Importance of the World Environment Day | जागतिक पर्यावरण दिनाचा इतिहास, महत्त्व, घोषवाक्य; आणि पर्यावरणाविषयी थोर व्यक्तिंचे विचार
अत्याधिक लोकसंख्या, ग्लोबल वार्मिंग, सागरी प्रदूषण, शाश्वत उपभोग आणि वन्यजीव गुन्हेगारी यांसारख्या पर्यावरणीय समस्यांवर जागरुकता निर्माण करण्यासाठी; औद्योगिकीकरणामुळे होणाऱ्या संभाव्य हानीपासून पर्यावरणाला वाचवण्याच्या आवाहनानंतर संयुक्त राष्ट्रांनी 5 जून हा जागतिक पर्यावरण दिन म्हणून साजरा करण्याचे ठरवले. त्यादृष्टीने Importance of the World Environment Day पर्यावरणाविषयीची माहिती दिलेली आहे.
पर्यावरणाच्या बिघडलेल्या परिस्थितीबद्दल जागरुकता निर्माण करण्यासाठी; आणि चांगले भविष्य घडवण्यात मदत करण्यासाठी; जागतिक स्तरावर लोकांना सकारात्मक पर्यावरणीय कृती करण्यास प्रोत्साहित करण्यासाठी हा दिवस महत्वाचा असेल.
वाचा: The Best Activities for Kids | मुलांसाठी सर्वोत्तम उपक्रम
गेल्या शतकात मानवजातीच्या प्रगतीबरोबरच; नैसर्गिक साधनसंपत्तीच्या शोषणातही मोठ्या प्रमाणात वाढ झाली. हवामान बदल आणि सागरी प्रदूषणापासून ते वनस्पती आणि जीवजंतूंच्या ऱ्हासापर्यंत; प्रत्येक उत्तीर्ण दशकात पर्यावरणीय समस्या वाढल्या आहेत.
जागतिक पर्यावरण दिन साजरा करण्याचा उद्देश; म्हणजे वाढती प्रदूषण पातळी आणि हवामान बदलामुळे; पर्यावरणाला होणाऱ्या धोक्याबद्दल जागरुकता पसरवणे हा आहे. (Importance of the World Environment Day)
पहिला जागतिक पर्यावरण दिन (Importance of the World Environment Day)

पहिला जागतिक पर्यावरण दिन 1974 मध्ये साजरा करण्यात आला; ज्यामुळे पर्यावरणातील सकारात्मक बदलांना प्रेरणा देण्यासाठी; जागतिक व्यासपीठ देण्यात आले. पहिल्या जागतिक पर्यावरण दिनाची थीम ‘Only One Earth’ होती. औद्योगिकीकरणामुळे होणाऱ्या संभाव्य हानीपासून; पर्यावरणाला वाचवण्याच्या आवाहनानंतर; संयुक्त राष्ट्रांनी 5 जून हा जागतिक पर्यावरण दिन; म्हणून साजरा करण्याचे ठरवले.
या दिवशी सरकार, स्वयंसेवी संस्था आणि नागरिक पर्यावरण संवर्धनाच्या महत्त्वापेक्षा जास्त जागरुकता पसरवण्याचा प्रयत्न करतात; आणि पर्यावरणावर मानवी क्रियाकलापांचा प्रभाव नाकारतात.
47 व्या जागतिक पर्यावरण दिनाची थीम पर्यावरणीय बदलांना सामोरे जाण्यासाठी; आणि प्रजातींचे नुकसान हे परिसंस्था पुनर्संचयित करण्यासाठी महत्त्वपूर्ण आहे; म्हणून इकोसिस्टम रिस्टोरेशन आहे.
निसर्गावर आधारित उपाय आणि निसर्ग-सकारात्मक अर्थव्यवस्थेकडे वळणे; हेच भविष्य आहे. जेव्हा परिसंस्थेमध्ये समतोल असेल; तेव्हा हे करता येते आणि हे अनेक प्रकारे झाडे लावून; नद्या आणि तलाव स्वच्छ करुन केले जाऊ शकते.
जागतिक पर्यावरण दिनाचा इतिहास (Importance of the World Environment Day)

