Know all About Arts Stream | कला शाखा

Know all About Arts Stream | कला शाखेतील विषय, अभ्यासक्रम, करिअर पर्याय, जॉब प्रोफाइल, भविष्यातील संधी व विविध शिक्षण मंडळे.

विदयार्थी इयत्ता 10 वी उत्तीर्ण झाल्यानंतर पुढील शिक्षणासाठी आपली आवड, आर्थिक स्थिती व शिक्षणाचा कालावधी यानुसार प्रमाणपत्र, डिप्लोमा, अभियांत्रिकी, मेडिकल, कला, वाणिज्य व विज्ञान अशा विविध शाखांमधून निवड करतात. त्यापैकी Know all About Arts Stream विषयी अधिक जाणून घ्या.

Table of Contents

कला शाखेतील विषय (Know all About Arts Stream)

कला शाखेतील विषयांमध्ये इतिहास, भूगोल, राज्यशास्त्र, समाजशास्त्र, अर्थशास्त्र, मानसशास्त्र, प्रादेशिक भाषा, संगणक विज्ञान, तत्त्वज्ञान, भाषा आणि इतर अनेक विषयांचा समावेश होतो.

विदयार्थी जशी त्यांची आवडती शाखा निवडतात तसेच ते त्यांचे आवडते विषय देखील निवडतात आणि त्यांच्या आवडीनुसार आणि प्राधान्यक्रमानुसार करिअर घडवतात.

पत्रकारिता आणि हॉटेल मॅनेजमेंटपासून कायदा अभ्यास आणि मानवी हक्क आणि लैंगिक अभ्यासापासून सुरुवात करुन, 12 वी कला नंतर करिअरचे अनेक पर्याय आहेत.

इयत्ता 11वी मध्ये कला शाखेचे विषय

Know all About Arts Stream — Image by Pexels from Pixabay

इयत्ता 11 वी कला शाखेमध्ये अर्थशास्त्र, भूगोल, मानसशास्त्र, इतिहास, समाजशास्त्र आणि राज्यशास्त्र यासह खालील प्रमाणे विविध विषय आहेत.

अर्थशास्त्र (Economics)
इंग्रजी (English)
इतिहास (History)
उद्योजकता (Entrepreneurship)
कायदेशीर अभ्यास (Legal Studies)
BA in English Literature | इंग्रजी साहित्यामध्ये बीए
गृहविज्ञान (Home Science)
तत्वज्ञान (Philosophy)
फॅशन स्टडीज (Fashion Studies)
भूगोल (Geography)
मानवी हक्क आणि लिंग अभ्यास (Human Rights and Gender Studies)
मानसशास्त्र (Psychology)
मास मीडिया स्टडीज (Mass Media Studies)
माहितीशास्त्र सराव (Informatics Practices)
राज्यशास्त्र (Political Science)
ललित कला (Fine Arts)
शारीरिक शिक्षण (Physical Education)
संगीत (Music)
समाजशास्त्र (Sociology)
सार्वजनिक प्रशासन (Public Administration)

10वी नंतर कला शाखेचे विषय (Know all About Arts Stream)

कला शाखा हे अभ्यासाचे एक विशाल क्षेत्र आहे ज्यामध्ये भाषांपासून मानवतेपर्यंत विविध विषयांचा समावेश होतो. हे सर्व विषय शालेय आणि महाविद्यालयीन स्तरावर मुख्य आणि निवडक विभागात विभागलेले आहेत. हायर सेकंडरीसाठी कला शाखेचे प्रमुख विषय खालील प्रमाणे आहेत.

अर्थशास्त्र (Economics)
इंग्रजी (English)
इतिहास (History)
उद्योजकता (Entrepreneurship)
गृहविज्ञान (Home Science)
फॅशन स्टडीज (Fashion Studies
भूगोल (Geography)
मानसशास्त्र (Psychology)
माहितीशास्त्र सराव (Informatics Practices)
मीडिया अभ्यास (Media Studies)
राज्यशास्त्र (Political Science)
शारीरिक शिक्षण (Physical Education)
संगणक शास्त्र (Computer Science)
संगीत (Music)
संस्कृत (Sanskrit)
समाजशास्त्र (Sociology)
हिंदी (Hindi)

वर नमूद केलेल्या विषयांव्यतिरिक्त, कला शाखेत समाविष्ट असलेले इतर काही विषय खालीलप्रमाणे आहेत.

