Best qualities of an ideal student | आदर्श विदयार्थ्याचे गुण

Best qualities of an ideal student | आदर्श विदयार्थ्याच्या अंगी असलेले गुण, इतरांना सकारात्मक व निस्वार्थीपणे कार्य करण्याची प्रेरणा देतात.

जगासमोरील कोणत्याही संकटांचा सर्वाधिक फटका तरुणांना बसतो. भविष्यातील चांगला समाज निर्माण करण्यासाठी सर्वात नाविन्यपूर्ण कल्पना आणि ऊर्जा असलेले युवक असतात. त्यामुळे देशाचे उद्याचे भवितव्य आजच्या तरुणांवर अवलंबून असते. आज शाळेत जाणारे विदयार्थी उद्याचे तरुण होतील, ज्यांच्यामध्ये देशाला उंचीवर नेण्याची क्षमता निर्माण झाली पाहिजे. म्हणून Best qualities of an ideal student विषयी माहिती घेणे महत्वाचे आहे.

प्रत्येक विद्यार्थ्याचा जीवनाकउे पाहण्याचा दृष्टीकोन वेगळा असतो. काही विदयार्थी असे असतात, जे भविष्यात पुढे जाण्यासाठी अभ्यास करतात. त्यांच्या पालकांना अभिमान वाटावा आणि त्यांचे स्वप्न पूर्ण करण्यासाठी कठोर परिश्रम करतात. तर त्याच वेळी असे काही विद्यार्थी असतात, जे फक्त मजा करण्यासाठी आणि मित्रांबरोबर खेळण्यासाठी शाळेत जातात.

वाचा: How to be a Good Student? | आदर्श विद्यार्थी कसे व्हावे?

वरील दोन भिन्न स्वभावाच्या विदयार्थ्यांवरुन आदर्श विदयार्थी कोण हे ठरवणे कठीण आहे, कारण हे अनेक गुणांवर अवलंबून असते. केवळ चांगले गुण मिळवणे, किंवा वर्गात पहिला क्रमांक मिळवणे, म्हणजे तो विद्यार्थी आदर्श बनत नाही, तर केवळ उत्तीर्ण होणारा विद्यार्थीही, त्याच्यामध्ये असलेल्या इतर गुणांमुळे आदर्श होऊ शकतो. आदर्श विद्यार्थ्यामध्ये असलेले गुण खालील प्रमाणे आहेत.

आदर्श विदयार्थी नेहमी शिस्त पाळतात

आदर्श विदयार्थी नेहमी पालक, शिक्षक, वडीलधाऱ्यांच्या आज्ञेचे पालन करताे. ताे जीवन आनंदाने जगण्यासाठी शिक्षण आणि शिस्त या दोन्ही गोष्टीचे महत्व जाणून, जीवन मधुर आणि सुखकर बनवणे हे ज्ञानाचे अंतिम ध्येय मानताे. ते गाठण्यासाठी शिस्त अतिशय महत्वाचा रोल प्ले करते. (Best qualities of an ideal student)

जेव्हा एखाद्या व्यक्तीला जीवनात मोठी उद्दिष्टे साध्य करायची असतात, तेव्हा ती व्यक्ती दररोज आपले काम वेळेवर पूर्ण करते. शिस्त नसलेली व्यक्ती आपले मन एकाग्र ठेवू शकत नाही, आणि ते त्याच्या आजूबाजूला घडणाऱ्या विविध गोष्टींकडे वळते. त्यामुळे ती व्यक्ती आपले उद्दिष्ट साध्य करु शकत नाही.

अनुशासनहीन मन आपले काम वेळेवर पूर्ण करु शकत नाही. शिस्त तुम्हाला तुम्ही करत असलेल्या कामावर लक्ष केंद्रित करण्यात मदत करते. शिस्त म्हणजे एखाद्याची दैनंदिन दिनचर्या, सकाळी उठल्यापासून रात्री झाेपेपर्यंत चालणारी नियमित क्रिया. यामध्ये विदयार्थ्यांचे  राहणीमान, आचार-विचार, नम्रता, बोलण्याची पद्धत, इतरांबद्दल आदराची भावना; एकूण सर्व आचरण शिस्तबद्ध असणे नितांत गरजेचे आहे.

