bail Pola? | बैल पोळा सण
• Nag Panchami Festival 2022 the Best Information | नाग पंचमी

Post Categories

आमच्या Etopcollection वेबसाईटला जरुर भेट द्या, तसेच शैक्षणिक माहितीसाठी “ज्ञानज्योत” शैक्षणिक मराठी संकेत स्थळाला भेट द्या.