उद्योजकता (Entrepreneurship)
उर्दू (Urdu)
ओडिया (Odia)
कायदेशीर अभ्यास (Legal Studies)
गणित (Mathematics)
गृहविज्ञान (Home Science)
ग्राफिक्स (Graphics)
चित्रकला (Painting)
तंगखुल (Tangkhul)
तमिळ (Tamil)
तिबेटी (Tibetan)
तेलंगणा (Telangana)
तेलुगु (Telugu)
तेलुगु एपी (Telugu AP)
नृत्य (Dance)
नेपाळी (Nepali)
पंजाबी (Punjabi)
पर्शियन (Persian)
फॅशन स्टडीज (Fashion Studies)
मराठी (Marathi)
माहितीशास्त्र सराव (Informatics Practices)
मिझो (Mizo)
मीडिया अभ्यास (Media Studies)
रशियन (Russian)
व्यावसायिक कला(Commercial Art)
शारीरिक शिक्षण (Physical Education)
शिल्पकला (Sculpture)
संगणक शास्त्र (Computer Science)
संगीत (Music)
संस्कृत (Sanskrit)
सिंधी (Sindhi)
स्पॅनिश (Spanish)
हिंदी (Hindi)

कला शाखा अभ्यासक्रम (Know all About Arts Stream)

Lawyer — Image by jessica45 from Pixabay

12वी उत्तीर्ण झाल्यानंतर विदयार्थी खालील कला विषयांचा अभ्यास करुन विविध उच्च पगाराच्या नोक-यांसाठी पात्र ठरतात.

बॅचलर ऑफ आर्ट्स (Bachelor of Arts- B.A)
बीए एलएलबी (BA LLB)
बॅचलर ऑफ इव्हेंट मॅनेजमेंट (Bachelor of Event Management)
इंग्रजी साहित्यात बी.ए (BA in English Literature)
बॅचलर ऑफ डिझाईन (Bachelor of Design- BDes)
बॅचलर ऑफ फाइन आर्ट्स (Bachelor of Fine Arts- BFA)
इंग्रजीमध्ये बी.ए (B.A. English)
बॅचलर ऑफ फॅशन डिझायनिंग (Bachelor of Fashion Designing)
बॅचलर ऑफ बिझनेस ॲडमिनिस्ट्रेशन (Bachelor of Business Administration- BBA)
बीबीए एलएलबी (BBA LLB)
बॅचलर ऑफ बिझनेस मॅनेजमेंट (Bachelor of Business Management)
बॅचलर ऑफ बिझनेस स्टडीज (Bachelor of Business Studies- BBS)
बॅचलर ऑफ मॅनेजमेंट स्टडीज (Bachelor of Management Studies- BMS)
पत्रकारिता आणि जनसंवादात बी.ए (BA in Journalism and Mass Communication)
बॅचलर ऑफ सोशल वर्क (Bachelor of Social Work)
बॅचलर ऑफ हॉटेल मॅनेजमेंट (Bachelor of Hotel Management- BHM)
शिक्षण पदवी (Bachelor of Education- B.Ed.)
बीसीए (Bachelor of Computer Application)
शारीरिक शिक्षण पदवी (Bachelor of Physical Education- B.P.Ed.)
वाचा: Know About Science Stream After 12th | विज्ञान शाखा

कला शाखेनंतर करिअर (Know all About Arts Stream)

जेव्हा उमेदवार 12 वी मध्ये कला शाखेची निवड करतात, तेव्हा ते त्यांच्यासाठी करिअरचे अनेक पर्याय उघडतात. ते बीए सायकॉलॉजी, बीए इंग्लिश, बीए हिंदी, बीए सोशियोलॉजी आणि इतर अनेक विषयांमध्ये त्यांच्या पसंतीच्या क्षेत्रात बॅचलर पदवीसाठी जाऊ शकतात.

या अभ्यासक्रमांव्यतिरिक्त, उमेदवार कायद्याच्या क्षेत्रातही जाऊ शकतात. तथापि, एलएलबी सारख्या कायद्याचा अभ्यासक्रम करण्यासाठी एखाद्या व्यक्तीकडे बॅचलर डिग्री असणे आवश्यक आहे.

जर तुम्हाला बारावीनंतर नोकरी मिळवण्याची उत्सुकता असेल, तर तुम्ही स्पर्धा परीक्षांची तयारी करू शकता आणि 12वी कला शाखेनंतर सरकारी नोकरी मिळवू शकता.

कला शाखेतील विद्यार्थ्यांसाठी खाली काही लोकप्रिय जॉब प्रोफाइल आहेत.

आर्किव्हिस्ट (Archivist)
इतिहासकार (Historian)
कार्यक्रम नियोजक (Event Planner)
ग्राफिक डिझायनर (Graphic Designer)
जनसंपर्क अधिकारी (Public Relations Officer)
धोरण विश्लेषक (Policy Analyst)
पत्रकार (Journalist)
फॅशन डिझायनर (Fashion Designer)
मानसशास्त्रज्ञ (Psychologist)
माहिती अधिकारी (Information Officer)
लेखक (Author)
वकील (Lawyer)
व्याख्याता (Lecturer)
संग्रहालय क्युरेटर (Museum Curator)
संशोधक (Researcher)
समाजशास्त्रज्ञ (Sociologist)
सामग्री लेखक (Content Writer)
सोशल मीडिया व्यवस्थापक (Social Media Manager)
वाचा: Diploma in Agriculture after 10th |कृषी पदविका

भविष्यातील संधी (Know all About Arts Stream)

कला शाखा सर्व फील्ड आणि स्पेशलायझेशनमध्ये सर्वात सर्जनशील आणि उच्च पगाराची कारकीर्द प्रदान करते. लेखन करिअरपासून संगीतापर्यंत आणि संशोधनापासून ते डिझाईनपर्यंत, तुमची सर्जनशीलता वाढवणारे करिअर तुम्ही निवडू शकता.