मुलांमध्ये शिस्त बालपणातच रुजवली पाहिजे. शाळेच्या संपूर्ण व्यवस्थेत शिस्त व नियम लागू करण्यामागे हेच कारण आहे. यामुळेच शिस्तबद्ध शाळांचे विद्यार्थी जीवनात चांगले यश मिळवतात. त्यामुळे शिस्त ही जीवनासाठी आवश्यक आहे आणि ती विदयार्थ्यांची पहिली शिदोरी आहे. ही शिदोरी बालवयात बरोबर घेतली की ती आयुष्यभर पुरते.

शिस्त तणावमुक्त वातावरण प्रदान करते

जेव्हा एखादा विद्यार्थी शिस्तबद्ध राहतो, तेव्हा त्यांच्यासाठी सर्व गोष्टींवर, म्हणजे, त्याचा अभ्यास आणि वैयक्तिक जीवन यावर लक्ष केंद्रित करणे सोपे जाते. एक शिस्तप्रिय व्यक्तीला आनंदी राहणे सहज सोपे वाटते; त्यांना परीक्षा किंवा दैनंदिन कामाच्या वेळी तणावाचा सामना करावा लागत नाही; कारण शिस्त तणावमुक्त वातावरण प्रदान करते. (Best qualities of an ideal student)

शिस्तबद्ध राहणे विदयार्थ्यांना वेळेवर अभ्यास करण्यास मदत करते; जेणेकरुन ते तणावमुक्त असतात. शिस्त नियोजनबद्ध पद्धतीने कामाचे व्यवस्थापन करण्यास मदत करते. शिस्तीमुळे विद्यार्थ्यांना तणावमुक्त राहण्यास मदत होते आणि त्यांना नैराश्यात जाण्यापासूनही प्रतिबंध होतो.

जिज्ञासा आणि विश्वास- Best qualities of an ideal student

विद्यार्थी म्हणजे ज्ञान प्राप्त करणारा, चांगला विद्यार्थी तो असतो ज्याला शिकण्याची, ज्ञान प्राप्त करण्याची तीव्र इच्छा असते. त्यासाठी विद्यार्थ्याचा पहिला गुण म्हणजे जिज्ञासा. नवनवीन विषय जाणून घेण्यासाठी आदर्श विदयार्थी उत्सुक असतो. आदर्श विदयार्थी केवळ पुस्तकांवर आणि शिक्षकांवर अवलंबून न राहता स्वतः कष्ट करुन ज्ञान संपादन करतो.

खरा विद्यार्थी हा आस्तिक असतो, तो कठोर जीवनातही आनंद घेतो. तो आपला नित्यक्रम बनवतो आणि त्याचे काटेकोरपणे पालन करतो. आदर्श विदयार्थी त्याचा अभ्यास, खेळ, व्यायाम, करमणूक आणि इतर ॲक्टिव्हिटींचा समन्वय साधतो. चांगला विद्यार्थी फॅशन आणि ग्लॅमरच्या जगापासून दूर राहतो. (Best qualities of an ideal student)

आदर्श विदयार्थी साधी राहणी आणि उच्च विचार सरणीचे अनुसरण करतात. ते केवळ अभ्यासक्रमापुरते मर्यादित नाही, तर शाळेतील इतर उपक्रमांमध्येही सक्रिय सहभाग घेतात. व्हर्सेटाईल विदयार्थी गायन, अभिनय, एनसीसी, स्काऊट, खेळ, भाषण इत्यादी ॲक्टिव्हिटीमध्ये नियमित भाग घेतात.

आदर्श विदयार्थ्यांची विचारसरणी सकारात्मक असते

प्रत्येक विद्यार्थ्यामध्ये सकारात्म्क दृष्टीकोन आणि निस्वार्थीपणे मदत करण्याची वृत्ती असावी. विदयार्थी इतरांना अनेक प्रकारे मदत करु शकतात. चांगल्या विद्यार्थ्यामध्ये स्वार्थीपणाचा गुण नसतो, ते स्वतःपूर्वी इतरांचा विचार करतात.

चांगला विद्यार्थी नेहमीच सकारात्मक विचाराने जगतो. प्रत्येकाला निस्वार्थपणे मदत करणे हे आपले कर्तव्य मानतो. जसे की रस्ता ओलांडताना वृद्ध व्यक्तीला मदत करणे, त्याची जुनी पुस्तके गरीब मुलांना देणे इ.