संयुक्त राष्ट्रांची मानवी पर्यावरणावरील परिषद उर्फ स्टॉकहोम परिषद 1972 मध्ये आयोजित करण्यात आलेली पहिली जागतिक परिषद बनली; ज्याचा पर्यावरणाचा प्रमुख अजेंडा होता आणि तिने निरोगी वातावरणात जगण्याचा हक्क; हा मूलभूत मानवी हक्क म्हणून घोषित केला. तेथे केवळ जागतिक पर्यावरण दिनाची कल्पनाच नाही; तर या परिषदेने संयुक्त राष्ट्र पर्यावरण कार्यक्रमाची निर्मिती देखील केली.
जागतिक पर्यावरण दिन, वर्षानुवर्षे, सर्व स्तरातील लोकांसाठी पर्यावरण संरक्षणाविषयी जागरुकता पसरवण्यासाठी; विविध मोहिमांमध्ये सहभागी होण्यासाठी; एक जागतिक व्यासपीठ बनले आहे. जागतिक पर्यावरण दिन दरवर्षी एका विशिष्ट थीम आणि घोषवाक्यानुसार साजरा केला जातो; जो त्या काळातील प्रमुख पर्यावरणीय चिंतेकडे लक्ष देतो.
जागतिक पर्यावरण दिवस दरवर्षी वेगळ्या देशाद्वारे आयोजित केला जातो. उदाहरणार्थ, ‘बीट प्लास्टिक पोल्यूशन’ या थीमखाली; भारताने 45व्या जागतिक पर्यावरण दिनाचे आयोजन केले होते. गेल्या वर्षी जागतिक पर्यावरण दिनाच्या सेलिब्रेशनने देखील; UN दशक ऑन इकोसिस्टम रिस्टोरेशन (2021-2030) सुरु केले; जे अब्जावधी हेक्टर, जंगलांपासून शेतजमिनीपर्यंत, पर्वतांच्या माथ्यापासून समुद्राच्या खोलीपर्यंत पुनरुज्जीवन करण्याचे जागतिक अभियान आहे.
जागतिक पर्यावरण दिनाचे महत्व (Importance of the World Environment Day)

Importance of the World Environment Day; जागतिक पर्यावरण दिन हा आपल्या कृतींना विराम देण्याची; आणि ग्रहावरील त्यांच्या पुढील परिणामांवर विचार करण्याची आठवण करुन देतो. आपण अशा जगात राहत आहोत; जिथे हवामान संकटापासून आपले डोळे दूर करणे हा पर्याय नाही.
म्हणूनच सार्वजनिक आणि खाजगी भागधारक; त्यांचे कार्बन उत्सर्जन कमी करण्यासाठी लक्ष्य निर्धारित करत आहेत. परंतु ते पुरेसे नाही, आपल्याला जगाने एकत्र येण्याची गरज आहे; इकोसिस्टम जीर्णोद्धार म्हणजे; पृथ्वी वाचवण्यासाठी मानवाकडून पर्यावरणाला झालेली हानी पूर्ववत करणे.
जागतिक पर्यावरण दिन; जागतिक स्तरावर परिवर्तनात्मक पर्यावरणीय बदलांसाठी समर्थन करते. ही मोहीम हवामान कृती, निसर्ग कृती आणि प्रदूषण कृती यावर प्रकाश टाकते; आणि प्रत्येकाला, सर्वत्र शाश्वत जगण्यासाठी प्रोत्साहित करते.
आपल्या वैयक्तिक वापराच्या निवडींमध्ये फरक पडत असला तरी; ही सामूहिक कृती आहे, जी आपणास आवश्यक असलेले परिवर्तनीय पर्यावरणीय बदल घडवून आणेल; ज्यामुळे आपण अधिक शाश्वत आणि न्याय्य प्रगती करु शकतो; जिथे प्रत्येकाची भरभराट होऊ शकते.
Importance of the World Environment Day जागतिक पर्यावरण दिन उत्सवाचे महत्त्व; हे सार्वत्रिक पोहोचण्यासाठी एक जागतिक व्यासपीठ आहे; ज्यामध्ये दरवर्षी 143 हून अधिक देशांचा सहभाग असतो. दरवर्षी, कार्यक्रमाने पर्यावरणीय कारणांचे समर्थन करण्यासाठी; व्यवसाय, गैर-सरकारी संस्था, समुदाय, सरकार आणि सेलिब्रिटींसाठी एक थीम आणि मंच प्रदान केला जातो.(Importance of the World Environment Day)
वाचा: 10 Trees that release O2 at Night |’ही’ झाडं रात्री ऑक्सिजन देतात!