त्यासोबतच तुम्हाला एक सुंदर पगाराचे पॅकेज आणि त्यांच्या मानकांवर काम करण्याचा विशेषाधिकार मिळेल. जे विद्यार्थी इयत्ता 10 वी नंतर कला शाखेची निवड करतात त्यांना नोकरीच्या अधिक संधी मिळतात, कारण त्यांना निवडण्यासारखे अनेक विषय आहेत.

वाचा: Diploma in Information Technology after 10th | आयटी डिप्लोमा

जॉब प्रोफाइल (Know all About Arts Stream)

खाली कला शाखेच्या विद्यार्थ्यांसाठी जॉब प्रोफाइल आणि त्यांचे अपेक्षित प्रारंभिक वेतन दिलेले आहे.

चित्रपट निर्माते, वार्षिक सरासरी वेतन रुपये 4 ते 5 लाख.
प्रोफेसर, वार्षिक सरासरी वेतन रुपये 4 ते 5 लाख.
फॅशन डिझायनर, वार्षिक सरासरी वेतन रुपये 3 ते 4 लाख.
मानसशास्त्रज्ञ, वार्षिक सरासरी वेतन रुपये 4 ते 5 लाख.
संशोधन सहाय्यक, वार्षिक सरासरी वेतन रुपये 3 ते 4 लाख.
सामग्री लेखक, वार्षिक सरासरी वेतन रुपये 2 ते 4 लाख.
सामाजिक कार्यकर्ता, वार्षिक सरासरी वेतन रुपये 2 ते 3 लाख.
सोशल मीडिया मॅनेजर, वार्षिक सरासरी वेतन रुपये 3 ते 4 लाख.

टीप: वेतनाचे आकडे केवळ माहितीसाठी दिलेले आहेत, कामाचे स्वरुप, अनुभव व कौशल्यानुसार वेतन बदलते.

वाचा: Diploma: The best career option after 10th | 10वी नंतरचे डिप्लोमा

विद्यार्थ्यानी कला शाखेची निवड का करावी?

‘कला’ म्हणून ओळखली जाणारी शाखा विद्यार्थ्यांना मानवी समाज आणि जगाचा अभ्यास करण्यासाठी एक मंच प्रदान करते. उमेदवारांना करिअरचे अनेक पर्याय प्रदान करणारी ही एक व्यापक शाखा आहे.

लोक गटांमध्ये एकत्र कसे काम करतात याचा अभ्यास करण्यापासून ते कायदेशीर हक्क आणि लोक समजून घेण्यापर्यंत सर्व काही कला शाखेच्या छत्राखाली येते. विज्ञान आणि वाणिज्य यांसारख्या विषयांच्या विपरीत, कलामध्ये उमेदवारांना निवडण्यासाठी विविध विषय आहेत.

शिवाय, जर तुमचे कॉलेज किंवा शाळा तुम्हाला अनेक ऐच्छिक विषय ऑफर करत असेल, तर तुम्हाला योग्य विषयाच्या संयोजनाद्वारे अभ्यासक्रमांचा संपूर्ण संच डिझाइन करण्याची संधी मिळू शकते.

वाचा: How To Choose The Right Stream After 10th | योग्य शाखा निवड

कला शाखा विषय सुविधा देणारी शिक्षण मंडळे

जेव्हा आपण भारतातील सध्याच्या शिक्षण पद्धतीबद्दल बोलतो, तेव्हा राज्य मंडळांव्यतिरिक्त, विद्यार्थी 3 मुख्य राष्ट्रीय-स्तरीय शिक्षण मंडळांमधून कला शाखेच्या विषयांचा अभ्यास करु शकतात. यामध्ये इंडियन सर्टिफिकेट ऑफ सेकेंडरी एज्युकेशन (ICSE), सेंट्रल बोर्ड ऑफ सेकंडरी एज्युकेशन (CBSE), आणि इंटरनॅशनल बॅकलॅरिएट (IB) यांचा समावेश आहे.

विद्यार्थ्यांना त्यांच्या पसंतीनुसार योग्य असे बोर्ड निवडण्याची आणि शिक्षण मंडळांची अभ्यासक्रम काठिण्य पातळी लक्षात घेऊन निवड करण्याची संधी आहे. आंतरराष्ट्रीय स्तरावरील (IB) हे सर्वात कठीण बोर्ड आहे कारण ते शिक्षणाच्या व्यावहारिक पैलूंवर जोर देते.

त्यानंतर आयसीएसई बोर्डाचा क्रमांक लागतो. केंद्रीय माध्यमिक शिक्षण मंडळ (CBSE) लोकप्रिय आहे आणि केंद्र सरकारच्या अंतर्गत येते. त्याची अडचण मध्यम आहे. देशातील प्रत्येक राज्याचे शिक्षण मंडळ आहे आणि MOI, या मंडळांशी संलग्न संस्थांच्या बाबतीत, प्रादेशिक आणि इंग्रजी भाषा आहेत.

वाचा: Importance of the Career Guidance after 10th | करिअर मार्गदर्शन