आदर्श विदयार्थी वेळेचे मूल्ये जाणतात- Best qualities of an ideal student

आदर्श विद्यार्थी नेहमिच वेळेच्या बाबतीत सतर्क असतात. ते वेळेवर शाळेत जाणे, स्वत: अभ्यास करणे, खेळण्याच्या वेळेत खेळणे आणि मनोरंजनाच्या वेळी मौजमजा करणे; अशी स्वतःची कामे वेळोवेळी करतात. मनात नेहमी काहीतरी शिकण्याची जिज्ञासा असते.

शिस्तीमुळे वेळ आणि पैसा वाचतो, ज्या विद्यार्थ्याने आपला दिनक्रम निश्चित केला आहे, त्याचा वेळ वाया जात नाही. तो वेळेवर मनोरंजनही करतो आणि अभ्यासही पूर्ण करु शकतो. याउलट, अनुशासनहीन विद्यार्थी आजचे काम उद्यासाठी आणि उद्याचे काम परवासाठी पुढे ढकलून स्वत:साठी त्रास निर्माण करतात.

चांगल्या विद्यार्थ्याची वृत्ती संयमी असते

चांगल्या विद्यार्थ्याच्या जीवनात संयम म्हणजे मनावर योग्य नियंत्रण. चांगला विद्यार्थी जेव्हा चांगला वागतो तेव्हा तो सद्गुणी असतो असे म्हणतात. गुणी विद्यार्थ्याचे मनही चंचल असते. (Best qualities of an ideal student)

विद्यार्थ्याचे चंचल मन त्याला भरकटवते, मोहात पाडते. पण एक सद्गुणी चांगला विद्यार्थी संयमाच्या बळावर चंचलपणा टाळतो. चांगला विद्यार्थी योग्य इच्छेचा आदर करतो आणि अवास्तव ‘इच्छा’ नाकारतो. ख-या अर्थाने हीच नीती आहे, ही नैतिकता आहे.

नैतिकतेचा एकमात्र अर्थ म्हणजे जे योग्य समजले जाते ते स्वीकारणे आणि जे अवास्तव आहे त्यास प्रतिबंध करणे. चांगला विद्यार्थी सहसा अहिंसा, प्रेम, शांती, सहकार्य, मैत्री इत्यादी सद्गुण अंगीकारतो. याउलट हिंसा, क्रोध, द्वेष, वासना इत्यादींचा धिक्कार करतो. पुण्यवान बनायचे असेल तर केवळ शुभ मार्गावर चालणे हे काम नाही, अशुभ कृत्ये टाळणे हेही तितकेच महत्वाचे कार्य आहे.

वाचा: How to Memorize Study? | अभ्यास लक्षात कसा ठेवावा?

आदर्श विदयार्थी व्यायामाचे महत्व जाणतात

स्वामी विवेकानंद आपल्या देशातील तरुणांना म्हणाले होते, “माझ्या तरुण मित्रांनो! सशक्त व्हा हा माझा तुम्हाला सल्ला आहे.” गीतेचा अभ्यास करण्यापेक्षा फुटबॉल खेळून तुम्ही स्वर्गाच्या जवळ जाल. या विधानावरुन हे स्पष्ट होते की, निरोगी मनाचा वास निरोगी शरीरातच शक्य आहे आणि शरीर निरोगी आणि सशक्त बनवण्यासाठी खेळ आवश्यक आहेत.

मानसशास्त्रज्ञ मानतात की चांगल्या विद्यार्थ्यासाठी खेळात रस असणे स्वाभाविक आहे. त्यामुळे चांगले विद्यार्थी खेळात अधिक रस घेतात. चांगले आरोग्य आणि चांगली समज या दोन महत्वाच्या गोष्टी आहेत. चांगला विद्यार्थी नेहमी लक्षात ठेवतो की, खेळ खेळल्याने शरीराला शक्ती मिळते, स्नायूंना बळ मिळते, भूक तीक्ष्ण होते, आळस जातो आणि शरीर शुद्ध होते.

चांगल्या विद्यार्थ्यामध्ये, जीवनातील विजय-पराजय आनंदाने घेण्याची महत्वाची सवय खेळ खेळण्यातून येते. खेळ चांगल्या विद्यार्थ्याचे पुरेपूर मनोरंजन करतात. खेळाडू असो की क्रीडाप्रेमी, दोघांनाही खेळाच्या मैदानात एक अतुलनीय आनंद मिळतो.