1973 पासून, विषारी रासायनिक प्रदूषण, वाळवंटीकरण आणि ग्लोबल वॉर्मिंग; यासारख्या वाढत्या पर्यावरणीय चिंतांबद्दल जागरुकता वाढवण्यासाठी; आणि राजकीय गती निर्माण करण्यासाठी या दिवसाचा वापर केला जातो. त्यानंतर ते जागतिक कृती मंच म्हणून विकसित झाले आहे; जे वापराच्या सवयी तसेच राष्ट्रीय आणि आंतरराष्ट्रीय पर्यावरण धोरणात; बदल घडवून आणण्यास मदत करते. वाचा: Mysterious Wonders of the World | जगातील रहस्यमय चमत्कार
यूएन म्हणते की, या शतकात ग्लोबल वार्मिंग 1.5 डिग्री सेल्सिअसच्या खाली ठेवण्यासाठी; 2030 पर्यंत आपण वार्षिक हरितगृह वायू उत्सर्जन निम्मे केले पाहिजे. कारवाई न केल्यास, सुरक्षित मार्गदर्शक तत्त्वांच्या पलीकडे असलेल्या; वायू प्रदूषणाच्या प्रदर्शनात दशकात 50 टक्क्यांनी वाढ होईल; आणि प्लास्टिक कचरा जलचरांमध्ये वाहते. वाचा: Popular Tourist Destinations in India | भारतातील पर्यटन स्थळे
2040 पर्यंत इकोसिस्टम जवळपास तिप्पट होईल; आम्हाला या गंभीर समस्यांचे निराकरण करण्यासाठी; त्वरीत कृती करण्याची गरज आहे, “केवळ एक पृथ्वी” बनवणे आणि निसर्गाशी सुसंगतपणे जगण्यावर त्याचे लक्ष केंद्रित करणे; नेहमीप्रमाणेच समर्पक आहे. वाचा: Don’t sleep under a tree at night, why? | रात्री झाडाखाली झोपू नये
जागतिक पर्यावरण दिन 2022 चे घोषवाक्य

Importance of the World Environment Day 2022 हा एक ऐतिहासिक मैलाचा दगड आहे; कारण 1972 च्या स्टॉकहोम परिषदेला 50 वर्षे पूर्ण होत आहेत. स्वीडन हा यजमान देश असल्याने; जागतिक पर्यावरण दिन 2022 चे घोषवाक्य “Only One Earth” आहे; जे निसर्गाशी सुसंगतपणे जगण्यावर लक्ष केंद्रित करते. वाचा: 20 Plants Release Oxygen at Night: ही झाडे रात्री ऑक्सिजन देतात!
आज जागतिक पर्यावरण दिन हा ग्रह हवामान बदलापासून; जैवविविधतेचे नुकसान आणि कार्बन उत्सर्जनात वाढ; अशा अनेक संकटांना तोंड देत आहे. वाचा: Lockdown and Environment│लॉकडाऊन काळातील पर्यावरण
हा दिवस तळागाळातील आणि समुदाय स्तरावरील लोकांच्या सामर्थ्याचे स्मरण करुन देतो; ज्यामुळे वैयक्तिकरित्या चांगले निवडी करुन सरकार आणि कॉर्पोरेशनच्या धोरणांवर नियंत्रण ठेवून; सकारात्मक बदल घडवून आणण्यासाठी; जे आपल्या जैवक्षेत्राला नुकसान पोहोचवतात, त्याची काळजी घेऊया. वाचा: Van Mahotsav: वन महोत्सव महाराष्ट्र शासन 2021-2022
पर्यावरणाविषयी थोर व्यक्तिंचे विचार