वाचा: Importance of Discipline in Kids Life | शिस्तीचे महत्व

गुणसंपन्न विदयार्थी अडथळयांवर मात करतात- Best qualities of an ideal student

आदर्श विद्यार्थी जीवनातील संघर्षाचा अर्थ जाणतात व त्या अडथळ्यांवर मात करतात. चांगले विद्यार्थी नेहमीच या सकारात्मक विचाराने जगतात की जीवनातील संघर्ष हा संघर्ष असतो. (Best qualities of an ideal student)

चांगल्या विद्यार्थ्याच्या मते, एखाद्याचा जन्म होताच संघर्ष सुरु होतो. बाळाला अन्न आणि सुरक्षिततेसाठी संघर्ष करावा लागतो. ते रडते आणि सांगते की, त्याला दूध आणि संरक्षणाची गरज आहे. जसजसे आपण मोठे होतो तसतसे संकटांचे स्वरुप बदलत जाते पण आव्हाने तशीच राहतात.

किंबहुना चांगल्या विद्यार्थ्याचे व्यक्तिमत्व संघर्षांना तोंड देऊन आणि त्यावर मात केल्यानेच घडते. जर गांधीजींना दक्षिण आफ्रिकेतील अपमानाच्या घटनांना सामोरे जावे लागले नसते तर ते मोठे नेते बनले नसते. सुभाषचंद्र बोस, सावरकर यांनी आयुष्यभर संघर्ष केला.

सुभाषचंद्र बोस यांनी तर देशाबाहेर जाऊन इंग्रजांना हुसकावून लावण्याचा प्रयत्न केला. काळ्या पाण्याची शिक्षा भोगूनही सावरकरांनी पांढऱ्या राजवटीला आव्हान दिले.

खरे तर आपल्या जीवनात येणाऱ्या प्रत्येक संघर्षाला आणि आव्हानाला तोंड देणे हे आपले कर्तव्य आहे. त्यामुळे जीवनात रसही येतो आणि जीवन सार्थक होते.

वाचा: How to be a Good Parent | चांगले पालक कसे व्हावे

आदर्श विदयार्थी जीवन आनंदाने व उत्साहाने जगतात

ज्या विद्यार्थ्यांच्या मनात नेहमी उत्साह, उत्साह आणि उत्साह असतो, तेच विद्यार्थी खऱ्या अर्थाने चांगले जीवन जगतात. याउलट, ज्यांच्याभोवती नेहमी निराशेचे, दुःखाचे ढग असतात, त्यांचे जीवन निरर्थक असते, उत्साहालाही धैर्य लागते.

धैर्य आणि उत्साह यांचा जवळचा संबंध आहे. जो भ्याड असतो तो कधीही चांगले काम करण्याचा धोका पत्करु शकत नाही. चांगले विद्यार्थी नेहमी या विचाराने जगतात की प्रत्यक्षात जीवनाचा खरा आनंदही त्यांच्याकडूनच मिळतो जे धोके सहन करु शकतात.

वाचा: Good Foods for Students | विद्यार्थ्यांसाठी आहार

चांगले विद्यार्थी हे मानतात की, विजय भीतीच्या पुढे असतो, भीती घालवण्यासाठी तिला मारण्याची ताकद आणि वेदना सहन करण्याची ताकद देखील आवश्यक आहे. या मार्गावर काही अडचणी आणि अडथळे असू शकतात, परंतु आत्म-समाधान खूप महत्वाचे आहे.

वाचा: New 7 Wonders of the World: जगातील नवी सात आश्चर्ये

आदर्श विदयार्थ्यांमध्ये स्वावलंबन हा गुण असतो

स्वावलंबन म्हणजे स्वतःची सर्व कामे स्वत: करणे, आपल्या कामासाठी इतरांवर अवलंबून न राहणे. चांगले विद्यार्थी आपल्या प्रयत्नांच्या जोरावर मुक्त आणि आनंदी जीवन जगतात. (Best qualities of an ideal student)

याउलट ज्या विद्यार्थ्याला इतरांचा आश्रय घेण्याची सवय लागते ते  सवयीचे गुलाम होतात. त्यांच्यातील आत्मविश्वास कमी होऊ लागतो. संकटकाळात अशा विद्यार्थ्यांना घाईघाईने गुडघे टेकावे लागतात.

वाचा: Importance of Study Groups | अभ्यास गटांचे महत्व

ज्यांना प्रत्येक कामात इतरांची मदत घ्यावी लागते, त्यांना इतरांच्या काठीने चालण्याची सवय लागते. त्यामुळे त्यांच्या पायाची ताकद कमी होऊ लागते.