- “मला फक्त तेव्हाच राग येतो, जेव्हा मी कचरा पाहतो; जेव्हा मी पाहतो की लोक आपण वापरु शकत असलेल्या गोष्टी फेकून देतात.” – मदर तेरेसा
- “बदलाशिवाय प्रगती अशक्य आहे आणि जे आपले विचार बदलू शकत नाहीत; ते काहीही बदलू शकत नाहीत.” – जॉर्ज बर्नार्ड शॉ
- “जो झाडे लावतो तो स्वतःशिवाय इतरांवर प्रेम करतो.” – थॉमस फुलर
- “विचारशील, वचनबद्ध नागरिकांचा एक छोटासा गट जग बदलू शकतो; याबद्दल कधीही शंका घेऊ नका; खरंच, ही एकमेव गोष्ट आहे जी महान आहे.” – मार्गारेट मीड
- “आनंदाची पहिली अट म्हणजे माणूस आणि निसर्ग यांच्यातील दुवा तुटू नये.” – लिओ टॉल्स्टॉय
- “पर्यावरण म्हणजे आपण सर्वजण भेटतो; जिथे आपल्या सर्वांचे परस्पर हित आहे; ही एक गोष्ट आहे जी आपण सर्वांनी सामायिक केली आहे.” -लेडी बर्ड जॉन्सन (Importance of the World Environment Day)
- निसर्ग आपल्यासाठी दिवसेंदिवस अनंत सौंदर्याची चित्रे रंगवत असतो. – जॉन रस्किन
- “संगीत आणि कलेप्रमाणे, निसर्गावरील प्रेम ही एक सामान्य भाषा आहे; जी राजकीय किंवा सामाजिक सीमा ओलांडू शकते.” – जिमी कार्टर (Importance of the World Environment Day)
- “तुमच्या सभोवतालच्या जगावर प्रभाव पडल्याशिवाय; तुम्ही एक दिवसही जाऊ शकत नाही. तुम्ही जे करता त्याने फरक पडतो आणि तुम्हाला कोणत्या प्रकारचा फरक करायचा आहे; हे तुम्ही ठरवायचे आहे.” – जेन गुडॉल
- “मनुष्याच्या विवेकबुद्धीची अंतिम चाचणी ही भविष्यातील पिढ्यांसाठी आज काहीतरी त्याग करण्याची त्याची इच्छा असू शकते; ज्यांचे आभाराचे शब्द ऐकले जाणार नाहीत.” -गेलॉर्ड नेल्सन
वाचा: The Most Beautiful Birds in the World | जगातील सर्वात सुंदर पक्षी
- “माझ्यासाठी सर्वात आलिशान पर्शियन गालिच्यापेक्षा पाइन सुया किंवा स्पॉन्जी गवताचा हिरवागार गालिचा अधिक स्वागतार्ह आहे.” – हेलन केलर (Importance of the World Environment Day)
- “जे राष्ट्र आपल्या मातीचा नाश करते; ते स्वतःचा नाश करते. जंगले ही आपल्या भूमीची फुफ्फुसे आहेत; ती हवा शुद्ध करतात आणि आपल्या लोकांना नवीन शक्ती देतात”. – फ्रँकलिन डी. रुझवेल्ट
- “पृथ्वी ही एक चांगली जागा आहे आणि त्यासाठी लढण्यासारखे आहे.” – अर्नेस्ट हेमिंग्वे
- “विज्ञानाचा योग्य वापर म्हणजे निसर्गावर विजय मिळवणे नव्हे तर त्यात जगणे.” – बॅरी कॉमनर
- “आम्ही चांगले पाहुणे कसे व्हावे, पृथ्वीवर इतर प्राण्यांप्रमाणे हलके कसे चालायचे हे विसरलो आहोत.” – बार्बरा वॉर्ड
Related Posts
- Majhi Vasundhara Abhiyan | माझी वसुंधरा अभियान महाराष्ट्र शासन
- Most Beautiful Flowers in the World | जगातील सर्वात सुंदर फुले
- Smartest Talking Birds In The World | जगातील 10 बोलणारे पक्षी
- Amazing Places in the World | जगातील आश्चर्यकारक ठिकाणे
Post Categories
आमच्या Etopcollection वेबसाईटला जरुर भेट द्या, तसेच शैक्षणिक माहितीसाठी “ज्ञानज्योत” शैक्षणिक मराठी संकेत स्थळाला भेट द्या.

Know the early life of Lord Ram | श्रीरामाचे प्रारंभिक जीवन
Read More

Know all about Diabetes | मधुमेहाविषयी सर्व काही
Read More

Popular Varieties of Mangoes in India | आंब्याचे प्रकार
Read More

The Deadliest Places in the World | प्राणघातक ठिकाणे
Read More

Online Teaching and Learning | ऑनलाइन शिक्षण
Read More

The best ways to deal with Acne | मुरुमांना असे सामोरे जा
Read More

Strange facts about the human body | मानवी शरीर तथ्ये
Read More

How to Manage Time at Work | कामाचे वेळ व्यवस्थापन
Read More

Know the Amazing Benefits of Amla | आवळयाचे फायदे
Read More

How to avoid NFT Scams? | एनएफटी घोटाळे कसे टाळावेत
Read More