वाचा: How to Live a Happy Life? | आनंदी जीवन कसे जगावे?

त्यामुळे इतरांची कुबडी सोडून स्वत:ची हाडं बळकट करायला हवीत, कारण संकटाच्या वेळी स्वतःची शक्तीच उपयोगी पडते. एक स्वावलंबी चांगला विद्यार्थीच नवनवीन कामं पूर्ण करण्याचे धाडस करु शकतो. चांगले विद्यार्थी आत्मविश्वासाने स्वतःचे आणि समाजाचे भले करु  शकतात.

वाचा: Mobile Phone and Children: पालकांनो! आपल्या मुलांकडे लक्ष द्या!

आदर्श विदयार्थी उदयाचे काम आजच करण्यावर विश्वास ठेवतात

आदर्श विदयार्थी उद्या जे काम करणार आहेत ते आजच करण्यावर विश्वास ठेवतात. चांगले विद्यार्थी चांगले काम करण्यास उशीर करत नाहीत. कारण त्यांना हे माहित आहे की, जीवनात यश मिळवायचे असेल तर वेळेचा आदर केला पाहिजे.

ज्याला आपले ध्येय गाठायचे आहे, त्याने वेळेत संपूर्ण कामाचे नियोजन केले पाहिजे. त्यानंतर त्या नियोजनानुसार काम सुरु करावे. चांगले विद्यार्थी विचार करण्यात आपला वेळ वाया घालवत नाहीत.

जे विद्यार्थी आजचे काम उद्यासाठी आणि उद्याचे काम परवासाठी पुढे ढकलत राहतात, ते एक दिवस सर्व काही गमावून बसतात. ही टाळण्याची प्रवृत्ती अत्यंत घातक आहे.

वाचा: Tips for Good Parenting | चांगल्या पालकत्वासाठी टिप्स

चांगले विद्यार्थी स्वत:चे अभ्यासाचे वेळापत्रक बनवतात व ते स्ट्रिक्टली फॉलो करतात. याउलट काही विद्यार्थी वेळापत्रक बनवतात, त्यावर एक-दोन दिवस गेल्यावर ते काम उद्यासाठी पुढे ढकलण्यास सुरुवात करतात.

परिणामी बरेच काम शिल्लक राहते व एक दिवस ते काम त्याच्या नियंत्रणाबाहेर जाते. असे विद्यार्थी नंतर स्वत:चा आत्मविश्वास व हिंमत गमावतात.

वाचा: The Most Beautiful Birds in the World | जगातील सर्वात सुंदर पक्षी

सारांष- Best qualities of an ideal student

आदर्श विदयार्थी शिस्तबद्ध असतात, त्यांच्यामध्ये कुतूहल आणि विश्वास असतो. ते संयमी आणि आत्मनिर्भर असतात. चांगले  विद्यार्थी नेहमी पालक, शिक्षक, वडीलधाऱ्यांच्या आज्ञेचे पालन करतात.

ते जीवन आनंदाने जगण्यासाठी शिक्षण आणि शिस्त या दोन्ही गोष्टी आवश्यक मानतात. शिस्त म्हणजे त्यांच्या दैनंदिन दिनचर्या, राहणीमान, आचार-विचार आणि सद्गुणांचे आचरण होय.

ते नेहमीच सकारात्मक विचार करतात. प्रत्येकाला निस्वार्थपणे मदत करणे हे आपले कर्तव्य मानतात. आदर्श विद्यार्थी असा विचार करतात की, स्वप्न सत्यात उतरवण्यासाठी आधी स्वप्न पाहिले पाहिजे. (Best qualities of an ideal student)

Related Posts

• Don’t want a girl but a daughter-in-law | मुलगी नको, पण सून हवी
• Think and Quit Bad Habits | विचार करा आणि ‘वाईट सवयी’ सोडा
• The Most Inspirational Personalities | सर्वात प्रेरणादायी व्यक्तिमत्व
• Success is Around Yourself | यश तुमच्या सभोवतालीच आहे

Post Categories

आमच्या Etopcollection वेबसाईटला जरुर भेट द्या, तसेच शैक्षणिक माहितीसाठी “ज्ञानज्योत” शैक्षणिक मराठी संकेत स्थळाला भेट द्या.